van Maandag 29 Maart 1880.
VERSLAG
Kamer van Koophandel en Fabrieken
Tli SCHIEDAM,
over den toestand van Sijverheid, Handel
en Scheepvaart in 18?9.
De toestand van Nijverheid, Handel en
Scheepvaart in 1879 was hier, in tegenstelling
met vele andere plaatsen niet ongunstig. Hoofd
zakelijk moet zulks worden toegeschreven aan
de omstandigheid (die wellicht later haar
nadeelige gevolgen zal doen gevoelen) dat een
drachtig en met overleg de werkzaamheden
in de branderijen, de hoofdtak onzer nijverheid,
werden geregelddat de productie zooveel
mogelijk in overeenstemming werd gebracht
met de vraag. Obk onze andere takken van
nijverheid, grootendeels meer of minder daarvan
afhankelijk of' daaraan verwant, ondervónden
hiervan de gunstige gevolgen. De handel was
over het algemeen stil zonder aan lusteloos
heid te lijden.
Het ontbreken van een geschikte bergplaats
voor petroleum schijnt de uitbreiding van den
handel in dit artikel in den weg te staan.
Althans er wordt geklaagd dat dientengevolge,
in verband met de hier bestaande politie-ver-
ordening op dit punt, de mededinging onzer
grossiers met die van elders zoo niet onmogelijk
wordt gemaakt, dan toch zeer wordt bemoeilijkt.
De scheepvaart ondervindt voortdurend de
nadeelige gevolgen van de beperkte ruimte
onzer havens en voorzeker mag het als een
sprekend bewijs voor de behoefte aan uitbreiding
worden aangemerkt, wanneer hier gevestigde
kooplieden er zelfs toe overgaan om voor hen
bestemde ladingen naar elders te dirigeeren.
Toch schijnt het besef daarvan nog niet
algemeen genoeg te zijn doorgedrongenimmers
van een drietal voorstellen lot uitbreiding onzer
havens in den loop van 1879 in den Gemeente
raad behandeld of althans besproken, werd geen
enkel aangenomen.
1. N ij v o r 1» e i d,
Gesticht werden: 12 woonhuizen, 72 arbei
derswoningen en 1 stal. Herbouwd werden: 5
woningen11 arbeiders woningen2 winkel
huizen, 1 pakhuis, 1 smederij, 1 bergplaats.
2 stallen en 1 schuur. Bij- of opgebouwd
werden 1 woonhuis, 3 woningen en 1 werk
plaats.
Het aantal branderijen werd in 1879
niet vermeerderd: op het einde des juars be
stonden er 356 benevens 1 stoombranderij
vertegenwoordigende 15 branderijen. De ge
zamenlijke productie gedistilleerd bedroeg
445474.16 hectoliters ad 50 procent.
De Likeurstokerijen werkten evenals
in 1878 bijna uitsluitend voor deze gemeente.
De Mouterijen hadden, ook ten gevolge
van de aflevering van mout voor bet Buiten
land, inzonderheid voor België, geregeld werk.
De Wind-, Koren- en Moutmolens
verwerkten in het afgeloopen jaar ongeveer
l'l millioen kilogrammen roggemeel en 20
millioen kilogrammen moutmeel.
Andermaal namen in de vier Stoom-,
Koren- cn MoutmolenS De West, De
Draak, De Dubbele Arend cn De Cycloop de
werkzaamheden toe. Zij leverden te zamen
af 25185563 kilogrammen roggemeel cn
29649610 kilogrammen moutmeel.
De Stoom kor en moten aan de Stoom
branderij vermaalde 2 900 000 kilogrammen
rogge- en moutmeel.
Omtrent de naamlooze Vennootschap de
Sto o m m o 1 e n De Bijsthalmmeldde de
Directie aan de Kamer, dat de werkzaamheden -
in bet afgeloopen jaar van te weinig aanbe-
ïang zijn geweest om daarvan mededeeling te
doen.
gansche
De Bakkers- en Pelmolen De Drie
Korenbloemen zag zijne werkzaamheden niet
verminderen, en zulks niettegenstaande een
soortgelijke molen in eene naburige gemeente
werd opgebouwd en vooral door het malen van
veevoeder eerstgenoemde geen voordeel doet.
