Keriiiem
Steielijt Niem
IH6ÊZ0ND EI
Per Telegraaf.
ïn.
Reclitszia ke n.
ïfnï
Armenzorg. -
'f/t' v'r,-'
V i s s c h e r ij.
ieh'oordffï
-'jfSi
lodtspleia;^
ag weder ig
kken, Z'(j
lonstratie
i van eeo
g in de
u politie»
zoo ver
st geweld
jn bame»
dwilligen
rabcn, in
•on huizen
tl, en 33
nenschen
t anderen
van have
ten nood.
tan nl die
iceft een
raamt de
'olge van
en. Men
n siacht*
iandbou-
ind, een
iging is
an Itaiid
1000 en
iToegcro
okken.
•ève ge-
istbode,
uar het
r dienst
reiziger
r Lyon,
aar den
werpen
d te be»
hem te
bootje,
aten en
g en 65
roeier j
lag een
water
levens»
ogrnm.
3000
ïouden
Slechts
or zich
liecpje
in den
jor zelf
j over
draagt
7.736,
ucl)tig
lozoete
engen
nszins
le, bij
iaden,
ei gen
ii een
wan-
•uldra
ïgend
tppen
t uit»
n een
liter
i een
into i
\an
door
wei-
troo-'
inde,
•(toovert uieen welig Hollandsen landschap voor,
M'jdon geest'. Gij 'bemerkt het,' zoo gij voor het
S^eerst u verheft boven den lagen grond, dat gij
6terko zenuwen hebben moet om van al hot lieer-'
fff Jijke, dat de natuur zoo kwistig om u heen ton
f toon spreidt, rèclit te kunnon genieten. Een paar,
- - flinke beonen en goede longen kan men hier niet
ontberen. Wil men van het natuurschoon genie-
ten, datt make men voetreisjes en strekke die -
aanvankelijk niet to ver uit: men is in hot begin
met weinig tevreden.
Ook in het genieten moot climax zijn i
Van rijtuigen is hier nauw sprako. Wel kunt
gij u por rijtuig verplnatscn, doch voor veel geld.
Op uw kleine tochtjes, in Yatkonburg's omtrok
hebt ge ongetwijfeld eden Berg" reeds beklommen.
Hier spreekt men van sden Berg", elders van
ïdo Grot." We'nu. de naam doet niets tor zako
er wordt een borg van zeer groote uitgestrekt
heid mede bedoeld, die hot grensgebied van ver
schillende gemeenten bepaalt, en welks ingewan
den steeds dieper worden uitgewroet. De groote
waarde van den berg bestaat in den mergel
steen men spreekt ook van zandsteen
welke or uitgehouwen wordt en voor den bouw
van huizen dient. Honderden, wellicht duizenden
gangen en spelonken bevinden zich in dezen
berguren lang kan mon in die gangen vertoe
ven, en wie liet ongeluk heeft op do een of
andere wijze zijn gids, die steeds een brandende
en' sterk walmende lamp in do hand draagt,
uit het gezicht te vei liezen, mag het aan louter
toeval toeschrijven, wonneer hij na vele uren
een uitgang vindt. Want reusachtig groot is
deze grot, eon der voornaaamste aantrekkïngspun-
ten van ganscli Valkenburg. Neom de Grot weg,
en Valkenhui g heeft do helft van zijn roern
verloren. Die grot trekt honderden bezoekers.
Ongeveer 1500 vreemdelingen bezoeken haar
jaarlijks.
