A0- 1886.
I; jllir
Maandag 1 Mëi.
jts 6473.
Eerste Blad
Binnenlandsche Berichten.
eertigst© Jaargang.
J
W
'3
I'!"?
ifi
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag,
<-1
%i
1
V»
f
I
Abonnementsprijs, per kwartaal
franco per post, door het geheele Rijk
p ^fzondoilijke nommers
in een verklaard ea onverzoenlijk tegenstander
verkeerd.
Reeds aanstonds heeft hfj veiklaard, dat
hij met de zyuen zich bij de tweede
lezing tegen de wet zullen verklaien.
Waarom zooveel ongeduld? waarom niet
gewacht, tot bij de behandeling der afzonder
lijke artikelen de gelegenheid overvloedig daar
zal zyn, om wijzigingen voor te steilea en
misschien, ja zelfs waarschijnlijk, aangenomen
te zien Men kan gissen, en de reden, Jie het
meest voor de hand ligt, is dat Chambetlain er
niet afkeerig van zou zijn, Gladstones opvolger
te woi den, indien deze door de omstandigheden
werd gedwongen af te treden. Dat dit laatste
niet tot de onwaarschijnlijkheden zou behooren,
-wordt bevestigd door het feit, dat de koningin
zelve met de plannen van Gladstone volstrekt
niet dweept.
In Ierland zelf zijn de gemoederen mede zeer
opgewonden. Ia het protestantsch gedeelte,
Ulster, het land der zoogenoemde Orangisten,
is men woedend op den eersten munster, en
schijnt men reeds op verzette zinnen, terwijl
uit het overige gedeelte van het Groene Eiland
de meest felle bedreigingen tegen Ulster en zijn
bewoners worden gehoord.
De ontbinding onzer Tweede Kamer, die na
de verklaring der regeermg in de Eerste Kamer
viij onverwacht kwam, heeftteeds vrij wat pea-
nen in beweging gobi acht. Men bi acht te beide,
dat volgens de grondwet den 0 jJunidehellt
der Kamer vernieuwd moest worden, en dat
in geen geval hiervan mocht worden afge
weken. Men wees verder op de tcrmynen van
verkiezing en bijeenkomst der nieuwe Kamer, en
ziet, de regeering schijnt ook bemeikttehebben,
dat er iets niet in den baak was: wegons
misstelling is het koninklijk besluit nogmaals
in de Staatscourant geplaatst en is alles een
week vervroegd. Er is nog meer veranderd.
De Tweede Kamer, die Dinsdag te half
twee zou bijeenkomen, om te twee 'uur het
besluit der ontbinding te hooren voorlezen,
komt een dag vroeger, en kan dus nog met
de regeering van gedachten wisselen over de
oplossing van de ministerieele crisis. Dat kan
nog een hartig debat geren.
De tijden veranderen en de menschen met
de tjjden. Van de vijf Kamerontbindingen,
die sedert de invoering der Giondwet van
'1848, hebben plaats gehad, heelt de heer
Heemskerk er vier mede geteekend in '66, '67,
'84, en '86,
Iloe juchte het Dagblad in de dagen van
'66 en '67. Heemskerk, het hoofd der con
servatieve party, dat was de man van het
oogenblik. En in 1886?
De eenige reden, die het Ilaagsche Dagblad
voor de ontbinding der Tweede Kamer kan
vinden, is Heemskerks vet langen om
der liberale pat tij een meerderheid te geven
zóo groot, dat zij by de herhaalde ontbinding
voor de tweede lezing van de voorstellen tot
Grondwetsherziening het twee derde gedeelte
van geheel het aantal leden kau bei eiken.
Want tekent men ook daarop niet, dan zet
men zich toch aan monntkenwutk, bij de
eerste lezing te verrichten.
Het Dagblad ziet reeds in de toekomst de
vreeselijke gevolgen: vuoreeist bestendiging
van bet onrecht in zake onderwijs en voort
during, met vernieuwde bitterheid, van den
onzaligen schoolstrijd.
Ten tweede eenige verbeteringen in de
redactie der Grondwet en van administratie-
tieveu aard.
Tertio het algemeen stemrecht of iets wat
daarop zooveel gelijkt, dat het eral de nadee-
leo van heeft, maar zonder het voordeel van
althans hen, die het algemeen stemrecht
eischen, te zullen bevredigen.
En ten vierde het openzetten van de deur
voor den persoonlijken dienstplicht, met de
vryheid om onze landskinderen, do miliciens,
naar de slagvelden in Oosten West te zenden."
De gnef van verscheidene andeie bladen,
dat de regeering met opzet het tijdstip der
ontbiudsng zoo geregeld had, om de discussie
in de Tweede karnat le.smoieo, is door de
bijeenroepiug op Maandag a. s. weggenomen.
SCUIEDAM, 15 Mei IS'SG.
In de Staatscourant van heden is het
koninklijk besluit van 11 Mei, betreffende de
ontbinding der Tweede Kamer, ^wegens
misstelling" herplaatst. De verkiezingen
voor de nieuwe Kamer zyn thans gesteld op
Dinsdag 15, en de herstemming, zoo die noodig
is, op Dinsdag 29 Juni a. a. Voorden datum
der eerste samenkomst van de Kamers is
echter de 14e Juli behouden.
