Bittnenlanlsclic Deficit ei
door weelde ontzenuwden Staat met liet vuist
recht tot wet en den roofridder tot burger.
Dan, hoeveel werk de Grieken ook maakten
van de lichamelijke opvoeding, hoe machtig de
heldengeest %vas, die in 't volk woonde, over
't algemeen liet de tucht hunner legers veel
te wenschen over. In dit opzicht zijn daarom
de Romeinen, vooral gedurende den bloeitijd
der Republiek, betere leermeesters. Niet minder
heldhaftig van natuur dan de Grieken, waren
zij ernstiger van karakter en steeds aan strengere
tucht onderworpen.
Te Rome, zoonis men weet, ontstond de
openbare school eerst onder de Keizers. Ten
tijde van het Gemeentebest was de opvoeding
geheel in handen der ouders. De kinderen
groeiden op in 't huisgezin. Tacitus ik ge
bruik de vertaÜDg van Niemeijer verhaalt:
Alzo o werd ieders-zoon als op moeders schoot
en aan haren boezem opgevoed, wier voorname
lof bestond in het zorgen voor de woning en
het oppassen van de kinderen. Voorts werd
eene of andere bejaarde bloedverwante gekozen
om aan haren beproefden en voortreffelijker!
omgang al het kroost van eenig gezin toe te
vertrouwen, iu wier tegenwoordigheid niet
geooiloofd was iets le spreken, dat schadelijk
was om te zeggennoch iets te verrichten
dat oneerbaar scheen. En niet alleen bestuurde
zij de oefeningen en inspanningenmaar ook
de uitspanningen cn spelen der kinderen, met
rerbnai beid, om zoo te spreken en weivoegelijk-
heid," Daarbij streefden beiden een vaderland-
schen zin bij hunne kinderen op te wekken,
gelijk toch in 't algemeen bij de Romeinen ten
tijde der republiek de opvoeding in den grond
niet anders was dan als eene eenvoudige op
voeding tot het patriotismus. Daartoe diende
vooreerst liet leeren van de wetten der twaalf
tafelen Cicero klaagde later, dat zulks niet
meer geschiedde; wydeis de voordracht van
politieke gedenkredenen en gedichten; vervol
gens de aanspraken en treurliederen op afge-
storvenen, en eindelijk de gemeenschappelijke
'lichaamsoefeningen der jeugd onder de leiding
eens veteraans. Aan 't openbaar leven te Rome
nam de jeugd van verre deel, daar zij bij de
staatsvergadering tegenwoordig mocht zijn; dit
gold echter «Heen voor de aanzienlekende
kinderen der Senatoren. Zij werden door
voorbeeld en zeden aan matigheid en in
't algemeen aan eene strenge levenswijze ge
woon, reeds vroeg aangehouden tot de bege
leiding van eerwaardige en kundige staatsman
nen, en in zoodanigen omgang op de doeltref
fendste wijze tot liet overnemen in de toekomst
van openbare ambten voorbereid.
De eerste cursus bij den giammatist duurde
van het 7e tot liet 12e jaar. Deze legde den
eersten grondslag eener letterkundige bescha
ving Ka deze voorbereiding ving een vier- of
vijfjaiige cursus aan hij den Rhetor. Daarna
werd de toga virillis omgeslagen en doo! som
migen een derde cursus gevolgd bij den Rhetor,
wiens onderwijs hoofdzakelijk opleiding tot
vvelsptokendhcfl tun doe! had Dusdanig was
de opvoeding in 't land van buiwroeugd en
heldengrootheid, waar Cmcinnatus den akker
beploegde, waar Cornelia, de dochter van Scipin
Ah icon us 't levenslicht schonk :m.i de Gtnccheti,
waar I'ompejns en Caesar worstelden om "t bezit
der wereldheerschappij.
Verder droeg, gelijk mer. weet. liet huwelijks
leven te Rome een hoogst ernstig haiaktcr,
't welk met de lichtzinnige, Grieksche leefwijze
niets gemeen had. De Romeiuscliè huisvrouw
narn wel is waar geen deel aan het openbaar
leven, maar destemeer aan het gezellige leven
der mannen. Terwijl de Grieken slechts den
vertrouwelijken omgang met hetaeren kenden,
oefende de Ronieinsche. vrouw ojp d,e beschaving
een belangrijken invloed.
