jmm'liem
e r 11 i e n w s.
Per Telegraaf.
Gemengde Berichten,
Proces W. R3. De Jongh.
Te Enschedé is eene vrouwen-sociëteit
opgericht. Reeds telt zij een zestigtal leden.
Do Engelsehe ^National Skating Associa
tion", een vereeoiging gelijk onze IJs-clubs,
heeft het plan gevormd om dezen winter hier
te lande een internationalen wedstrijd op schaat
sen te organiseeren. Om dat plan te doen
slagen, heeft de Engelsche Yereeniging zich ia
verbinding gesteld met de besturen van ver
schillende IJs-clubs hier te lande. Gaat het
plan door. dan wil de Great Eastern-Spoorweg-
maaUchnppij de schaatsenrijders uit Engeland
naar Rotterdam cn terug vervoeren voor den
prijs van een enkele reis.
Een rijk man te Pau, de heer Tourasse,
die reeds menigmaal voor liet openbaar nut
ruime sommen beschikbaar stelde, heeft voor
allo 40,000 onderwijzers aan de opeobare lagere
school in Frankrijk een abonnement genomen
op de Gazette du Village, een staat- en land
bouwkundige courant van goeden naam.
In Rusland worden 220 couranten, ge
drukt; daarenboven twee maandelijksche over
zichten en 69 officieele bladen van de ver
schillende gouvernementen waarin Rusland
verdeeld is. Te Petersburg komen er 35 uit
zonder de nihilistische bladen te rekenende
meest gelezene daarvan zijn de Golos met
-18,000 exemplaren, de 'IIerohldie in liet
Duitsch gedrukt wordt, met 8000 exemplaren,
de Petersburger Zeitung, met 4000 exemplaren,
het Journal de St. Pétersbourgmet 3000
exemplaren. Andere couranten, als de Mohan
de Noiooje Wrcmja, verspreiden minder dan
3000 exemplaren: Veel is dit zeker niet voor
eene hoofdstad met 700,000 inwoners, en men
heeft recht te beweren, dat. als de Russen
iets omtrent hen zeiven wenschen te weten
zij genoodzaakt zijn hunne toevlucht te nemen
tot buitenlandsche bladen.
In Moscou verschijnen 9 couranten, waarvan
5 dagelijks, en te "Warschau 17, waarvan 14
in de Poolsche taal.
Een weekbladde Ogonieh de Vlamte
Petersburg verschijnende, wordt veel'gelezen.
Er worden 20,000 exemplaren van gedrukt.
Dezer dagen werden te Berlijn adreskaarten
uitgedeeld in den vorm van 100-maikbiijetten.
Daar worden echter de uitgever en vervaardigen
ieder met honderdvijfiig mark of gevangenis
gestraft, wegens tiet namaken en in omloop
brengen van bankbiljetten.
Heden is onder een toevloed van belangstel
lenden dio zich reeds een nnr te voren aan den
ingang van het gebouw had verzameld, voor hot
Gerechtshof te 's Gravenhagu dq behandeling aan
gevangen van de zaak van Willem Mammis Do
Jongh, beschuldigd van: lo. ontvoering van éeri
minderjarige2o. moord, cn 3o. bedreiging bij
geschrifte met moord.
Het Hof freedt te tien uren de gerechtszaal
binnen. Het is samengesteld uit de hoeren Mrs.-
Francois, presidentVan Bell, De Jonge, De Graaf,
Van Genus en Lette Van Oostvoorneraden
bijzitter Mr. Raedt'van Oldenbarneveit.
Het Openbaar Ministerie wordt waargenomen*
door Jhr. Mr. Van den Bergh, proc.-generaa!als
griffier neemt zitting -Mr. Van Strijen, substituut-
griffier.
Onmiddellijk na do opening der zitting wordt
de beschuldigde binnengeleid ^vergezeld van veld-
wachters, om zijne ontkoming te beletten..
Op de vragen, .door .den voorzitter"-aan den
beschuldigde gedaan-', jmtvvoordt de beschuldigde
genaamd te zijn Willem Maviamis De Jongh, 24
jaren oud, van beroepvolontair bij het Ministerie
van Koloniën, geboren en wonende te 's Gfavenhage,
thans gedetineerd'itinhet huis van arrentaidaar.
