POLITIE.
"V e r t i s t
Jaargang.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag.
Buitenlandsche Berichten.
DENEMARKEN.
AsONKSaEjfïsrum, per kwmtaul
Itanea pci post, door liet gelieele tiijk
Afzonderlijke noromars
1.85.
- 2.50.
- 0.10,
BDKBAlli I1ABK1, E, 124,
Advertentiepriis: vim 110 gewone regels inot
inbegnp ran ccue Courant1,10.
Iedere gewone regel meer- 0.10»
Drieham, geplaatst wordt tegen twksham, betekend.
Aan het commissariaat \nn politie 2'yo als
op straat gevonden aangegeven: een II.-K.
kerkboekje, het onderstuk van een bloed
koralen ooi bel, een sleutel, en als opge-
vischt uit de Nmuwehaven een ongemeikte
ntetsclaarskrulirageu.
Schiedam, Mei 188G.
ïWie zich vroeger of later nog eens mocht
willen wagen aau eeue heiziening van tiet
tiende hoofdstuk der grondwet, vindt in de
jongste handelingen onzer Tweede Kamer een
echat van kennis, waarmede h'y zeker met zal
verzuimen voordeel te dneu." Aldusmr.J.T.
Buys in een uitnemend goed gesteld artikel
in De Qids, getiteld ïNon Pussumus'*de
lessen voor de toekomst zyn zoowel door de
Kamer zelve als door de icgeering gegeven.
Van de eerste heet het Wie ®fs het oog wil
houden dat de Tweede Kamer dezen keer bij
tsaie open bate beraadslagingen ten aauhoore
van eene oververzadigde natie over geen
ander instrument te be-chtkken had dan het
meest afgespeeld klauer, flat Nêei land* drasso
bodem draagt, zal geen hulde weigeien aan
dsn eiust en de degelijkheid, waarmede zij
hare moeilijke taak vervulde." En wat de
regeering aangaat, zegt de hoogleeraar zich
geen moeilijker en dioeviger taak te kunnen
denken dan b'g deze discussie voor den minister
Heemskerk was weggelegd. Eu na den twy fel
te hebben uitgesproken of een regeeriug ooit
verstandig handelt met zulk eeae taak te
bbd vaarden en of zjj door dat te doea niet
meer aan zedelijke kracht verspeelt dan de
Schitterendste triomf ooit zou kunnen vergoe
den, veiklaait de schrjjver dat niemand die
taak met grooter zelfverloochening en ook niet
met meer talent koude uitvoeren, dan de
minister Pzemskeik by deze debatten ont
wikkelde.
We ineeneu onzen lezets geen oodienstte
doen met du beschouwingen van den hoogleer
aar Buy* over het zoo zeer besproken onder
worp 194:
Men weet dat ait. 194 het voorwerp
van onzen feilen politiekenstrjjdals vrucht
van eene transactie in de giondwet is ge
komen. Confessioneilen, roomsch-kalhulieken
f on een deel der liberalen onder Thorbecke
Streden eendiachtig voor vrijheid van ouder
wijs, te lang in ons staatsrecht miskend. Eu
toch, in weeiwil tan die samenwerking was
do ovetwinning moeilyk genoeg, wanl alle
conservatieve en niet weinige libeiale ele
menten wat en tegen deze viyheid gekant.
Y Naar het oordeel dezer tegenstanders zouden
- du kinkelyke partijen van het recht om scholen
sv, ta stichten een zoo tutui gebiuik maken, dat
het voortbestaan van de gemengde school,
'V op welker behoud men voor alles pi ys stelde,
iu gevaar kwam. Intusschen kou ook hunner
zijds niet worden geloochend, dat uitsluiting
van de vrijheid van ondenvjjs zich kwnlyk
liet rymen met de vi jjgevige beginselen, welke
men in de gewijzigde grand wet ging opnemen.
Noode verklnaiden zy zich daarom bereid het
beginsel ook van deze vrijheid te ei kennen,
maar dan toch slechts onder stellige voor
waarde, dat de veiphchting om overat van
ovfciheidswege voor voldoend openbaar lager
ouderwijs zorg te diagen, uitdrukkelyk in de
gi oud wet weid geschreven. Wat de mede
dinging van de kerkelyke school dan ook
mocht uil wei ken, zoolang de giondwet ge
handhaafd bleef, zou het vootlbestaan van de
gemengde school in alle deeleu des i'yks
stellig gewaaiborgd zjjn.