Echtscheiding, hoe gemakkelijk ook, was in
den oud-Romcinsehea lijd eene ongehoorde zaak.
In 't licht dezer toestanden is 't goed zich te
herinneren, dat elk burger te Rome soldaat was
en zestien tot twintig raar aan dienstplicht
onderworpendoch niet. alt'jd in vverkelijken
dienst. De krijgsdienst was een eer. Slechts de
consuls en de krijgstribunen bezaten oenen
blyvendeu krljgsraiig. Alle andere bevelhebbers
ontvingen hunne betrekking en rang slechts
voor een enkelen veldlucht, en liet kwam lot
na den tweeden Pnnisehcn oorlog'niet" zelden
voor, dat een man, die het eenejaar als centtirio
gediend hadin het volgende in eene meer
ondergeschikte betrekking gebruikt werd. In
den regel waren echter anciënniteit en verdien
sten de grondslagen der bevordering. De bevor
dering was in handen der consuls. Na 311 v,
C. werden de krijgstribuncn deels door de
volksvergadering, deels door den consul benoemd.
Deze krijgsti ibunen waien de belangrijkste
bevelhebbers van het Romeiosclie leger, en
werden uit de aanzienlijkste mannen gekozen.
Zeer velen van hen waren reeds volkstribunen,
aedilen, praetoren of consuls geweest, en allen
zaten zij reeds in den Senaat; of werden toch,
na hunnen teiugkeer uit het veld, door de
censoren daarin opgenomen.
Een Romein, die geen tien veldtochten had
medegemaaktmocht geen aanspraak op een
ambt maken.
Reeds uit liet voorgaande blijkt genoegzaam,
dat er een hemelsbieed onderscheid bestaat
lusscben soldaten-geest en imlflgui eu-geest. De
eerste is nauw verwant met het kazerne-leven,
de tweede heult moed, beleid en trouw tot
hoofdelementen. In een volk, gelijk't Fransche,
inet een Griekschen, licht ontvlambaieu, licht-
ziunigeu geest, is wellicht de Spaitaansche
opvoediug van den militair gewenseht. 't Kan
mogelijk zijn. Ons volk daarentegen heeft in
ernst, zuiver ïeclitsgevoel, zin voor orde, liefde
voor 't vaderland, cm bied voor,'t gezag, hooge
opvatting van plichlsbetiachtijig vele puuteu
van overeenkomst met het insgelijks deftige
Rurneinsche kaïakter. Bovendien staat goede
trouw bij den Nedei lander nog steeds hoog in
aanzien. Daarom geef ik voor onze miiiiaiie
staats-amblennren de vooikeur aau de Roniein
sche opvoeding.
In een volgend nummer zullen we een en
auder over de denkbeelden van den schrijver
over eene legerinrichting, zoonls Nedei land die
behoeft, medudeelen.
SCHIEDAM, 15 Maart 1810.
lieden morgen is in de Noordvestgracht
alhier (Stijvende gevonden het lijk van Deentje
Kooi dam, die sedcit vier weken vermist werd.
liet lijk is naar het diciikelitigluii<je op de
stads-metsel werf vervoerd.
Door de beambten van den waleislaat
en bet loodswezen ziju den 10 dezer weder
peilingen gedaan in den nieuwen waterweg\nn
KoltCidam naar zee, waai van de uitkomst is
al> volgt: Aan de zwaito tonuenzijde 27 -
op de Ijjn der geleidelicbten 34.5 50 nieter
bezuiden die lijn 33 aan de witte lonnenzijde
27 decimeter bij gewoon laag water.
Hut seclie-ondolzoek over de fioancieele
wetten is gisteren in du Tweede Kamer afge-
loopen. Maandag openbare zitting.
De Tweede Kanoer beeft tot lappurtcurs
gekozen over de belasting op de goederen in
de doode band, do leeren: Van Naameit, Des
Amorie van der Hoeven, De Bruyn Kops. Blnssc
on Schageu van Leeuwen; over bet ontwerp-v.
Houten (registratie enz) do herren; Ra ml berg,
"Var. Kerkwijk, Zijlker, Van Eek en Van Ileu-
kclom.
Volgens liet Dagblad is jhr. mr. W. T,
Gevers Deynoot, lid, der Tweede Kamer, sedeit
eeuige dagen zeer ernstig ongesteld.
