C:
Zaterdag 15 Juli.
5486
ïiennlsffev ii£.
A°. 1882.
es ©n D©rtigs|©« Jaargang.
jv?.- 'ïSgPJ
- «*,-
Dat voor de godsdienstige behoeften der
Europeanen is gezorgd, spreekt van zelf in
eene stad, waarde meeste Europeanen Katholiek
zij./ f tot de Grieksche keih behooien. Er
zijn Katholieke, 4 Grieksche, 1 Koptische
en 1 Maiometische keik; de Joden hebben
3 synagogen. Monniken en kloosters ont
'f
gfflgs Kr i
ft X
i
tidflSBQ&khh
^BONNtMbNTSPRUS, per kwartaal
per post, door het geheele Ityk
Afzomieilyke nommert,
/-*V
1.85.
- 2.50.
- 0.10.
B (JREAIfs M ARfiT, E, 134,
Advertentieprijs; van 1—10 gewone regels met
inbegrip vaa-eeno Conrant»t
Iedere gewone regel meer Q.10,"
Driemaal plaatsing wordt tegen tweemaal berekend.
De Du roem ee ster van Schiedam,
'Biengt bij deze ter kennis van de Ingezetenen
Dat het Kohier van het Patentregt No 3 dezei
Gemeente over het Dienstjaar 18S2/3, door de.
Heer Provincialen Inspeeteui der DueUo Belastingen
te Botterdam, op den 12 .luhj 1882 executon vei-
klaard en op heden aan den Ontvanger der Directe
Belastingen, tei invordering is overgemaakt
Voorts wordt by deze heiimierd, dat een ieder
verphgt is zijnen aanslag op den hij de wet bepaalden
voet, te voldoen; alsmede, dat, \an lieden af, de
termijn van drie maanden ingaat, binnen welken de
reclames tegen dezen aanslag behooien te woiden
Ingediend.
En is hiervan alkondiging geschied, waai het be
hoort, den 14 July 1882.
De JJuigemeester voornoemd,
P. J. V\N DUK VAN MATENESSE.
Schiedam, 14 Juli 1882.
Het kanon spreekt weer, en de gevolgen
tas deze taal zijn in Egypte splyomejy
•en-afschuwelijker, dan ze het ergens geweest
gjjn in de bloedige dagen van '70 en '71.
Wie zal zeggen, hoevee! Christenen in het
brandende Alexandrie zijn omgekomen, vei-
tnoord, mishandeld? De voorbeelden tan een
5jsa ander, door de telegraaf oves gebi acht zijn
Verschrikkelijk, en Engelands verantwoording
U verbazend groot. Reeds nu vei heffen zich
ia Engeland stemmen tegen het gebeurde.
Men verlieze by de beoordeeling der feiten
Avenwel niet uit het oog, dat als de militaire
party onder Aiabi de macht in Egypte in
handen kreeg, de Europeesche belangen van
ihandel en scheepvaart, men denke aan het
Bliez-kanaal groot gevaar zouden loopen.
Na al het gebeurde mag men groote dingen
tegemoet zien, en het zal van het grootste
belang zijn. als de greote mogendheden van
Europa ten opzichte van Egypte tot eenstem
migheid gei aken.
Vooi het tegenwooi dige wenschen w'y onzen
lezers eene beschrijving te geven vbd de stad,
die en door plnndei ing en door i oof en door
brandstichting haar ondergang nab'y schijnt;
va» Alexandras» zooals het voor eenige dagen
Rog was. -■
Mcoi dan twee en twintig eeuwen bestaat
reeds de stad, die den naam draagt van den
giootan man, die naar Egypte was gelogen,
am het orakel van Jupiter A mmon de vraag voor
Je leggen, of hij werkelijk een zoou van Zeus
was. Geweldige stormen zyn in den loop der
eeuwen over haar hoofd gegaan, hst hoofd
tail haar die schitterde als stad van weten-
icbap en handel, De stad van het museum
<a het setapeum was, inwoprwil van hare
gunstige ligging in 1790 zoo ver beneden
haar vioegei aanzien gedaald, dat toen de
Frawschen er onder Bonaparte lahdilen, ze
slechts ongeveei 6000 inwoners telde. Maar
om een land en zyne sleden zoo te luinoeien,
lis met Egypte in 't begin dezei eeuw het
geval was, daaivoor waien dan ook bey's
noodig, zooals dit land er sedert lang had
gekend. Verwonderd vraagt men zich af, zegt
de bekende leiziger Rohlfs, hoe het mogelijk
•was, dat eene stad, zoo ongemeen gunstig ge
legen als deze, zoo diep kan zinken.
