€-%
tij
I&v.
1/
h:
t;
k
V v
S&fT' V"
Is-
i>:
tv
!a
h
4
f -
'X
HAAGSCHE SCHETSEN.
t
'v -v V»t -r f «-' «W v lVt *1» -
|-i,
&t.<
over het socialisme, tot onderwerp hebbende
»den loop der arbeiders", welk proce3-ver-
bnal ter vervolging aan den officier vanjus-
titie te Heerenveeo is opgezonden.
De ernstschietoefeDingen met zwaar ge
schut, welke "VVoeusdag op het fort >de Hars-
sens" te Helder zijn aangevangen, brengeB,
vooral in de naaste omgeving, een vreeselyke
verwoesting te weeg. Honderden gias-en spie
gelruiten zijn nu reeds door de hevige schok-
ken verbryzeld, een aantal huizen werden ge-
\vdeelte)yk van hun dakpannen beroofd, ter»
men hoofdzakelijk in winkelneringen,
groote schade leed door het vallen van met
dranken, spiritualiën eDZ. gevulde flesschen.
Van de schade wordt door het Ryk niets
vergoed. (if. i>. d. D.)
Doo r de muziek-vereeniging jCaecilia" te
Ereda zal in de zaal «Concordia" aldaar een
concert worden gegeven en tevens eene ope
rette' worden opgevoerd, uit de opbrengst
waarvan übd eenige oppassende werklieden
aldaar de gelegenheid zal worden gegeven om
'ïie tentoonstelling te Antwerpen te bezoeken.
Dat ook de gemeente-reinigingen minder
goede zaken maken, nu het den landbouwer
tegenloopt, blijkt o. a. uit de gemeente-
begrooting voor "1886 te Leeuwarden, waarin
ditmaal niet gerekend woidt op een voor-
deelig saldo van den dienst, terwijl er in
4884 ruim f10,000 winst was gemaakt.
4'
•f
tr,
jp.
X*-,
JT1
W<,
- Men meldt dat Hoetink bekend als brui
gom van JaDnelje Struik, "oh zg. millioenen-
juffiouw, dezer dagen m het huwelijk' is ge
treden .niet' de dochter van Van Zutphen,
jnede uit het bekende proces vermaai d.
'Toen Jannetje dit nieuws in de gevangeois
te 's-Hertogenbosch vernam, moet zij in on
macht zijn gevallen. Indien waar is, wat men
voor zeker verhaalde, dat H. bewaarder was
Van de door Jannetje verworven fondsen, dan
ifi'hare aandoening over de huwelijksaankon
diging alleszins verklaarbaar. (Z>.)
De vliegerwedstrijd te Sliedrecht, die Maan
dag niet kon doorgaan, omdat er hoegenaamd
geen wind was, is "Woensdagmiddag gehouden
en goed geslaagd. Meer dan 100 vliegers
namen er aan deel.
Voor de betrekking van zetkastelein in de
met 1 Jan. te openen Harmonie te Heerenveen
hebben zich ruim 130 sollicitanten aangemeld,
waaronder een uit Londen.
Bij een gehouden drijfjacht te Reuver, had
Woensdag een der jagers het ongeluk een
16-jarig jongeling doodeljjk te treffen. De
dader heeft zich zelf by de justitie te Roer
mond vervoegd, om van deze treurige zaak
kennis te geven.
Ketel en Spalnnd. In het stoomgemaal
van den Noord-Ketelpolder is gisteren de
bliksem geslagen zonder schade aan het ge
bouw of de machinekamer te veroorzaken.
Twee personen, die tegeu het weder een
Schuilplaats hadden gezocht ia de machine
kamer 2yn ongedeerd gebleven.
Maassluis. Door Gedeputeerde Staten is
beslist, dat de heer S. Versteeg wei, maar de
heer D. van Dalen niet als lid van den
^Gemeenteraad kan toegelaten worden.
Enschede. Alhier heeft zich een eom-
r missie gevormd, ten einde een vliegerwed
strijd te doen plaats hebben op Zondag 6
Sept. a. s„ in een wei nabij het buitengoed
?Den Korte."
Er zyn prijzen uitgeloofd voor 4 afdeelingen
mooie vliegers; groote vliegers; vliegers,
vreemdsoortig in vorm, en hoogstaande vlie
gers.
Deze wedstrijd zal opgeluisterd worden door
'"een openbare uitvoering der Enschedesche
^oolballclub.
