Per Telegraaf
TRANSVAAL
•van Engeland; commissie van enquête; voor
loopig behead (!er Engelsche garnizoenenen
uiteengaan der Boerenzonder dat deze de
wapenen nrderleggen."
SCHIEDAM, 24 Haart 18S1.
Het was ons aangenaam te vernemen, dat
er ook hier terstede zich een commissie geves
tigd had voor de Tiansvaalaangelegenhetlen,
bestaande uit de officieren van het korps
Koninklijke Scherpschutters, welke commissie
zich ten doel stelt gelden in te zamelen voor
de Transvaal, geheel in overeenstemming met
het program van het Halting comité.
Deze commissie zal, blijkens achterstaande
advertentie, Zondag a. s. eene scbaal-colleete
houden aan de woningen der ingezetenen, welke
collecte wij met aandrang bij onze stadgonooten
aanbevelen.
Men rneene toch niet, nu het sluiten van
den vrede tusschen de Transvaal en Enge
land zoo goed als verzekerd is. er niets
meer te doen overblijftintegendeelvele
zijn de rampen door den oorlog verooizaakt
aan de Boeren, in den strijd voor hun goed
recht, voor vrijheid en onafhankelijkheid tegen
bet machtige en heerschzuchtige Albion; deze
zooveel mogelijk te lenigen alsmede de ver
zorging der weduwen en weezen van de gesneu
velde Boeren is de phc.bt van ieder rechtgeaard
Nederlander. Wij hopen dat het uit de rui me
giften onzer stadgenooten bij deze coIIpciu blijken
mogedat zij daarvan diep doordrongen zijn.
Een woord van lof voor het initiatief van
genoemde Commissie mag hier niet ontbreken.
Bij de op lieden gehouden aanbesteding
van: "100,000 stuks Ltiik«chP Omthe nf llen-
Ahin keien, 200,000 vlakkp, 50,000 getrokken
Straalklinkermoppen en 50,000 vlakke metsel-
klinkers, hofitwaien, 175 kub. melprgewasschen
grint, 1000 kub, meter zuiver scherp rivier
zand en 1000 kub. meter plaat-zand. is de
levering toegewezen: o. van de vlakke struat-
künkermoppen aan Fr. Van de Loo, steenfa-
brikant te West-Pannerden voor f 10 23 per
mille, van de getrokken straalklitikermoppen
aan denzelfderi steen fabrikant voor f16.23 per
mille, van de vlakke inetselkImkers, aan den
zelfden steenfabrikant voor f 15.73 per mille;
t. van ile houtwaren aan de firma F. W. Van
der Eist Co.* alhier voor F2185;c. van het
gewasschen grint nan W. Verhey te Werken
dam, voor f1,61. per kub. meter; d. \an het
zuiver scherp rivier-zand aan G. Snoeij Az, te
Krimpen a'd Llsel voor f 0.65 per kub meter
en het plaat-zand aan denzelfden voor f 0.G2
per kub. meter, terwijl de levering van de
straat-keijen nog niet is gegund, doch de toe
wijzing daarvan voorloopig aangehouden.
Het kiescollege der Hervormde gemeente
alhier heeft gisteravond uit het vroeger mede
gedeelde zestal van predikanteneen drietal
opgemaakt, bestaande uit de heeren: P. E.
Barbas, te DeldenJ. C. Montiin G.Cz.te
Zierikzee. en H. W'. Van Loon, te Meppei.
50 leden van het kieseollege waren tegen
woordig.
- Een paar weken geleden lazen wij in
de dagbladen, dat te Overschie de ooievaar
zijn zomerverblijf reeds bad betrokken; nu
weder is een bericht uit de Leid. Ct. in dit
nummer' voorkomende, dat de ooievaar al
veertien dagen werd waargenomen. "Wanneer
deze mededeeiing om het bijzondere van bet
geval geschiedt, dan heeft zich hier ter stede
zeker ecu nog zeldzamer geval voorgedaan,
waar de. ooievaar zich reeds op 's Konings
verjaardag op zijn nest vertoonde.