- Do -Griffier doot op laat van .den voorzitter
.voorlezing van eeno presidiale ordonnantie, waarbij
Mr. Raedt van Oldenbarnevelt.tot raadsheer-bijzitter
1 k - - .k-i
wordt benoemd.
Na doze -voorlezing wordt de voorzitter gewaar,
dat de ambtshalve toegevoegde verdediger, Mr. W.
Van Rossum Bz., zich nog njot op de plaats der
verdediging bevindt. '/EGA. Verzoekt den deur
waarder den verdediger van do opening der zitting
kennis to geven, waaraan wordt voldaan.
Nadat do verdediger in de zaal is verschenen
herhaalt, de voorzitter aan den beschuldigde do
gedane vragen, bij art. 173 Wetb. van Strnfvnrd.
bedoeld on gelast don grillier andermaal voorlezing
te doen van dc bovengemelde presidiale ordonnantie.
Door den griffier wordt, op last van den voor
zitter vervolgens voorlezing gedaan van bot arrest
van terechtstelling en do akte van beschuldiging
nadat do voorzitter den beschuldigde hoeft vermaand
oplottend te zijn op hetgeen hij zal hoeren.
Door den procureur-generaal wordt aan het Hof
voorgelegd de Ijst der getuigenwelke hetzij ton
zijnen verzoeke, hetzij ten verzoeke van den be
schuldigde moeten worden gehoord.
Op de lijst van getuigen komen voor de vol-
geado namen; i. Jail Anthony Van Yeeuondaal,
2. Willem Johannes Palmd do Mortanges3,
Gerard Hendrik Büuseholte 4 Bouwen Van dei-
Wee!, 5 Johannes Sijdcnbns (j. Emma JiOlu, 7.
Joban Gcrardiis Kayzcr, 8. Jhr. Willem Van
Rappnrd, 0. Maria Rekking. 10. Leundort Lnoije-
stein, li. Bastiaan Van Delft, 12. Hermanns Van
dor Meiden, 13. Rr. Jan Coert (tevens deskun
dige), 4. Hendrik George Bocht, (insgelijks tevens
deskundige-!, !5. Haring Dijkstra. *10. Joiian Van
do Water, 17. Jhr. Anthony Van Rappnrd, -!8.
Johannes BarUiölnmous Simons, 19. Leundort Van
der Kooy20. Willem Vonk 21Johannes Cor
nells Van Schermbeek22. Gijshortus Hendrik
Diibel23. Cornells Jacobus Nieuwnietjer24.
Emilo Au miste Musquotier, 25. Ilcndrikus Johannes
Van Baaien Welters (sedert overleden), 20. Jacoba
Josephine Mariouw, eclitgenooto (thans weduwe)
van no. 25. 27. Arithonie Abraham Vorstormau
van Oijcn, 28. Charles Wiggors, 29. Marios Mar
tin us Eijssell30. Ilubertino Vossen. 3!. Jean
Emilo Albert Tripels, 32. Sophia Francisca Van Dijk,
33. Charles Amout Gevers Leuven, 34. Maria Mars,
35. Johannes Westonend, 30. Chrislinun Johannes
Gregorius Kanis, 37. Bernard us Cliristinan llei'f kens,
38. Lueio Anna Maria Thomas, eclitgenoote van
Johannes Franeiwus Van den Bergii, 30. Johannes
Cornelis Lindeman, 40. Elisabeth Laurie, 41. IIn
hei tus Nieolaas Gerardus Netijean, 42. Gerrlt
Cornelis Dcys, 43 Hugo Brouwer, 44. Dr. Willem
Eiederik Koppeschanr, 45. Dr. Johannes Theodores
Men ton, -50. Johannes Straub, 47. Vke Ykoma (do
laatste vier tevens deskundigen), 48. Hendrik
Mirande, 49. Joiian Hendrik Willem Van den Broek,
50. Johannes Cornelis ,Van der Grijp, 51. Mr.
Carol Willem Justus Johannes Rapo en 52 Dr.
Cornelis Winkisr (tevens deskundige).
Door den verdediger van den beschuldigde zijn
als getuigen ti décharge gedagvaard drie getuigen,
te weten: 1. Otto Willem Gobius, sergeant bij
den hoofdcursus te Kampen; 2. Sjoerd Spree,
sergeant bij den hoofdcursus te 's Hcrlogeiibusch
en 3. Willem Frederik Treub, directeur van het
militair en burgerlijk buis van verzekering alhier.
