■^684. - - Maandag 1% Januari. ^'5873. O
Feuilleton.
m
l^ >~-'-^,r'V1l
'■A-'.c li t ri
ert
J aargang.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag.
|iiONNHUENT3.r.KiJS, pur kwuriual
lfrön:0 per post, door. liet geboete' Kijk
|i«;W .-.V^'
■iftonderlijke' noinmers"
l.Só.
- 'i.50.
"- 'O. lfi.
KVUEAll: Jl'A lilt T, K, .13 4.
Advektk.stikpRijb: van 1—tO gewone regels mei
inbegrip van none Courant
iedere gewone, regel meer
Dkiehaal plaatsing wordt tegen tweemaal berekend.
f l.HW
0.1 U.
- Schiedam, 12 Januari 188-4.
=In een der overzichten van dén toestand
jan Nederland in 4883 werd de klacht geuiit,'
fat OP 'onzen bodem de zucht om geld te winnen,
|..**'.f-o-v - - '.t.ii:-.- P-c
jj.yendtgërscheen dan het eerlijk. streven om
BeidtQ:,yefdieneiu K\ \s de gedachte misseiiiéu
rat -sterk-;uHgedrvikt, 't is toch jammer, dat er
Biotis goede Nedorlati d, éenmaaldoor haodels-
|odériierai!)geu-(ieeerste in de rij dér natiën,
beveel sporen te ontdekken zijo, dié de'waar-
leid, van da hoven uitgedrukte klacht beves-
|geij.W -
Wat ei' in 'het groot omgaat, daarmede zijn
Je in den-regel niet bekendalleen hoorén
ïe zoo 'nu'eh dan vau specuiatiën die uitne-
hend geslaagd, van andere ook/ die bitter slecht
iii'gèköme'n' zijn; 'ën ;'de: guostigë uitslagheeft
Ri'edsreeri,"meérbetobverénd "verdsogeh "dan
Bttehdën worden opgewekt tot speculeeren.
wie wii een villa hebben yW-ie^jiyil vier
pa hebbenvoor een kleine uitgaaf van
jjertig' of vijftig cents? We!dat willen we
(liendwaas die 'zulk een' aanbod min-
Bchtend van de liaml zou 'willen schuiven.
Ep dergelijke aanbiediugén, zé ziju tegenwoor-
llg ousetèa en drinken. Geen courant kuunen
fe opnemen, of hét blinkt ons met groote
fitters tegen: men reike de fortuin de hand
aeden is hét ide'; Komiek", die aan iijn
ipppérsde kans biedt van een kolossaal fortuin
Jwgen steken we even den heusbuiten de
fleur,. of de villa-scheurkalender, reeds zoo aar
dig,, zoo geestig op zich zélf, belooft u bij reus
achtig biljet op een goeden morgeii meteen
- buitenplaats te verblijden. Nog. steeds,strekt
de Amsterdamschédehtoónsteiluigsloterij haar-
voelhorens .in alle rich liegen uit, onr, legen de
volgende' maan/1 nog reenigo. duizendtallen
.loten te sly ten, die de kans geven op. diamanten
-en parelen, maar, maar ook in het
gelukkige geval van winnen op bittere
.teleurstelling; adres aan .het door. 'A-meter-
damsehe deskundigen gewaardeerde: gouden
stel. Wat werd ons at niet beloofd ;,pinuiuo's
bij boeken; geld by sigaren, —Meze speculatie
echter; is gesmoord, sedert Mozes Kloek en
Tas- ontmaskerd wérden, huisraad bij een"
pak theeeualweer geld bij chocolade. En
dan komt van over de grenzen het leger van
Duiische .bankiers, met ,fsentha!:,& Co.r aan -
de spits,-1 ons telkens meedeeleu, dat de groote
gewinnen der D.uitsche loterijen het liefst naar
den Hollandschen kant schijnen te rollen,
en dat. ze ons wel het genoegen willen
doen, voor een spotprjjs de gelegenheid té
opënëh, de kleinigheid van 400000 marken of
ruim twee tonmóester té vVorden. De kans,
■Mt^diÊ^gefieïïfé^^"wörÜr-jtr^niët bij opgegeven;
de mogelijkheid bestaat, maar even weinig
kans als er is, dat in de Nederlamlsche staats
loterij de honderdduizend en de'dertigduizénd
op den nummer getrokken worden, éven vér
zyn de deelnemèrs in de groote Hamburger,
Brutiswijker en andere loterijen van de 400000
marken verwijderd.
