m
sa
Landbouw en Veeteelt.
fewsfess'
-
I I 1 ïfiiHtY 13-H 1
ft?
de laatste
op den
ïorkt spr.
orhouding
'mg staan
ge eeuw,
rgelijking
van toen
ustandig-
schijnen,'
iet buiten
ij goeden
t wij het
on als
n- af te
'ortrouwt
ar stvch-
'Oos bijna
voor de
m hoeft 1
kindoren
wellende
Gij zijt
het uwe
m," atge-
adigheid
en meer
en do ge*
woning
acht elk
zijn van
lt gij in
ooi i de
kskliisse
i nu en!
iflelijken
iet onze
aar ook
worden
lain naaf
iet volk
len. Het-
de wet
kennen,
die uw
menigte
gen tot
lisbare,
m ster-'
en van
11 Geen
3 mild-
et volk
uidelijk
i staan
ft haar"
op bet
klasse,-
Ikseen-'
ok het-
juawd,
pij aan
ischool
urdigï
reven
hopen
hand-'
noeton
waclitr
plaats,
werd
311 wij
Welke
getui-
o, die
it. De
woont
i zeer"
|t."
is tot
DflOcil
rienil,-
rzuinr
jrdeiy...
imniic"
loren,
k^cht ;gaat'"er-' van onze 'focstvienng .uit Zou
Wt'^rawnscha^bewüst&ijn én délu'st tóT-sameh-
werken niet worden verlevendigd?"
Spr. wees ér voorts op, dat de. kracht der
Maatschappij voor een deel te zoekenis in do
•vrijheid en zelfstandigheid'harerdepartcmcnton,
maar ook in hun onderling verband tot do
Maatschappij zelve, van waar zij uitgingen. Die
-Maatschappij-is ontstaan, omdat haar oprichters
den nieuwen tijdstroom wilden leidon in do
rechto bedtljng. Geen andero taak wacht baar
au. Welke landsregeering, zoide spr. zich tot de
aanwezige Ministers richtende, zou in haar niot
een vriendin begroeten? en hij vreesde van die
zijde geen tegonspraak te ontmoeten, als hij er
bij voegde, dut dit liet bestuur des lands niot
mooielijk valt, waar de groote beginselen der
maatschappij zijn doorgedrongen in merg en
been. want onzo vereeniging wil niet anders
dan de vereeniging van het gehoole volk.
Zij tracht haar inrichting zoo tot stand to
brengen, dat zij de typo levert voor do gehoole
menschelijke maatschappij. Zij plaats zich tegen
over alios, wat onzo natie verdeelt en ontzenuwt.
Nevenbedoelingen kent zij niet, het is haar
streven te wanrdecron, wat er goeds bij ons volk
vrordt govondenliet marktgeschreeuw haat zij,
maar zij treedt op den voorgrond waar zij
baar beginselen on tevens ons volk te verde
digen heeft tegen machten, die ons terug willen
drijven naar eon verloden, die eons moest wijkon
voor het licht en, hoe .'took wil herwinnen wat
het moest afstaan, nooit woder gelijk te voren
zijne macht kan ontplooien. Het verleden komt.
nooit terug.
In vroeger eeuwen hebben de volken gedacht,
dat gestorvenen wederkeerden, dat zij, die eens
gehecrscht hadden, zouden opstaan uit hun
grof om opnieuw den schepter te zwaaien. Die
verwachting is ijdel gebleken; zoo gaat het
ook met de oude heerschappij van kerk en staat,
de kindoren der vroegeromachthebbendon leven
welmaar niet gelijk dezen; zij moeten óf het
liiauwo tegemoet komen, een deel van het oude
prijs geven, bf ondergaan. Zij werken slechts
dan niet te vergeefs, als zij zich weten aan te
sluiten bij het heden.
Na nog een warmon groet te hebben gebracht
aan den nazaat van de Nieuwcnhuyzen's; Dr. J.