Behalve by Thoibecke, naar wiens oordeel
bet vet langde voorschi ift niet iu de grondwet
paste, vond de gestelde voor waai de by uie-
mand tegenkanting, en daokbaar spanden
confessioueelen eu katholieken samen om de
bekrachtiging te verzekeien van een grond
wetsartikel, dat hun eene kostbare vrijheid
brengen zou. In de enkele Tweede Kamer,
waar de lieer Mackay als wai m vei dediger
van de nieuwe redactie opttad, weiden slechts
vier 1 in de dubbele Kamer met meer dan
vijf stemmen tegen liet tiende hoofdstuk der
grondwet uitgebiacht, en de enkele stemmen
behooi deu niet aun keikelyken, tenen de
gestelde voorwaarde ingenomen, maar aan
conservatieven en libeialen. die, tiots deze
voorwaarde, het besluit om ia de vrjjheid
van onderwys te berusten niet duifden aan
vaarden.
Art. 494 van de grondwet is dus aanvan
kelijk door alle voorstanders van het, bijzonder
ondetwys als eene weldaad begroeten althans
in het oog van de katholieken heeft het dit
karakter nimmer veiloren. Ook uu nog houden
dezen zich overtuigd, dat het grondwettig
voorschrift in geen enkel opzicht aan eene
in hun oog deugdelyke regeling van het
onderwijs in den weg staat Maar naar hunne
meening hebben de liberalen eerst in 1857
en vooral later in 4878,'aan dat vootechiift
eene geheel aveiecht«che verklai iug gegeven,
en daar zy uu wanhopen aan de mogelykheid
om deze hbeioleu van ongelijk te overtuigen,
zoo bl'ijft er voor hen katholieken niet andets
over dan aau te dringen op verbetering van
redactie, opdat de oorspronkelijke gedachte
van 1848 zoo duidelyk vn de giondwet wotde
uitgediukt, dat alle wees. vooi valsche inter
pretatie in de toekomst ophoude te bestaau.
De antirevolutionairen bewegen zich op eeu
cenigszins ander standpunt, Reeds ko: t nadat
Gioen van Prinsierer den strijd tegen de
schoolwet van 1857 had aangebondeu, vestigde
zich bij hem de overtuiging dat art. 194 van
de gtondwet, al sielue het ook voor menige
verbetering de gelegenheid opeu, toch die
regeling van het schoolwezen belemmerde,
welke, naai zyue ineeniug, alleen iu staat was
om de behoeften van het Nederlundsche volk
volkomen te bevredigen. Deze overtuiging,
naiivaokelyk door maar weinigen gedeeld, is
allengs vei der dnoi gedrongen eu nu het ge
meenschappelijk credo geworden van degeheele
politieke party.
Is uu ait. 494 werkulyk aml hinderpaal,
dau kan de eiscli, welken de tegeustaudeis
aau den nieuwen giondwetgever komen stel
len, geen andere zyn dan deze; om dien hin
derpaal uit den weg te ruimen. Het doel, dat
men najaagt, is dan zunei negatief. Te kwader
ure zou men in 1848 besloten hebben om,
iu stryd met het udvies van Thoi becke, aau den
gewonen wetgever de uoo.hge vijjheiil van
handelen te ontnemen, en dna: o I snoet die
viylieid hein thans vvotdeu teiuggegeven. Het
recht, aanvankelijk slechts schoorvoetend eu
voor waai del yk toegekend, behoort dan in de
toekomst volledig en ouvuuiwaardelyk te
gelden.
Tut voor kuiten tyd weid dit standpunt
algemeen gehandhaafd en ook nog ingenomen
duor de heuren De Geer, Lobman en Beelacrts,
in de uota, die zy nu twee jaren geleden, als
leden vau destuatvcominissie vooi delieizieumg
van de grondwet, oodei de uogeu brengen
des koningt-, Immeistn deze nota ontwikkelen
zy eeist in bieede Hekken, welke aanspraken
zy er. de hunuen aan het onderwys rncenen
te moeten stellen, eu besluiten dan aldus:
vlDtusscheo erkennen ondergeteekenden, dat,
met bet oog op den legenwoordigen toestaud
des lands, er bezwaar tegen bestaan kan, te
beproeven die aanspraak bij de grondwet te
waai borgen"; reden .waarom zy den koning
eeibiedig advisreièo: vart. 194 in dien zin te
wyzigen, dat de viylieid van het geven van
onderwys gewaarboigd blijve. en dat de rege
ling van het openbaat onderwys, zonder eenige
beperk mg, aau den gewonen wetgever worde
ovei gelaten."