Alexandi ie heeft iudei daad eene zoo gunstige
%8'Dg a's geene andeie stad aandeMiddei-
landsche zee, Zyne voortieflelijke haven is het
een waai borg, jlat het niet door Port-Said,
dat aan den mond van het Suez kanaal ligt,
zal worden oveivleugeld. Door middel van
spoorwegen en kanalen, die door stoombooten
kunnen worden bevaren, staat het met het
gioote kanaal in rechtstieeksche verbinding,
en ten gevolge daai van ligt het aan een der
giootste veikeerswegen van den tegeuwoordi-
gen tijd, een' verkeersweg, die vvaaischijnlijk
altijd van het hoogste belang zal blijven. Maar
Alexandrie is met alleen een station voor
den handel van Euiopa op Oost-Imhe en
Australië, de stad van Alexander den Giooten
ligt-aan de1, mondiög'van dbu^iënïgënTjeVaar-
baren stroom van Noord-Afnka, die metzijue
groote bijrivieren een vei bazend groot gebied
beheerscht. Welk eene toekomst ligt er open
voor deze stad, ais de voortbrengselen van
Centiaal-Afrika haar wotden toegevoerd i Nu
toch ontvangt zij alleen wat de oeveis langs
haat' benedenloop opleveren; maar hoe veel
belangryker zal haai handel woi den, als men
de lolsen, die de watervallen bij Assoean en
verderop voimen, zal hebben laten spi ragen,
en de Nyl voor stoomboofbn bevaarbaar zal
zijn geworden van zijn' mond tot het gebied
der groote meren in het hmt des wereld-
deels
Alexandria heeft zijn tegenwooi digen bloei
te danken aan Mohammed Ali, die het groote
kanaal liet opgraven, waardoor de stad niet
alleen goed drinkwater, maai ook een gemak-
kelyker verkeeisweg met het biuneuland
kreeg. Mohammed Ali stelde den toegang
tot de oude haven voor Chi islenvolken open;
vóór zijne regeeting mochten zy alleen van
de nieuwe, weinig zekere haven gebruik
maken.
De stad heeft ruim 200,000 inwoueis en
bestaat uit Iweti deelen, van welke het eene
doorEuiopeanen, het andere dooi inbooilmgen
bewoond wordt. De Arabische 1) wijk is m
het noordwesten en het westende stralen
zyn hier eng, onregelmatig, in Jen zomer
atoffig, in den winter slykerig en vuil; de
huizen zyn meest \au ééue vei dieping en
grillig door elkandci gebouwd. Hier staat
eeu huis scheef op de richting der sliaat ge
bouwd, daai hangt eene tweede vei dieping
over de straat, ginds is een huis in de straat
vooruit gebouwd, daar weer is er een met een
groote opeue ruimte er voor. Vensters zyn
1) Dit is de gebruikelijke naam, ofschoon de
inboorlingen, die hier dus alsjtiabieren wordenaange-
duid, dit met zijn.
slechts schaars aanwezig, vooral in de beneden
veitiekken; is er eene tweede verdieping,
dan zijn er vaak vele vensteis, die met fijne
houten traliën zyn voorzien. Zeer practisch
is de zigzagswijze bouw van de bovenverdie
ping door dat regelmatig vooruitstekende
hoeken, met vensters voorzien, zyn aange
bracht. Oude gebouwen vindt men in de
Arabische wijk bijna niet, zoodat zij dan ook
in 't geheel geen belangwekkend vooi komen
heeft; slechts bij maneschijn ziet zij er fan
tastisch uit. Ook hier begint de Europeesche
beschaving binnen te dringen. De geheele
Arabische wyk wordt door gas verlicht. Hoe
lang zal het nog duren, vóór de straten ge
plaveid, i echter gemaakt, besproeid en met
schaduwr'yke boomen beplant worden, vóór
de kleine gewelven en winkeltjes door prach
tige hallen en bazars worden vervangen?
Vooral het laatste is zeer wensehelyk; want,
daartoe gedwongen door hunne kleine winkel
tjes, «tallen de kooplieden hunne waren op
"Hè^fraat ntTbelhoeily kén de passage en
vervullen de lucht met den reuk van gekookte
spijzen, veische groenten, rauw vleesch, in't
kort van alles wat ze te koop hebben.
Het Muzehnansche Alexandrie heeft hon-
deid moskeeen, waai onder echter geene
enkele uitmunt e* beroemd is. Verder heeft
het vei scheiden sauya's 1) en medressen 2)
en eeu memgte foéndoeks 3) en karavansera's 4)
om.menschen en dieren te heibergen. Inde
foëndoeks logeeree alleen inbooilmgen. De
bevolking van de Aiabischie wyk bedraagt
ongeveer 190,000, dus de helft van 't ge
heele* getal inwoners.