Nieuwenhuy/.en Kiweman, onder de hoorders
aanwezig, besloot spreker zijne belangrijke rede
waarvan wij, met het oog op onze beperkte
ruimte, slechts een betrekkelijk sober overzicht
konden geven, aldus
o Wij, vertegenwoordigers onzer Maatschappij,
zijn saamgekomen uit alle oorden des lands,
allereerst om onze edele leidslieden te eeren, te
te huldigen, maar ook om kracht te vinden in
dit samenzijn,- om verlost'te> worden van den
twijfel, waar do teekenen des tijds hier en,daar
van-do' overwinning der tegenstreyens, mochten,
spreken. Met meer vertrouwen, niet gróoter toe
wijding dan to voren willen wij werken voor den
bloei van ons vaderland voorset geluk van ons
volk. Aan welke taak zoudcut wijfliever ons hart- t
geven? De naam van Nederland staat hoog aan
geschreven in de rij der natiën. Het volk is waard
dat wij onze krachten aan zijn welvaart wijden.
Vereenigd ..blijvo wat door de, heiligste banden
is saamgesnoerdde Maatschappij tot Nut van
't Algemeen en ons vaderland. Zij leven en bloeien,
als de taak, dio een eeuw geleden werd aan
vaard, ook hot geslacht der toekomst niet geest
drift vervult; zij gaan niet in scliande ten grave,
als .de vijand daarbinnen sterft en dan ook do
vijand daarbuiten geen geslechte wallen, geen
geopende poorten vindt.
sStraks gaan wij uiteen, iedor naar zijn werk
maar ook daar zien wij allen met hélderen blik
op naar hetzelfde hemellicht en daarom blijven
wij saam verbonden."
Een daverend applaus getuigde van de instem
ming der aanwezigen.
Na ile met warmte uitgesproken on levendig
toegejuichte rede van. den Algemcenon Voorzit
ter der Maatschappij tot Nut van 'tAlgemeen
werd in een dor lokalen van nArtis" de
aangekondigde zanguitvoering! dóór kinderen
yah;de openbare scholen gegeven; onder, lei
ding van den lieer II. F. R. Brandts Buijs.
Zij bestond in cene welgeslaagde voordracht
van eenige liederen en- vahUiet bekende 'kip-
der-'orKtorium" »De Wereld in)" "van Peter Bë-
noit. Dat ook aan dit gedeelte van het feest
eenalgemeen applaus; ten deel viel,' behoeft
nauwelijks gezegd .te worden.1. ;i'l i
De' Koningszaal waar Woensdag do feestrede
ter herinnering aan bet lOOjarig bestaan van
het]{Nut wérd uitgesproken, was!' inderdaad
smaakvol en, met zorg versierd,Aan het eindo
dër/zaah wus'een reusachtige tropuó aangebracht
met het Ncderlandscho wapen iij.top,- waaronder,
rechts en links de jaarcijfers* !178'ii"èn '1884"'
waren aangebracht. .-.Hot portret^(buste) 'van
Nieuwenhuijzén, door' een frissclien lauwcrrand
omgeven, vormdo het middelpunt dozer versie-
ruig, .wnaïnhn —j, men' kbn zien dat men in
"Artist; was - groen houii bloemen gespaard
waren.
Hetzelfde was het gevalin de groote zaal,
waar 'de; kinder-zarigpitvoering Syerd vgegeyejv
- Hét brfeést was scliïër 'geheet onzichtbaar dooi-"
de keurvanplanten engewassen, .waarmede
het omgeven was.
Dat in''béide za|en', hoe ruim - ze ook'zijn,'nil
zezoo' vol waren', een recht tropische atmosfeer
lieerschte, behoeft nauwelijks betoog. Dit nam
echter niet weg, dat zoowel de rede als hot
kindergezang met onverholen belangstelling werd
aangehoord.
Onder do autoriteiten,die deze feestelijke
bijeenkomsten van het begin tot het einde bij
woonden, bohoorden de Ministers van Justitie
en 'Koloniën, de heeren Du Tour var. Béllinc-
have en Spronger van Eyk. Beiden maakten na
afloop der redevoering met den feestredenaar,
Ds. Böhririger, enmét den lieer Quack een
wandeling door den tuin, waarna zij aan hot
einde er van hot Hoofdbestuur, dat inmiddels
ook in den tuin was gekomen, bedankten voor
de heuscho wijze, waarop men hen. had ont
vangen, en speciaal den feestredenaar, voor het
aangename uur dat hij heil had doen slijten.
