P
I
te
fc
If
I1
P'
e
4
ft-
fc
Iv'
if
P
ft''4
K
hf"
■fc
IK -
IK
K"
Aft
W
Gemengde Berichten.
f'
ISÏf
'lilv
if-'/'
If o*
1%
ïA
k"-
Hh
i#-
if-
li H
lip-
-c-'f'
I - t
I jf;
Issl-.y.
Ife.
I ih*
I jr.;
Kk
f>V
-a üf' 'V V
HAAGSCHE SCHETSEN.
wik ,k;*
Hi.r
9>\
I?
"V JVf 2,"';^>,~ j
IjyW^
1ti'
I sM/
v
1 'if.'*!
■•cr f.
|^[.i
J <k, i T X *6
r* 4
I v
l»&s
I W\
V&>(
j C'
|&Ji
|V»t -
If'?/
It'll
f?
11
K*
-
4^'
5f
li
"I
,5i-
ïy
zonder wijden moest, en de gruwelen, die hij bo
ging, ja zelfs niet tusschen deze en de door
fcem afgelegde belofte van zuiverheid.
In gemoede, maar ernstig vragen wij aan De
TijdWaarom zijn de wandaden, die P. beging,
een pleit tegen do openbare school, en waarom
zijn de wandaden, die broeder Valesius beging,
geen pleit tegen de katholieke school?
Waarom zijn de openbare onderwijzers, waar
onder zich mannen als P. bevinden, z>verscheu
rende wolven", en waarom zijn de onderwijzers
der broederscholen, waaronder zich mannen als
Valesius bevinden, geen «verscheurendewol
ven"?
Waarom bestaat er verband tusschen P's
moderne levensbeschouwing en de door hom
bedreven gruwelen, en waarom bestaat er geen
verband tusschen Valesius' zoo ijverig be
trachte «godsvrucht tot de Onbevlekte Ontvangenis
van Maria" en de gruwelen, die bij beging?
Als De Tijl op deze vragen heeft antwoord
gegeven, zoude aan ons de taak de gemak
kelijke taaknog resten, aan tetoonendat
de wandaden van P. en Valesius in klooster
scholen tienmaal meer voorkomen dan in open-
baie scholen, en dat er wel degelijk verband
beslaat tusschen do belofte van zuiverheiddie
broeder Valesius heeft afgelegd, en's mans uit
spattingen, Wij hebben echter betere wapenen
om onze tegenstanders te bestrijden.
De secretaris van «Patrimonium". Poesiat,
maakt iu de Standaard de volgende opmer
king, tot rectificatie van hetgeen omtrent het
door hem gesprokene in dat biad was mede
gedeeld.
De voorzitter zeide n.l., dat Henri George
glashelder heeft aangetoond, dat in hetw«y«
Amerika bij Algemeen Stemrecht de ellende
svea algemeen is. Dat algemeen stemrecht
en da daai op gegronde volkssouvereiuiteit, of
welke regeeungsvorm men ook wil, op zich
zelf geen heil kunnen biengen, wonlt duide
lijk, wanneer men de republieken Frankrijk,
Zwitserland en da Vereenigde Staten van
Nooid-Amenka vergelijkt met de koninkrijken
Etogeiaiid en België, of liet keizerrijk Duitsch-
]and. Het is by den een als by den anderde
fllende is er meer algemeen dan hier.
Nieuw moge het misschien niet zijn, het is
goed, dat ook van die zijde nog eeDS met
nadruk op dit feit wordt gewezen.
Onder de eerste bezendiog boekeu van de
ut 12Q0 dealen op palmbladeien bestaande
koninklijke Birmaaosche bibliotheek te Man-
daley. welke bezending tlmns naar Engeland
ondeivveg i«, bevindt zich ook een Btrtnaansch
werk in vjjl deelen, getiteld»Po-!ay-kay
Ya-za-win," hetwelk de geschiedenis der
Portugeezen m Birma bevat. Het verhaal
begint met liet jaar 1520 en vei telt np aan
trekkelijke. met zelden ook vermakelijk» wijze,
van een Birmaansch standpunt de geschie
denis der oorlogen tusschen de Portugeezen,
Spanjaarden, Nedeilandeis, Fiaoschen en
Engelschen, die, pik voor zich, van den uit
sluitenden invloed op den gaog van zaken
jn Birma zich trachtten te verzekeren.
