Biamlamlsi; lie.Berichten.
tuig richten moet, die iets moet maken of
namaken, en die in z'yne bekwaamheid en han
digheid zijn bestaan moet vinden, voor dezen
is het niet minder dan eene levensvraagen
wordt het dit al meer en meer, naar mate de
nijverheid voor een groot deel hare waardo
gaat ontleenen aan vaardigheid en kunst.
Voor den nijvere in het .bijzonder, voor den
eenvoudigen werkman allermeest. Dit is van
beteekenis.
"Wy hebben niet veel woorden noodig om
in herinnering te brengen, hoe in de laatste
jaren gaandeweg twee machtige factoren: het
kapitaal en het werktuig, zich van het grootste
deel der nijverheid hebben meester gemaakt.
Zji hebben de verhoudingen in het maatschap
pelijk leven een geheel andere wending gege
ven; zij hebben het aibeidsvermogen uit de'
aigemeene samenwerking in de lmnilen gelegd
van enkelen. De zoogenoemde kleine industrie
wordt overvleugeld niet minder door eene over
macht van" geld, dan door eene fabriekmatige
vervaardiging van duizenderlei voorwerpen van
dagelijkse!» gebruik of weelde, die vroeger door
handenarbeid werden verkregen. Het werktuig
en de stoomkracht hebben aan miiiioenen men-
schen het werk uit de vingers genomen en
leveren beter, spoediger eu goedkooper hetgeen
huis of samenleving noodig heeft. Yoor een
groot deel wordt ue arbeidersklasse opgevangen
in fabrieken, of is de handenarbeid bij velen ver
laagd tot een machinalen, diedagaandaghetzelfde
voortbi'engt en juist daardoor die vaardigheid
en vlugheid erlangt, die met de machine om
den. vooriang dingt. Het is vau aigemeene
bekendheid, hoe, in Zwitserland, een gewoon
horloge 300 handen moet doorgaan eer het
als een geheel in den handel komt. Ieder die
in eigen kring rondziet kan dit sprekende voor
beeld, al is het in mindere mate, toegepast
vinden op allerlei zaken uit zijn alledaagsche
omgeving. Genoeg om aan te wijzen, dat door
deze verdeeling van gedachteloozen en geest-
dqodenden arbeid alleeD zij gebaat worden, die,
gesteund door geldelijk overwicht, al 'deze
handen tot hun dienst weten in te spannen,
en zij, die deze voorwerpen voor billijker prijs
kunnen koopen dan anders het geval zou zijn.
"Wat is nu hiervan het onvermijdelijke gevolg?
Eensdeels dit, dat de'ondergeschikten veel meer
dan voorheen in de machtslaan hunner patroons,
die door overproductie of concurrentie ge
dwongen kunnen worden hunne werklieden,
al is het ook tijdelijk, af te danken en broodeloos
te laten anderdeels dit, dat die ondergeschikten,
om het karige loon dal ze ontvaugeu en om
hunne onhoudbare stelling in de maatschappij,
in verzet komen tegen hunne meerderen.
"Wij zijn er in onze dagen overvloedig ge
tuigen van, hoe, gelukkig hier veel minder
dan in het buitenland, die beide standen in
gedurige botsing komen; hoe aan den eenen
kant de industrie, voor zich zelve reeds kam
pende met scherpe mededinging, bovendien
bedreigd wordt door werkstaking of door hooger
eischeo van loon dan zij kan inwilligenen
aan de andere zijde, hoe de arbeideisklasse,
ontevreden met haar lot in de schakel dei-
samenleving, zich voor hare belangen langs
allerlei meer of minder geoorloofde wegen ten
strijde aangordt.
