sTifiïIfmïm""
Ier l'niem
Burgerlijke Stand.
Marktberichten.
OVERSCHIE.
zijn tocht tegen den Zoeloe-koning Bingaan, waarover
in een vorig nomrner is gesproken een beroemden
naam heeft verworven! De/e miste veel van het beleid
van zijn vader en in de Republiek begon allengs
verdeeldheid te heerschen. Tegen i den tijd der
presidentsverkiezing werd door een vrij machtige
partij de streng orthodoxe Paul Kruger op den
voorgrond geschoven cn candidaat gesteld. Het
was in die dagen dat Thomas Francis Burgers,
oen geboren Zuid-Afrikaan, maar van tlollandsche
afkomst, die in zijne gemeente in de Kaapkolonie
als predikant was afgezet omdat hij het bestaan
van den ligchamelijken duivel durfde loochenen,
een reis door den Transvaal deed en kennis maakte
met de hoofden dor tegenpartij van Kruger. Burgers
was een beminnelijk mensch, een krachtige figuur;
die do Booren moest aantrekken en een verlicht
man, die voor de Republiek een scboono toekomst
zag. Men steldo hem kandidaat en hij zegevierde
op Itruger. Burgers werd in Mei 1872 tot presi
dent der Zuid-Afrikaansche Republiek gekozen.
De ijver? waarmede hij zijn moeielijke taak
aanvaarddede volharding, waarmede hij de ve
lerlei bezwaren, die zich opdeden trachtte uit den
weg te ruimende ruimo blik eindelijk, dien hij
op de behoeften der Republiek had en zijn streven
om hare zelfstandigheid te verhoogen, verdienen,
al heeft de uitkomst de te grootn voortvarendheid
veroordeeld, geprezen te worden. Burgers zog in,
dat er voor den Transvaal een nieuwe handelsweg
gebaaud moest worden, wilde de Republiek zich
ontlasten van den druk, dien de Engelschen haar
oplegden, door voortdurend de invoerrechten te
verhoogen. In den Transvaal zelf bestaat geen
andere industrie van beteekenis dan de leder
industrie alles wat er verder noodig ismoet
ingevoerd worden. De Oranje-Vrijstaat en de Kaap
kolonie vorkeeren in bijna dezelfde omstandigheden,
zoodat de aanvoer geschiedt lungs de zeehavens.
De twee hoofdwegen, welke den Transvaal met
die havens in verbinding stellen, zijn die van
Port-Natul over Pietermaritzburg, Newcastle, Utrecht
en Heidelberg naar Pretoria, de hoofdstad der
Republiek, en die van Port-Elisabeth over Somerset,
GolesbergBloemfontein en Potchefstroom naar
Pretoria. Daar de Engelschen het recht van tol
heffing in de beide genoemde zeehavens Port-
Natal en Port-Ehsubeth in handen hebben, kon
voor den Transvaal geen verbetering in den af-
hankelijken toes and komentenzij buiten het
Britscho gebied om eene zeehavon bereikt werd,
dié niet aan Engeland behoorde. Burgers vestigde
de aandacht op de Delagoa-baai nis de natuurlijke
haven van den Traalvaal. De Delagoa-baai is eene
Portugeesche kolonie, het land tusschen deze kolonie
en de Republiek was bewoond door een onafhan
kelijke!) Kafferstam, door de Zoeloesde Regeering
der Republiek had dus slechts traktaten te
sluiten met de Portugeesche Rpgeoring en den
"Kafferstam en verder een handelsweg aan to
leggen,- Dit laatste nu zou op een plaatselijk bezwaar
afstuiten. De omtrek der Delagoa-baai wordt onvei
lig gemaakt door een boosaardigo soort van vlieg,
welke op de ossen aanvalt en zulk een groote
slachting onder hen 'aanricht, dat het onmogelijk
zou zijn met liet gewone middel'van vervoer een
handelsweg open te houden. Een spoorweg zou
dit bezwaar waarschijnlijk geheel oplossen,.dam
de tzetse-vlieg, zoonis zij genoemd wordt, dan haar
voedsel zou rr.OBtcn ontberen en zich vermoedelijk
verplaat.'en ziu g'lijk m.-er voorkomt.