Door de vereenigmg vooi christelijke ver
zorging van krankzinnigen en zenuwlijders
zullen in het begin van hpt volgende jaar op
Veldwijk, by Eruelo, twee paviljoens gebouwd
worden voor zenuwlijders.
Donderdagavond had op het kruispunt aan
de Laan van Meeidervoort te 's-Giavenhage
eene botsn g plaats tusschen een losse loco
motief, komende vao Den Haag om een visch-
trein van Scheveoingen te lia'eu, en een
personei tiein van Schevetiingen. De losse
machine diong dwars door het eeisterytuig
van den peisoiiei.tiein, welke wagen daardoor
tegen den giond geworpen werd. l)e machi
nist van de enk-Ie locomotiel had het ongeluk
een arm ie biekni en moest per brancard
naar het ziekenhuis woiden gebiacht. De
reizigeis zijn allen inet den schrik vrijgekomen.
Te Groenlo is Woensdag eener processie
langs den openbaren weggehouden, ofschoon
deze gemeente niet behoort tot die,' waar dit
volgens de wet geoorloofd is. De autoriteiten
keken leidelyk toe. (ÜT, v, d. D.)
Dit Zwammerdam wordt aan dejV. R. Qt.
van 9 September gemeld:
Ter vervanging van de kermis, werd Don
derdag hier een volksfeest gehouden. Ver
schillende volksspelen hadden plaats, gevolgd
door eene ïiDgrijderij, waaraan ruim 20 paren
deelnamen. Gisteren werden de kinderen der
onderscheidene scholen onthaald. Het hoofd
der chr. school had voor de uitnoodiging
bedankt. Van de aangeboden gelegenheid om
ook zonder geleide aau het onthaal deel te
nemen, maakten niettemin ongeveer de helft
der daar schoolgaaude kinderen gebruik.
In het oostelyk deel van Zuid-Beveland
is het jachtveld maar schaars vaa wild
vooizien. Hazen schynen er weinig te wezen,
patrijzen byna ia 't geheel niet.
r -* t a» n t
slechten
geraakt
Te Renkum biak Woensdag eene koe, die
plotseling hoorndol was geworden, uit het
weiland, en holde in woeste vaart door eene
dichtbevolkte buurt. Een koaapje, dat niet
kon uitwyken, werd door het dier op de horens
genomeu en ver in de lucht geslingerd.
Vreeselijk verwond werd het kind opgenomen;
zyn toestand is zorgelyk.
Uit Deventer wordt ons van 9 September
gemeld: De particuliere prjjs is voor hazen
<1,40 a f 1.60; konijnen, wilde, f 0.30 a 0.40,
tamme f0.40 a 1.20; patryzen, jonge f0.70
a 0.85, oude, 10.45 a 0.55; watersnippen
f 0.35 a 0.47.
In de hooge streken is meer wild dan in
de lage. Dit is een gevolg van het gure en
natte voorjaar. Over het algemeen is er minder
wild dan in het vorige jaar bij het openen
vau de jacht. (W, R Ot.)
Te St. Gingolph, in Savoyo, is een vrouw
gestorven, die in 17G0 geboren, en dus 126
jaren oud was. Zij las tot haar 109e jaar zon
der bril. In de laatste tien jaren sliep zij bijna
altijd.
Verleden Zaterdag is bij Wiiliamsport, aan
aan de nooidelijke lijn van 1en Pennsylvean-
schen spoorweg, een door Hoi.gaarsehe werk
lieden bewoonde hut door kwaadwilligen in
brand gestoken, met hot gevolg dat al de be
woners, negen in getal, in de vlammen omkwamen.
Als een voorbeeld van flinkheid in den cholera
tijd, die in Italic zooveel treurigs aan liet licht
deed komen, wordt graaf Pazolino te Ravenna
geroemd, omtient wien het volgende aan de Per-
zeveranza wordt gemeld
Behalve geld ten behoeve van de choleralijders,
zond hij kisten vol beddegoed en kleederen, deed
verscheidene putten dempen, op zijne kosten een
waterleiding aanleggen, eene goedkoope slachtei ij
oprichten enz, enz. Zijn echtgenoote staat hem
trouw ter zijde, en het edele echtpaar is een
zegen voor de streek.