De prijzen zullen bestaan in spaarbankboek
jes met inlagen van 15 (2.50 en fl.
Bravo, pater Van Me»rs
Daar is maar éen stem in Holland over de
dichtregelen, door nw «stokoud grootje" aan 't
«oarig kiend", hier in den Haag, gewijd.
Ik heb gelezen, dat de prinsosjesdag ergens
gevierd is door het, houden van don nieuvvsten
aller wedstrijden, een wedstrijd met vliegers;
en op eene andere plaats door de toeren eens
handigen goochelaars; en op nog eene andere
plaats weder op eene andero manier. Het is
wöl. Eenige uniformiteit in de wijze van feest
vieren zou wel geen kwaad doenmaar och,
als het op het instellen van oenen nationalen
feestdag aankomt, rukken er in ons landje van
alle zijden zoovele locale «omstandigheden" en
wenschen en inzichten aan, en mooten er, terwille
van den lieven vrede, zoo ontzettend veel comité's
in sub-comité's gesplitst worden, dat een nationale
prinsesjesdag wel waarlijk in een verre toekomst
schijnt, te liggen. En omdat ik, ter eere van
»'t lieve meiske" met heel mijn hart voorzoo'n
dog ben, zeg ik maarhet is welals ik lees
dat hier of daar de schoolkinderen cn do groote
mensclien meteen op den verjaardag van 't
eerste kind in den lande een weinig pret profiteered
Maar, wat er een volgend jaar dien dag ge
beuren of niet gebeuren moge, en op welke wijze
hij dit jaar hier en daar gevierd is, geen
ontboezeming, die meer en luider hot gemoeci
roerde van allen die haar lazengeen natuur
lijker gevoelde en keuriger uitgedrukte vertolking
van de hope, welke in Nedei land, in den Haag
vooral, waar men «Willemientjo" liefheeft, do-
harten vervult, dan die van xiw grootje,
o pater Van Meurs
't "Was avond.
Twee jonge lieden kwamen langs het Zilider-
pnd uit het Bosch, en gingen den Bezuidenhout-
op in de richting van de Pooten.
De een was een schilder, de an.jor een letter
kundige. Zij waren vrienden; beiden aitist, ge
beurde het wel dut zij, ieder in zijn eigen genre,
een zelfde onderwerp behandeldensoms
leverde da schilder een doek vol poëzie, en dichtto
de ander een schilderij vol gloed en kleuron.
Zij liepen alleen.
Reeds ontstond er nn en dan in hun gesprek
een klein hiaat, het natuurlijk gevolg van den
lnngzamen overgang uit de natuur in do drukkere
staden ook haddon zij ieder voor zich genoeg
om aan te denlten.
Zij hadden namelijk in het Haagsche bosch'
druk loopen praten over onderwerpen, die hun
beiden ter haite gingen en deel...van hunne
onderscheidenen aibeid uitmaakten- Is het
waar, dat het leven belangrijk is, waar er ook
een gieep in gedaan woidt, het is ook waar,
dat 'de greep den eenen tijd f gelukkiger kan
zijn dan den andeien, en dat er momenten
komen waarin men slechts voor het gnjpen
heelt. Zij hadden loopen redeneren
honderd-uit, en dolle vragen opgeworpenzij
hadden gezocht naar het onderscheid' tusschen
het rcvolveischot op het eigen leven na mislukte
speculaties, en dat, door de beleedigde vrouiv op
den beleediger gelosten getiaeht door te
dringen tot hetgeen er bevorens, moest zijn om
gegaan in liet diepste binnenste zoowel van den
een als vuil de undereZij hadden, ieder
van zijn stnn punt, eene karakter ontleding be-
pioefd die, zoo al niet van eig diep inzicht uit
een juudisch oogpm.t, dan toch zeker van jeugdig
rnededoogen getuigde; misschien had de hen
omringende uoische natuur daar schuld aan en
zou, stiaks in de zooveel meedoogenloozer inen-
schenwereld teiuggekeerd, hun ooi deel gewijzigd
worden
Zij naderden langzamerhand do stad. Terwijl
de schilder nog even omzag naar het dichtte,
donkeie, zwijgende Bosch, en de lettoi kundige
met de handen op den rug langzaam voortstapte,
troffen plotseling druk redeneerende stemmen hun
ne ooien. Bijna tegelijk traden twee hoeren in
het licht der lantaarns van de boschbiug, en
zagen de jongelieden twee hunner bekenden, met
wie zij nu, na levendige wederzijdsche begroeiing,
verder gingen.
