^p^Fëuiil'etön.
1ST ©gen n D er t i gs t J aar g- a n g.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag.
M
M
•2.251
to or;
iaifjinf
ïcA;.ea
-'0.9öf
■2.901
per «wanstal
ww per- post, 'door het geheeie Rijk
Irhf
iimderlijke noinniers
f 1.85.
- '2.5Ó.
- 0.10,
BXREAOi HAK HTES, 12 4k.
AnvKRTBNTiBPBiJ8: *an 110 gewoua; regels toet
inbegrip van eens Courant.- 'j f i 10-
Iedere gewone regel meer ".10."
Driemaal plaatsing wordt tegen tweemaal berekend
diemeen voorstel opwekt; niet met de sociale
krachten, die zich ten gunste van een ontwerp
openbaren, en tegenover 'welke die kamér-
leden zelve staan als het kwikzilver tegenover
de atmospheer.
Wie hoofd voor hoofd de kamerleden vraagt:
wat; wenscht gij persoonlijk, zou nog ten
huldigen dage vrij-ontmoedigende antwoorden
krijgen. Maar de moed zou térugkeeren door
daarop als tweede'vraag te Saten volgenzult
gij uwe stem eventueel laten behèerschen
door uwe" persoonlijke wenschenof door
.hetgeen u zal blijken een eisch des tijds te.
.zijn? Immers zal dan het antwoord bjj zoo
goed als allen in laatstgemelden zin luiden.
De" toestand van eene kamer, die uit een ver
oordeeld kiesstelsel voortspruit, is te abnormaal
en de tbestaod van een staat met eene ver
tegenwoordiging, die geeD steun vindt in een
bevredigend kiesstelsel, is te bedenkelijk, dan
dat' iemand het oog zou willen of kunnen
sluiten voor staatkundige overwegingen. De
kamerleden zelve zullen bij de beoordeeliog
van een ontwerp veel minder vragen, of
het hunne persoonlijke sympathie heeft, dan
wei of het de publieke opinie bevredigt. In
een staat van zaken als den onzen is het daarom
ook eeue onmisbare voorwaarden van welslagen,
dat de te doene stappen-groot genoeg zijn om
het gros der hervormingsgezinden te bevredi
gen, en biervoor is noodig, dat de samen
stelling eeoer populaire volksvertegenwoordi
ging verzekerd zij. Daar ligt de kern der grond
wetsherziening; daar ligt de kracht om eiken
tegenstand te breken, en daar moet mitsdien
ook het vereenigingspunt voor de liberalen
gezocht wordeD. Hét streven der liberalen
kan tegenwoordig geen ander zijn, dan onze
staatsinstellingen in overeenstemming te hou
den- met hetgeen de billijkheid, de vergelijking
met het buitenland, en het algemeen staatsbe»
lang bij inwendigen vrede eischten. Daartegen-
over mogen noch persoonlijk belang noch klas
sen belang gewicht in de schaal leggen, en ik
geloof thans -van de liberale partij te mogen
aannemen, dat deze bekrompene belangen by
haar niet in aanmerking zullen komen. Of
eene groote uitbreiding van het kiesrecht
wenschelgk zij, laat men tegenwoordig in,het
midden; men beruster in alsonvermijdelijk,"
Is dus in hét liberale kamp eenstemmig
heid omtrent dit punt, niet alzoo bjj de
reehterzyde. lo het breede wordt de houding
van den heer Keuchenius besproken. Grond
wetsherziening, mits na hervorming der kies
wet, was de zin van zyn amendement, 'dat
echter bij Rooraschen en Conservatieven geen
steun vond. En toén de heer Donner voor
stelde, om, als er van geen wjjziging van de
kieswet in het adres van antwoord op de
troonrede werd gewaagd, dan ook elke, toer
speliog op de aanstaande grondwetsherziening
to schrappen; weigerde dé heer Seret daaraan'
zyn sten: te geven, en met zijn hulp trium-
feerdeu de liberalen.
ïOok in den kring der katholieken isgistiDg.'
Dr. Schaepman acht grondwetsherziening
noodig, maar het is nog niet té bepalen, In
welke, mate zijne denkbeelden weerkjauk vin
den. Tijd en Maasbode bestrijden hem fel,
te fel om niet de gedachte te doen opkomen,
dat Dr. Schaepman iu den kring der katho
lieken meer geestverwanten vindt, dan deze
bladen wel wenschen, Zoovele en zoo ernstigs
artikelen wijdt de politieke pers nimmer aan
uitingen, welke in den kring barer lezers
geenerlei sympathie ontmoeten,
Opmerking verdient "verder bet volgende!
Voorloopig staat het vast, dat geene der
staatspartijen bij machte of-gezind is Heèmö*
jr- «péffM
lOeJcimjt
P Schiedam. 4 Januari 1885.