De Houtzaagmolens hebben niet
ongunstig gewerkt.
Do gedrukte toestand in de Kuiperijen
en Pus t en in a kor ij e n bleef voortduren;
toeli vertoonde zich cenige meerdere levendig
heid dan in 1878.
De Kelder- of Kistenmaker ij en
hadden redelijk werk; de aanvragen van buiten
de gemeente droegen Jiet hare daartoe bij.
De Glasfabriek werkte liet
jaar geregeld door; de afzet barer producten
was voldoende; overigens bleef haar toestand
gelijk aan dien van het vorig "jaar.
In 1879 verwerkte de Stearine-K a a r-
senfabriek Apollo omtrent 7 millioen
kilogrammen palmolie en talk. Het geheele
jaar door, doch vooral in de laatste vier maanden,
verheugde zij zich in een flink debiet. Er
waren werkzaam 202 mannen en jongens be
nevens ,139 vrouwen en meisjes.
De R u w- en V e t s m e 11 e r ij werkte het
geheele jaar geregeld door. Niettegenstaande
dc groote concurrentie nam de afzet van oleïne
cn loog langzamerhand toe.
De K u r k e n s n ij d e r ij e n werkten niet
voordeelig. De natte en koude zomer, benet ens
de vermindering der exportatie van jenever op
flesschen" waren daarvan grootendeels oor/aak,
en deden op 31 December groote voorraden
aanwezig zijn.
De B i c r b r o u w e r ij e n mochten zich
in weerwil van den vdchtigen ,zomer, in eeu
redelijk debiet verbeugen.
De _S n c 1 a z ij n m a kje r ij e nmet één
vermeerderd, schijnen toch evenals ten vorigen
jare geone gunstige resultaten te hebben op
geleverd.
De ongunstige zomer deed de Minera» 1-
w a t e r fabric k onvoordeelig werken.
De V c r rn i c e 11 if abri ok onderging
door vermeerdering van stoomkracht eenige
uitbreiding.
De Koperslager ij en kenmerkten zich
door buitengewone slapte.
De Koper- en Metaal draaier ij
Constructie en Reparatie win kei
bleef in denzelfden toestand als in 1878.
Van de Stoom-, IJzer- en Metaa 1-
d r a a i e r ij alsook van dc Gasmcterla-
b r i e k ontving de Kamer geen mededeelingen.
Een nieuwe G r o f s m e d e r ij en S t o o m-
k e t e I m a k e r ij werd in de onmiddellijke
nabijheid der Maas geopend en schijnt reeds
dadelijk geregeld werk te hebben gctiad
hoofdzakelijk voor schepen.
De Mandenmaker ij cn hadden gere-
werk.
Twee van de drie hier bestaande T o u w-
s 1 a g e r ij e n staakten hun bedrijf; ten gevolge
daarvan zag de eenig overgeblevene zijn debiet
aanmerkelijk vermeerderen.
De Zakkcnmakcrijcn hadden vol
doende werk.
De Zeilmaker ij en verkeeren tengevolge
van bet meer en meer bezigen van sloomver-
mogen, zoo bij schepen als bij molens, alsmede
ten gevolge van de vermindering der scheep
vaart, in een kwijnenden toestand.
De fabriek van Lakken, Oliën en
Vernissen ziet baar debiet meer en moor
toenemen. Ook de V e rnisstoko rij blijft op
uitgebreider schaal günstig werken
De Z a 1 m r o o k e r ij bleef geregeld in
werking en handhaaft hakr gunsligen naam.
De Inkt fa brick werkte evenals ten
vorigen jare.
Naardien verreweg de meeste bier verbruikte
sigaren van buiten,worden ingevoerd, verkeeren
de vier Sigarenfabrieken in kwijnenden
toestand. Het gezamenlijk personeel der knechts
verminderde van 20 lot 8 man.
De Fabriek voor Machinale be
werking van ,h o u t, werkende met eene
stoommachine van twaalf paardekrachtwas
het geheele jaar druk werkzaam. Hoofdzakelijk
hield zij zich bezig met de macliinalp bewer-
geld
king van jalousiën-lattenbedekkingen van
veranda's en serres en inzonderheid met de
vervaardiging van kisten en fusten voor de
verpakking van margarine-boter.