Burgers wist' den Volksraad te overtuigen van
het grcoto belang der zaak en kreeg verhf om
een reis naar Europa to doen, ten einde daar eene
spoorwegleening to s'ui ton en de noodige relation
aan te knoopin II i b gaf zich allereerst naar
Engeland, waar h i met de meeste voorkomendhoid
ontvangen werd. Het hoofddoel der reis was evenwel
niet Engeland, maar Nederland, om daar de gc-
wenschtc leening tot stand ie zien brengen, Belgie
om daar het spoonvegmatiriaal aan te Itoopen
indien do leening gelukte, Portugal om met dit
Rijk een traktaat te sluiten butrellendo den aanleg
van don spoorweg tot aan de De'aeoa baai Spreker,
gewagende van liet welslagen, dat de reis van
Burgers bekroonde hij slcot bovendien met
Belgie cn Lissabon handclstraktateo her.naerdo
hierbij met oon onkel woord aan den aangenomen
indruk, dien do president der jeugdige Rvpub'iek
bij ons te,lande overal maakte.
In -Engeland nam do houding tegenover Burgers
plotseling eengeheel anderen keer. Men had ver
trouwd, dat zijn succes op liet vasteland nul zou
zijn geweest en zou hem dan waarschijnlijk met
confederatie-plannen gepaaid hebben. Kwam de
Delagoo-spoorweg tot stand, dan was voor goed
den doorvoorhnndel via Natal den nek ingedrukt.
De plannen van Burgers moesten dus verijdeld
worden en om' dit te bewerken begon Engeland
met de Kaffers tegen de Transvalere op te stoken,
i en in do Republiek zelf de verdeeldheid te bevorderen.
Be berekening, dat de Boeren gemakkelijk Bgon
- de nieuwigheden van hun president waren op te
zetten; faalde niet: toen Burgers in den Transvaal
terugkeerde vond hij ten zijnen aanzien veel veran
derd en werd hij dooi' velen met wantrouwen
ontvangen. Burgers ondervond bij zijne hervor
mingsplannen, vooral ook op het onderwijsgebied,
dat de orthodoxe geest nog verro van ontwapend
was, dat de grootste moeilijkheden nog voor de
deur stonden. Hierbij, kwam, dat hij zijn land bij
zijne terugkomst in een ernstig conflict vond gewik
keld met Johannes, eon bevelhebber van Secoecoeni,
het hoofd van den aan de Transvalere schatplich-
tigen Kalferstam der Zwasi. Johannes had eene
sterke natuurlijke vesting, eene hoogte nabij Lijden
burg, betrokken en verbrak don band, die hem
aan de Transvalere hechtte. Secoecoeni werd over
do daad van zijn bevelhebber onderhouden, maar
dit bracht de zaak niets verder, Johannes deed
strooptochten en bekommerde zich om niemand.
Joubert, die ad interim liet presidentschap waarnam,
nam geen energieke maatregelen, om Johannes tot
zijn plicht to brengen, zoodat toen Burgers het
Bewind overnam, de stand van zaken nog onver
anderd was. Burgers zond eene deputatie naar
Secoecoeni, maar deze keerde onverrichter zake
terug, liet bleek nu wat Secoecoeni in hot schild
voerde hij eischta niet minder dan het district
'Lijdenburg en een gedeelte der districten Middel
burg en Pretoria.
Burgers, daarover verontwaardigd, wist den
Volksraad te bewegen, den machtigen Secoecooni
don oorlog aan te doen. Iiij verwarde in den strik,
hem door de Engelsellen gespannen. Secoecoeni
moest de spoorwegplannen onmogelijk maken.
We staan niet stil bij de eerste mislukte expe
dition tegen Secoecoeni. Bepalen we ons tot de
herinnering, dat Secoecoeni na een oorlog, dien
do Republiek nagenoeg geheel uitputte, ten slotte
(in Februari 1877) den vredo moest vtagen
ofschoon sir li. Barkly, do toenmalige Lritscho
gouverneur der Knap-kolonien, hem gaarne nog
verder gestijfd had in zijn verzet, betoogendo,
dat Secoecoeni een onafhankelijk vorst was en
geen vazal, gelijk Burgers hem onder het oog bracht.