5e"eerste dageu van. een nieuwjaar worden
^Wpónlijk gewijd aan beschouwingen over
;vorganger, van wieu we plechtig afscheid
«i^bben genomen.' maar met wien we toch nog
-V VrM ^feffiff?iwat'-te vereffenen hebben. Zie maar, in
fa eerste nummer houden dagbladen-en
taclirifte'n' hem de lange Hjst'.voor:de oogeo
i|h«B, die hij op verschillendterrein aan
;|Mn?;üiet zelden: hoogst belangrijken arbeid
- onttrokken. Spoedig daarop begint men te
f^jvfkkën en te wegen, of hij daar wel goed
1885,;;
is 60j
laniooé
2j||iJeftgehandeld, bier niet wat te weinig
sfe|^3gevép,' giiids niet veel te veel genomen heeft.
Mjton*;' beziet men. den toestand.Wan land 'en
fjJïlik enzet dien zoo duidelijk mogelijk
^jtlteen,. als om zijn opvolger toch vooral goed
ïiójkde hoogte te stellen van behoeften, die
V^lingénd noodig vervuld dienen te worden,
'iwbi'tfke.n, v-'wr '-•.•srtie;artbi; i.Iet minder
.va. t,.
A*.W
O- :issor.',;lJuys
vt.atvdoor' de
>\-T
,V-3
groote bladen reeds/algemeen bekend is
\'i jjJ'Aworden; 'zoo deed mn Van Houten in de"*
•i|j^iagen des\ Tyds." Met dezen schrijver mag
!^8n;-inm e e n i n g verschillen, hij is ovenvaardig
-*%fibord te - worden
l^iïAUeréurst -:betuigt dé schrijver zjjn inge-
.id^menlieid tnet iiet feit, dat de liberalen grond-
ïi^lslierzieniDg vooraan op het liberale pro-'
|ferêro'«hebbea geplaatst,
i'aDoor hun eenparig votum hebben de libe-
VSTeu iii 'dé kamer voor goed van alle pogingen
^.v^'jcensus-verlaging, voorafgaaotle aan, of ter
p^;,,fevnnging van grondwetsherziening, afgezien.
.'frsi^jsrspnog oprijzende stemmen, die, om we
in dit- «fe? W*V
-s teaeDenook, meeuon vooralsnog op eens
Mpgan nu ook de".hier' en daar ió de liberale
undige'
tracht)
al hebS
uvloèd;
indèitd
gehej
chaam'
.nd.^M
eid ésj
i:langS§:
welke
ceusus-
te moéten aanhouden, langzamer
hand verstommen 1 Het is nu .onmiskenbaar
gebleken op welken weg eendrachtige samen-;
werking der kamerleden te bereiken is.,Wie
buiten de kamer de eendracht der liberale
partij wil bevorderen vindt in de stemming
van 24 November de vingerwijzing, dat hij aan
zjjne sympathie voor den' census, het zwjjgen
heeft op te leggen en mede aan te "dringen
op spoedige indiening der voorstellen tót
grondwetsherziening.
En als die voorsteilen er zijn, zoo hoor ik
vragen, wat dan? Zal de libéra'e partij het
dan ook eens kunnen worden over haren
inhoud? Eu zal zij don weerstand der thans
meerderheid geworden rechterzijde kunnen te
boven komen?
Beide vragen vloeien als het ware ineen.
Of zij de rechterzijde overwinnen kan hangt
af van haar program; en bjj de vraag, welk
program is aan te nemen,'is het.een hoofd-
punt. van overweging, of het tegenover de
rechterzijde de overwinning verzekert. De
liberale partij zal lmre tegenstanders alleeD
.kunnen overwinnen, indien zy hervormings
voorstellen formuleert, die iu het land krach-
tigen. by val en steun vinden. Immeis is de
wezenlijke kracht, die elke hervorming tot
stand brengt, de volkswil. By elke gewichtige
stemming bevinden zich alle partijen en
individuen onder eene pressie, die zich bjina
nergens tastbaar openbaart, en zich toch
krachtig doet gevoelen. Wat de verkiezingen
beslist, las ik eens van'Guizot, c'est Ie vent
qui souffle, en zoo is het ook met de stem
mingen in de wetgévende vergaderingen. Het
komt, er op aan, welke wind er waait. Het;
is daarom ook eerie slechte staatkunde die
alleen met de persoonlijke wenschen der
kamerleden rekent èn niet met den wind,
vorige eeuw,
franW'
lèerè".
jidamfi
ers,;tó.
smedj
'ijescliiedkuhdig verbaal uit' de
naar het Duitsch v...