Vau den Delftschen hoogleeraar E. Steuer-
wald is een brochure verschenen over den
Rotterdamse/ten Waterwegdie zeer de aandacht
verdient. Voor een uittreksel is het betoog te
zakelijk. Wij moeten ons tevreden stellen met
het heldere en kernachtige geschriftje aan alten,
die in het gronte werk belangstellen, ter lezing
aan te bevelen. (N. B. Ot.)
Een particulier telegram uit Londen aan
de JV. 21. Ct. meldt dat de conservatieven ver
bolgen zijn over den vrede met de Transvaal.
Hunne pers (ulmineei t tegen de overeenkomst,
.De conservatieven zijn nog niet besloten hoe
te handelenmaar het voorstellen van een
votum van wantrouwen is waarschijnlijk,
Door den heer J. Scheltema Janszn. to
Leiden zijn weder, evenals voorgaande jaren, de
beiioodigde wollen dekens voor de uitrusting der
Willem. Barents ten geschenke gegeven.
De Haudelxvereeniging te Winschoten
heeft besloten bij de Tweetje' Kamer aan te
dringen op de aanneming der Rentewet met hel
amendement-De Bittyu Kops lot afschaffing van
het patent.
De op 8 dozer hier te lande verzouden
brieveutnaal voor Nethrlaml-ch Oost-lndie is,
tpogovolge van een oponthoud in Italië, niette
Napels kunnen worden ingescheept op liet stoom
schip der Maatschappij «Nederland."
De verzending uit Napels zal alsnu geschieden
met het Fransehe stoomschip dat 22 dezer van
daar vertrekt.
Namens het comité van bet Groeno Kruis
deelen de boeren J. van Baaien en .1. L. E. J. Lübrs
to Asperen mede, dat de werkzaamheden dier
veieeniging reeds een aanvang luidden genomen
vei scheiden weken voor liet comité-Hai tmg zich
had geconstitueerd. Zij erkennen, dat er twee
corailè's bestaan, die ongeveer het/ellde benogen-
en hopen, dat aansluiting mogelrk zal blijken.
Dam tegen ral wel geenerlei b-z waar bestaan,
mits de heeren te Asperen niet volhingen dut
het ooruilé-Hïvrting zich schuren nmlei liet Groene
Kruis-, maar deze vereeinging omgekeerd, zich
stelle onder het comité 1 Uiting, waarmede zij
had kunnen begiuneu.
Ook te Ant wei pen heeft zich, nadat van
het Belgische comité vau het Jloode Kruis
een weigering was ingekomeneen commissie
gevormd ten einde hulpmiddelen in ie zamelen
voor do gekwetsten in'den Tiausvaal.
De commissie bestaat uit de lieeien A. Mi-
chieK gemeenteraadsheer; voorzitter; l\ van
Aken-Yuuly, onder-voorzitter; Flot. van der
Yen, schrijver; N. J. Cupérus, gemeentel aads-
heer, penningmeester; Julius de ueyter en
\Y, A. van Maenon, leden.
Men schrijft aan de L. Ct.«Donder in
het dorre hout, maakt het vooijaar schraal en
koud" meldden wij den Sstenna een zwaar
omveder. Het spreekwoord is oud, maar niet
temin dikwijls zeer waar. Maait heelt zich
grillig getoond door zeer veiuudei l'yke tempe
ratuur en stelt nu de lente in met eene zoo
duchtige vracht sneeuw als in het midden van
Jauuaii. Als liet uu hierop weer wat gaat
vriezen, zal de ooievaar vreemd opzien, die al
veertien dagen werd waargenomen en dadelijk,
naar jaarlijkse!) gebruik, als de aankondiger
eener vroege lente werd begroet. Ook is de
vraag, hoe weerprofeten het zullen maken, die
voorgoed oudeiwetsche winters velbannen en,
»om reden dat de korst der aarde zoo warm
is"alleen met zachte winters te doen willen
hebben. De tuinlieden weten bet best hoe lang
zij door ijs, sneeuw en water hebben moesten
wachten met den arbeid en nu, pas begonnen,
het spitten, zaaien en poten van aardappelen
nog wat kunuen uitstellen.