Inmiddels had sir II. Barkly door Sliepstone,
den geslepen commissaris voor naturelle zaken in
Natal, de Regeering in het moederland doen be
werken ten gunsto der annexatie. Allerlei valsche
berichten en gegevens hadden daarbij dienst ge
daan. De Transvaal moest geannexeerd worden,
wilde men Natal redden. Ofschoon lord Carnar
von, do toenmalige Britscho Minister van Koloniën,
eene annexatie niet genegen was, maar wel eene
confederatie der Zuid-Afrikaansche Staten, wisten
sir Bartle Frere, die Barkly ais gouverneur zou
opvolgen, en sir Theophilus Shepstono te bewerken,
dat de laatste volmacht kreeg, om naar bevind
van zaken te handelen. Het onware gerucht, dat
Secoecoeni op Pretoria aantrok, ici het overwicht
in de schaaldo Britscho. Regeering erkende, dat
de Transvaal zich zelf niet verdedigen kon tegen
de machtige Kafferstammen, waaruit een groot ge
vaar ook voor Natal zou kunnen voortspruiten.
Shepstono verscheen onverwachts (in Jan.'1877)
met een zeer klein gevolg ruim eon 20tal
soldaten en een bagage voornamelijk uit cham
pagne en cognac bestaande, te Pretoria. Hij noemde
zich commissaris voor Natal en onderhoorigheden
en kwam om do Regeering dor Republiek te inter-
peileeven over eenige hangende kwestien, namelijk
over bet gemis aan veiligheid der Engelscho onder
danen in .den Transvaal; over de achtera (stelling
van Engeland door Burgers dio met Engeland
geen handelstraktaat had gesloten: over de mis
handelingen waaraan de inboorlingen van de zijde
der Boeren blootstondenenz. Burgers had com
missarissen benoemd, om de bezwaren van Sir
Theopli. Shepstono aan to hooren, maar reeds tien
dagen na diens komst werd de conferentie afge
broken, daar Engelands commissaris ais aanklager
optrad.
Shepstonodie officieus voor de confederatie-
plannen kaam werkenword zeer teleurgesteld
door het eindigen (fialf Februari) van den Secoc-
cocm-oorlog en het was aan zijn invloed te danken,
dat Secoecoeni dreigde de vijandelijkheden terstond
te horvatten. Sliepstone liet toon to Pretoria door
schemeren dat de annexatie voor den Transvaal
zelf gewenscht wasdaar hij vreesde dat ook
Cetclnvayo, do Zoeloe-Koning, ,eon inval in den
Transvaal zou doen. Dat hij reeils voor hij kwam,
eenige Engeischgezinde Booren voor zijn geheim
plan gewonnen had maakte Shepstono het zege
vieren van zijn stoute onderneming mogelijk. Hij
zagdank zij zijn chnmpagno en cognaczijn
vrienden met den dag aangroeiende presidents
verkiezing was ophanden cn Burgers was door
Engelsche agenten zoo zwart mogelijk gemaakt;
de verdeeldheid deed het overigetoen Sliepstone
den iOn April 1877 zonder verdere voorbereiding
bij Burgers kwam on hem aankondigde dat de
Transvaal aan de Britscho Kroon zou worden
gehecht en 'hom 48 uren bodenktijd werd gegeven,
om dio annexatie goed te keurostoen kon Burgers,
nergens' uitkomst ziende, niet anders doen dan
zich machteloos toonenen zich bepalen tot een
solemneel protest/tegen dc annoxatic.
Ned, Herv. Kerk?
Bedankt: voor Ueukelom, C. B. Oorthuijs te Wou-
drichera. Axel, k. Renicr, te Berg-Ambacht.
Wanneperveen, toez. van beroep, J. L. De Heer te
's Gravenhage.
Geboren '12 Februari. Arie, zoon van A,
Wijnolst en J. Braad. '13. Mattheus, zoon
van K, Vermeulen en A. Diersen. 14 Eldert
Hermanus en Hermanus Jacobuszoons van
C. Simons en D. Noorlander. 17. Ernst,
zoon van H. Van der Vlist en M. Van der
Stok. Petrus Wilhelmus, zoon van A. Van
Ryn en W. J. U. Van Eiten.