Nogmaals napleitcnde over het onderwijsdebat,
geeft de Stand, de volgende verbazingwekkende
zi.isncdo ta lezen j «Niet zij (nl. de rechterzijde)
was het, maar de regeering, dia het eerst de
neutraio school in de Grondwet voorschreef; niet
zij, maar de regeeiing, dio verplichte schoolgeld-
heffing verlangde; dal alles vond zij goed
of legde zich er ter willo van do togen-
p a r t ij bij neermaar dat alles besliste de
grooto vraag niet en kon ilus wat haar
aanging worden gemist." (De Stand.
zelf spatieert). En in liet debat heeft de
lieer Lobman juist vei klaard, dat do terugneming
van de verplichte schoolgeldheffing door do re-
gecring, het do rechterzijde onmogelijk maakte
te stemmen voor bet voorstel der regeering!
Toon was do verplichte schoolgslrlheffing een
der hoofdzaken, nu heet zij bijzaak, nogal
ter ivillo der tegenpartij door dio gocdo rechter
zijde gegund I Ook het voorstel om hot govon
van middelbaar onderwijs geheel vrij te laten,
waarvoor zoo warm gestreden word, wordt thans
een kleinigheid genoemd, waaraan niet te groote
waarde was to hechten,
Waarom dan de rechterzijde het rrgeerings-
voorstel verwierp, wordt hoe langer hoe onbe
grijpelijker, tenzij dit do oplossing isde oone
helft der icchterzijdo wilde geen grondwetsher
ziening en de andera geen oplossing van den
schoolstrijd I
Motkwaardig is nog in ditzelfde ^Standaard"-
mtikel do wijze, waarop eindelijk eens cru poging
wordt gedaan, om den ommekeer der heet en De
Geer, Lobman en Beelneits te ïechtvaardigen,'
dio als loden der Staatscommissie een voorstel
hebben gedaun, ovcreonstenimonde met het
amend.-Beaufort, Vijfde»lei vvoidt aangevoeld:
»lo. dat dat voorstel niet, gelijk het rcgeetmgs-
voorstel deed, de openbare schooi, veel minder
nog do neutrale school voorschreef; hot hut alles,
zelfs het bestaan der opeobmc school, onzeker;
alleen, zoo or con openbare school u us. logeling
bij de wet; 2o.,dat dit voorstel onder andere
omstandighoden gedaan is; 3o. dat het hoogstens
het govoolrn der nntiievolutionuiio pat tij, maar
niet dat dor rechteizijde uiidttikte, gelijk toen
reeds bleek uit de nota van den heer "Van Nispen
4o. dat de motieven van dat vooistel volkomen
mot do beginselen van hol amendement overeen
stemmen; en vooial 5o. dat hot de vrije school
zonder oenigo bepeiking in de Grondwet wilde
doen opnemon."
liet waie motief, waarom dit voorstel is prijsge
geven, is blijkbaar sub 3 vermeld. Alle pi meipieole
bezwaren, tegen het amend,- De Beaufort aan
gevoeld, waren maar gezochte fiaaiigheden. Dat
de heeren Lohman c. s. met de beginselen vatl
dat amend, vrede moesten hebben, blijkt uit de
sub 1 cn 5 aangevoelde motieven, die tegen het
rogeeringsvoorstcl gelden, mnnr voor aanneming
van liet amend.- De Beaufort geen beletsol waren.'
Edoch men wildo dit niet, omdat de Roomschen
niet wilden. Ziedaar de «andere omstandigheden",
sub 2 bedoeld. En nog zal men willen beweren,
dat het amend, geen roomsch amendement was
nDc Standaard" deed maar beter verder te
zwijgen over art. 104. Zij maakt liet voor lmar
partij hoe langer hoe erger. (Vad
Vpislog van het veihandelde in de ver
andering van het Nuts-departement gehouden
12 Mei i886,
1. Goedkeuring der notulen va-, h-t ver
handelde iu da laut«t gebou.leu veigadenng.
2, Missive van den h-er dr, B. Kostet,
het beiidit bevattende dat de benoeming tot
bestuurslid van het depaitement door hem
wordt aangenomen.
3 Idem, vau den heer A. Scltieveen, waarbij
hij mededeelt dat hy zyn ontslag neemt nis
comrnissaiis der spnnilmuk.
4. Idem, van den lieer A. Van Buij-eii, waai is
hij verklaart dat de herbenoeming tut com
missaris der spaarbank dooi lietn niet wordt
aangenomen.
5. Idem, van deu heet J. W. J. Van Har-
Schiedam 15 Mei 1S8G.
