Per Telegraaf.
De ramp van Zr. Ms. monitor „Adder".
Rechtzaken.
cgiie
le', :-"is getatéa voor devermeldingjvaïihetTgewieWt:-
:ea vaa den brief- -
Men schrijft uit Venlo: Het bericht dat
ats in vele couranten de ronde heeft gedaan,
dat het passief van het bankiershuis Louis
Wolters een actief van 6 ton bedraagt, is
op zijn minst genomen voorbarig,
Naar bij onderzoek is gebleken, is de boedel
aog steeds verzegeld, zoodat genoemd bericht
eenvoudig esn verzinsel is.
Bjj een hevige onweersbui, die zich Zater
dagmiddag boven Renkum ontlastte, vergezeld
tan zwaren slagregensloeg de bliksem in
den toren van de kerk der Herv. gemeente
richtte daar eenige schade aan, en verbrijzelde
het plafond van het kerkgebouw; brand heeft
er evenwel niet plaats gehad.
Uit Venhuizen wordt van 8 Juli gemeld:
Gisteren avond ontlastte zich boven een
deel dezer gemeente een hagelbuidie aan
de landbouwers groote schade berokkende.
Yooral iu het Zuiderveld werden de welig
bloeiende akkers met maanzaad door den
hagel vernield, en ook de boonen en andere
veldgewassen hadden veel te lijden. In som
mige huizen werden glasruiten verbrijzeld;
de hagel lag op enkele plaatsen 1 dM. hoog.
Zoo is in weinige oogenblikken de hoop op
een rijken oogst voor vele akkei bouwers
qö verijdeld.
Te Arnhem is Zondagnamiddag de bliksem
geslagen iu het politiebureau. Hij nam zijn
weg door een openstaand aam van de boven
woning door den commissaris van politie
bewoond, en vond een uitweg door den
ijzeren keukenschoorsteen. De bewoners bleven
ongedeerd.
Oud-Beierland. Alhier hebben 230 kin
deren de openbare school verlaten en zjjn
thans geplaatst op de school met den bijbel.
Leiden. Er heeft alhier eon eigenaas dige
huwelijksvoltrekking plaats gehad. Bruid en
bruigom namelijk waren beiden doofstom en
met hen nog zes personendie by de vol
trekking op het stadhuis tegenwoordig waren.
De bruid is 41 jaren oud, d. i. twee jaar
jonger dan haar bruidegom, die onder Aar-
lauderveen woont en de vakken van kleer
maker en barbier uitoefent. Het huwelijk
werd ingezegend door Ds. De Wolff, wiens
toespraak voor de jonggehuwden in hun
vingertaai werd jvertolkt" door den aan het
Gereformeerd Weeshuis geëmplojeerden J.
Spijker. (L. D.)
Berlicnm. Zondagmiddag tusschen 3 en
h u'ut' ontlastte zich een hagelbui boven deze
gemeente; korrels ter dikte van meikersen
lagen weldra 3 centimeter dik op den grond,
Als een bewijs hoezeer de temper aluur
P daardoor werd nfgekoeld diene, dat ze ongeveer
twee uur bleven liggen.
Omtrent den monitor Adder wordt nog
gemeld, "dat het vaattnig Woensdag ochtend
van IJmuiden vertrok, terwijl de barometer
alle kenteekenea droes door zijn lagen stand,
j O
^dat er onstuimig weder te verwachten was.
Aan boord was,zooals op onze oorlogs
schepen steeds bet geval is, alles in orde voor
seinen; vuurpijlen on vuuvbhkken waren aan
booid; desnoods had men zich van het geschut
kunnen bedienen, als er teeketien van gevaar
-1 hadden moeten gegeven worden. Er waren 5
uitstekend zeewaardige sloepen aan boord,
i. .voldoende ruimte voor de bemanning aanbie-
,Ji?nde. Het roer liet vroeger te wenschen
„over, maar in 1878 was het schip van een
'stoomstuurtoestel voorzien, dat, blijkens de
ervaring op den laatstea tocht van de Adder
opgedaan, zeer 'goed werkte.
•J l.Schipper A.~ Den Duik van Scheveningen,
-vertrok gisteren met-een-oorlogsschip naar de-4
'plaats, waar de Adder zou gebleven zijn. -
Sedert 55-jaren heeft onze marine uiet zulk
eene ramp getroffen als deze. In 1827 verging
de Wassenaer op onze kust bij Zandvoort en
verloren toen de meeste opvarenden, hoofd
zakelijk uit expeditionaire troepen uaarlndie
bestaande, het leven.