Iu bet amendement der rechterzyde wordt
het zuiver negatieve standpunt prijsgegeven,
die, «vel vei re van het gi oud wetsartikel be
snoeien en dus de vrylieid van den b'yzonderen
wetgevei te vergi ooien, voor de toekomst een
strengere bepeikmg van die vrijheid bedoelt.
(Slot volgt.)
ENGELAND.
In en rondom Chicago hebben hevige ge
welddaden plaats gehad zij ontstonden dooi-
dien houtzagers Maccornwe's fabriek aanvielen.
De redacteur vau de Socialistische Arbsiter-
seitung hield een oproerige lede, zeggende
dat slechts anarchie de kapitalistische slaven
ketenen verbreken en naar vryheid voeren
kon. De broeders moesten dus voorwaarts met
de revolver in de eene, het mes m de audere
handen met bommen in den zak. Vele
duizenden bestormden en verwoestten daarop
de fabriek. De politie vuurde op den bonpf
oudei welken talrjjkevreemdelingen waren. Ver»
sclienlenen werden er gedood of gekwetst, en
de iuiriiddel* opgeroepen militie dreef de op-
i oerhngeu uiteen. Kei gisteren echter hei haal»
deu zich de wanoidelykhedeo, waaibjj velen
gearresteerd weiden. Tot wraak ophitsend®
plakkaten bedekken de muren dw stad. Watt»
ordelykheden hadden ook plaats te Milwaukee/
waai honderden gewapende Polen door do
stialeu trokken. De Cmcugo-sporen werken
gedeeltelyk met aangeworven personeel. D®
staat van zaken te Sl. Louis ondei ging een®
vei betei'mg. De werkstiikeis aldaar vei klaar»
den het werk te willen hervatten, zoodat dö
ti o< pendie het station bewaakte»konden
tei uggei oepen woiden.
De Times verueetm uit Weeneudut da
Poite muiterij vree*t onder de maandenlang
onbetaald gobluven Aziatische ti oep'n aan do
Giiekscho grens, zuodia zy inucliten ontbon
den woi deu.
DUITSCI1LAND.
Het Huis van afgevaardigden heelt besloten
het kerkelyk-politiek \vet*ontweip n i e t aan
eene comini*sie te verzenden. (De nationaal»
liberalen en een gedeelte der vrijnnnige paitiJ
hebben tegen dit besluit gestemd) De tweede
lezing zal alzoo rechtstreek* plaat* hebben.
Do koning heeft dezer dagen, ten voordeel®
van verschillende ai listen enz,, beschikt over
de door de regeering toegestane 14,400 kronen
tot bevordering van kunsten eu wetenschappen.
SPANJE.
De Imparcial meldt dat de minister Travan®
ontdekt heeft, dat bosschen vao groote waard®
zich ouder bei usting bevinden van paiticulia»
ren, welke echter staatsdomein zyn. Dn- 2H»
gevolge zal de minister van financiën in tt
zijn alle uitgaveu voor oorlog eu marine, door
zyne ambtgenooteu voorgesteld, te bestrijden.
GRIEKENLAND.
Op Eiig-lands initiatief zyn de vertegen»
Woordigeis der vjjf mogendheden overeenge
komen, aau Delyanois stelliger veiklaimgen
te viageu omtrent de termijnen dei ontwape-
uiug. maar de openbare meeuing id Griekenland
is tegen elke concessie vóór het vertrek van
hel ïutei nuiiouaal eskader.
Het diplomatieke koips had eene uitoondi-
ging ontvaugeo, gisteren, ter gelegenheid
van hel St.-George-leest, het Te Deutr. io de
kathediaal by te wonen. Het zou echter dg
dam up vulgendo receptie teo hove met be
zoeken, Volgens loopeude geiuchteu zon
gisteren het besluit tol demobilisatie der laatst®
twee leserve-hchtingeu verschijnen, en zouden
de Tui ksclie troepen zich ouder bij de greuzen
concentreeren.
EGYPTE.
De Khelive heeft een telegram ontvangen