A R L J U 'L I U S. -
5. ,ÏV
SMrüé doüron van den, ingang stonden wijd opon,
Kabovonaan -de trap stond de opperbevelhebber
.fe'iot (Spaanscho leger, Graaf Aranda, doorzijn
f:)^ittérpnden staf omgeven zijn gast af te
jlWachtcn:
jToen?. de'' Graaf zur Lippenaderde,- steeg-.hq
•®,i^Vényégo de trap af, ontving hem met do
•^(p?9^é'5béIFelijkheid en geleiddé hem aan de
I^M'Snd^langs.do in hot voorvertrek opgestelde,
■i.'-'^erewacht naarj.ééne zaal,, waar toebereidselen
M'IlmaéËVwarén voor eon prachtig 'dinér.
|Pe ,veny onderdo blikken, waarmede Graaf Wil-
.w^iS^^fallwVnahistord0; Werden beantwoord
^f^tofó'een voorkomend lachje. In do zaal'gekomén,
wees de gastheer mot eene bevallige buiging
op eene groep dames, rechts van don ingang
en sprak in het Fraiisch
»Gij komt juist van pas. Wij waren bezig een
klein feest aan te richten tot .viering van den'
verjaardag van mijne nicht Maria de Aranda,
..dié van verlangen brandt; kennis met 'u te ma
ken." :V'. F;- V
Hij trad daarop met zijn gast op de .dames
toe en" leidde hem met eene deftige voorstelling -
in haren kring.
Maria de Aranda Was liet eonige kind van'dén
overleden brooder der gastlieers. Zij had baar
vader vroeg verloren en was nu pas twintig jaar
oud. Doch van wego hare buitengewone schooh-
lioid en menig opzienbarend liefdesavontuur bad
zij al reeds oenige vermaardheid gekregen.
Mot-do levendigheid, aan Europa's zuidelijken
landaard eigen, wistde jonge dame den Duitsehen
landgraaf al spoedig in een druk gesprek te wik
kelen. Ook aan tafel nam zij hembijna gehéél
Voor zich alleon in beslag." Daar zaten namelijk
de Graaf tor. rechter cn Donna Maria tor linker
zijde van den gastheer.
Hot diner was"-' schitterend, do wijn stroomde
rijkelijk en was van eene soort, die het hoofd
van een niet al te bezonnen drinker allicht op
hol kon brengen. '.ór
Graaf zur Lippe nam zich in acht en was zeer
matig. Toch was' hij genoeg man van dé wereld
om door een levendig onderhoud den schijn van
zich te worpen alsof hij zich in do algeraeené
vroolijkheid niet kon vindén.
Donna Maria vond hem een der schoonste
en galantste ridders, die zij ooit ontmoet had
en Graaf Aranda verkreeg do overtuiging dat do
onderhandeling - met (ion jongen beschaafden
Duitscher mot zijn open oog en ridderlijke manieren .-
niet anders dan tot eén goed eindó kondén leiden.
De kaarsen in do prachtige .kroonluchters, die
bij' het, invallen der; schemering door vlugge die)
naars bijna 'zonder dat men het gemerkt had
Waren ontstoken, waren roods meer dan half
verteerd, toen de Spaansche bevelhebber, tot>
kennelijk leedwezen van Donna Maria, het sein
gaf om op te staan. -
nik hoop de eer te hebhon u heden nacht als
gast", onder mijn eenvoudig dak te liérhergen,"
sprak hij, zich tot Graaf zur Lippe wondend.
>ITot spijt mij, dat mijn plicht mij gebiedt,
dezo minzame aanbieding te moeti-.; ahviiztu,''.
was liet antwoord. »Ik heb tegen :'.<iddjrnar4
mijn terugkeer in het kamp vastg-.eld, t-u ver
zoek beleefdelijk mij aan verdere vi;o:iu>W.:pj.
bewijzen te mogen onttrekken, nadat ;il; kCpinls-
zal hebben genomen van hot doel ".Warton' ij'..;*..;
de eer uwer uitnoodiging geworden iff;"'
Eene onderhandeling op dit pas lag nltt in lieü
doel van Aranda. Hij moest zich zelvon beken
nen, zich wel vjat veel aan het tafelgenot te héb
ben overgegeven, meer dan mét den: eisch van
eene bezadigde onderhandeling strookte. Toca
kon hij moeiolijk aan het voorstel van zijn tegen
stander ontkomen.
Hij voedde echter do stille hoop. dat parttjeï.'f
in dozen gelijk zouden staan en nam den: tijd-
dien zijn gast noodig had om afscheid van-' drt
dames te nemenwaar om izich door hét gebruil i
'van een paar glazen koud water wat af ie koelen
Daarna ging hij Graaf Wilhelm ^dooreen doolhaf-
van gangen voor naar eeu vertrek, dat,aan d
overal in bevalligewanorde verspreid liggend?"