Zonder tegenspraak is dit eene wonde plek
in de maatschappij onzer dagen. Op de keper
beschouwd' zijn het toch maar vrij sobere
troostgronden en maatregelen, die de hooger
geplaatste stand aanwendt om voorloopig deze
tweespalt in het effen te houden. De gemoede-
lyke bewering, dat'er in de orde der dingen
noodwendig grooteren en kleineren moeten
zyn, en dat de miudere aan den meerdere
ondergeschikt dient te wezende zorgzame
philanthropicdie in hare aansporingen tot
.spaarzaamheid en arbeidzaamheid met raad,
in hare fondsen van liefdadigheid metterdaad
te hulp wil komen, draagt een karakter van
zedelijke en stoffelijke hoogheid, en is met hare
•niet altoos even kieseh toegepaste stelsels weinig
in staat dén ontevredene tot dankbaarheid om te
buigen,De fiere man heeft een afkeer van al
■wat"'op, een aalmoes-gelijkt eb voelt in zijne
handen een tinteling van kracht om voor zich
en 'dé zijnen een onafhankelijk stuk brood'te
eten. Hij draagt de bewustheid in zich om,
voor'! iets beters dan vóór een bloot werktuig
in de wieg té zijn gelegd, en in'de gedurige
herinnering zijner minderheid schikt hij zich'
beter met den stand waarin hij geboren werd,
dan in de middelen die hem'g'eboden of ont-'
houden werden om zich met zijne natuurlijke
vermógens -een eigen baan te breken.- -
Met deze feiten onder het oog, wordt het
allerwege gevoeld, dat, in verhouding tot dé
tegenwoordige omstandigheden, vooral voor den
nijvere, de lagere volksschool niet meer vol
doet aan de billyke eischeu, die ieder staats
burger, de minvermogende het eerst, haar
stellen kan. Het lezen, schrijven en rekenen,
met het overige er bij, volstaat niet langer om
den burgerman behoorlijk af te leveren aan de
hedemlaagsciie maatschappij. In alle labden
vraagt men om verbetering van hetonderwijs,
ook uit dit oogpuut, en is men bezig met
geneesmiddelen, die voorloopig wel ietwat baat
geven, maar die de kwaal toch niet aantasten
in den grond. Die geneesmiddelen zijnher
halingsscholen, industrie- en ambachtsscholen,
vak-onderwijs, bouwkundig teekenen, wedstry-
den in - handenarbeid, het openstellen vau
museums, en al dergelijke goede dingen meer,
maar overal koir.t men al meer eu meer tot
de zekerheid, dat het wenschelijk, zoo niet
noodzakplyk is, aan hét methodisch geome
trisch teekenen op de lagere schooi eene vaste
plaats in te ruimen, eensdeels als algemeen
outwikkeiingsvak voor allen, anderdeels als
eene gezonde en natuurlijke opleiding tot het
praktische nijvere leven."
In een volgend nommer .zullen we den ge-
dachteDgang des schrijvers verder volgen.
DEN HAAG, 24 Januari 1880.
Uil. MM. de Koning en de Kuniugia hebben
als geschenken voor de onder Hun Hooge be-
scheirmug te houden aigemeene verloting; ten
behoeve der nuoülijdenden door den jongs en
watersnood, eeuige, prachtige vooi werpen inge
zonden. en wel een tafel-middenstuk (veiguld
met kristal), een bvouterie-kistje, een verguld
bronzen coupe, twee marine» eu sigdreustand-
aardeu, en een van gepolijst koper.
Ouder de verdei e inzendingen verdienen
vermelding die van '!de heet en J. Biu'yn van
Holtj, L. Slut en zonejj, W. Mtnuigh, eu A. G.
de Visser allen te dezvr stede.
Door freule Suer.myadt vau Bosch-lust is
toegezegd een kostbare stoel, wam vau het
borduurwerk door haar zelve werd vervaardigd.
Vouiis mag nog als eene bijzonderheid wor
den vermeld, dat door den heer J. Cohen alhier
ais pi ijs zal worden afgestaaa een schilderij,
welke reeds een prijs uitmaakte in de verloting
van 1861bevattende een huldeook door
allegorische voorstelling, aan hen, die in ge
noemd jaar op zoo onbekrompen wijze aan de
noodlijdenden door den watersnood van die
dagen hulp verleenden.
De circulaire, door dé hoofd-cornmissie aan
de burgemeesters in Nederland gezonden, heeft
reeds vruchten gediagen, In onderscheidene
plaatsen toch werden sub-conunissiën gevormd.
SCHIEDAM, 24 Januari 1880.
Gisteren avond werd de jaarlyksche open
bare les van de verschillende klassen der Muziek-
scuool alhier gehouden De groote 2aal van
sMusis Sacrum" was geheel met belangstellen
den bezet, onder welke zich de burgemeester,
afgevaardigden van het-Depaitement Schiedam
der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, en
van de muziekgezelschappen Euterpe en Orpheus
bevonden.
De uitvoering van het programma bewees
ten duidelijkste, dat er naar streug methodisch
oudei wijs gestreefd wordt. De lagere zaugklassen
traden op met eenvoudige oefeuingeu, <ie hoogste
met waail.k niet gemakkelijke Vocalises van'
Ronconi en Schubeit. Van jacht maken op
effect geen zweem. De leerlingen van de eerste
eu derde vioolklasse waren recht gelukkig in
hun voordracht. De lesrljog der derde klasse
beloolt bij voortgezette studie veel voor de kunsti-'
Vau de.pianoklasse, de school telt er tegen
woordig acht, benevens nog een solo-klasse, 1
lieten de vier hoogste rich hooreu. Ouders en
belangstellenden hadden de vorige week in het
lokaal boven de Beurs, gelegenheid gehad allo
klassen in hare studiën te kunnen-gadeslaan.'
De hoogere klassen kweten zich'gistereuavond,
ouder de uitstekende leiding van den heer
Egmond flink van haar'taak. We t» eden daar
omtrent in geen bijzonderheden, maar willen
alleen wyzen op'het verdienstelijke samenspel van 1
12 leerlingen aan' zes piano's, en op de 'artis
tieke voordracht van den leerling dersolo-klassei"'
Dat deze nuttige inrichting zich op den duur
in de Belangstelling en medewerking onzer
ingezetenen zal kunnen verheugen, is, dunkt
ons, boven bedenking.
