Vrijdag 25 Juni.
,12 6500.
F u i 11 e t o n.
A0. 1886.
V
ett '4
X
-4
Veertigste Jaargang.
Verschijnt dagelijks"uitgezonderd Dinsdag,
Zij, die zich met 1 Juli
Ï886 op dit blad abonneeren, ont
vangen de tot dien datum te ver
schijnen nummers GRATIS.
ARME SARA.
II
w
V>y n-f
mJ
EMMA LADDEY.
^>|''r™ "v!i-i j i* i |v »i
ti/-i '■i"-."/^iJ^)4-
j-
i.
/ff
Vb
i
rty
«C.
-.'<
\BK
ABONNEMENTSPhUS, per kwartaal
franco per post, door het geheels Rijk
Afzonderlijke nommers
1.85.
- 2.50.
- O.tO.
I V
BVltKAVi ÏÏAII KT, K, 124.
Advertentieprijs: van 110 gewone regels met
inbegrip van eene Courant1.1Ö.
Iedere gewone regel meer- 0.10.
Driemaal geplaatst wordt togen tweemaal beiekend.
Schiedam, 23 Juni 1886.
Een triomf is ia de voorgaande week door de
liberalen behaald; wie 'tenders wil berede-
nesrec, hy doe het, maar een triomf was het.
De heer dr. A. Kuyper, vaardig als altoos,
heeit uitgerekend, dat die triomf aan ver-
ichilleuda oormken is toe te' schrijven100
stemmen door intrige; 100 door het kerkeiyk
conflict te Amsterdamidem door opgezweepte
bordeelhouders, enz. Zonderling zeer, dat het
bordeel van zekere zjjda steeds als stormram
Wordt gebruikt; dat teekeot. Maar genoeg,
da liberalen hebben da overwinning behaald,
m ««pleiten mag nu vermakelyk zyn, aan den
toestand verandert bet niets. Dr. Kuyper mag
gerust zyn hoop uitspreken op een aanstaande
ontbindingwy, eenvoudige menscheo, zeggen
pdie dan leeft, die dan zorgt"; of wel slaat
de morgen voor het zijne zorgen", wetende,
dat iedere dag cr ées is en ziende, dat dr.
Kuyper op dat oogenblik de beste prediker
iê van de beginselen der liberalen.
Hij schelde vrij de vyf Utrechtsche heeren,
omdat ze, zijn dryven dom ziende, den moed
hebben gehad, zich daartegen te verzetten.
Hy verdoeme professor Valeton met zyn ver
zoenend vrome richting; hy wage het gerust,
den heer Van Weede aan de kaak te stellen
hun getuigenis, met dat der heeren Six en
Van Lynden, is een krachtig bevvy's, dat erin
Nederland nog velen zijn, die de knie «iet
VOor fiakl willen buigen.
Op het heliend vlak, waar de man van de
Vrije Universiteit zich beweegt, moet hy voort.
Hy kan aiet terug; voort, immer voort, met
den bondgenoot, dien hij zoo gaarne als aan
hem ondergeschikt voorstelt, maar die ten
slotte zyn gangen leidt, waarheen hij wil.
Het Handelsblad greep de koe by de horens,
toen het wees op hetgeen in Delft gebeurde.
De heer J, C. Fabius reisde het Westland af.
Waar driu eeuwen geleden vier eenvoudige
dorpspriesters werden gevangen en verbrand,
waarden van heD zyn: iSlaat op den trommel,"
"Vive le Geus, is nu de leus", dichtte, daar
predikte de heer Fabius de keuze aan vau den
heer Van Berckel.
Goed gezien met het oog op het bondge
nootschap; minder goed in de ongen dar
Utrechtsche en Haagache heeren, die, meer
nuchter van beschouwing dan Kuyper en
Fabius, hebben berekend, dat dit drijven regel
recht naar Rome's heerschappij voert. Of de
katholieken ongelijk hadden, en nog hebben,
als ze - hun -tinei eiscb^u van den buit? Wie zal
dit beweren »Maar, zegt het Handelsblad,"
nu de antirevolutionairen door hunne bonilge-
nooten zoo hoog zijn verheven, dat zij zich by
een val noodwendig ernstig moeten bezeeren,
begint Rome zijne voorwaaiden te stellen.
»De roomscbea begonnen te becijferen
wellicht iets vroeger dan de hoofdleiders het
wenschelyk achtten dat in Leiden en
Goes de gezamenlijke meerderheid boven de
liberalen eoo groot was en bet overwicht der
katholieken boven hunne bondgenooten zoo
aanzienlijk, dat men zich gerustelyk de weelde
van een eigen candidaat kon veroorloven.