Het waren contrasten, de twee lieeren. De
een was mager, taankieurig. in do lengte uit
gerekt, cn van hoofi tot voeten in een stroef
zwart gekleed; de ander was kort, dik, blozend,
en in een vioolijk lichtgrijs pak gestoken. De
eeiste had een sombeio klankloo/o grafstem;
'do tweede een nu eens kiakend, dan piepend,
en in alle nuances vau de toonladder afwisse
lend. De eersto was een gefortuneeide geloovige,
die uit bijbellezen ging in hofjes; do tweede
een knappe maar ongefoi tuneerde advocaat,
ongetrouwd en ongeloovig. Zij konden het nooit
met elkander eens worden, cn zochten toch
elkander als eclite vechtersbazen oji.
«En ik zeg je"' sprak met radde stem de
advocaat, teivvijl zij alle vier bruetderhjk naast
■v-'"
elkander voortgingen: «ik zeg je dat do
kwaliteit boven do kwantiteit gaat. Door altijd
over eenig ding, hetzij dan een gebruik of een
misbruik, een christelijk tintje te werpen, houdt
gij, ondanks den dichten drom van strijders, of
bestrijders, de besten en de knapston terug' van
zich aan te sluiten"
«De knapstenl" viel de basstem smadelijk in.
«Het zijn de armen van geest aan wie de
kwalen der maatschappij worden toevertrouwd.
Daar hebt gij do onthullingen der Pall Mali".
«In do d«os!" riep de advocaat met een ver
vaarlijken hoofdknik. «In de doos, zeg ik u.
Precies wat ik meen. Hadt uw reddingsleger er
zich niet mee bemoeid, misschien ware er wat
goeds uit voortgekomen. Juist wat ik meen!"
Hij knikte weder vol zelfvoldoening en begon
toen'te lachen.
«Lach vrij," zeide de lange. «Gij rechtsge
leerden, die u aftobt met het zoeken naar de
fijne lijn tusschen stouts- en publiek-en privaat
rechtelijk, gij zult nog uzelven verliezen in een
hopeloos taston, als de volksconscientie reeds lang
uitspraak zal hebben gedaan naar do eenvoudige
wetsregeien der ordonnantiën Gods, Gij zoudt
hondetden kalm verloren laten gaan om een
rechtsgrond te vinden
«Vivisectie!" viel de advocaat in, die aldoor
had loopen knikken. «Juist!"
«Maar ik zeg u,'' hernam de ander, «als de
christenen 'zwegen, zouden de steencn en do
kindeien spreken!"
«De kinderen sproken er al van 1" viel de
advocaat driftig in. «Dat hebt gij met uwo
meetings gewonnen. Maar dat nu eens daar
gelaten ik weet niet hoe wij zoover zijn afge
dwaald"
«Door dat gij valsche argumenten bijbracht,"
zeide de ander.
«Wat ge zegt!2' hernam de advocaat. «Maar
ik herinner mij nu waar wij aan toe waven.
Onze vriend de letterkundige kan ons helpen.
We spraken, of liever gij spraakt over de toe
nemende realistische richting in kunst cn let
teren, on wel naar aanleiding van een dood
onschuldige schilderij in het gebouw der loge,
de Twee Zusters getiteld"
«Een prachtig doek S" riep de schilder uit.
«Is het?" vroeg de advocaat. «Zoo. Ik heb
er geen verstand van. Onze vriend liier noemt
het"
«Een prul!" viel de vriend in. «En was het
dat nog maar alleen"
«Vergun mij", vroeg de schilder, »U hebt
het dus gezien 1"
j. »Ik dank uantwoordde do grafstom
met afschuw. «Ik heb de beschrijving ge-
iezen"
«Okwam de schilder.
«En weet dus dat het onderwerp alweder
uit den demi-monde genomen is. En het was
naar aanleiding daarvan, dat ik zeide, liet zeer te
betreuren, dat in kunst en letteren, die immers
de afspiegeling zijn van do volks- en van den
tijdgeest"
Beide mtisten knikten,
«een toenemend streven naar schandaal
merkbaar is. En ik sprak als mijne meening
uit"
De lotteikundige spitste de ooren,
«dat deze onloochenbare feiten een droevig
gebrek aan geloof toonden"
»lk zou hieromtrent eenig bewijs willen
vragen," zeide do letterkundige.