Men heeft er iets op gevonden om dit bezoek
aan de donkere mergelgroeven aanmerkelijk te ver
aangenamen. Mon moet namelijk weten, dat in
Valkenburg een vereeniging Hel Gculdal bestaat,
tot welker oprichting door den heer 11. 'Zwaarde
maker in Januari dezes jaars het initiatief is ge
nomen. Deze vereeniging, die ongeveer 200 leden
telt, welke f 1 contributio betalen, heeft reeds
heol wat gedaan om hot den vreemdelingen in
deze veste aangenaam te maken. Zij bezit oen
eigen orgaan, «Hot Geuldal" geheoten. Daarin
worden de feestelijkheden vermeld, welke van de
jeugdige, energic-ke vereeniging uitgaaner worden
in vermeld de namen der in de voornaamste
hotels aangekomen vreemdelingen, terwijl in een
aangename kout de lezer bekend wordt gemaakt
met nl wat Valkenburg liefs en aangenaams be
vat en omgeeft., Ik sprak zoocven van feestelijk
heden welke do vereeniging liet Geuldal organi
seert Men geve aan dit woord con ruime be-
teekenis: concerten, (o. a. van do Harmonie te
Gulpen) reisjes per rijtuigwandelingen of
tochten naar de Grot, voorafgegaan door
eenigo muzikanten enz. Als deze laatste wande
lingen plaats hebben, aanschouwt. Valken
burg een leven, als het na de onrustige tijdon
van vroeger dagen niet gekend hooft: do muziek
houdt stil voor de aanzionlijko hotels, als om de
vrocmdolingcn te noodigen zich bij den stoet
aan te sluiten. Geen moeder blijft dan bij do
wieg, waarin de kleine den slaap niet vatten
kon; do oude von dagen springt op krukken naai
de deur, die do kleine deugnieten reeds geopend
hebben met den uitroepdao luimt de mezick
Ja kot is de muziek en goedo ook. Wat »!Iet
Geuldaldoet is steeds goed. Mot het mecsto
succes werkt zij nu reeds een goheelon zotnor en
verschaft zij genot aan duizenden vreemdeiingon.
Haar orgaan is reods een betrekkolijk svocl ge
lezen blad." Dit jaar kon de vereeniging onge
veer f600, waaronder aanzienlijke vrijwillige
bijdragen, besteden. Ondanks al het goedo, door
sliet Geuldal" tot stand gebracht, komt het mij
voor, dat zij haar werkkring bohoordo uit te
breiden tot de nabij gelegen gemeenten. Het
lievo Gulpen o, n. wordt geheel door hnnr ver
geten, Toph zeggen de lieeren Cmandijk en Schip-
peu,5: sGuipen wordt onder do aanzienlijkste
dorpen van Limburg gerekend on zijn omstreken
dingen nnar de ecrepatm onder do door de
natuur liet meest begunstigde gedeelten van dat
aan natuurschoon zoo rijke gewest." Het zal
meer nog int den volgenden brief blijken, hoe
zeer Gulpon de aandacht van den vreemdeling
.verdient. Doch vragen wij van do nog jeugdige
voreohiginp niot idles op eenmaal. Van den kloo
ien oprichter en zijn energieke medebestuursle
den mug niet grond verwacht worden, dat cer-
Vana do ganscho Geulvallei bun aandacht tot
"zich 'trekken zal.
Zulk een borgbozoek of bozoek aan do Grot on
corps is zeer interessant. Met ecnige muzikanten
*yoort>p begeeft men zich in ge/oisclmp vnn tul
van boeren en dames uit den vreemde, zoeuls
op Woensdagavond 5 dozer 2Ü0, langs een be
koorlijken opgang naar liet r o n d e z-v o s aan
jQundvlieg 's Berg in liet Geböschke, waar een
'entree vnn 25 cents betaald wordt. Molgubukton
hoofde, hier en daar, uit eerbied voor de lage
fhfonneciing der gangen, treedt men behoed-
zaam voorwaarts, steeds begeleid door een dozijn
gidsen, wier walmende lampen een min aange
name' atmosfeer in het leven roepen. Gij zijt
hier eenige meters beneden do heuvelkruin. Niets
trekt uw aandacht 'dan de onbestemde schadu
wen van menschen en steenen, hier en daar in
Oen spelonk terzijde oon vuurgloed bespeu
rend, die aan een verrassend tooverachtig waas
in de afgelegen holen hot aanzijn geeft. Het is
kil, zelfs koud in deze onderaardsche wereld.
