letsel il Jamfflla, eitpsoÉiJ Dinsdag. A0. J 880. Maandag 19 Januari. ■V- 4844. Kennisgeving. "V ier e n a a a ïi g-. AbONNLiientsi'Rijs, per kwartaal1.85. Franco per post, door het geheele Rijk. - 2.50. i Afzonderlijke uoinmers- 0.10. BANT. ttliKEAV: MA SIMT, I 134. B|| deze Courant behoort een Bijvoegsel. Strafverordening, Burgemeester en Wethouders van S e hi e d a m doen te \veten dat afgekondigd is eene verordening op de tapperijen, logementen en openbare vermakelijkheden, het houden van ver lotingen en den handel In gebruikte roerende goederen e» tegen betaling ver krijgbaar gesteld ter Gemeente Secretarie. Schiedam, den 47 January 4880. Burgemeester en Wethouders voornoemd P. J. VAN DIJK VAN MATENESSE. Be Secretaris, A. W. MULDER. Schiedam, 47 Januari 4880. In de dagen van Neeriands grootheid, toen door ons'volk tusschen besluiten en uitvoeren geen tijdruimte werd gelaten,- toen zij hun onderzoekingen uitstrekten tot de verst ver wijderde streken van den aardbodem, in die dagen vestigde een kloek Hollander, Autonie "Van Riebeek de aandacht zijner landgenooten op het gewichtige oord, nog altijd onder- den naam van sKaap De Goede Hoop" bekend. Als aanleg- en ververschingsplaats op den weg naar Oost-Iudië kon het van veel belang worden. Het gezonde klimaat lokte tot vestiging uit; de bodem bleek uitnemend voor landbouw en veeteelt geschikt te zijn; dit was een punt, •waarvan de Republiek der Zeven Provinciën voordeel moest trekken. In 4652 trok Van Riebeek er met de eerste Nederlanders heen, en van het oogenblik der vestigiog af tot heden toe, is de taal onzer vaderen aldaar gesproken, en zijn Nederland- sehe gebruiken in zwang gekomen, om er tot in onze dagen toe stand te houden. De stichting der hoofdplaats, Kaapstad, met ongeveer 30000 inwoners, dagteekent mede uit het jaar 4652, en blijft als van Holiandscheü oorsprong voor ons nog steeds een voorwerp van bijzondere belangstelling. Was het wonder, dat deze zoo gunstig gelegen* plek don nijd van machtige volken opwekte? Engeland, welks zeewezen zich in de 47e en 48e eeuw sterk had uitgebreid, -sloeg er begeerige oogen op. Toen het in de "48e eeuw zijn bezittingen in Voor-Indsë aan zienlijk vei groot had, en de vaart der Engeischen op Indië aanmerkelijk toenam, werd de lust om de Kaap iu bezit te nemen, nog sterker, en ia 4795, toen na de omwenteling hier te lande, Engeland ons den oorlog verklaarde, was een der, eerste gevolgen, dat het zich van de Kaapkolonie meester maakte. In 4802, bij den kortstondigen vrede van Amiëns, werd die wel aan de Nederlanders teruggegevenmaar de Britten hadden in de korte jaren, dat zij het schoóne land hadden bezeten, de waardeer van zoo goed leèren kennen, dat zy ia 4806 besloteu, er maar weer heen te gaan. Dit kostte hun geen moeite, want zij waren le behe-ischers der zeeënze namen het, en thans v >w goed, in bezit. De nationaliteit vaa de bewm.urs te ver anderen, ging echter n t. De Afrikaaosche Hollanders hadden in hun nieuw vaderland een groote mate van vrijheid genoten; hun onafhatikel.jkheidsgevoel I-was dooi niets be- leedigd, en daarom smaakte hur Je nieuwe heerschappij volstrekt niét. Velen vertrokken uit de kolonie en trokken naar het Noorden, waai' zij met geen Engel- sche heerschappij te maken zouden hebben; maar waar hun, en dit was hun niet onbekend, groote rnoeielijkheden wachtten. De Kaffers, inboorlingen, traden niet dan noode voor de blanken terugzij moesten zicli geheel nieuw inrichten; maar dit alles woog niet op tegen het genot, dat een volkomen vrij land hun beloofde. Anderen blevenen een aanzienlijk deel van de bewoners der Engelsehe kaapko lonie bestaat nog uit afstammelingen van - Hollanders, waaronder evenwel vee! Franschau versmolten zijn, die zich na de herroeping van het Edict van Nantes in 4685dat hun de vrijheid van godsdienst ontnam, herwaarts be gaven. Tal van plaatsnamen herinneten er nog aan de dagen der Hollanderszoo b, v. Stellenbosch; genoemd naar den gouverneur der kolonie, Simon Van der Stel en diens echtgeuoot, wier familienaam Bosch was, In 1836 werden de Iloliatidsche boeren uit- genoodigd door den Zulu-vorst Dingaan zich in zijn gebied neder te zetten. Velen gaven daar aan gevolg, doch de woesteling deed hen kort