De Adder heeft ongeveer één millioeu
gulden gekost. Doch dat materieel verlies is
niets by het verlies aan meuscheulevens, aan
leveas van mannen iu den bloei hunner jaren,
waardoor tal yan famiUBn in den diepsten
rouw zijn gedompeld.
Iu het geheel zijn 18 van de 63 slachtoffers
opgevisebt. Voor het vinden van het lijk vau
den kommaudant zgn f 100 uitgeloofd.
Blijkens achteieenvolgende bij het Ministère
van Marine outvangen berichten, zijn van de
ekwipage van den rammonitor Adder nog
aangebracht en herkend de ijjken van 16j'r
personen, allen schepelingen beneden dei» iang
van officier. De pogingen tot opsporing van
het wrak worden vooitgezet.
Volgens het Vaderland was aocli aan het
Departement van Matine, noch te Hellevoet-
sluis bericht van het vertrek van de Adder van
IJmuiden ontvangen. Er is wel van Amsterdam
naar Hcllevoetsluis geseind, dat de Adder van
Amsterdam was vei trokken, maar men dacht
te llellevoetsluss zoowel als aan het Departe--
meut, dat de Adder te IJmuiden was blijven
wachten. Geregeld tocli worden alle vertrek
kende schepen van IJmuiden door de seinpost
van daar aan het Departement geseind; dit
volgt dan de bewegiugen der schepen. Doch
de man, die dat altijd doet, heeft op jl. Woens
dagochtend op onveiantwoordeljjke vvjjze
verzuimd het vertrek van de Adder te
seinen, en vandaar dat men onkundig was
gebleven van het vertrek. In het niet ontvangen
van een bericht kan men niets vreemds
zien, omdat het dikwijls gebeurd is, vooral
bij de rammonitors, dat de kommaodant
eenige dagen wacht op weer en wind om
uit te gaan. Zou is eens een vroegere kom.
roaudaut van dezelfde Adder 8 dagen te
IJmuiden blijven liggen. Van het Dejartement
van marine worden dan geen telegiammen
gezonden om te viagen waai om een kom-
mandant niet vertrokken is, of wanneer hij
vertrekken zal, omdat allicht zulk een vraag
als een wenk zou worden opgevat of als een
teeken van ongeduld. Juist oen volstiekt
geen pressie uit te oefenenworden do
kommandantöü volkomen vrij gelaten om te
vei trekken; hel volgen van het plan vau
vertrek op het door hem bepaalde uur is
voor hunne veiuutwoordelykheid. Zoo nu is
het gebeutd, dat men aan het Depaitement
vau inaiiue en te Hi'llevoelsluis niet bekend
was met het vertrek van de Adder, maar
dit schip nog te IJmuiden waande. (Van de
zeetijdingen in de dagbladen schijnt men dus
geeu kennis te nemen.)
Een der correspondenten van de JV. 12, Gt.
sehiyft aan dat blad:
Verleden jaar is Zr.-Ms.' monitor De Hani
maar net den dans ontsprongen. Ook buiten
om stoonieude met eeuigszins onstuimig weder,
nam het schip, niettegenstaande het geheel
geschalmd wa«, zooveel, water over (daar de
zee de schalm luiken los sloeg) dat met de
gewone lenspompeu niet voldoeude verlich
ting kon worden gegeven, maar de machioe-
lenspornpen moesten worden aangezet; het
schip' kwam gelukkig nog behouden binnen.
Dit alles is aan bet Departement vau marine
gerapporteeiden wat gebeurt nu? De moni
tor De Adderbekend als een vaartuig dat
niet sturen kan, dat in 1875 op de reede
van Dordt den monitor lleili/jerlee daardoor
ramde, dat in het.daaiop volgend jaar ook
daardoor aanzienlijke schade toebracht aan
de RToach, in één woord een schip bekend
als geheel onzeewaardig, wordt met een
kommandaut en een etat-major' die nooit op
een monitor gediend hebben, zonder eenige
voorbereidende- oefening.zee iu gestuurd.
Wie-, zijn iu deze de verantwoordelijke
personen?