Door den heer J. L. De Bruyn Kops is
een amendement voorgesteld op hel wetsoutwerp
houdende wettelijke bepalingen tot beteugeling
van het misbruik van sterken drank, strekkende
•om in art. 28, 2e lid, .de woorden ''gedurende
v'y f jaren", te vervangen door «gedurende drie
jaren". Tot toelichting van dit amendement,
zegt de voorsteller liet volgende: bet doel van
de overgangsbepaling in het ontweip is, aan
de op 15 Mei 1880 aanwezige utoefeuaais
van bet tappeisbedr ijf gelegenheid te geven
..een ander bestaanmiddel le verkrijgen. Een
tijdperk vati rlr ie jaren na hel in werking treilen
der wet, schijnt daartoe alleszins voldoende.
Ook zoude het tijdstip, waarop liet hoofddoel
der 'wet, natnelyk D ver mindering van het tegen-
wooidig aantal tapperijen" effect zal kunnen
snrleerenbij aannemingvan eene vijfjarige
handhaving van het stalm quo, naar de meening
van den voorsteller te lang svordeti uitgesteld.
Eene gruwelijke moord is in den nacht
tussclieu Zondag en Maandag in het gehucht
SniPurmnas nabij Maastr icht gepleegd. Men voud
Maandag ochtend het-lijk van de weduwe B.
niet schier geheel afgesneden hoofd onder liet
beddegoed vóór de bedstede liggen.
De opengebroken kasten bewezen onmiddellijk
dat diefstal de drijfveer van dien moord ge
weest was.
De grensscheiding tusschen Nederland en
België loopt dwars door de Smeermaas, en de
moord had op liet Belgisch gedeelte plaats.
Niettemin was de vermoorde en zijn de ver
moedelijke moordenaars Nedei lamlsclie Lim-
bureers.
De wed. B. dreef pen ijzerhandel en tege
lijkertijd een herberg. Zondag avond ontving
zij nog laat bet bezoek van di ie landslieden
evenals zy van het stadje Siltiud herkomstig.
Deze drie individuen van de slechtste reputatie
hadden zich reeds in tien namiddag op de
Smeermaas vertoond.
Een hunner had er een roggebrood gekocht,
en een -gedeelte vau dergelijk brood werd
Maandag ochtend in den tuin van de wdd.' B.
gevonden.
Die drie kerels zekere S., gewezen sojdaat,
en de gebroeders R., vagebonden, zonder thuis,
verlieten schijnbaar het huis der weduwe, na
er lang in de gelagkamer gezeten te hebben.
Zij schijnt d« onvoorzichtigheid gehad te hebben
zich niet te overtuigen dat zy' werkelijk hare
woning verlieten. Daar er^^rder geen gasten
meer aanwezig waren, zij eeuige oogen-
blikken daarna have woning sluiten ea deelde
aan een buur of voorbijganger het ontvangen
bezoek mede. Men vermoedt dat een vac dat
drietal zich heeft laten insluiten en daarna
zijn makkers den toegang heeft verschaft, en
dat zij daarop hun afschuwelijke daad hebben
verricht toen de weduwe rustig sliep. De vrouw
bewoonde alleen het ruime huis.
De Maa'trichtsche en de Belgische mareehaus-
sées zijn onmiddellijk uitgetrokken om de ver
moedelijke daders in handen te krijgen. Een
do >er laatsten is gister opgespoord en gevaDgen
genomen.
L)e schrik te S. is algemeen, te meer daar
de moord in eene dicht bevolkte stiaut heeft
plaats gehad. De vermoorde was algemeen
geacht.
liet schijnt dat de ^moordenaar zich in den
kelder had schuil gehouden tot de weduwe te,
bed was. Hij moet echter kort daarop den
moord gepleegd hebben. Men rekent dat er
ten naastenbij 7 a SOO fr, aan eomptanten in
de woniDg aanwezig waren; deze zijn ver
dwenen.
De vermoedelijke dader van den moord is
zekere Hubert Alos, geboren te Schimmert
(Limburg), oud 39 jaar, zonder beroep of vaste
woonplaats. Hij is te Luik gearresteerd op aan
wijzing en met behulp van Van Egtmond,
wachtmeester der maréchaussée, en 'Van Wa-
veren, brigadier-majoor der rijksveklwacht,
beiden te Maastricht.