Zijt gij warm, mijd dan die grot; zijt gij hier
om gezondheidsredenen, begeef u dan niet in die
kille, vunzige gangen Ik elk gevel doet gij goed
bij do intrede in de ingewanden van dezen berg
u goed te kleeden. Langzaam voortvvandolende
brijgt gij reel*Is en links zeer goed geteekonde
portretten van bekende personen to *zion. Do
mergelsteen, die een schier gladden kant naai
de gangzijde vertoont, leent zich uitstekend tot
hot teekenon b. v. mot houtskool.
Het bezichtigen dier portretten, landschappen
enz. geschiedt in het voorbijgaaner zijn er
tocli te veel om elk afzonderlijk te beschouwen.
Vermakelijk kunnen de bewijzen van oppervlak
kige geleerdheid zijn, dio men hier anntieft. Do
laatsto maal, dat ik do Grot een bezoek bracht,
wees mijn buurman vóór op een portret, van
welks onderschrift de familienaam bijna onlees
baar was. »Zic" -/egt bij Jules Verne;
hoe sprekend gelijkt die." Én vlak achter mij
vernam ik van een dame: nKijk, Henri, Jules
Fav'rehoe sprekend is dit portret."
Maar vervolgen wij onzononderaardschen weg.
Wij komen aan do bekende »Kamer" een her
berg in den grond, die aan een paar honderd
personen plaats biedt. Ook hier langs de wan
den vele teekeningon, De verlichting :i giorne,
die er een enkele maal wordt aangebracht, levert
een verrassend effect op. Doch lang blijven wij
ook hier niot. Verder, veel verder, bevindt zich
do ondcraardscho waterweg, dio somwijlen ook
prachtig verlicht wordt en waarin een net go-
ïllumineerd roeibootje statig den waterplas door
klieft. Verder nog ligt onze weg naar de Drie
drup, naar de trap met een 90-tal treden, dio
toegang tot een bosch verleent. Voor de histo
rische kapel vinden wij een gedichtje, dat genoeg
voor zich zelf spreekt, en waarvan liet eersto
couplet aldus luidt
Ontbloot uw hoofd in deze lieil'ge hallen,
Geheiligd door do smart en ramplan'tvooigeslacht;
Hier was de veil'ge woon der vrijheid, ginds gevallen,
Hier op deez' zelfde plaats, hier in decz' eeuw'ge nacht.
Al zijt gij in uw hart of in uw open leven
hicipel der Natuur, Spinoza's volgeling,
Jlttr mag geen bittre spot meer aan uw oordeel kloven,
Eenvoudigheid tor tijd wekt ook bewondering l
Dio dagen van onrust zijn lang voorbij. In dia
verraderlijke gangen waagde zich geen vijand,
on deed bij 't al, dan werd al wat brandbaar
was opgestapeld en iu brand gestoken. "Een var-
stikkende rook joeg den aanrander op do vlucht.
Doeh zeggen wij de Grot vaarwel en bozooken
wij een tweede belangrijke, aan geschiedkundige
herinneringen zoo rijke plaats: der Ruïne van liet
oude burchtslot Valkenburg.
Wo gaan de Birkelpoort door, die, naar wij
hopen, nog langen tijd voor de hand van den
slooper mag bewaard blijven. Schilderaehtiger
stukje oudheid toch treft men zeldc-n aan. Nauwe
lijks de poort uit, of we zijn buiten Valkenburg
en op Oud-Valkonburg's gebied, liet eerste pad
aan onze rechterhand moeton we op. Wol is hot
een weinig steil, maar do voor ons land zoo
vreemde omgeving doet ons het stijgen vergoten.