Al de aangebrachte lijken,-», van de Adder
afkomstig, op één na, waren.vooizien van
zwemgordels. Eén lijk was opgezet door het
binnengekregen water. Al de andere hadden
weinig of geen water in de m&ug en inge
wanden, zoodat deze personen vermoedelijk
eea langzamen dood gevonden hebben door
het aanhoudend biunendimgeu van vvater-
deelen iu de longen.
By de lijkschouwing ia de magen dei-
slachtoffers zijn gevouden grauwe erwten, nog
niet vei teerd, zijnde de voeding voorgesebi even
voor Donderdagmiddag 12 uur.
Men schrijft uit IJmuiden aan de N. 22 CL:
Groote verontwaardiging hcerschte Woens
dag morgen onder de bevolking van ons
plaatsje, bij het aanschouwen der begiufenis-
toebereidselen voor vier der ongelukkige
slachtoffers vau de Adder. En geeu wonder:
een" gewone boerenkar ou nog wei van de
gemejjnsts soort was beladen met de vier
kisten, waarin de lijken vau de mariniers
II. Riemeis, T. G. Micheis, G- A. Van Oeile
en den matroos H. Modderman. Tei wyl die
kisten op de kar stonden, werden het,kitp
en de Hollaudsohe vlaggen aangespijkerd.
De massa volks die deze wei kzaamliedeu
aanschouwde, was een en al vei onlwnardi-
ging tegen de marine-autoriteiten. Van de
zijde van den Burgemeester was alles gedaan
wat eemgszins tot vei hooging dei plechtig
heid kon geschieden. Maar van de zijde der
marine onibiak in één woord alles. Dediiec-
teur en kommaudant te Amsterdamde
schout bij naciit Esclier, liftd, op de daaitoe
betrekkelijk gedane viaag, per diaad geant-
wooid: «begraven als gewone drenkelingen."
En dat terwijl een Biaziliaariscli ooi logsschip
en een E»ge!«ch jacht hunne vlaggen iu de
haven van Ilmuideii halfstok hebben waaien,
ten bl'ijke hunner deelneming in het vreeselijk
onheil, onze "natie en onze mai ine overkomen I
Schepelingen en officieren tan die bodems
stonden in stomme verbazing zulk een be
grafenis te aanschouwen.
Een marine-officier zegt het N. v. d. D.
vestigt de aandacht op do wenschel ijk beid
vim het gebiuik van de Verklikker, uitge
vonden door Dr. Kaiser te Leiden, ter opspo
ring van De Adder. Deze verklikker is een
toestel geplaatst in een ijzeien ladingkist, die,
zoodra «en gepautseui schip binnen den vei-
nielingskegel van de mijn komt, denelcctii-
schen stroom sluit, zoodat een toipeda ont
ploft. Met liet oog op het wellen van het
zaad, waardoor De Adder binnen een zeer
kort tijdsverloop niet meer te vinden zal zijn,
is er haast bij, dat het schip met den ge
noemden toestel aan boord dadelijk uitzeile.
Eergisteren is een sergeant der mariniers
met eeu marinier van Amsterdam naar
IJmuiden verlrokkeu tot herkenning van de
daar aangespoelde lijken. Bij die gelegenheid
is gebleken dat het lijk van den marinier R,
geheel onbeschadigd was; alleen had de
ongelukkige zich de lippen ten bloede gebeten;
de Ijjken van de nianders v. O. en M. zijn
meer aan het hoofd $eschndigJvan den
matroos M. was jgeheele bovenhoofd
weggeslagen.
Men vermoedt dat deze manschappen reeds
ter kooi waren toen de ramp plaats had,
hetgeen men afleidt uit sommige bijzonder
heden van hunne kleediog, en de beschadiging
van sommige lijken schgot, volgens sommige»,
te wijzen op de mogelijkheid dat aan boord
het een ofaudei- gespiongen is, hoewel het
zich dan tnoailji^aat verklaren, dat de meeste
lijken van zwemArdels voorzien waiens
Uit Willemsflei (Helder) meldt men aan
de N. R GtMB
Ingevolge o^Svelen van den vice-admiraal
R, L, De Haes, zal de plechtige teraardebestel
ling van de te Willemsoord aangebrachte
lijken van de onderofficieren en verdere
schepelingen, behoord hebbende tot de beman
ning van den verongelukten monitor Adder,
plaats hebben op Donderdag 13 Juli a. s.