De Nederlamlsche Staatsloterij noemden we
daar; ze heeft zich aan geruchtmakende
annonces als die der Duitsche bankiers nimmer
bezondigd. Stil en bescheiden ging ze ham-
wegvoor jaar eii dag verwisselde ze zelfs
den weidschen titel van Koninklijke loterij
met den meer nederigen, dien ze thaus nog
voert. Drie maleu 's jaars opende ze sedert
tal van jaren haar horen van overvloedhaar
zendéu, tienduizenden en honderdduizenden
•-werden over Nederland verspreid, en ze
■Iphte pm wie liet waagde, haai'aan te randen.
Was daar in de hoogste raadzaal des lands
Ip'Mlc al Oen volksvertegenwoordiger,Fokker
"r-ma zyn naam, die ieder jaar bij de be-
Iraiideling" der staatsbégrooting haar den
'jï^Hog verklaardehij stond alleen, en de
■:'!„Stöa te loterij - heeft den heer Fokker overleefd.
-• Was daar 'niet in de stad, waar Grasmus'
l|||jd..prijkt, -een zekere Moscoviter,.-een
^aeliet. -ilie het waagde; den sluier van haar
zanisatie opite heffen Tegen een Israelie-
chén vijand kon zij bogen op, honderd, op
yzénd Israelietische vrienden. - en .ook het
istenvolk -bleek -baar niet ongenegen,
mérs, toen ze -de'eérstöaanvallen te verdu-
J;had, werd ze zelfs uitgebreid, en het aantal
rpfen vergroot, van wege het vermeerderd
V dpjet, zooals wylen dé groote Holloway zeide.
En thans, daar is een storm losgebarsten
dé Staatsloterij; waarvan thans de 314de
-'Iwtlbloeit. "Wiltge zien,- of het^waar.is, dat
de-zucht.om geld te winnen werkehjlt onder'"'
de kleinen dezes volks lééft, ga dan op een
Zaterdagavond, die een trekking der, staats
loterij voorafgaat, iu -de groote steden des lands
voorbij een lotery kantoor, tien tegen een of
de menigte, dié zich verdringt om een briefje
machtig te worden, is grooter dan bij de
spaarbanken, Ze schijnt in volle levenskracht,
die oude Nederlaudsche iustelling. Maar, ze
wordt nu toch ernstig bestookt. Een sterf
geval van den directeur deed aau het licht
komen, dat ze eeu administratie apart was,
een administratie, der rekenkamer te knap
af, en dat wil wat zeggenDuizenden konden
als een appeltje voor den dorst achterwege
gehoudenworden,' zonder dat iemand het
merkte. Een belangrijke som werd wel iu de
'schatkist gestort door de erven van dien i
directeur, maar warén dezen wat minder-
nauwgezet geweest, geen haan had er naar
gekraaid, dat er bij de fiuancieele admini-
stralia van de Nederln'ndsche staatsloterij nog
al wat aan de maat en deu strijkstok kan
blijven hangen. T'-V'I j-
Een storm is er losgebarsten over onze 'b;
bescheiden Staatsloterij. Het trnctemeut'van
haar directeur is maar voor een half jaar, dus
tot 1 Juli toegestaan. Binnen dien t'y'd zal er
derhalve een heele reorganisatie moeten plaats
hebben, van opheffing zal voorsh'auds wél'--
geen sprake zijn; maar men wil dé privila-
giëu aan de heeren collecteurs, die de loteo
ontvangen voor: f 00 en weer verkoopen voor
(09 doen vervallen. Het Kamerlid. Van Kerk- -
wijk noemde die heeren renteniers; wanl wat
is gemakkelijker-van den staat een lot tegen
zestig gulden te koopen en voov negenenzestig
weer grif van de baud te doen. Heeft, zoo
iemand vierhonderdvijftig loten, dan wint hjj,
daar er' driemaal 'sjaars een lótefjjHrektr'^.^lyv..
dan 's Konings raadslieden der Kroon tiekk'cni
Aau tusschenpevsonenkleinhandelaars in
loten zal nu wel rabat worden gegevenmaar
een collecteur met 450 loten per loterij heeft V.
in elk géval eeu baantje, waarvan de inkom- -
sten wel in staat zijn jaloezie op te wekken I
De Regeeriug zal, by den beslaande»
ftnanciëelen nood in ons land de Staatsloterij
wel niet opbellen. Of dit 'zelfs geraden zou
zijn iu gunstiger omstandigheden, .wagén w|j
te betwijfelen. Neem du Staatsloterij weg,
en de industrie-ridders zullen onder andefe
benamingen en zonder waarborg voor hun'
cliënten, allerlei middelen welen uit te denken,
om de zucht tot het winnen van geld ts
bevredigen. 'tGaat daarmede, als met; dé .-
|.V::
Roman van
•ROSENTHAL—-Boni n.
pKapitoin.Vah Héo'rcn wilde de zaak beti-effendo
|é|.ygrzokeringssom zoo .spoedig mogelijk 'ten
Bndé^'lbi'engon.ïcn haastte zich om de lieeron
an do bmnd waarborg-riiaa tsclm pp ij 'tb bexoeken.