Naar de N. 21 Ct. verneemt, heeft de moor
denaar zijn misdaad reeds bekend.
Overschie. Het hulpkantoor der brieven-
posterij alhier is voor den Rijkspostspaarbank-
dienst aangewezen met '1 April.
Zierikzee -Iv-n besluit van de Raad dezer
gemeente, om kinderen van 'bedeelde ouders
niet toe te laten in bet weeshuis, is aaa den
Koning ter vernietiging voorgedragen.
De mededeeiing van de vredesvoorwaarden door
den beer Gladstone in het Lagerhuis heeft aan de
ook eergisteren nog voortdurende pijnlijke onzeker
heid een eind gemaakt. Men zal wenschen den
tekst dier voorwaarden volledig onder de oogen,
en tevens enkele punten nader toegelicht te hebben.
Doch voorloopig, wanneer men zich op het stand
punt van beide partijen plaatst, dient erkend dat
Engeland den Boeren recht heeft gedaan, en dat
de Boeren in hoofdzaak datgene verkregen hebben
waarvoor zij den ongelijker! strijil zoo manmoedig
aanvaardden. De woorden waarmede de Daily Xews
Maandag (dus nog vóór men wist wat men thans
weet) laar hoofdartikel eindigde, vinden thans
hier hunne plaats
»Zij (de Boeren) hebben bewezen wat vror
Erigelschen van het allerhoogste gewicht isdat
zij eenstemmig waren in liet verlangen van hunne
onafhankelijkheiden niet minder, dat zij instaat
waren er dapper en ridderlijk voor te strijden.
Weinigen hier te lande zullen hun dan ook
hoe bedroevend het verlies van menschenlevens
geweest zij het zedelijke voordeel misgunnen,
dat zij op deze wijze hebben behaald. Met ver
trouwen mogen zij thans hunne zaak in de handen
geven van eene koninklijke commissie, in welke,
naar er roden is te gelooven, hunne eigen natio
naliteit invloedrijk zal vertegenwoordigd zijnen
verder zich verlaten op de rechtvaardigheid van
een Kabinet, waarvan de heer Gladstone het hoofd is.
Maandagavond werden nog volksvergaderingen
ten gunste van do Transvaal gehouden in de To-wn
Hall te Iiackney, en in de Town Hall te Reading:
c eerste onder leiding van den lieer B. S. Olding,
e andere onder die van het parlementslid Palmer.
In de vergadering te Reading werd een schrijven
ontvangen en voorgelezen van Herbert Gladstone,
den wensch uitdrukkende dat do Boeren niet door
hunne jongste overwinning zonden verleid worden
tot hot afwijzen van silo gulle voorwaarden, weiko
de meesten onzer vertrouwen dat hun door onze
Rogeeriiig zullen worden aangeboden."
De wakkere kapitein Yerney heeft, onder den
titel
T>Fuur Years nf Proleet in lltn Transvaal; a
Roem from the South African lllite Ikoks", een
geschriftje uitgegevenwaarin hij binnen een
vijftigtal bladzijden op leesbare en levendige wijze
den inhoud samenvat van niet minder dan twintig
Zuid-Afrikaansche blauwboeken. Heel do geschiedt
nis van de inlijving, van de protesten dor Boeren
en van de opzettelijke blindheid en valschheid der
Engelscho beambten vindt men hier in oen kort
bestek, met verwijzing naar kapittel en vers voor
elke mededeeiing.
Blijkens het zittingvorslag van het Lagerhuis
hoeft Gladstone eergister den inhoud der vredes
voorwaarden medegedeeld zooals zij por telegraaf
zijn overgebracht. Op één punt bostaat echter ver
schil. Het telegrafisch bericht luidde op punt 3,
dat «hot opzicht over do buitenlandsehe aangele
genheden der Transvaal aap Engeland bleef."
Volgens hot verslag heeft Gladstone daarentegen
alleen gezegd; «dat de controle op debuitenlnnd-
scho aangelegenheden bleef voorbehouden." Toen
or werd gevraagd wat hiermede werd bedoeld,
gaf hij ten antwoord: sik heb het woordelijk
geciteerd zooals het luidt in het bij ons ontvangen
telegram. Ik kan evenwel zeggen dat er bij mij
niet dp minste twijfel bestaat, dat de regeling der
buitenlandsehe zaken geheel en al aan de Kroon
zal blijven."