Geheel andeis vertoont zich de Europeesche
wyk, die in de laatste tydeu ontstaan is.
Breede en rechte straten, voor een deel met
rijen boomen bezet, hier en daar een moot
plein met altjjd groeae planten eu welriekende
bloemen, prachtige huizen vau verscheiden
verdiepingen, elegante winkels, heerlijk pla
veisel, waarvoor men de steenen vat Triest
heeft laten komen, bieede tiottoirs, dat
alles maakt Alexandrie tot eene der schoonste
stedeh aan de Middellandkchezee. De stad wordt
dooi gas veihqht en door buizen van drink
water vooi zien, evenals het Arabische gedeelte.
ij Sauya is klooster, hoogoschool en toevluchtsoord
de laatste beteekenis heeft het tegenwoordig in
Egypte evenwel verloren,
2) Medressen zyn scholen.
3 Foéndoek is een Arabisch woord on be teekent
maganjnook herberg. Op Siuhe wordt zulk een
gebouw fóndaco genoemd.
4) Karavansera is een groot, meestal vierhoekig
gebouw, dat te allen t'yde openstaat voor i c-izigers.
breken in eene zoo groote stad, die in da
nabyheid van de geboorteplaats van zoo vela
godsdiensten ligt, natuurlyk niet. De Koptischa
patriarch heeft zijn' zetel doorgaans in Alex
andrie. De scholen zyn alle in handen va»
de geestelijkheid; maar nu de heer Dor, eeu
Zwitser, met de regeling van het onderwijs
in Egypte is belast, zal daarin wel spoedig
verandering komen. Het Collége des Lazaristes
is op de leest van een Fransch lyceum ge
schoeid het onderwijs wordt gegeven in
'tFransöh, het Latijn en 'tGrieksch. Onder-,
•wijs in 't Arabisch, het Nieuw-Grieksch ca
Italiaansch is facultatief gelaten. Voor onder
wijs in Eagelsch, teekenen en muziek moet
afzonderlyk worden betaald; het leer- ea
kostgeld bedraagt 4000 francs jaarlijks. De
twaalf leeraren zjjn allen geestelijken. In 1873
werd de school door 00 leerlingen bezocht.
Het Italiaansche lyceum staat onder toezicht
van de Italiaansche regeering en telde in
hetzelfde jaar 255 leerlingen.rt)e school der
Schotsche kerk, die der Apostojische Ameri*
kanen, die der Grieken, de algejrieene school,
die onder protectoraat van der Egyptische»
kroonprins staat en waarop kosteloos ouder-
wys wordt gegeven, al deze scholen worde»
meer of minder druk bezocht. De ïsraëliete*
hebben eene school, die door een 120tal
leerlingen bezocht wordt. Er zijn 6 meisjes*
scholen. Zoowel van de kerkep als van de.
scholen zyn er verscheidene, dat monumentale
gebouwen zijn.
Alexandrie heeft een openlijke bibliotheek»
Er verschijnen 9 bladen, waarvan 3 in de
Italiaansche, 4 ia de Engelsche, 2 in dê
Grieksche en de overige in de Fransche taal»
Een groote en een kleine schouwburg;
verschillende sociëteiten en clubs verschaffe*
gelegenheid tot uitspanning. Men vindt goede
hótel», koffiehuizen, bierhatlen etc. in de stad
van Alexander den Grooten en Ptolemaeuï
Philadelphusde stad van Pompejus e»
Cleopatra. Welke tegenstelling van 't ver*
leden met het heden I En toch ook; welk
een oveieeskcmstl Want de stad, waar i»
het wereldberoemde museum 700,000 boekea
of liever pei kamentrellen waien en in het
serapeum 200,000, waar te straten even recht
waien als nu in de Euiopeesche wijk, waar
by 't begin van de Romemsche heerschappij
naar Diodorus Siculus bjjna een millioe»
meusclien woonden, die stad is na een periode
van verval au weer tot welvaart en bloei
gekomen. Maar die welvaart openbaart ziek
thans in andere vormen, ziedaar de overeen
komst en teven» het verschil.
Van de 200,000 inwoners behooren ongeveer
400,000 tot de Europeanen, waorbjj dan ook
de Turken zyn gerekend. Deze bewonen het
schiereiland, dat, vóór het door een steenea
dam met het vasteland verbonden was, eiland
Pharos genoemd werd. De straten van dit
gedeelte zijn ook vr'g bioed en recht en beter
rtl
-t. C