Bij de voorlozing van da lijst der getuigen blijkt
dat getuigen 1 4, 25 en 28 (no. 25 wegens over
lijden) afwezig zijn.
De proc. gen. desisteert van hot iiooreri dezer
getuigen; do verdediger neemt daarmede genoegen.
De voorzitter noemt de namen der 29 eerste
getuigen, die vei zocht worden zich naar tie getuigen-
katticr te begeven om aldaar te verblijven tot
hunne oproeping ter terechtzitting.
Bij hot opnoemen van den naam van Musquetier
ontstaat eenige opschudding in het achtergedeelte
der zaal.
Do voorzitter zegt met luider stemme, dat, zoo
het minste geluid yan achteren in de zaal zich
herhaalt, het achterste deel der zaal voorgoed
zal worden ontruimd.
Alvorens het getuigenverhoor aanvangt, doet
de voorzitter eenige vragen aan den beschuldigde.
Eerste verhoor van den beschuldigde.
De beschuldigdo antwoordt op de vragen van
den voorzitter het navolgende: «dat hij, na het
eerst geweest te zijn bij liet' bataljon te Kampen
en anderhalf jaar iater bij hot regiment grenadiers
en jagers, to zijn overgeplaatst, in Mei 1879 heelt
oyqrge(eeke„nd naar Oost-Indiëdat de reden
waarom hij naar Oost-Indië is vertrokken, gelegen
was in eene nieuwe regeling van den Minister
van Oorlog, die, naar besch. meende, hem in zijne
carrière bemoeielijktodat. hij niet langer dan tien
maanden in Oost-Indië is geblevendaar bij in
Juni 1880 wegens borstziekte werd afgekeurd
dat bij in Nederland, teruggekeerdgepoogtl heeft
eene betrekking to krijgen, en reeds na indiening
van één rekwest, ais volontair bij liet Ministerie
van Koloniën werd geplaatst voor flO'smnands;
dat hij bovendien als onderofficier een pensioen
genoot van f 130: dat hij zijjie betrpltking bij
Koloniën, behalve aan do gunst van'den Minister,
to danken lmd aan do voorspraak van zijn oom,
den overste van do Indische adminislratie. De Jongh,
die mot den secretaris-generaal daarover had komen
sproken; dal hij Maandag den 27 September liet
eerst bij Koloniën begon tn werkendat een jaar-
lijkseh inkomen van f 250 zeker niet voel was,
goen rijkdom, maar dat hij inwonende bij zijne
moeder, het nooilige bezat: tint bij bovendien nog
f 40 wegens tractoment uit Oost-Indië in zijn
bezit bad: dat /.ijlt oom hum eene bijdrage van
f 30 liad toegezonden en de beer Wiggers hom
voor versterkende middelen f25 had overhandigd."
Maar zeg mij nu tocli eons gaat du voorzitter
voort' in zijne vragen hou is doze wenselijke
geduchte van bedreiging met een brandbrief bij
u opgekomen? Hoe? Eensklaps of was de daad
do vrucht van langdurig overleg?
De gedachte is bij mij reeds mutje weken
te voren opgekomen.
Het is voor mij oen treurig genoegen,
zegt do voorzitter, maar in zekeren zin toeh oen
genoegen, dat gij dit /egt: in do instructie hebt.
gij verklaaul eentje dagen (c voren. Gij keert
thans tot do volle waarheid terug, dit zal u vol
komen gemoedsrust schonken. M inr htm is do
gedachte bij u ontstaan? Hebt gij oeno roman
gelezen, waarin iets dergelijks vnoiknmt?
Ja, ik heli in do Hul lawlsehe Illustratie ermj
ron.au gelezen; tie twee Moeders en daarin lag
do/olfdo geduchte.
Gij wist, dat do hoer liogaardt en zijne vrouw
buitengewoon rijk waren, dat hij twoo doehtors
on oen zoontje had en gij bobt dat zoontje wol
eons gezien, toon gij m\u moeder allnialdc bij
mevrouw Van Baaien Welters op den Dermeweg.
Ja, maar ik heb den jongen nooit gesproken,
ik kreeg iiot oog op Marius Bogaardt, onkel omdat
ik wist, dat zijne ouders rijk waren.