Na afloop van de kinderzanguitvoering, die
uitmuntend slaagde, werd aan den directeur
Brandts Buys door den algemeenen voorzitter,
met een woord van warmen dank en onder luid
gejuich der kleinen, oen lauwerkrans aangeboden,
daarna begaven de Ministers zich weder naar
de residentie.
Blijkens ingekomen ambtsberichten z'\jn in
het tijdperk van 4 weken, dal op 9 Augustus
jl. geëindigd is, '10 gevallen van longziekte
buiten den afgesloten kring van het spoeling
district waargenomen, waarvan 1 te Roosteren
(provincie Limburg) ert 9 te Clinee (piovmcie
Zeeland).
In de„slachteryen binnen dien kring bleken
de longen van 6 runderen, bij 6 veehouders,
door longziekte te zijn aangetast. Van deze
gevallen kwamen 2 in de weide voor.
Gedurende voormeld tydperk werd afmaking
bevolen van 298 van longziekte verdachte
runderen, sedert 1 Januari jl. 2443. (iSfc. Cé.)
De district-veeat ts te Arnhem, heelt mede
gedeeld het by hem ingekomeu bericht, dat
de longziekte,is uitgebrokeu onder het rundvee
van den landbouwer Reiohard Wolters, ouder
de gemeente Nieuwkerk (Kreis Geldern).
"Mèu scliiryft auu de ZeidscTie Ct.De
'hooibouw, die hoofdzakelijk geëindigd is, zou
nergens te weusclien overlaten, als hel sterke
broeieuvun het hooi ui.et-veroorzaakt had,
'dat éenè'trSenigt'e bergen Tiiriëft worden uit
gegooid of in brand is geraakt, met verlies
van het dnor zooveel arbeid' verkregen vee
voeder. Niet de1 bóeren, die de croote warmte
in. Juli te baat hebben 'genomen en bedacht
dat regen hen zou overvallen, zich gehaast
hebben den berg te. vullen, zijn er zoo onge
lukkig afgekomen, want het hooi was droog
genoeg, maar zij die in Juni gehooid hebbou
toen een deel vau de maand met het koude,
donkere weer het gemaaide gras nog te groen
bleef, hebben het slecht getroffen. In zulk
enne maand, bij de eerste snede, is hét gras
zwaar eu krachtig, derhalve des te spoediger
aau broeien onderhevig,,'als het niet 'ȟ>t in
ziju hart toe" droog kan worden geborgen.
Dij de groote schade, die thans zoo menig
laudbouwer beeft beloopen, is- het höoigewin
echter ruim genoeg om zich voor gebrek te
vrywaren. lie graanoogst is thans in vollen
gang en .wordt met eén gunstigen uitslag
bekroond," "dank iy- het'-zonnige wéder dat
het binnenhalen bespoedigt.- Aan allerlei
soort van groenten, is bytia overvloed en de...
late 'aardappelen staan "zeer góéd; "Schuiten
vol toet komkommers,augurken en sn'yboonep,
die vervoerd worden, 'getuigen dat Hét deze
véldgewassenniet aan zomerwarmte pntbro-
ken .heeft. Gras. is ér we'ftiig; en op. de
hooggelegen stukken' is' het op,"'waarbij de
koeien, die het in de weide kwaad hebben -
vau de bijna vei schroeiende hitte, erg'.door
de vliegen wu'rilèti gëjjJaagd.'Eeiie regenvlaag
zou alweer buitengewoon'nut iloen en aller*.
wpge verfrissching,geven; .maar. de legen is
by uit vaste weer vei', nf. j .1
- ■-.•>: >tI *'V-' 'ij' f*' 'V éAji'fó -J'ï V
Vele vruchtboomen lijden aart kleine vruch
ten, ofschoön de. boom flink en gezond is.