«Juist, eenig bewijs," beaamde do advocaat,
«liet ongeloof dezer eeuw, vet volgde daspre
ker, zonder op de vraag naar bewijs eenig acht
te slaan »is de eenige oor/aak der socialistische
begrippen on woelingen. Het hoeft op rijn reke
ning liet gemor en hqt geioep om gelijkheid,
en do ontevredenheid tegen do van God gestelde
overheid. Het vveikt do prostitutie, en de dronken
schap, en de lichtzinnigheid in de handen
kunst en letteren werken deze ondeugden maar
al te zeer in de hand. Het tooneel stelt liet
kvva'tle ouder het meest aanlokkelijk maskor
voor"
«Dat zijn zeer zware beschuldigingen, mijn
heer!" zeide de lettei kundige met nadruk.
«Maar verdiend. Meu laat het kwaad voort
woekeren en als men ten slotte voor feiton
staat waarvan men gruwt, roept men congi essen
bijeen tot beteugeling van den handel in meisjes
en maakt weiten tegen de dronkenschap maar
men vergeet de kwaal van onder op aan te
pakken en haalt de schoudors op voor de pogin
gen van hen, die den bijbel op de schooi in zijno
cere willen herstellen en het goloof, dat alleen
behouden kan 1"
«Daar zijn wo waarachtig weer in een krin
getje rondgedraaid!" riep de advocaat, die «do
Witte" rook «Ik voor mij," voegde hij er bij,
«geef meer om oen blok goedo arbeiderswonin
gen dan om tien scholen met don bijbel. De
ziekte van onder op aanpakken, zegt gij
Voor/oker. Neem de armoede weg, niet door
een blind govon, maar door te leeien arbeiden.
Verschil goed onderwijs, eenvoudig desnoods
maar piactisch; bouw ambachtsscholen, waar
onze zoolang jammet lijk verwaarloosde kunst»'"''
industrie onderwezen wordt, en laat die,'
schilderij maar gerust hangen
«En wat hot tooneel aangaat," viel do letter
kundige in maak u maar met ongerust. Betere
tijden zijn in aantocht. Een schaar van, voor
een deel jongo auteurs, komt gebiedend om een
aandachtig gehoor vragen.
«En wat mijne kunst aangaat," zeide ten slotte
de schilder «liet nieuwe rijksmuseum is geopend.
Laat hot toegankelijk zijn, vooral op Zondagen,
zoo mogelijk voor niemendal
«En ,spreek in het vervolg wat minder over
prostitutie; geloof mij, de kleine kinderen zullen
het woord leeren uitspreken eer zij do kies des
verstands hebben Hiermede verdween de
advocaat in de AVittc en versttooiden de anderen
zich in verschillende richtingen.
Pi. ox.
Schiedam 4 September 1885.
De Schiedamsche Courant van 29 Aug li. bevat
een merkwaardig en lezenswaardig artikel van
den heor J. iloogendam. Merk wam dig, omdat,
althans uit het eerste gedeelte, blijkt, dat
helderder occonamische begrippen zicli in
Schiedam beginnen baan te bi eken, dat sommigen
niet langer kunstmatige beperking van productie
als een afdoend geneesmiddel tegen een slechten
gang van zaken beschouwen, maar een open oog
hebben voor het gevaar, dat een onnatuurlijke
schaarschte van eon artikol voor don pioducent
oplevert, omdat diens afnemer door den huog
opgevoerden prijs genoopt wordt, zijn bedrijf te
staken of wei zich elders te voorzien.
De heer H. vcroorlovo mij echter enkele opmer
kingen.
«Uit de officieelo bescheiden blijkt, dat drie»
«vierdedeolen van du hoeveelheid alhier gofabri-
«ceeiden moutwijn in Nederland wordt gebruikt."
Vergis ik mij met, dan moet voor -y3 gelezen
worden, hetgeen blijken zal uit do volgende
benaderende berekening (in HL. van 5O"/0.)
Pioductie Schiedam 1884 (Verslag
Kamer van Koophandel en Fabrieken) 459.555
In Ovorscliie, de Zwet, Delft (de
gistfabriek inbegrepen), Loosduincn,
Leiden, Weesp, Delftshnven, Rotter
dam, Gouda en 's-Bosch zijn p. in. 155
enkele branderijengerekend tegen de
gewono productie van 1040 11L.