Voorzeker mogen wc dc natuur hier trotscb ca
indrukwekkend heeten, Eon tamelijk steil borgpad,
tusschon hooge rotswanden in,"zoo iets vindt mon
in ons gehccle land alleen in Limburg. Rechts
bovon op den Dwingel, den borg. waarop do burcht
werd gebouwd, verheft zich de Ruïne. Fantastisch
klimt en slingert een welige plantengroei over
en om do nicrgoimassa heen. Hoo statig rijst het
sparro- cn lariksgroenaan woersknnten van
het ravijn omhoog! Wilt ge, opliet hoogste punt
gekomen, een oogenblik uitblazen, keer u dan
oven om en geniet van het schilderachtige ver
gezicht over het park van «het Bat" heon, op
den aan den horizon glinstorenden Goudsberg.
Moteen zien wo do sleuteldraagster sMarletjo''
aankomon. dio rechts oen hek ontsluit, dat tot
de Ruïne toogang geeft. De lariks-ailée volgende,
stijgen we langzaam en bevinden ons weldra tus
schon de bouwvallen van liet oiulo riddergoed.
De Ruïne zelf biedt weinig bezienswaardigs
aan. Men zal er u de St. Joris-kapel en do wapen
zaal wijzen, wat ook alles is. in hoofdzaak gaat
men er heen om het schoonc uitzicht. Bij goed
weer biedt de vroegere wapenzaal, ihans met
een grastapijt bedokt en door 't luchtruim gepla
fonneerd, een heerlijk plekje tot stil genieten aan,
In al haar liefelijkheid doet Valkanburg'sschoone
omgeving zich hier aan ons oog voor en kan
het .scheiden er ons somtijds moeilijk worden
gemaakt. Is eindelijk het oogenblik van heengaan
gekomen, verzoek dan, u op hot paadje to brengen,
dat tot dicht bij de Grendel of Münsfilchtsehs
poort afdaalt, Beneden- aangeland, bevinden wij
ons op het gebied der Gemeente Boig on Tei-bhjt
Een paar stappen v erder de Mnastrichtscho poort
doorzon' we zijn weer binnen Valkenburg terug.
Van Valkenburg uit zijn heerlijke wandelingen
te maken langs sOost", den Schaesborg Schin-
op-Geul, Strucht, over Keutenberg naarWylre;
de Plenkert in, over Geulen nam- Meersen enz.
Voor een verblijf van eenige dagen of eenige
weken is Valkenburg zeer aan te bevelen. Den
vermoeiden wordt op sommige plaatsen oen bank
tot rustplaats geboden.
De postdienst is hier evenals op de meeste an
dere dorpen in de omgeving, zeer goed geregeld,
terwijl een telegraafkantoor aan het postkantoor
is verbonden. Ondor directie van den heer Braman
bezit Valkenburg een zeer goed geoefend mannen
koor,- Do maandelijksche paarden- en veemarkt,
die den Isten Maandag van iedere maand wordt
gehouden, is inderdaad interessant. Meermalen
vindt men or GOO paarden,'1000 stuks hoornvee
en 2000 biggen. Do paarden zijn meest allo werk
paarden vnn Limburger-,Bi-abantsch on Ardenner-
ras In grooten getale komen op dien dag Fiansche,
-Dnitschen en Belgische paai-dönkoopers in het be
drijvige stedeke. Hier nemen wij afscheid van
Valkenburg, in de overtuiging, de meening, dat
Zuid-Limburg een bezoek overwaard is, oeniger-
mate versterkt to liebben. Toch het moet ons
reeds nu van het hart wekt het wel eenige
bevreemding, dat hot kleine Volkenburg zich zoo
zeer op den voorgrond 'heeft wetén to plaatsen
dat, gelukkig slechts tijdelijk, de roem van een
andere gemeente aan 't tanen schijnt. Die andere
gemoento is het niet genoeg te waardeoren Gulpen,
aan welk welvarend dorp en heorlijke dreven
de volgende brief gewijd zal zijn.
Gulpen.
J. Hobbel,
Het gerechtshof to 's-IIertogenbosch heeft
Dinsdag jl. een aanvang gemaakt met do open
bare behandeling van de zaak van J. M. O. Tim
mermans, in zake don moord op mr. J. M. E.
