J' Tersciiiii'iapliilis, piticzmSri Haf. 1°. 1879. Maai dag 3 Februari M 4599. Kennisgeving. X> rie e u 1> e r tig- s,t e J a a r g a u deze Courant behoort een Ity voegsel. Gelet op de ai tt. 73 en 151 der verordening de brandweer binnen deze gemeente, Geven bij deze kennis, dat in de plaats van J. VERMEULEN, overleden, tot brand- ester aan de spuit no. 2 is benoemd jJNDRICUS RIS. Gedaan bij Burgemeester en Wethouders van hicdam, den 30 January 1879. Burgemeester en. Wethouders voornoemd P. J. VAN DIJK VAN iMATENESSE. Be Secretaris, A. W. MULDER. Nn de memorie van toelichting, n Schiedam, 1 Februari 1879. behoorende het ontwerp tot herziening van het lager- derwjjs in België het licht heeft gezien, valt 'sommige artikelen van dit ontwerp een jenaardig licht. Zij wijst er op, dat de wet i 23 September 1842 een nuttig werk heeft 'licht, door de gemeenten de verplichting te leggen ten minste één lageie school op richten, en het verleenen van subsidiën >r de provincie en door den staat aan on mogende gemeenten mogelijk te maken, ar deze zelfde wet legt den slaat de ver- chting op in liet .officieele lageronderwijs een Isdienstig, dogmatisch onderricht op te nemen; nu heeft de ondervinding bewezen, dat het mogelijk is de toepassing van dit beginsel de Belgische constitutie overeen te doen mmen.Deze constitutie heeft op de meest llige wijze de kerk van den staat gescheiden. tegenwoordige ontwerp rust op dezen milslag. Het stelt vast, dat het openbaar ierwijs staat ouder het uitsluitend toezicht de openbare macht. Maar, zonder afbreuk dezen regel te doen kan de staat een lokaal de school ter beschikking van de bedienaren den godsdienst stellen, om er onderwijs 'den godsdienst te geven, overeenkomstig wensch der famiüen. doch altijd buiten gewone schooluren, Hieiuit kunnen geen noeiiogen vooitvloeien met de taak, die de at zich zelf uitsluitend heeft voorbehouden. Dok andere zaken zijn van groot belang, t de memorie. Wij viagen voor den staat de cht de gemeenten te verplichten, scholen voor Wttsseuen en bewaarscholen te stichten, als behoefte daaraan blijkt te bestaan. Terwijl het progiamma van onderwijs wijzigen, onnen we de vorderingen,'sedeit 1842'ge- *t. En behouden wy de regeering het recht hieraan uitbreiding te gevenwe staan r tegelgk de bevoegdheid toe in de toekomst ïaing te houden met den vooruitgang op gebied der paedagogiek.' jiVij laten aan de gemeenten het recht hunne ondeiwijzers te kiezen; maar wij zoeken dezen te beschermen tegen de kwellingen en de ver volgingen, waaraan zij slechts al te dikwijls zijn blootgesteld, en waartegen de thans vigeerende wet ben niet voldoende beschermen kan. De wyze, waarop vacante betrekkingen worden vervuld, bênevens de inrichting van het school toezicht eischen alsmede verbetering, We eerbiedigen de rechten van de gemeente lijke overheid, wat het plaatselijk schooltoezicht aangaat, en bevestigen op wettige wijze de instelling van plaatselijke schoolcommissiën zooais die in de groote steden ïeeds in het leven werden geroepen. Wat de;opleiding van onderwijzers aangaat, huldigen v^e liet beginsel,dat de Staat het recht heeft, de opleiding zijner ambtenaren ter hand *te nemenen de proeven te om schrijven die elke kandidaat zal te leveren hebben van de gevordeide bekwaamheden. Vooitaantzal' het brevet van aspirant-ouder wijzer, ve'rkiegen bij het verlaten eener nor maalschool, uitsluitend het recht geven de functie onderwijzer uït-te oefenen. En om ln de behoefte aan onderwijzend peisoneel te vooizien, zal het getal normaalscholen aanmer kelijk worden uitgebreid. Deze beginselen, die ons, Nederlancleis, ïeeds lang als oude bekenden voorkomen, zullen m Belgie een ware revolutie toeschijnen. Vooitaan bestaat de veiplichting voor elke gemeente een lageie school te onderhouden; bij de wet van 1842 kon de gemeente zsch die taak van deu hals sciiuiveu, en haar aan de keik of aan wie ook oveilaten. De bewaar scholen, in vele gemeenten uit weeizin tegen het ondeiwijs opgei uund, kunnen thans door den Staat in het leven woiden geroepen. De leeistof, sioeger niet omsclueven, wordt van nu af door de wet bepaald. De ondenvijzeis, die hun plicht doen. zullen onder de nieuwe wet tegen kleingeestigheid en