Het overzicht vaa de opbrengst der mid 7
delen over de maand Februari is in de St.-Ol
van gisteren opgenomen. De opbrengst wa
f 6.923,773.81 tegen f6.485,993.86 in Februai i
1878; bij Vii der raming bleef zij echter ruii
43 ton achter; een gewoon verschijnsel in d
eerste maanden van het jaar. Het gunstig vei
schil met Februari 1878 is bij bijna alle omiei
deelen waar te nemen, het meest echter bij d
successie-belasting, die circa f475,000 nies
opbracht. Alleen registratie en hypotheekrecht!
bleven aanzienlijk beneden de opbrengst van hi
vorige jaar. Vermelding verdient nog, dat invoe
rechten en loodsgelden in vergelijking mctli,
vorige jaar vooruit zijn gegaan.
Door het Gerechtshof te 's Hage, wei
gisteren behandeld de zaak van M. J, B
oud 17 jaren, dienstbode, laatst vvoonnchl
te Rotterdam beschuldigd van in den nne
van 5 op 6 Jan. jl. bij haar meester, <lo<
wien zij een paar dagen te voren, wegens ha:
onbehooilijk gedrag, de deur uit was gejnag
door inklimming haar eigen kist, welke me
haar niet dan in tegenwoordigheid der polit
wilde afgeven, en eenigo aan haren meesti
toebehoorende voorwerpen bemachtigd en nai
haar huis te hebben genomen, na vooraf ha
meesteres, die in hoogst zwangeren toeitar
veerkeerde, bij die weigeiing om de kist af
geven, in de pols gebeten en verscheiden sla--| t
toegebiacht te hebben. 'I'
Tegen dit puikje der dienstboden werf
maanden celstraf en f8 boete geüischt.
Mr. Klerck betwiste de qualificatie van diefst:
en pleitte voor liet geval liet Hof deze a
bewezen mocht achten eenige verzachten!
omstandigheden.
Wel behartigenswaard zijn de volgeac
wenken tan De Tijd:
Dij verkiezingen blijkt het somtijds, I
personen, die het stemrecht zouden belloon
te bezitten, toch niet op de kiezei slijsten voa
komen. Gemeenlijk echter ontdekken zij
eerst als het te iaat is. Niet toch omstree
de dagen, waarop algemeene of bijzondere vc
kiezingen zijn uilgeschieven, bestnat gelegt
beid om verzuimen van dien aard te bei stelle
maar alleen gedurende den tijd, dien de kiess
aanwijst. Deze nu bepaalt, dat binnen rei
maand na 15 Februaii de kiezerslijsten opg
maakt en aangeplakt worden en voor een ied
kosteloos aan de secretarie zijner gemeente t<
visie liggen.
Wij brengen dit nu in herinnering, opik
een iegelijk, wieu liet kiesiecht toekomt, zie
vcrge.wissen moge, of hij wel op de kiezer
lijsten gebracht is, en zoo neen, znrge dat il
alsnog geschiede. Binnen veertien dagen na J
openbaie aanplakking en ter visie ligging ik
kiezerslijsten staat liet elk vrij om zich,
onr/czcgehl bezwaui schrift, tot den gemeonterna
te wenden met het verzoek, dat de/.e of gw
op de kiezerslijsten behooiende en uiet vermei
of daarop niet bohonremle en wel vernield, omk
do kiezeis opgeschreven of vim de lijst ver
wijderd worde. Bij deze bezwaaischrifteu moet:
de noodige bewijsstukken gevoegd worden, zijné
in den regel de aanslagbiljetten in s Rij!
directe belastingen.
Het is thans de tijd om deze zaken ter hart
te nemen. Wij verzoeken daarom allenwis
het aangaat,- dringend hierop wel acht te will)
geven, hun vrienden op te wekken hetzelk
te doen, en deze onze herinnering, in I»
algemeen belang, in hun kringen zooveel doenl-,
vooit te planten.
Het volgend curieus bericht wordt aa
de 'Jl. Gt. uit Leiden gezonden: Toevallig
het doipjo Oegstgeesl bij Leiden gaande, on
moeite ik den zoon van den heer,1. Kiek, pbol»
giaaf te Leiden, die eveneens naar dat dol
moest, om bij een aldaar woonachtig koopaw
D. W. zeven portretten te bezorgen. Die po;
tretteu nu waien afdrukken van.... koffiedv