Van Oppen, te Maastricht.
Do Ileldringgestichton te Zotten tellen bij 341
beschikbare plaatsen nu 315 verpleegden, terwijl
18 aanvragen om plaatsing zijn ingekomen. Sedert
do oprichting werden in het geheel ter verpleging
opgenomen 3458 personen.
Da Ned, Ilerv. Diaconie te Kampen heeft van
iemand, dio onbekend wunscht te blijven, f 1000
ontvangen ten behoeve van haar Bestedelinghuis.
Mijnheer da llcductcurl
Allo verandering is in vele opzichten geono
vorbetoring. Zoo dacht waarschijnlijk monig
Schiedammer gedurende de Rotterdamsche kermis.
O goeie, ouwe tijd met uwe snorwagens,
waarom zijt ge voorbijgegaan Wat waren wij
toon' toch zeker, dat wij op tijd aan het post
huis alhier arriveerden. Wij noemdon dot voertuig
zeer primitief en wuren verheugd, toen de stoom
tram het doodvonnis kwam vellen ovrn- onzen
wagondienst. Wat hebben wij ons echter bitter
bodrogen.
Gij allen, die Donderdagnacht jl. per extra-
tram van Rotterdam zijt gekomen, kunt daarvan
getuigen. Ge hebt voor óen deel uwe onderdanen
moeten gebruiken ora te Schiedam te komen
en voor een ander deel hebt ge gewerkt om de
machine in de rails '-j krijgen, wat u na veel
moeito is gelukt. Ge hoordet het hanengekraai cn
go hebt hot gezien, dat onze fabrieken reeds in
vollen gang waren, toen ge afgemat uwe schreden
naar huis hebt gericht.
Maar ongelukken zijn kwade kansen. Aan wien
echter do schuld 1 Zeker niet aan de maatschappij.
Zij toch doet alios om het don Schiedammers
zoo aangenaam mogelijk te maken. Zij zorgt er
voor dat, niettegenstaande do tweede kiasse
overvol is, u plaats krijgt eerste klasse en ge
betaait eerste klasse. Zij weet zoo uit
stekend te trekken, wat zij kan, want ge betaait
veel te veel, o, Schiedammers aan dio uitnemende
maatschappij. O ja, zij trekt beter van u, dan
hare machines de wagens trekken.
Ziodaar stadgononten, cene stem, die opgaat,
doch die waaischijnlijk niet meer nut zal doen,
dan die eons roependen in de woestijn.
Het gevolg van mijn schrijven zal zijn nihil.
Ga zult, Schiedammers, do hoogc vracht blijven
betalen. Go zult u blijven ergeren over het
onvolmaakte van onze stoomtrammaar ge
4 blijft meegaan, al ware het ook dut de Holl,
speur hpre tarieven nog moer vorlnagde,
U beleefd dankzeggoiulo, Mijnheer de Redacteur
voor de toegestane plaatsruimte, heb ik do eer,
mij mot hoogachting te noenien
S c h i o d a m Uw dudienaar
19 Augustus 1885. X.
51 *y
DEN HAAG20 Augustus. Voor de
alhier zitting houdende commissie heeft de
hoofdonderwijzers-acte verkregen, de heer
L. Den Ouden van Schiedam.
VLAARDINGEN, Do opbrengst van pekel- i
haring bedroeg, tot en met 17 dezer, 67,405
tonnen; vorig jaar in donzeifden tijd 400,710,
zoodat dit jaar minder aangobracht zijn op dien
datum 33,305 tonnen. Sedert kwamon nog bin
nen 2 schepen te zamen aanbrengende 43 last
haring, benevens een 30tal bommen met 10 ii
12 last.
KRALINGSCI1E VEER. Gisterochtend wer
den aau de markt alhier aangevoerd 380 zal
men, 473 St. Jacobszalmpjes en éan steur; de
groote gold 90 ct., de kleine 85 ct., en do St.