Overleden: 13 Februari. Klazina Van
Amen, oud 2 weken.
BÜRGF. RL1JKE STAND.
Geboren17 Februari. Cornelia Johanna,
dochter vau J. Maltha en J. P. Blom, Oran
jestraat. Johannes Arie, zoon van J. A.
De Knikker en J. C. Ileese, liotterdamsche
Lijk. 18. Clasina, dochter van K. II. Schiifer
en Af. Horewegt, Achtersingel.
Overledeu 17 Februari. Leo Hoenderop,
oud 13 maanden, in een vaartuig, Petrus
Josephus Thijssen, oud 30 jaar en 8 maanden,
Lange Achterioeg. Jannetje Gouwentali, oud
84 jaar, echtgenoot van D. Maltha, Singel,
Martha Maria Anna Peek, oud 3 maanden,
Leliestraat. '18. Sara Buurman, oud 81 jaar,
wed. van P. BolSingel. Elizabeth Petro-
nellit Van der Schouw, oud 1 jaar en 6 maauden,
Lamlaan. Ida Rovers, oud 61 jaar en 2
maandenwed. van B. J. HuiswaardNieuwe
Haven, Jolmnna Maria Vlasveldoud 21)
dagenOude Kerkhof.
Schiedam, 19 Februari.
Rogge en Gerst zonder handel.
Aloutwijnf 13Vs per heetol. Ct.
JeneverAmsterd. proef, f 17Vs a f 18
per heetol. Ct. zonder fust en zonder belasting.
(Spoeling-beurs: f 2.20 per ketel.
Bjj de Sciuedamiche Spoeliog-Vereeniging
f 2 per ketel.
Zwolle, 18 Februari.
De heden rJlner gehouden weekmarkt was bezet
met ruim 900 stuks vee, met inbegrip der stallen.
De handel was levendig. Vele Buitsche en Belgische
kooplieden waren aanwezig, Alen besteedde voor:
Vette koeien en ossen aan bouten 70 a 77Va ets.;
dito stieren 52l/s a 021/» ets..; dito kalveren 9772 ets.
a f 1.10: dito schapen 60 a 70 ets., alles per
kilogr., schoon. Neurende en versch gekalfde koeien
f 140 a f 270 ,dito schotten en vaarzen f '115 a
f 220; guste spoelingkoeien f120af170; winter
en voorjaarskalvende dito f-140 o f 180; guste
vaarzen f 90 a' f 140; ossen voor den bak f 80 8
f 180; jarige springstieren f 90 a f 140; vaars-
pinken f 80 a f,115; fokkalveren f 40 a f 60;
nuchtere dito f5 a f 12.
Op de vnrkensmatkt waren op p. m. 25 wagens
ruim 50 biggen en 250 ovorloopors on drachtige
varkens .aangevoerd. De ö/w. biggen golden f8 a
f 11.50; '10/w. f13 a 17; magere varkens f25; a
f 45 drachtige dito f 00 a f 75. Vette dito, 'le soort,
55 a 00 ets., 2c soort 47Va a 52V2 ets. per
kilogr., ruw.
Tarwe f 9,40 a f 9.90; rogge f 8.20 a f8.50;
boekweit f 6.50 a f7; gerat f 0 a f 0.75;
paardenboonen f8.15 a f8.70; aardappelenf2.253
f 3, alles per hectoliter.
Boter. Aanvoer 450/8 en 380/16 vaten, benevens
720/2 kilogr. stukgoed. Totaal 20320<2 kilogr,
Middelniarkt f 1.60 per kilogr. Handelswaarde
f21050. Notitie van heden per kilogr. f'1.40 a
f 1.80, per 20 kilogr. of Vs vat, prima kwak
f 30.50 a f 39.50, afwijkende soort f 32.50 a
f 34.50 en tweede soort f 25.50 a f 27,50
Eieren f 3.75 a f 4.50 per 100 stuks.
Oi
ile A
De
I fonds
jhand
Bii
Va
i r
■tast
fracti
in
bij ir
Nn
iOblig
Du
wedci
stegei
Gei
Lande
Parijs
intwt
'dj