Vervolgens wcrtl gevraagd-. waarom aan de
Booten werd toegestaan, bij het uiteengaan hunne
wapens mede naar huis to nomen. «Het Gouver
nement" antwoordde Gladstone «heeftalleen
den eiscli gestold, dat de strijdkrachten zouden
worden ingetrokken on do boeren huiswaarts zouden
koeren. Wat eene uitlevering hunner wapens betreft,
zulk eeno voorwaarde hebben wij hun nooit willen
opleggen,"
Een derde vraag: Wat beteekent onder punt 1
do erkenning van de «suzereiniteit" der
Koningin over de Transvaal Is dat woord hier
synoniem met osouvore'miteit"? Of heeft het hier
eenige andere beteekenis? «liet woord zelf',
hernam Gladstone, «kent en verstaat iedereen
Ofschoon liet niet hetzelfde is als souvoroini-
teit, staat het daarmede toch eonigszins in ve rband
Ik kan evenwel thans niet verder gaan dan ik
gegaan ben met de zaak in algemeene bewoordingen
mede te doelen." Hij verzocht derhalve, dat men
met de beoordeeling van de nadere beteekenis dei-
woorden zou wachten totdat liet Parlement hier
toe in staat zou. zijn gesteld door vollediger infi-r-
matiën dan het Gouvernement zelf op 't oogciu .ik
had.
Lord Churchill vroeg nog of de betrekkingen
tusschen de Kroon en de Transvaal van gelijken
aard zouden zijn als die tusschen don Sultan van
Turkije en Oost-Itumelie- Op deze vraag, die eenig
gelach veroorzaakte, gaf Gladstone te kennen, dat
er tusschen die twee zaken in zoover analogie
zou bestaan, dat de betrekking van suzereiniteit
zou worden gehandhaafd.
Toen in het Hoogerltuis kort na de opening dei-
zitting word gevraagd naar bericht omtrent do
Transvaalverklaarde lord Kimberley voor 't
oogenMxk nog niets anders te kunnen medcdeelcn
dan dat er eene overeenkomst was gesloten, waarvan
hij nog geen bijzonderheden kon vermelden. Eerst
aan het slot der zitting verklaarde hij daartoe in
staat te zijn en zeide wat Gladstone in het Lager
huis had gezegd.
Lord Cranbrook vroi g daarop, of de bedoeling
was dat de Engelscho troepen niet verder in de
Transvaal, dan wel of er in 't geheel geen troepen
eene voorwaarfscho beweging mochten maken.,
sliet is zooals ik heb voorgelezen, antwoordde lord
Kimberley, »Sir Evelyn Wood belooft, niet verder
op te rukken, noch krijgsbehoeften in de Transvaal
tc zullen brengen." «Dat wil dus zeggen",
vroeg lord Cranbrook, «dat Sir E. Wood niet uit
zijne tegenwoordige positie zal oprukken?"»Ja,"
luidde het antwoord.
BïiïW HAA.fi, 24 Maart. De heer T. D.
Abbing, ontvanger der invoerrechten en accijn-
ser» te Delft is benoemd tot ontvanger derzelfde
middelen te Schiedam.
-JKE3V HAAG, 24 Maart. In de heden ge
houden zitting van de Tweede Kamer der
Staten- Geueraal is het houden van de inter
pellatie door den heer Yan Rees over Atjeh
op Maandag bepaald. De discussie over art. 1
der rentewet, met de amendementen van den
heer Yan Houten, om winst-kapitaal op 1 Januari
als maatstaf aan te nemen en van den heer
Van 'Delden, om vrijstelling van het bedrijfs
kapitaal van kooplieden Weg te laten, is aan
gevangen. Béide amendementen werden door
verschillende sprekers sterk bestreden, ais tea
doel hebbende, de omverwerping van het be
ginsel der wet en als,een privilegie voor koop
lieden. Op raad van den heer Btussé verklaarde
de Minister de zaak nog eens te zullen over
wegen. Morgen -voorzetting.