De lgkstoet, onder de leiding vau - dan
kapitein-luitenant ter zee, K. A. Strakman
Basse, zal zjjn samengesteld nis volgt: lo.
tamboer; 2o. stafmuzick der marine; 3o. een
detachement mariniers, onder bevel van den
2en luitenant A. I. Pachhg; »lo. de lijkwagens;
5o. de familieleden; 6o. de kommaudant van
het wachtschip met de zeeofficieren; 7o. de
adelborsten van het Kon. lost. v. d. Marine;
8o. de halve ekwipage van Zr. Ms. wachtschip,
9o. een bat. volk van elk der oorlogsschepeu
hier aanwezig, met de onder-officieren en
schepelingen, die vrijwillig aan de tei aarde-
bestelling deelnemen.
Schipper W. Haasnoot te Kutwijf, van
de reedei ij Meerburg, heeft Woensdag tegen
middernacht de Adder voor Scheveuingen
ontmoet'met seinlichten op.
Te Willemsoord zjjn nog ecnigQjykeu vau
schepelingen van de Adder autigebiaclil; zij
zjjn beikend als de ijjken van den hofmeester
Seeger, den bootmansmaat Van Balkum. den
marinier Smeding, den milicien-stoker Ham,
den koksmaat Van dor Hulst en den maiinier
Merk,
Men schrijft aan de Amst. 01.
«Wonderlijke samenloop van omstandig
heden doet zich voor in elk meuschenleven.
Zoo ook met de bemanning van den monitor
Adder. Een eersteen tweede machinist hadden
geviaagd op dit schip geplaatst te worden,
doch dit werd geweigerd, en zie, thans zjjn
zjj als 'twaie van den dood gered. Een ander
machinist, op de Adder geplaatst, ruilt vóór
deMndienststelling met een zijner kameraden
daatdoor is'zjjn leven gespaard. Zes matrozen
waren onlangs met de Aruba uit West-Indië
in 't vadeilaud teiuggekeetdbehouden en
wel. Hun diensttijd was nog niet verstreken;
zij weiden voor koiteu tijd op de Adder
geplaatst en op den koiten tocht van Ilmuiden
naar Hellevoutsluis verliezen zjj 't leven. De
officier van adiniaistiatie wist,'dat hij over
eeu inaaud naar Oost-Indtö moest vertrekken,
maar zou nu nog die maand op de Adder
dienen, en 't kostte zjjn leveu.
»Wij vondeu deze feiten te opmerkelijk om
ze niet mede te deelen. Zjj zjjn ernstig genoeg I"
De jongens vau de Wassenaar zijn, -zoo
wjj meeueude eerstendie thans heipen
willen om leed te verzachten. Zij zullen ten
bate der uageinten weduwen en weezeu der
bemanning vau de Adder eene uitvoering
geveQ in 't Paleis voor Volksvlijt waartoe, zijn
wjj wel onderricht, de zaal met de verlichting
gratis wordt beschikbaar gesteld.
VERBETERING.
In ons artikel betreffende de Adder, voor
komende in obs nommer van gisteren, is
eeu hinderlijke fout bljjven staan.' Op pag. 3,
kolom 2 in regel 13 van onderen staat«en
nochtans op strand geloopeu zjinde", voor:
«en evenmin op strand geioopen zijnde".
DEN UAACi12 Juli. Van Ziv Ms.
monitor Adder zjjn heden aangebracht de
lijken van den luitenant ter zee Van Voort-
huijse en 3 minderen.
In de terechtzitting der Arrondissemonis-
Rechtbank te Rotterdam van gisteren werden
"W. J. li. oud 27 jaien eD D. P. II., oud
24 jaren, kooplieden, wonende te Deltshaven,
beklaagd van bedriegeljjke oplichting, vrijge
sproken wegens gebrek aan wettig bewjjs.
Vervolgens stonden o. a. terecht:
B.- F., koopman en J. S., sjouwer te
Schiedam, beklaagd van diefstal van eeu
linnen zakje met geldswaarde etc. van het
kantoor van de heeren Mejjer Go. aan de
Noordvest te Schiedam. Eiseli voor den leu
beklaagde 1 jaar en 1 maand celstraf en voel
den 2en beklaagde i jaar celstraf.