Jacobszalmpjes 85 ct., alles per half kilo.
Ned. Ilerv. Kerk.
Beroepen: to Baarland ds. A, Geldorman,
te Burg op Tesseltc Nieuw-Vennep ds, F.
van Spal, te Lcimuidente Rijp ds. L, A.
van Langeraad, pred. te Nieuwveen; te
Eemnes-Binnon ds. M. H. Bolkootem te Iliorden.
Bedankt: voor het beroep naar Heivoort
en Haren door ds. A. J. Kamerman, te Heeswijk;
voor Valkenburg door ds. N. WamoUsNz.,
te Seksbierum.
Aangenomen: liet beroep naar Oosterdijk
door ds. G. van Wtjhe, pred. te Over-Asselt
Gisteren herdacht de heer dr. A. Drost Dz.,
predikant bij de Ned. Herv. gemeente te Delft,
zijne 25-jarige evangeliebediening. Daar dit jubiló
toevallig samenviel met zijn 25-jarig huwelijksfeest,
eenigo dagen geledon, ontving hij reeds bij die
gelegenheid van het college van kerkvoogden,
ouderlingen en diakonen prachtige geschenken.
Ook vela particulieren gaven blijken van doelne-
ming en belangstelling. Zondag a. s.-zal de heer
Drost in de Oude Kerk zijn feest kerkelijk her
denken.
Chr.
Ger. Gemeente.
Bedankt: ''voor het beroep naar Zalk door
den heer L. S. Jongsma, cand. te Arum.
Aangenomen: het beroep naar Goes door
den heer G. Halsems, cand,'te Uithuizen.
Doopsgez. Kerk.
Beroepen: te Deemster cn Oosthuizonds,
J. J. Honig, te Balk.
Roomsch-Katliolieke Kerk.
Hot zilveren priesterfeest van den heer II. L.
Spoorman, doken te Delft, werd Zondag kerkelijk
gevierd. Het werd geopend met eene praclii ge
uitvoering dei' derde mis van Haydn door het
zangkoor nSt. Cecilia," ondersteund door een ge
deelte dor leden van het zangkoor der St. Josephs-
kerk on van het zangkoor uit de kerk in de
Parkstraat te 's-Hago. Daarna werd door den
jubilaris cene plechtige mis gecelebreerd, en ver
volgens do feestrede uitgesproken door den deken
van 's-Gravenhage, don hem- G, F. Drabbe.
Door den jubilares zijn drie prachtige ramen
van gebrand glas geschonken, die achter het
hoofdaltaar der in aanbouw zijnde nieuwe kerk
worden geplaatst.
Dinsdagavond word, ter gelegenheid van het
diner, door den jubilaris aan verschillende cor
poration en vrienden aangeboden, dozen een
serenade gebracht door de R. K. zongkooren
sCaecilia" cn rDeo Sacrum".
Naar men verneemt is door mevr. de weduwe
Seriuys, gob. De Bruijn, te Rotterdam overleden,
een legaat vermaakt van f 4000 vrij van succes
sierechten, aan de kerk van den H. Joseph te
Delftshaven.
v?
Oud-Kntholieko Kerk.
In plaats van den heer G. Gul, benoomd tot
piofessor aan het seminarie der oud-Uoomsch-
Katiiolieken te Amersfoort, is door den aarts
bisschop dier gemeente, den heer J. Heykamp,
tot pastoor in de kerk buiten de Waard te Utrecht
benoemd de lieer P. M. Rinkel, kapelaan te
Egrnond aan Zee.
- BURGERLIJKE STAND.
Geboren t IS Augustus. Antoma Alber-
tina'Adriana, dochter vaD A. A. Trouwborst
en A. A. A. Vau Everdi-b, Lange Singel~
straat. 19. Johannes ISicolaas, zoon va
H. L. Reygersberg en J. M. Weber, Lin.d