>De blokkade is van vriendschappelyken
aard." Alzoo luidde de opheldering, gegeven
aan het besluit der mogendheden, om Grieken
land van het verkeer met de buitenwereld af
fa sluiteD, zyn handel te belemmeren, en liet
op deze wyze te dvvingeD, zich naar den wil
der groote mogendheden te voegen. Een nieuw
ministerie is opgetreden. Delyannis, de minis
ter, die den tegenvvoorciigen toestand in het
leven riep, heeft met 2'tjn ambtgenooten ont
slag genompnen zijn opvolger de aange
name taak overgelaten, de zaken met da
grootmachten van Europa te regelen.
"Wanneer de Grieken eens tot rust geko
men zynzuiien hun de eerste maanden
van dit jaar wel als een droom toeschyaeD.
Welk een beweging I 't Was of de tijd van de
Perzische oorlogen weer opdoemde! 't Oude
Griekenland in zijn ganschen omvang moest
herlevenmen liep te vvapen, men trok naar
de greozen, doch vei der is het met gekomen,
eu een belangrijke vermeerdering van de
nationale schuld zal wel het voornaamste aan-
s
deuken aan dezen tijd zijn.
Weldra zal de Grieksche Kamer vergaderen
de bewindsliedeu zullen haar dan hoogst waar
schijnlijk het voorstel doen, het leger te ont
wapenen en weer op zyn gewone sterkte te
brengeumen zal zich dnn wel in het
onvermydelyke moeten schikken; want met
een streng toegepaste blokkade berokkent
men deu handel eiken dag, dat de toestand
voortduurt, nieuwe verliezen. Tot nog toe zyn
Ie ware beweegredenen niet aan het licht
gekomen, waarom het afgetreden ministerie
den tegeovvoordigen ongunsiigen toestand in
het leven heeft geroepen. Men kan wel ge
wagen van een volksopvvmdmg, van een
pntroering, die door het land voer, toen Bul-
garye zich van een terrein meester maakte,
dat eenmaal tot oud-Griekeolaud behoorde;
maar daarmede had het ministerie niet in zoo
hooge mate rekening te houden, dat het
zich aan het hoofd der beweging moest stellen.
Stellig heeft men op verdeeldheid onder de
mogendheden gerekend; misschien heeft men
aan enkele uitingen veel meer gewicht ge-
f hecht, dan er aan behoorde te worden toe-
t. gekend; de lyd zal dit misschien leeren. Een
j&^Turksch rijk in Europa schyntvooi alsnog tot
de noodzakelijkheid te behooren, misschien
wel, omdat geen der mogendheden kans ziet,
tv'yze 'op ta lossen.
ir de oude Oostersche quaestie op vredelievende
De pogingen van den heer Gladstone om
Ierland te bevredigen, baren hem geen tozen.
ipM-ZSn staatkundige vriend Chambeilain, tot
"vi§if voor eeuige weken zijn ambtgenoot, is thans
«d'%i
Schiedam 15 Mei 1S86.
»De blokkade is van vriendschappelyken
aard." Alzoo luidde de opheldering, gegeven
aan het besluit der mogendheden, om Grieken
land van het verkeer met de buitenwereld af
fa sluiteD, zyn handel te belemmeren, en liet
op deze wyze te dwingeD, zich naar den wil
der groote mogendheden te voegen. Een nieuw
ministerie is opgetreden. Delyannis, de minis
ter, die den tegenwoordigen toestand in het
leven riep, heeft met 2'yn ambtgenooten ont
slag genompnen zijn opvolger de aange
name taak overgelaten, de zaken met da
grootmachten van Europa te regelen.
Wanneer de Grieken eens tot rust geko
men zynzuiien hun de eerste maanden
van dit jaar wel als een droom toeschyneD.
Welk een beweging I 't Was of de tijd van de
Perzische oorlogen weer opdoemde! 't Oude
Griekenland in zijn ganschen omvang moest
herlevenmen liep te wapen, men trok naar
de grenzen, doch vei der is het niet gekomen,
en een belangrijke vermeerdering van de
nationale schuld znl wel het voornaamste aan-
s
deuken aan dezen tyd zijn.
Weldra zal de Grieksche Kamer vergaderen
de bewindsliedeu zullen haar dan hoogst waar
schijnlijk het voorstel doen, het leger te ont
wapenen en weer op zyn gewone sterkte te
brengeumen zal zich dnn wel in het
onvermydelyke moeten schikken; want met
een streng toegepaste blokkade berokkent
men deu handel eiken dag, dat de toestand
voortduurt, nieuwe verliezen. Tot nog toe zyn
fle ware beweegredenen niet aan het licht
gekomeD, waarom het afgetreden ministerie
den tegenwoordigen ongunstigen toestand in
het leven heeft geroepen. Men kan wel ge
wagen van een volksopwindmg, van een
pntroering, die door het land voer, toen Bul-
jVnWfeiA rtiflll tiOn qah faripniM nvnnniAM MV rtrt ff Ia
1.83.
2.50.
- 0.10.
BIJ UB AU: WAMT, B, 124.
nmnaaiinmi»"'
Advertentieprijs: van 110 gewone regek met
ïnbagup van eene Courant1.10.
Iedere gewone regel meer- 0.10.
DricmaAE geplaatst wordt tegen twcesiaai, beiekend.