Waai om te Leiden D on neren Van Wasse-
iiaer, te Goes Lobman énSchimmel-
penninck van der Oye? Van elke
party éen, dat was immers veel billijker,
redeneerde men. Als men een bondgenoot
schap wil, dan behooren de lusten en de
lasten immers zooveel mogelyk gelyk ver
deeld te worden.
Tegen deze redeneeriug is natuurlyk weinig
in te brengen, maar de quaestie komt hierop
neer, dat de protestantscfae clericalen liever
geen openlijk bondgenootschap met Rome
wilden. Men wenschte wel van de Roomschen
voordeel te trekken, wel door hunne hulp
de entrée op het Binnenhof te maken, of den
eenmaal veroverden zetel te behoudenmaar
de gevolgen van het bondgenootschap aan
vaarden, dat wilde men in werkelijkheid
liever niet, tiet schijnt, dat de soms zoo
scherpzinnige dr. Kuyper zich steeds aan
de zonderlinge illusie heeft overgegeven, dat
de katholieken op den duur zich gaarne zou
den schikken in de bun toegedachte rol van
trekpaarden voor de zegekar van een calvinis-
tischen paus. Mogelyk zulten veten thans de
oogen opengaan. Oprechte protestanten, die
antirevolutionau gezind zyn, zullen gaan be
grijpen-dat bondgenootschap met Rome in de
toekomst in elk district wil zeggen, hetgeen
trouweas zeer uatuurl'yk is; behandeling op
den voet van gelijkheid. Hetgeen te Delft en
Leiden is geschied eu te Goes werd beproefd,
maar door Schaapman verijdeld, zal
men eerlang in elk district, dat in handen
der rechterzijde is, zien gebeuren. En wanneer
wy ons niet zeer bedriegen, dan zijn de katho
lieken in Amersfoort waar een nieuwe
verkiezing zal moeten plaats hebben reeds
bezig uit te cijferen, dat m een district, waar
de bondgenooten gezamenlyk 1800 stemmen
uitbrengen, tegen slechts 860 op de liberalen,
men voldoende meester is van het terrein,
zoodat de katholieken, die het grootst aan
tal stemmen hebben uit te brengen, een eigen
kandidaat kunnen stellen zonder in de kaart
der hbeialen te spelen. Naast Van Bylaudt
een katholiek, dat is immers zoo billijk mogelijk.
Zeker is dit billijk, maar van de billijkheid,
uit zulk een verbood voortgesproten, zijn zeer
velen in den lande niet gediend. Diemanieien
om te spreken van gevlekte en geplekte
candidateneen oordeel als er nu weer is
uitgesproken over een "Vaa Weede en een
"Valeton, dit alles, met zekere geruchtmakende
handelingen er by, dit alles begint eindelijk
te vervelen.
De kruik gaat te water, zoolang tot ze
breekt! Dat geldt ook in Nederland, waar
men veel kaa zeggen en doen, maar waar
toch eindelijk, eerst wel flauw, maar eindelijk
toch krachtig de stem van den weerzin zich
laat hooren.
Een man als dr. Kuyper moet toch ook be
grijpen dat die vyf geloovtge mannen te Utrecht
ook een strijd hebben gestreden, een strijd
van beteeiienis, eer ze er toe overgingen hun
manifest tegen zijn diijven en voor de candi
daten der vrijzinnige party te Utrecht publiek,
te maken.
Terecht hebben z'y iDgezieu, dat deze geheala
haodel moet uitloopen op een quaestie van
negotie. Dr. Schaapman wordt door een blad
van onvervalscht allooi een verrader genoemd,
omdat hy te Goes de kansen van een katholiek
afgevaardigde deed mislukken.
Doch hiervan kan nog veel terecht komen
want er zyn twee plaatsen, die veroverd kun
nen worden; éen voor Haarlemmermeer en
éen voor Leiden. Dr. Kuyper zal nu wel, of hy
wil of niet, de verkiezing van do hoeren
Reekeis eu Smeele moeten bevordereD..H'y
moet wei, of zjjn party gaat te gronde.
Dai kan niet genoeg in deze dagen geprö-
dikt worden.
Uil hel lloogdmlsch van
i.