Hebben do lieer Bogaardt en zijne wouw 11
ooit iets goweigerd? hebt gij zo ooit iels ge
vraagd? bobt gij zo ooit iets in den weggelegd?
Neen.
Voelt ge thans niet a! liet. verschrikkelijke do/er
daad, stelde gij u niet voor do mogelijke go-
voigon. Gij dacht aan straffeloosheid
Ja.
Gij dacht als ieder da.loc, dat gij bij uitzondering
ontsnappen -zandt aan de mensriieiijke gerechtig
heid, vergetende, dat er een Alwetende is, die tot
lederen misdadiger zegt: Tot hie tine maar niet
verder
Be beschuldigde zwijgt.
En nu nog eene vraag gij erkent, niet waar,
dat gij op 23 September een rijtuig hebt genomen
op liet op hot Rijnstation, gereden zijt naar het
huis van den heer Bouscholte. aangebeld hebt,
"toen juist een ander rijtuig aankwam, den jongen
meegekregen, gereden zijt naar bet eindo van de Laan
van Meerdervoort, gereden zijt naar het duin,
het kind ttmr hebt gebonden en dóór licht gedimd.
Ja.
Wij zuilen dit alles later zien, maar dus vol
hardt gij bij hetgeen gij bij den recliter-commis-
saris achtereenvolgens hebt beleden.
Ja.
Daarna vangt aan hot
Verhoor van Getuigen.
Do eerste getuige verklaart, dat hij hij liet ver
nemen van liet gepleegde feit aan wraak op dun heer
Bogaardt en zijne echtgenoot nooit gedacht heeR;
daarvoor waren dezen te edel en te braaf."
De voorzitter zegt(Int hij natuurlijk omtrent
liet persoonlijk leven van den lieer en mevrouw
Bogaardt geeno vragen zal doendeze zijn boven
verdenking, deze zijn ongerept.
Do tweede getuige verklaart, dat dc heer
Bogaardt en zijno echtgenoot zulke achtenswaar
dige menschen zijn dat hij zicli niet kon voor
stellen, dat niemand op hen wraak, zou willen nemen.
De voorzitter herhaalt, dat hij natuurlijk omtrent
het persoonlijk leven van den heer en mevrouw
Bogaardt geeno vragen zal doen, deze zijn volkomen
ongerept.
De derde getuigo antwoordt op de vragen van
den voorzitter hoofdzakelijk »dat do jonge Marius
Bogaardt sedert Octohor 1870 bij hem op sciiool
was, dat zijne geestvermogens sterker waren dan
zijne lichamelijke, dat hij-op één na do hoogste
was in de -hoogste klasse, dat de jonge Marius
liem verlóf heeft gevraagd om mot io^nand namens
zijn vader mede te gaan, en' getuige dit verlof
heeft gegeven, dat bij van den staljongen het eerst
heeft geboord, dat de-jongen", was gebaald door
■eon vreemden heer met een rijtuig." Getuige
erkent' de ta'sch' en de' schriften van den jongen
Marius.-
De vierde getuige antwoordt op ,(lo vragen van
den voorzitter, dat-hij hulponderwijzer bij den heer
Bouscholte, den jongen Marius hij zich in de vijfde
klasse had (op één na deshoogs^e)dat hij, toen
hij 3Vv ure gehaald word, (icnigvyas met een Fransch
dictée dat hij zeer vreemd" riji2?ag.,tqen hij hoorde
dat hij gehaald werd,-dat' hij .eerst den heerBou-
schoito verlof heeft gevraagd,cn,steen hij dit (verlof
heeft gekregen, metverg'enbe'gdgéjant antwoordde
nik mag"; dat liet op get. den indruk maakte, dat
Marius dengeno, die hem kwam afhalen, kende.
Do vijfde getuige, vijftien jaruit oud, ntlocn ter
inlichting gehoord, staljongen bij den heer Bogaardt,
die Marius gewoonlijk niet don bqkkouwagon naar
zijn school bracht, deed luit ditmaal nietomdat
Marius ten onrcehlu meondo(mam* er bestond
daartoe eenige aanleiding) sciiool te moeten blijven,
dat hij to vijf ure, toen Marius niet naar huis
kwam naar school js gegaan en daar vernam
dat li ij reeds was afgehaalddat Mucins nooit
jokte, een goede jongen was, maar alles geloofde
wat men hem zeide.