na hun vestigiug vet rader lijk vermoorden. Dit gruwelstuk kon niet ongewroken blijven. De Hollaudsche boeren onder aanvoering van Pre- torius, vielen de Zulu's aan, versloegen hen en vestigden zich in het veroverde land, de be kende streek Natal. Zoodra er maar sprake was van geregeld bestuur, en er een maatschappelijke orde was gevestigdvertoonden zich ook de Engelsche Roodrokken in Natal. Iu 4841 waren de boeren na den dappersten tegenstand genoodzaakt den strijd op te geven, en in 1845 weid Natal tot een Britsche kolonie verklaard. Naar alle zijden strekte de Eugelschman zyn roovende hand uit. Ten westen van Natal en het Basutoland ligt de Oranje-rivier-Vi ijstaat, waarin minstens 12000 Hoilandsche boeren ge vestigd zijn. Ruim 40 jaren geleden was het land een nog onbekende wildernis; de onrecht vaardige behandeling der Engeischen, den boe ren aangedaandeed een aanzienlijk aantal dezer besluiten,, onder Pieter Retief het land te verlaten. In 4842 zagen zij zich genoodzaakt alweer op te breken; en vestigden zich aan de rivier de Vaal, (onder de leiding van Pretorius, Voort, immer voort, mocht de Ilollundsche boer wel uitroepen want in 1848 verklaard" de Engelsche regee ring ook deze onafhankelijke wijkplaats der boeren tot Britsch gebied. Alweer vertrekken 1 i Advertentieprijs: van 110 gewone rogels met inbegrip van eene Courant 1.10, Iedere gewone regel meer- 0.10. Driemaal plaatsing wordt tegen tweemaal berekend. men dacht er over, maar wilde eerst het geluk der wapenen beproeven. By Boompiaats had een slag tegen de Engeischen plaats, dien de boeren verloren42000 hunner besloten te blijven; de overigen besloten aan de overzyde der Vaalrivier een nieuwen staat te stichten, en gaven daaraan den naam van Transvaalsche Republiek. In 4854 deden de Engeischen een verstandige daad, door aan den Oranje-Vrijstaat de onaf hankelijkheid terug te geven, en van dien tijd af zyn de bewoners daarvan goeda vrienden der Engeischen geweest. En nu, de in den laatsten tijd zoo druk besproken Transvaalsche republiek. Op haar voormalig gebied, dat ruim achtmaal de uit gestrektheid van Nederland heeftleeft 'en werkt een blanke bevolking, die wellicht 20000 zielen zal tellen, en wier rijkdom vooral in groole kudden runderen, schapen ca geiten bestaat. Voor eenige jaren stond aan het hoofd der-republiek .de- president_Burgeis._Hij.had een open oog voor de behoeften der bevolking, en deed een reis naar Europa, om daar zoowel in het stoffelijk als geestelijk belang van de Trausvaalsche-Repubüek werkzaam te zijn. Hy had zelfs plan een spoorweg naar de kust aan te leggen; waarvan net benoodigde mateiiëel werd aanbesteed, en toog, vergezeld van eeniga Nederlanders, die hij aan den dienst der republiek verbonden had, naar Afrika terug. Tijdens zijn verblyf alhier werd voor da jeugdige republiek door Nicolaas Beets het volkslied: ïEen lied voor Transvalen" ver vaardigd. Dat alles ligt nog geen vijf jaar achter ons. en reeds sedert twee janm bestaat de Transvaalsche republiek niet meer; ze is een voudig by Engeland ingelijfd. Ze gaf te veel teekenen van levenskracht naar den zin der Engeischen; ze zou een spoorweg aanleggen, maar met een «te<-Engelsche haven tot eind punt; dat was te veel; ze werd bij liet groote rijk ingelijfd. Men stelle zich den toestand der onafhankelijke Boeren voor. Gedurende den jongsten oorlog met de Zulu's werd er weinig van gehoord na adoop daarvan hebben de Boeren huu grieven geformuleerd en hun eischeu aan de Engeischen doen toekomen. Het antwoord is geweest de inhechtenisneming van de heereu Pretorius en Bok, als president en secretaris der Boeren- commissie, terwijl 'een voormalig kandidaat voor het Presidentschap der Republiek, de heer Paul Kruger mede iugekerkerd is'. Het llandelsllad zegt in een beschouwing over deze daden van geweld het volgende: Wat dit proces nu verder zal opleveren kan men natuuilijk niet voorzeggen. Maar de En gelsche autoriteiten aan de Kaap zullen zeer voorzichtig en verstandig moeten zijn, willen zij zich niet voor de geheele beschaafde wereld te schande maken. Met geweld-•hebben zij zich meestergemaakt van een onafhuukelijken staat. Daarvoor zijn

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1880 | | pagina 1