Door den Voorzitter der Commissie van de
Muziekschool, Dr. C. J. Vaillant, werden aan
de volgende leerlingen pryzen uitgereikt.
Ie Zangklasse. (Meisje*.)
Ie prijs: J. Visser, J. Schieveen, M. Elzevier
Dom, M. Nolet; 2e prijs: P. Ia Verge, A. De
IConing, M. S, Schade van Westrum, ,T. C. Van
Deventer; 3e piijs: A. A. Legner, J. Stelïelaar,
D. NumanA. Feteris; aanmoediging aan:
C. J. B. Van Jen Eelaai-tM. De Koning, B.-
Zoetmulder, C. Meu'mau.
Ie Zangklasse. (Jongens.)
Ie prijs: B. Beukers, W. B. Verkerk, C.F.
Steffelaar; 2e prijs: J. J. Roelants; 3e prijs":
B. BerteisL. JansenJ. S. Oosteweeghel
aanmoediging aan- J. Bouman, D. Zoetmulder,
II, Hoek, J. Iloek, J, Meijer, A. Meyer.
2e Zangklasse, (Meisjes.)
Ie prijs: M. Molenbroek, PI. Bis, M. Gips;
2e prijs: A. Maas, C. Jansen; 3e prijs: C.
Vormer, A. Cool; 4e prys: M. De Lange, J.
De Lange, C. Tausent.
2e Zangklassse, (Jongens.)
Ie prijs: J. L. F. De Meijere, C. S. Legner;
2e prijs: F. A. Erkelens, L. Van Erpecum,
G. Vlug. 1
3e Zangklasse, (Meisjes.)
Ie prijs: Jacoba Beukers, M. De Koning, M,
Van der Wiel, R. fleijligers, Joh1» Roelants;
2e prijs: Mart» Sonneveld, J. C. J. Elzevier
Dora, S. N.A. Schieveen, A. M. S. Schade
van Westrum, S. Van der Sman3e prijs:
A. II. E S, Knappert, M. J. Huisinga, Gosina
Jansen, S. W. Jansen, M. A. J. Beukeis, H.
M. J. Beukers, M. Smith, H. Koster.
Ie Vioolklasse.
Ie prijs: J. Knock2e prijsL. Van Erpecum.
2e V i o o 1 k 1 a s s e.
Geen prijs toegekend.
3e V i o o 1 k 1 a s s e.
Ie prijs: D. A. C. Maltha.
Ie Pianoklasse.
Ie prijs: M. S. Schade van Westrum2e
prijsM. De Kouing, C. Tausent.
2e Pianoklasse.
Ie prijs: Ph. Jansen, J. C. Van Deventer;
2e prys: M. Jansen, S. Van der Sman; 3e
prijs J. Visser.
3e Pianoklasse.
Ie prijs: G. Wijma, A. De Koning; 2e prijs:
M. Molenbroek3e prijsM. Beukers.
4e Pianoklasse.
Ie prijsAdr. Rijnbende, M. Sonneveld2e
prijs: J. L. F. üe Meijere; 3e prijs: J. Rodi,
J. Vormer, S. W. Jansen, G. Jansen.
5e Pianoklasse.
4e prp: A. P. Rijnbende, M. Beukers C.Adr.;
2e prys: C. J. Beukers, J. C. Beukers, A, M.
Schade van Westrum; 3e prijs: C. .T. Prins,
A. Sonneveld.
6e Pianoklasse.
Ie prijs: M. Odé; 2e prijs: J. W. Schuur
man J. A. Van de Ven, F. A. Legner; 3e
prijs: R, J. Schade van Westrum.
Volgens de Standaard 'zou aan den heer
Dr. C. H. Van Rhijn, predikant bij de Herv.
gemeente te Leusden, toezegging van beroep
naar Schiedam gedaan zijn.
In de zitting Van de arrond.-rechtbank
te Rotterdam van heden werd,opnieuw behan
deld de zaak van de gebroeders P. en F. Fries
van Delft, beschuldigd van 'diefstal van mout
wijn "in de 'branderij van den heer J. T. Beukers,'
en werd de heer A. Daalmeijer alsmede dè lieer
J. G. Van Otterdijk, die ter terechtzitting ge
dagvaard waren, gehoord, naar aanleiding van
de verklaring'van P,! Fries, dat'hij dien mout-'
•wijn van den heer Daalmeijer had gekocht.
Kon uit'de verklaring van'Fries betrekkelijk
de woonplaats 'van den heër D. rëeds blijken,
dat zij valsch was zulks werd nog nader be
vestigd''door dé verklaringen van de heereri
D én V.' O. 'en 'van den agent van'politie M.' I.'
Van dér Most; waaruit bovendien bleek, dat'eerst-
gen'óefndè niet(tliüis geweest is,' ten'tijde door1'
Fries genoemd:^ is
De'-' eisch,' zocmls wy dien in een vorig nommer
hebbén 'medegedeeld, werd door'de rechtbank"
gehandhaafd éri'de uits'praak bepaald op Zaterdag'
31 ljdezérj 3 j-(:! - -
Dè'*'> prys'der Duitsehe steenkolen is in»