De oorzaak daarvan is dikwyls, dat then niet
op dé hotigtu is wannner dé vruchtboomen
moeten gemest worden. De bemestiug kan
,het geheele jaar door geschieden, doch niet
wanneer de grond bevroren is. Men dient
er echter te letten op de verschillende doel-
eiuden hij dat mesten en liet maakt een
groot verschil wanneer dat geschiedt. Om
de groeikracht te bevorderen, mest men
's winters en des voorjaars r,net gier en com
post om daarentegen den bloei te bevorderen,
in de tweede helft vau den zomer met dezelfde
mestsoort; eindelijk om den smaak te ver
beteren en de vrucht tot vollen wasdom te
brengen, in den voorzomer met vloeibaren
mest en gier. Daarbij is, opdat de mest de
veruitloopende wortelen bereike aan te
raden, paten vau 50 a 60 duitn diep inden
groud om deu boom heen te graven.
In het verslag omtrent de verwachtingen
van deu oogst in Zuid-Mollaud leest men:
Graansoorten. De betichten hieromtrent
zijn over 't algemeen bevredigend. Van (leze
gewassen rnag dan ook een vry gunstige
uitkomst worden tegemoet gezien.
In Voorue en Putten, en op Goederende
en Overflakkee werd weliswaar verwacht,
dat tarwe eu rogge minder stroo zoudeo op
leveren 'dan ten vorigen jare, terwyl de tarwe
in de Hoi.dtsclie Waard veei schade leed
door de vernieling, door de veldmuis aange
richt, dóch zoowel in die streken als in andere
deelen van dit gewest wordt nog eeu goed
gewas verwacht.
De haver Imd op Goedereede en Overflakkee
veel te lijden van de aanhoudende droogte;
desniettemin wordt aldaar eeu voldoend be
schot van beste kwaliteit, hi de Vijf Heerpn-
laoden echter slechts een middelmatig gewas
verwacht.
De gerst op Goedereede en O.eillikkee
beloofde eeo uitmuntend goed gewas, en zul
waarschijnlijk een best beschot van uit-le-
keude kwaliteit opleveren.
Vlas. Dit gewas stond in de Iloeksche
Waard goed te velde; er werd verwacht, dat
hét een bevredigden' prys zou opleveren. Op
Goedereede en Ovei flakkee was liet vc ij on
gelijk boven gekomen, dticli later heeft het
zich nog al vry wel hersteld.
Koolsaai. Allerwegen stond dit in Voorrië
eii Puttea minder guusiig te velde dan ge-
woonflik, doordien het in den bloeitijd veel
yau de nachtvorst had geleden; derhalve
wórdt daarvan slechts een tinalig beschot ver
wacht. Daarentegen wordt op Goedereede en
Overflakkee eeo zeer voldoend beschot tege-
moetgezien.
Hennep. Deze stond in de Alblasserwaard
zeer schoon te veld, met uitzondering echter
van enkele akkers, welke door den hagelslag
op 13 Juli zeer hebben geleden. In Vijf Heeren-
landen werd van dit product mede een goed
gewas verkregen.
AardappelenVrij algemeen kwamen om
trent dit belaugryk voedingsproduct ge-
wenschte berichten in. In de meeste;deelen
van dit gewest werd van. du vroege soorten
eén goed beschot verkregen, ëu zyn de yer-
wachtibgën omtrent-de lóiéro sbortèii medé-
bevredigend. Hierop maakte eeue uitzonde-
ringyde standip do Vijf Heerenlauden, waar
1 dé' aérdap'përoógst in* ditijëai1'aïs liiislukl 'is'
te beschouwen, terwyl .op Goedereede en
Oveiflakkëë 'triedé 'slechts eeti 'geringe op
brengst er van werd tegemóétgezien.
JSrwten; en ioonen; Erwten waren ;zop\yël|"
iu Putten als iii Voorne veel uitgezaaid; een
i' zwaar gewas deuil verwachten, dat een flinke
alkotnstjzou! worden .verkregeu. *De paarden-
boönéu' échter zijti' schier nllerwëgên kort van
siroOjv weinig gepeuld'en daarenboveu bezet
lïfineti luizeniren .honigdauw; de verwachting
t daarvan is -daa. ook niet groot; Beter-getlangdb'
V fw'i «i
kt "y n*. *J, V
waren de duivenboonën; deze gaven althans
uitzicht op eén gewoon beschot; Op .Goede
reede en Overflakkee zoowel als in de Vyf
Heërenlanden en in de Hoeksche Waaird
zouden waarschijnlijk van deze peulvruchten
geringe uitkomsten worden verkregen.