bekrompenheid beveiligd zijn. Geen onder- w'yzei zal nedeng het hoold meer behoeven te buigen, als de geestelijke in de school komt, en hem beveelt knevel of baard af te schei en, of hem vei biedt de liaudeliugeu dei kamer van afgevaaidigdeu te lezeu, omdat daai de lede- voeringen van deu hbeialen Baia in te vinden z'yn. Meu laat het khiakter van den ambtenaar ongeschonden, zeker oveituigd, dat slechts man nen van kaïakter met vrucht aan de voiming van andeien kunnen ai beiden. Bijzondere vermelding vei dient de toelichting op ai tikel IV van het ontwerp. Dit artikel handelt over het godsdienstonderwijs, vvaaitoe de school lokalen buiten de gevvoneschooluien, ter beschik king van de bedienaars van den godsdienst worden gesteld. Het artikel komt'ook in onze wetgeving voor, zelfs geamendeerd op deze wjjze, dat de lokalen by^tlie gelegenheid vei licht en verwarmd zullen zijn. De Belgische wetgever heeft insge lijks willentonnendat hij het geven van goitaüiemtoadeiwijs zooveel mogelijk in de hand werkt. Maar de wetgever veronderstelt de mogelijkheid, dat de geestelijkheid weigeren zal, van deze verleende vrijheid gebruik te maken, en hetgeen hjj dan wil, roept onwille keurig een glimlach op de lippen. Indien, zoo zegt de memorie, geen geestelijke in de school komt om bedoeld onderwijs te geven, dan kunnen toch repetitiën noodig zijn, ten einde het godsdienstig onderwijs in het geheugen der kindei en te prenten, gelijk bedoeld onder wijs is voorgeschreven door den godsdienst, waartoe zij behooren. In dit geval zal de onder wijzer zich met deze taak kunnen belasten. "Hij zal er echter niet toe genoodzaakt kunnen worden, en hij moet het volkomen uit vrijen wil doen. "Weigejt hij, dan zal een bekwaam persoon aangewezen wordenten einde de kinderen, naar deu wensch der huisvadeis, de les te overhooren. De Belgische bladen van de liberale richting zijn al aanstonds tegen deze meeamg der re geering opgekomen. Het moge van een vvel- willenden geest getuigen: hen, die tegen het wetsontwerp ziju, zal men er "niet door winnen, en al mocht het beginsel der. regeering wet worden, dan zullen de onderwijzers deeeisten zijn te erkennen, dat het niet aangaat, hen beurtelings als Katholieke, Piotestantsche of Israëlitische catechiseermeesters te laten optre den. Begrijpen ze hun laak goed, dan zullen ze voor deze taak aanstonds bedanken. Dit aitike! houdt op dit oogenblik meer dan eenig ander de gemoederen in Belgie in spanning, terwijl het iudert'yd bij ons nagenoeg zonder discussie werd aangenomen. Maar bij onze na buren voimt het juist het biandpuut van de kwestie. Tot heden legeerde de geestelijke in een gioot gedeelte der Belgische scholen. De meet derheid der volksvc: legenwoordiging wil nu de school van dien invloed vrijmaken, en van velschillende, zijden is de viaag gedaan: »Zal de geestelijke, gedurende den tijd, dien hy in de school doorbrengt, om godsdienst onderwijs te geven, nn de vrijheid niet nemen, om de apenbare school en den openbaren onderwijze! in een ongunstig daglicht te stellen? Bij alle welwillendheid, die de Staat jegens het godsdiensiondei wijs aan den dag wil leggen, had zij op de mogelijkheid van zulke misbruiken bedacht moeten z'yn. Deze welwillendheid wordt overigens door de tegenstandeis vau het ontwerp al zeer weinig gevvaardeei d. Een algemeene beweging woidt tegen het wetsontwerp op touw gezet; reeds wordt er gesproken van een petitionement; reeds hebben de Belgische bisschoppen hun stem tegen het ontwerp doen hooren, en overal is men van plan comités in het leven te roepen tot bestrjjding van de nieuwe wet. We volgden den stryd, in de dagbladen daarover gevoerd, met den meeaten aandacht; en wjjr Noord-Nederlanders, hebben reden ons te .verblijden. We weten ookj wat een stryd Y 5p*> V Vvr IONNïhentsprijs, per kwartaal4.85. übco per post, door het geheele Kijk- 2.50. wnderliike nommers - 0.10. COURANT. M »J It EilC s 5: A It K TE, 134. Advertentieprijs: van 110 gewone regels met inbegrip van eene Courant1.10a Iedere gewone regel meer- 0.10. Driemaal plaatsing wordt tegen tweemaal berekend» - -------- 3 UUROEMEESTER EN WETHOUDERS VAN SCHIEDAM f ft. i

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1879 | | pagina 1