In een kleine Litbausche stad is een straat,
die de Jodenstraat genoemd woidt; 'tis een on
gezellige, leelijke buurt, daar het bovenste gedeelte
der gevels van do huizen zoover vooruitspringt,
dat het er zeer donker is. Aan het einde van
t
deze straat, die hoofdzakelijk door de afstamme
lingen van Abraham bewoond wordt, was de
kleine winkel van Saroubl Silberstein, een winkel
Vfltija, het was lieel moeilijk te zeggon on
der Welke benaming inen zijn koopwaren zou
«tellen, want hij liad geen parfumeriewinkel, geen
kruidenierszaak, geen manufactuurhandel, maar
hij verkocht van alles wat. Samuel had, toen hij
zijn zaak begon, slechts dat ingekocht, wat, zoo
als hij meende, het meest gebruikt werd. Ik ?al
zien, dacht hij, wat men het meest koopt en
daar mijn hWdyl in voortzetten, 't Scheen een
goed plan, maar al had Sumnel nu al langer
dan dertig jaar zijn vensterluik eiken dag klok
slag zeven 'snoeigens geopend, ach, hij sleepte
zijn bestaan slechts kommervol voort. Ilij had
zilvergrijze haren en diepe rimpels in zijn voor
hoofd, vruchten van verdriet on zorgen, want
hij was nog geen zestig jaren oud en zou er stel
lig jonger hebben uitgezien, als het leven hem
meer vreugde had geboden. Maar liet was liom
tegengeloopen, zoosvel roet zijn zaken als met zijn
huiselijke omstandigheden. Hij, was een gelukkig
man, toen zijn buurmeisje, de brave, vlijtige
Rosalie, zijn vrouw werd, maar slechts kort, zeer
kort duurde zijn gelnk. In het tweede huwelijks
jaar, toen er een zoon geboren was, dion da ouders
Mozes noemden, stierf de jonge vrouw plotseling
aan een hersenontsteking. Dat verlies greep Samubl
zoo in liet diepst zijner ziel aan, dat hij den
slag eigenlijk nooit geheel te boven kwam en
althans in de eerste jaren niet de minste opge
wektheid voelde om zijn zaken mot knnchtdoor
te zetten. Later ki eeg hij er weer wat meer lief
hebberij in, toen zijn zoon opgroeide.'t Was een
gezonde jongen en vlug van bevatting; hij werd
de heveljng zijner meesters en zijn vader zag
natuurlijk woudeicn in hom en droomde zich
gouden-bei gen van zyna toekomst. Wat hijzelf
niet had kunnen doen, dat alles zou de zoon
verrichten. De knaap werd naar een dor grootste
handelshuizen gedaan om goed den handel te loe
ien; maar toen hij den driejai igen cursus achter
den rug had, ach, toen noemde hij den winkel zijns
vaders eon armzaligen lorrebool, waar toch niets
mede uit te richten was. Deze zaak uitbreiden 1
verbetoren 1 was het mogelijk om dat te doen
Mozes had er geen lust toeliet te probeeien en op
hoa velerlei wijzen de vader hem zijn idealen ook
aannemelijk zocht to maken, do zoon luisterde
nauwelijks naar zijn voorstellen, maar vertelde
hom eens op een dag kort en kondig, dat hij den
voorslag van zijn patroon had aangenomen om in
Koningsbergen als zijn agent to zullen werken.
Toon do be wondei de, beminde zoon vertrok,
vei dween ook do glans uit de oogon van den
vador; zijn hoop en al zijn schoono verwachtin
gen, ach -wat was er het einde van? Daar
zat hij neder, gebogen ondor zijn eenzaamheid
zijn vrienden lmddcn medelijden met hem, rieden
hem om een tweede huwelijk aan te gaan, en
zochten zelfs oen vrouw voor hem, n. I. de reeds
bejaarde dochter van den koster der synagoge,
die, dnar haar vader vrij oud was, God dankte
dat llij het hart van een braven man neigde om
hare verzorging op zich te nemen- Met de nieuwe
huisvrouw kreeg alles een nieuw en frischaan*
zienschoone witte gordijnen hingen voor het
eerst sedert twintig jaren weer eens voor de ramen,
cn winkel en kamers werden opgeruimd en schoon
gemaakt. Dochweer stierf de moeder, nadat
zij een kind het leven had gegeven en stond de
arme Samuel met een hulpeloos wichtje in zijtt
armen bij de lijkbaar zijner vrouw. Of eigenlijk
log de kleine Sara zoo heette zij niet ill
de armen van haar vader, want hij zag in dat
kind min of meer de oorzaak van den dood zijner
<v*t <j
^.r-T
i r r t j+i
A-YfeV.i>nKz v.fil -os»;