Boomvruchten. De berichten omtrent de
vruchten luiden eenstemmig ongunstig. Dé
opbreugst. der boomgaarden was algemeen
schaarsch; van appelen en peren wordt dan
ook. èen zeer geringe pluk verwacht.
Welke afmetingen de inentingen van het
vee verkregen tengevolge der onderzoekiugen
van Pasteur eo Fouilly, blijkt uit het volgende
Iu het depart. Eure et Loire werden in 1882
8O,0UO schapen en 4000 runderen ingeënt.
De sterfte van het vee verminderde daardoor
tot een tiende vau het gemiddelde der vijf
voorafgaande jaren.
De fruitverpachliugeti zyn iu de Tielerwaard
in vollen gang. Vroege peren zjj» er weiiiig.
Zij gelden van f 14 tot f '10 per mud. Van
appelen en wiuterperen is het gewas middel
matig, By de verpachtingen besteedt men
f4 a (5 het mud op het hout.
De augurkeu, het hoofdproduct van dea
laudbouw te Venloo, zijn dit jaar buitenge
woon goed gelukt en worden daarom voor
geringe prijzen verkocht. Zij wisselen in prys
vau 10 tot 35 ceuts de'100 «tuks, naar gelang
vaa hunne grootte. Maandag werden daarvaa
niet minder dan 15 waggons volgeladen naar
Pruisen verzonden, welke aldaar op iie ver
schillende markten moeten vei kocht worden.
Dour P. Van Leeuweu- le Noordvvijk is
eeue dubbele witte crocus gewonnen. Dit is
eene bijzonderheid iu de bloemencultuur,
daar er nóg geen crocusxen met dubbele kelken
bestaau.
Een nieuwe vyand van den wyostok treedt
in bet Fransche departemeut ludre in dit
jaar zóó sterk op, dat krachtige bestryding
dringend noodzakelijk geacht wordt. Deze
Dieuwe vijand behoort tot de orde der
Ilemipieren, genus Calocoris. Het iusekt is
een zwartachtige >wanze", 7 mm. lang en
ongeveer 2 mm. breed. Bij het mannetje
steken de vleugels ongeveer '1 mm. buiten
het lijf-uit. I-Iet wijtje is iets grooter dan het
mannetje. Het mannetje vliegt levendig rom^jj
daarentegen wer'tl het Wijfje vliegend nóg"
niet waargenomen. De Calocoris last slechts
de jonge druif aau, en dooi boort met haar
zuigsiurf den buiteusteu wand van de druif.
Daardoor sterven de druiven allengs af. In
het genoemd departement zal op meuige
plaats door dit iusekt de wijnoogst dalen tot
'A. en V* van den gewonen oogst.
Drie jat en geleden ontdekte een landbouwer
te Miuuertsga, dal eén zaadbulletje van eeue
aardappel-plant na het omspiueu van den
grond niet verrot was, daar de korreltjes
ontkiemden en een aantal plantjes zichtbaar
wedden, die -ook eene menigte, kleine aard
appels opleverden. Op huune beurt gepoot,
brachten dezen negen, verschilleude variëteiteu
voort, waarvan hy er vier bewaarde voor
verdere teelt. Eeue dier soorteo, waarvan
hij '140. stuks inzamelde, heelt hem thans
bijna twee hectoliter aardappelen opgebracht,
die mooi van.stuk en puik;;vau deugd zijn.
De man is nu voornemens den geheelen voor
raad, na aftrek, vun het maaltje, dat op tafel
is;,yerseheuei);.. zorgvuldig te-, :bewarcu,-.,!oin
het volgeude jaar tot poters te dienen.
Een middel tegen hét uitvallen der veereu
bij gevogelte. Kjppen verliezeu dikwyls hare
vederen, ^vaunëer zij té veel maïs of boek-
wëit gegeten iiebbïi'u. Als middel géve men
haai' 'fijn gesneden kool of rapen te éten,' of,,
wel,"men late de kippen eenige tlagen op een
grasveld rondlóópen. Een kleine theelepel..
racmisÖliè is ook ee'a "uitstekend" middel.