De Boekdrukkerijen verkeeren over
't algemeen in blocienden toestand; het per
soneel onderging echter geen beduidende ver
meerdering. De boekdrukkerij van de Ileeren
Van Steenbergen Co., die de uitgave eener
courant ondernamen, onder den titel ïNieuwe
Sehiedamselie Courant", werd eveneens als
genoemde courant bet eigendom eener associatie
genaamd»Schiedamsehe Boek- en Courant-
Drukkerij"; ook deze drukkerij beeft geregeld
werk.
De StedclijkcGasfabriekverbruikte
in 1879 3019 hectoliters üuitschc en 50 706
hectoliters Engclsehe steenkolen met 2373
kilogrammen bruine' Amerikaansche bars, waar
uit volgens den fabrieksmeter werden verkregen
1133403 kubieke meters gas.
De Zal m v i s s c h o r ijnog slechts uitge
oefend door drie drijvers, gaf een middel
matige vangst.
11. Handel.
De Week- en Jaarmarkten zijn van
weinig of geen beteekenis. Op de Paarde n-
m a r k t werden aangevoerd 52 paarden waarvan
29 stuks werden verkocht. De hoogste prijs
was f 550, de laagste f 25.
Aan 'de V a r k e n s m a r k t werd ook dit
maal niets aangebracht.
De handel op de Beurs kenmerkte zich niet
door levendigheid
De Moutwijnpr ij zen varieerden tus-
schen f8.75'en f.11.75. In Januari, October,
November cu December werden de hoogste,
in Juni de laagste prijzen besteed.
De Gistprijzen liepen van f 0.40 tot
f 0 65 per kilogram.
Spoeling werd genoteerd per ketel aan de
oude beurs:
hoogste prijsf 2.50
laagste f 0,40;
bij de Schicdamschc Spoeling-Vereeniging:
hoogste prijsf 2.50
laagste vf 0.50.
De aanvoer van Rogge wordt geschal
op ongeveer 630 000 hectoliters, meestal ge
komen uit de Russische Oostzeehavens. Daarvan
werden uitgevoerd ongeveer 45 000 hectoliters.
De handel bepaalde zich bijna uitsluitend
voor liet gebruik der branderijen in deze ge
meente en omstreken. In de maanden April
en Mei, toen vrij wat werd aangevoerd,
liepen de prijzen f 15 terug, waarna zij gelei-
delijk stegen, zoodat hot onderscheid in prijs
tusscben die maanden en December ongeveer
f 60 per last bedroeg.
De laagste prijzen, die genoteerd werden,
waren f 164 en f '65 per 2100 kilogrammen
voor Coursehe cn Libau rogge. Over het
resultaat hunner ondernemingen hebben de
importeurs over 't algemeen reden tot tevre
denheid.
De voorraad op ultimo December 1879 be
droe» 130'20 hectoliters tegen 156 000 hecto
liters in 1878.
Er werden aangevoerd omtrent 840 000
hectoliters Gerst, welke hoeveelheid bijna
geheel verhandeld werd voor de consumptie
der branderijen. liet prijsverschil in den loop
van bet jaar beliep hoogstens f 2S; tot de
laagste prijzen werd,gekocht in Mei en Juni,
toen Pernau-gerst tot f175 en Libau tol f158
werd verhandelden de hoogste iu December,
toen men die soorten met f 203 en f 184 de
1950 kilogrammen betaalde.
Over bet resultaat der ondernpmingen kan
hetzelfde worden gezegd als hierboven van de
rogge.
De voorraad bestond op ultimo December
uit 139 350 hectoliters gedroogde en 3750
hectoliters licht of ongedroogde Gerst.
Dc uitvoer van Mout was iets grootcr
dan in het vorige jaar.
I
3
van de Schiedamsche Courant,
VAN DE
a, AMUACIITSN IJ VERHEID.
I. FABRIEKSNIJVERHEID.
C. YISSCHERIJ.
a. IHNNENLANDSCIIE HANDEL.
b IIUITENLANRSCIIE HANDEL.
.Js
I'M
