Tnelijiit Iplijh, nitpzonieri Dlnsflai.
Keil ni s ge ving.
Vrijdag 18 Juni
M 4950.
"V ier e
au e i' t i g' |s h e J a a
- - -- - r
fg 11 fS'
Abonnementsprijs, per kwaiiaat1.85.
franco per post, door het geheele Rijk- 2,50.
fjonderhjke nommers - 0.10,
f»
Oproeping van ferlofgangérs
ter 9fa-Iiispcctie.
De Burgemeester vak Schiedam,
Roept hij deze op do milicien-veilofgangen JOHAN
NES STEPHANOS STEENS en JACOBUS COUNKUIS
KRAAT, van het ie Regemont liifantorie, en MAR1NUS
WALRAVEN, \ati liet Ce Regemont Infanterie, allen
der ligting van 1870, MARCUS DIRK VAN DER
BIJL, dar ligting van 1877 en JOHANNES JACOBUS
MEUUER, /.Ier ligting van 1S7S, beiden van het Ie
Regement Infanteiie, om op Woensdag, den 30 Juni)
e, l\des voormiddags ten 10 me, in uniform gekleed
en ioorzien van Kleeding- en Uitrustingstukken van
zakboekje en verlofpas, op hot Beursplein te ROTTER
DAM te vei schijnen, ten einde aldaar door den Heer
Militie-Commissaris in het 2e district van Zuid-Hol*
land, nader te worden ondei/oeht.
Eu opdat bovengenoemde personen hierointi ent geen
onkunde zullen kunnen voorwenden, zal deze worden
afgekondigd en aangeplakt.
Schiedam, den 17 Junij 1880.
i De Burgemeester voornoemd
P. J. VAN DIJK. VAN MATENESSE.
Schiedam, 17 Juni 1880.
Keizer Karei V regeerde over zulke uitge-
strekte rijken, dat, we hoorden het reeds
in onze prilste jeugd, maar we doorgrondden
het toen niet, in zijn gebied de zon nimmer
onderging. Aan de uitgebreidheid zijner lauden
was het verschil iu bevolking geëvenredigd.
Duitschers, Italianen, Spanjaarden en Neder
landers bogen allen voor denzelfden heer, die
het voorrecht had, zijn lieden goed te kennen.
Een .zijner uitspraken over een deel zijner
onderdanen luidt aldus sAatt de Nederlanders
kan ik evenmin het drinken als aan du Span
jaarden het stelen adeeren". Nu zijn er, sedert
doze uitspraak werd gedaan, zeker ongeveer
drie en een halve eeuw verloopen, en allen,
die na Karei V over Nederland den scepter
zwaaiden, hebben kunnen zien, dat de sterke
dranken voor Nederland steeds een bron van
ellende zijn geweest. Ze hebben dat gezien, en
dakr is het by gebleven, tot op dezen dag too.
Het jaar 1880 evenwel schijnt verandering aan
te brengenalthans een wetsontwerp heeft
thans ouze Tweede Kamer bereikt, bevattende
Wettelijke bepalingen tot beteugeling van het
misbruik van sterken drank".
"tWerd tijd; want wanneer liet een feit is,
dat jenever tegenwoordig in een snoepwinkel
voor een cent per eetlepel aan de lieve jeugd
wordt verkocht, dan moet de wetgever wel
met een krachtigïtot hiertoe en niet verder"
optreden, of de ondergang des volks is nabij.
In het nummer dezer courant van gisteren
werden de voornaamste bepalingen van dit
ontwerp medegedeeld. We wenschen die mede-
•deeling aan te vullen, met enkele vingerwijzingen
naar dergelyke watten, die reeds in andere rijken
in werking zyn, Drie staten Rumenië, Griekenland
en Spanje bezitten dieniet, omdat zy er, ozegen!
niet noodig zijn. Aan Amerika, waar, wij
Nederlanders hebben het maar al ta goed onder
vonden, wei niet alles rein en eerlijk en
BI U It K A IJ MA5&KT, K, lSfdt.
goed is, aan Amerika komt de eer toe, liet
eerst dun drankduivel met wettelijke maat
regelen te hebben bestreden.
De bekende Neal Duif ving in den staat
Maine dien strijd aan; zijn voorstellen oin het
drankmisbruik door wettelijke bepalingen tegen
te gaan, werden herhaaldelijk door de volks
vertegenwoordiging verwbrpentotdat hij in
Mei 1S51 aanvankelijk de overwinning mocht
behalen, en zijn voordracht wet werd. De staat
Maine was in weerwil ;van zijn vruchtbaren
bodefn arm; zijn handel en zijn landbouw
gingen achteruit; zijn armenhuizen waren over-
vuld, zijn gevangenissen; en krankzinniger ,*j-
stichlen konden geen plaats aan allen ver
schaffen, die er behoorden. De Manie-wetten
zouden daaraan wei een einde maken, meende
Dow; aan de gestrengheid barer bepalingen
kon dit trouwens ook wel niet liggen. Men
behoefde van de 57 aijtikels der wet maar
weinige te overtreden ojjj voor twee maanden
met de gevangenis kennis te maken en 1000
dollars boete te verbeuren. liet verkoopen van
sterken ihank werd daarbij volstrekt verbodeo.
Alleen werden er in de voornaamste plaatsen
agente j door de Regeering aangesteld, die op
schrjf.clijke aanvrage drank inccbten afleveren,
doch uitsluitend voor geneeskundig gebruik of
ten dienste der nijverheid.