»«Miihp;heeren,'' zoo -begon hij, vik moet een
spoedig
jëgelenLiortoo heb' ik natuuriijk, geld iio'odig.
begrijpt, dat.hét voor mij hoogst schadelijk
i^zoo mij niot terstond uitbetaling wordt go-
i'an.*-*-i
|De:- maatschappij talmde echter om de sorn
tóf té betalen vóór do zaak, het met water ge-
luldé' vat'-betreffende,-geheel in orde was.
t»Nu, omdat ik wil dat onze zaak tot een
einde zul komen, behoeft go mij dat eene vat
wijn voorloopig niot tc bétalen," steldo de kapitein
voor.
Do mnatschappij mankte nog uitvluchten.
»Dè heeren hebben dus uciilérdbcht?'' vroeg
de kapjtoin toornig.
»Otn u do waarheid te zoggen, ja, mijnheer!"
was. het antwoord van een der heeren. «Wij
hebben naar Slainz 'geschreven om inlichtingen,
of eené vergissing óf een bedrog van den kant
dor ondergeschikten mogelijk kon zijn. De firma
was óvor dit.' bericht ten hoogste verbaasd eri
verontrust, en bewees ons, door openlegging yan
hun grootboek en door getuigen, dat een derge
lijke vergissing volstrekt onmógelijk was.' Hoe
kom t nu van die firma'een vat,'mót'water gevuld,
óp uw schip, kapitein vroeg men Van Heeren.
De kapitein vloog-van zijn stoel op.
•Deze verdenkingen, mijne hoeren, deze na-
vbfséhingen zijn voor mij .hoogst krenkend. Ik
heb den Wijn in Holland besteld én direct uit
het magazijn in mijn schip gebracht, en als er
iets medé gobcurd is, zoo gcschieddo'dal in het
magazijn. Uwe bedenkingen gaan mij niets aan
riop hij uit, met eon gelaat, rood van toorn. »De
liöogü assurantiègelden lieten do heeren zicli wet
betaien, maar nu liet do uitbetaling betreft, zookt
nion voorwendsels; dat is voorwaar geen eer
lijke handelwijze. Ik bon de heeren bij dit. duis
tere geval tó gomoet gekomen, door voorloopig
van die zeventienhonderd gulden voor dat ocne
vat af to zion, tiet is 't uiterste, wat ik doen
kan verder wil en kan ik niot gnrin. liet is
niet mijn zaak, om liét raadsel van dit vat op
te lossen, én ik behoef niet te wachten, totdat
■de hoeren er achter gekomen zijn. Ik zal mijne
zaak in-handen van het gerecht geven."
Met déze woorden verliet do kapiteieu hot
-kantoor. rv. "i,:
Na Van Iloeren's yertrek heerschte er ónder
de heeren een "nlgemeene verstoordheid.
«Van Heeren is oen onbesuisd, driftig mensch,"
zoiiié 'de chef; zkomt do zaak voorhot gerecht,
dan" wordt hot' door geheel Nederland bekend
en, dit zou ons in hct'algemeon vertrouwen meer
schade.kiinnon doen, dan do verzekeringssom be
draagt."
Do gcvoolens dor'andéro lieérén warén vér-»
schillend, en eenigen waren er voor, om "VaB
Heeren' to voldoen; doch ten slotte nanmn zij
toch het besluit, om met, do uitbetaling nog wat
te wachten.
Wij verlieten den lieer'Blocmhart,'toen hij
eone lleseh - wijn uit do vaten, dooi' schipperJatl*
son:-van Bremen gebracht, van! dé Gobr. Void*,
knmp bekomen bad en" beluisterden item bij 'céné -
alleenspraak, zooals hij die zoo dikwijls en zo6
gaarne hield. - vj''
Wij vinden' bem thans weder op den terug*
weg naar - zijn hotel met de flesch, Zorgvuldig
in' vloeipapiéi* gevvikLeld," onder den arm. Hij vfiS
in- diep' nadenken verzonken.
i «Dat. 'Van Heeren den wijn, dien hij'hier ge*
kocht heeft, niet weder wilde uitladen," zöo
dacht.' hij vorvolgons; »om 'dien te verkoopen eü.
'dón'Wijn van Brèmon weer in zijn schip Iaden,
vind iik zeor natuurlijk. Buitendien hóeft hij ook
zekor zijne redenen gehad, om dezen wijn boveft,
'-MO
:0'-> '".V-ïit
■-""-•O
t-L-- r.v'i; 1
*j*. ,'v v