Do zpxdc geimgo, gouvernante bij den.heer
Bogaardt. voornamelijk voor liet oudste meisje,
erkent zeer ontroerd, dut Marius don 23en Sep
tember 's middags aan tafel hooft aangezeten eu
gebakjes met rijst uu ragout van k dl'svleescli heeft
gebruikt; dat mijnheer en mevrouw Bogaardt zeer
verwonderd waren, toen Marius niet thuis kwam,
eu dat die verwondering overging in bezorgdheid,
di' bezorgdheid in doodsangst; dat Mucins oen lief
kind was.
/.ij herkent do klecdingstukken van Marius,
wrlko hij aan had, torn hij 't. huist de ouderlijke
w oning Vei liet.
Do zevende getuige, huisknecht bij den heer
Bogaardt, eu die bij hom inwoonde, zag Marius
kwart voor een ure, den tascli op den rug bot.
hek nitloopondohooft nooit bespeurd dat zijn
meester of meesteres, bij wie hij een goeden dienst
had, met nioinnnd in onmin verkeerden heeft
liet tweedo ontbijt opgedragen, bestaande o. sn
uit gebakjes met rijst en kalfspoulet, waarvan
ook Marius heeft gebruik gemaakt. Ook hij her
kent de kledingstukken, ten proeessn aonwezig.
Hij heeft niet den eersten, muur den tweeden
brandbrief (in den avond van 24 Sopt.) uit do
bus gebaald.
l)i* Achtste getuige, doctorandus in do rechts
wetenschappen te Leiden, geeft tu kennen, dat
zijn moeder een nicht is van den heer Bogaardt,
dat Mr. l'ttpu den 24 Sept. in liet gasthuis allii"i*
hein liet lijkje hooit vertoond van zijn neef, dat
get. reeds dadelijk do zeven wondjes in den omtrek
van 't hart heeft gezien, dat hij 8'/r ure's avonds
een brief, hem overhandigd veimoedelijk dooreen
dame, die toen bi| mevr. Bogaardt loeeerdeeu
sedert naar Batavia s vertrokken, min den huur
en mevrouw Bogaardt heeft overhandigd dal hij
's nachts inerte heeft gezucht: dat alles bij dun
lieer en mevrouw* liogiiar.lt be/orgdlieiil en angst
teekende.
De een en vijftigste getuige, substituut Oil', bij
de rechtbank alhier, mot toestemming van den
proc. generaal oil den vei driliger thans gehoord,
heelt op 24 September van ile politie alhier, een
kinderlijk in ontvangst genomen, heizelfde dat bij
op den eigen dag op liet duin nabij Hooilast ver
moord heeft gevondendat hij hetzelfde, lijk aan
den vorigen getuige beeft vertoond dio daarin
hot lijk van Marius Bogaardt herkende.
Zie uerwdg in hel Bijvoegsel.
DEIS HAA.CJ23 December. In de
heden gehoudeu zitting van de Tweede Kamer
der' Staten-Generaal is de Spoorwegbegrootiag
onveranderd aangenomen, na verwerping van
de amendementen om den aanleg* van ver
schillende nieuvte lijnen uit te stellen. Daarna'
is (lebeliandelingvan het Hooldqtuk .Waterstaat
voortgezet en iiBiigei.oiïien met 65 tegen-3
stemmen; evenzoo bet llootduuk Kuimitèn. met
begrootingen voor Suriname en Curncao.
vort. Tlerv. Kork.
Beroepen: te 'fermenten (Groningen), \V. Okkcn,
te Metslawier (classis Dokkum).
Bedankt: voor Meppel, J. Cromsigi, te Cortgene
BURGERLIJK!; STAND.
Geborepj 21 December. Maria, doph^er
van J. Sonneyelil en N. Bijlqo, Leliestraat,
Sjëlia, dochter van Th. Groenondaal en J.-M. E.**
Van den,. Heuvel, Hoofdstraat. *:22. ,Corndi*;
Helena, 'dochter van Cornelia Elisabeth Jenner?
v^eduwe .vati; C. Boele, Breedstraat. 23,j
Corners, zoon van J. C. Boodt en T. Van's
Strijen, Singel.