De uitkomst dezer wetgeving is geweest, volgens
de mededeeling van den heer Dow zelf (1878):
sledcr j.iar gaat onze staat 30 millieen in be
lastbaar vermogen, vooruit, welke inillioenou
aau steiken diauk zouden worden verkwist,
indien er geen Maine-vvet bestoud.
Nu zijn er, behalve Maine, nog drie staten,
waar dergelijke strenge wetten bestaan. Andere
deeien der Amerikaausche Unie hebben de zaak
ook op andere wijzen aangevat. Zoo is op zeer
veel plaatsen bij de wet bepaald, dat de meer
derheid in elk district, stad of dorp zal be
palen, of er sterke drank zal worden geschonken.
In Arkansas b. v. worden iu November van
elk jaar de kiezers opgeroepen om te verkiareD,
of er vergunningen tot het oprichten van drank
winkels zullen worden uitgegeven. Elders wordt
voor dergelijke vergunningen een zekere som
betaald, van 200 tot 1000 dollars, welke sommen
dan niet in de schatkist worden gestoit, maar
aan het schoolfonds ten goede komen. Ilier ea
daar is er de bepaling bijgevoegd, dat Zondags
geen kroegen of drankwinkels mogen geopend
worden.
In Massachusetts onderscheidt men vyf ver
gunningen. Die voor den verkoop ;»an bier en
lichten wyn kosten het minst; die voor het houden
van een tappei ij zijn duurder dan die om sterken
drank als winkelartikel te vorkoopen. Daarby
komen nog verschillende andere bepalingenb. v.
de ruimte van Kt lokaal, <1^ hoedanigheid van den
drank, die verkocht mag worden, enz. Een kroeg,
die niet tegelijk een soort van restauratie is, mag
niet worden gehouden. Voldoet een waard niet
aan al zyn verplichtingen, dan wordt zijn inricli-
Advertentieprijs: van 11Ü gewone regels
met inbegrip van eene Courantƒ1.10.
Iedere gewone regel meer- 0.10'
Driemaal plaatsing wordt tegen tweemaal berekei d
tiug gesloten en hij zelf in de gevangenis gezet.
De stad Boston trok van dezo vergunningen
in 1876 alleen 250,000 dollars, die in haar
gemeentekas kwamen. Da stad Fall Rives, met
45000 zielen, gaf in dat jaar 397 vergun
ningen. Men ziet, hier beteekenen de beperkende
maatregelen niet veel. Worden die vergunningen
een bron van inkomsten voor een gemeente,
dan loopt men gevaar, dat er meer aanvragen
worden toagelatuu, dan wenschelijk is. Dan
ontstaat er een strijd tusschen de belangen der
gerneeutekas en de zedelijke belangen der inge
zetenen, waarbij de laatsten in den regel het
onderspit delven. Die strijd kan alleen dan
worden voorkomen, wanneer naar gelang van
het aantal inwoners het aantal drankwinkels
wordt vastgesteld.
Een ander landmerkwaardig om zijn wet
geving op dit stuk, is Zweden. In geen ander
land heeft het misbruik van sterken drank
zulke schromelijke gevolgen na zich gesleept
als daar. Reeds Gustaaf Adolf moest in de
zeventiende eeuw een verbod tegen den ver
koop van sterke dranken uitvaardigen. Maar ze
baatten weinig en de Zweedsche regeering
dor 19de eeuw schoen veeleer het drankver-
bruik te willen aanmoedigen. In 1809 toch
verscheen een wet, waarin onder anderen
werd bepaalddat elk landbezitter bet recht
had voor huiselijk gebruik gedistilleerd te
stoken, en van dat recht werd zulk een ruim
gebruik gemaakt, dat in 1830 het drie milHoen
zielen tellende Zweden kon bogen op 173000
branderijen, en men rekende, dat in genoemd
land door die bevolking 150 miliioen liter .vas
verbruikt!
In 1854 achter begon men de zaken beter
in te zien. Het vecht om voor huiselijk verbruik
te stoken, werd toen ingetrokken en een ..ver
ordening uitga vaardigd, waarbij het getal kroegen
en drankwinkels tot binnen bepaalde grenzen
trad. In 1857 werd aan de overheid het recht
gegeven te bepalen, hoeveel drankhuizen er in
de verschillende plaatsen mochten zyn. De
daartoe strekkende vergunningen worden voor
den tijd van drie jaren verpacht aan de hoogst
biedenden. Niet elke bieder wordt aangenomen.
De pacht wordt vooruit betaald; de pachter
moet een bewijs van goed gedrag kunnen
toonen, en tevens een goed lokaal te zijner
beschikking hebben. Het stelsel heeft het aantal
branderijen vau 173126 tot 442 doen teruggaan,
maar dit zijn stoombranderijen, en teiwijl in
1856 de invoer van jenever 382851 kanna
(een kanna is ongeveer 2Vs liter) bedroog, was
die in 1870 tot 311? gedaald.
Het stelsel werkt, op het platteland echter
beter dan in de steden. De stad Gothenburg
heeft er daarom in het belang barer ingezetenen
eëa stelsel op uitgedacht, waarvan de voor
naamste bepalingen de .volgende zijn
a. Bedwelmende- dranken moeten verkocht
worden zonder eenige winst, ten einde