'sjaars, geeft161.200
Totaal der binnenlandscbe productie 620.755 i
VeraccijnsJ binnen-en buiteniandsch
gedistilleerd 18S4. (Staatscourant) 399.174,
Waarvan buitenl. (Zie Invoer tot
verbruik, Statistiok Departement van
Financiën 1883.)20.543
378.631
-i
In het binnenland is verbruikt ac
cijnsvrij (Veiooniging Statistiek 1883) 21.400
Totaal in Nederland gebruikt binnen-
landsch gedistilleerd400,037
zijnde ruirn 04" of bijna V3 der productie, welk
cijfer nog iets te hoog is, omdat niet is gei okend
op Groningen en Limbuig, wier pioJuctie mij
onbekpnd is.
«Een vierde" (lees dus een derde) «gaat naar
«het buitenland, tegen pnj/en, waarmede wij
tnicl concuiruoren kunnen." Deze woorden zijn
stellig aan des sclu-jveis pen ontsnapt. Hot feit
alleen, dat dit gedeelte naar 't buitenland gaat,
bewijst, dat wo daar nel copenrreeten kunnen."
«Door de/e tactiek veidienen zij geld" (onze
concuitenten to Hamburg, Biomen en?.). Het is
mogelijk dat de lieer II. enkele Üuitsclie spiutus-
fabiikanton kent, die geld vei (henen; maar als
men de Duitsclio vakbladen leest, lejv. het uit
nemende Zeitschnft fiir SpmtunndiiUrw. Icornt
mennoudznkehjUjtot hot besluit, dat in Duitschland
over 't geheel geld vciloren win at en du toestand
nog veel ongunstiger is dan hici.
Ton slotte bepleit rle lieer H. de oprichting
eoncr onderlinge spmUiskoloni en /egt, nog
momand ontmoet to hebben, die het plan dnaitoe
'op deugdelijke gtonden kon veromdoelen. Ik
.ben zoo vrij, hem to verwijzen naar «Een wooid
over den toestand van Schiedam's Handel eu
Nijverheid. Juni 1883. Nijgh Van Ditmar",
waarin op bladz. 14—18 het plan uitvoerig, en
mijns inziens afdoende, wordt weerlegd. Een be
strijding van de daar voorkomende argumonten
hob ik dan ook nog nergens anngetiofien. Daar
over dus nog slechts een onkel woord.
Jaarlijks wordt ongeveer 220,000 HL.-ad 50%
moutwijn uitgoYoeid, grootendeol-s als jenever»
voor een klein deel als spiritus. Die uitvoer
een groote steun voor do branderijen en vormt
een belangrijken en bloeienden talc van nijver
heid. Nn /al dc spirituskolpm do grondstof dezei'
nijverheid bolangrijk duurder maken, kunstmatig»
zonder eenige niituuihjko reden.
Het zal ieder en niet iiet minst den beer II,»
die blijkens het eersto gedeelte van zijn aitikel
beid
duid
geen
buitc
zegt
den
is. i
is dc
over
gedis
een
gebn
bezig
mout
De
omze
dat
het
«het
gevel
lange
gebrt
- is. Ik
i tuige
gemif
schen
mout
laatst
Jan.-
Juli
Jnn.
Juli—
Dit
aanlsi
hun f
zijn
brandi
het n
bruikt
Spirit!
in de
ander
gemnn
ik het
epiritu
terrein
winner
Hot
daarop
verlies
fabriek
van zij
Men
spiritus
verstan
billijke
bestaan
dan n
spiritus
brenger
doen d:
den fi
Dezen
vergoed
tengevol
veischil
r daarom
spiritus,
de kolor
Ik lx
dat de
tot de
Schiedan
hoeden,
Is dan o
niets te
troostig
waarin
Indien 1
te Schii-
too hei]
zou de
moeten
elk gebio
waarlijk
en nijvei
vercenigii
raakt. Ei
verbeterir
"■'natuurlijk
ohvermijd
'ivoor iedei
'.bezige dc
«Verspild r
fvon slecht
■Voortbren;
".Kon men,
3-van den
Iffeunddo
„branderijs
'jaren in g
Imakon, da
■vanca. j
ditbedril-
'/en, geboe