Twee wetenschappelijke mannen, do hecren
Marcel de Puydt on Maximilian Lohest, gevestigd
to Luik, hebben dezer dagen de bekende grot
Biches-aux-Reches, op eenige kilometers af&tands
van Namen, nauwkeurig onderzocht. Bedekt onder
alleilei afval, hebben zij aldnar eene zeer merk-*
waardige ontdekking gedaan voor de kennis der
geschiedenis van het menschelijk geslacht. Zij heb
ben er twee menschelijke schedels gevonden, die
volkomen overeenkomen met don schedel, aange-
tioflen in het Neandordal bij Elbeifold. Evenals
liet geval is bij laatstgenoemden zoo beroemden
schedel, springt het vooihoofd ter hoogte van de
wenkbrauwbogen buitengewoon ver vootwaaits,
terwijl het lage, in schuine richting opwaarts
Joopende voorhoofd aan hot geheel een recht dier
lijk karakter geeft, 'twolk groote overeenkomst
heeft met den schedelvorm van een aap.
Den tnensclielijkon schedel, gevonden in bet
Neandêrdal, h'ebb'en de anthropologcn algemeen
beschouwd als den schedel van een krankzinnige.
Het aantreffen der beide genoemde schedels
schijnt te bewijzen, dat de schedel, uit het Nean-
derdal afkomstig, geene uitzondering vormt,
maar tot den regel behooit. Men veronderstelt
dat deze schedels afkomstig zijn van het men-
schenras, dat, voor zooverie thans bekend is, de
eerste menschelijke oeverbewoners hebben uitge
maakt van de Sambre,
Bij deze belangrijke ontdekking is het niet
gebleven. Ter plaatse waar do holbewoners
hun' vuur hadden gestookt, vond men bij
het wegruimen der overblijfselen drie duidelijk
van elkander te onderscheiden lagen. Do
bovenste] laag bevatte duizenden exemplaren
van steenen (silex) voorwerpen, welke door hunne
fraaie bewerking en betrekkelijkerwijze sierlijke
vormen, getuigden dat da vervaardigers dier voor
werpen reeds een zekeren trap van ontwikkeling
hadden bereikt; men trof er voorsverpen aan
van jaspis en agaat, zooals in Belgie niet voor
komen, rood geverfde oorringen, halssieraden
in den vorm van banden, versierd met kralen,
voorwerpen van ivoor en zoo meer. De drie lagen
beenderen en anderen afval, in den haard ont
dekt, waren zeer gemakkelijk uit elkander te
herkennen. De bewerking dor aangetroffen voor
werpen verschilde veel van elkander en naar
gelang men dieper daalde, nam de ruwheid dor
vervaardigers toe.
De Vossisclie Zcitang vestigt zeer in 't bijzon
der de aandacht op deze merkwaardige ontdek
king.
Friedrich Siemens, te Dresden, heeft eene voor
de glasindustrie hoogst belangrijke uitvinding
gedaan. Het is hem namelijk gelukt om glas
evenals metaal te gieten. Zulk gegoten glas is
buitengewoon hard, niet duurder dan gietijzer,
en hoeft boven dit voor, dat het doorschijnend
is, waardoor brosse plaatsen, die reeds zoo dik
wijls, vooral bij spoorwegrails, de oorzaak van
groote ongelukken geweest zijn, opgemerkt kun
nen worden, voordat het glas in gebruik gesteld
wordt. Daarbij is gegoton glas veel beter bestand
gebleken tegen den invloed der dampkringslucht
dan gietijzer.
De behandeling is hoogst eenvoudig en berust
in hoofdzaak op snelle afkoeling. Hoe groot het
weerstandsvermogen en de hardheid van het
gegoten glas zijnblijkt daaruitdat thans in
Siemens' fabriek te Diesden proeven geno
men worden omtrent de bruikbaarheid van dit
glas voor spoorwcgrails.
Te Christiania is een internationaal wielrijders-
congros gehouden, dat Zondag met een wedstrijd
besloten werd. De afstand daarbij was 30.000
meter. De eerste prijs (350 kronen) weid gewon
nen door een EngelschtnanFied. Lees, van
Leicester (61 min. 4 sec.) de tweede (180 kro
nen) door een Frunschman, de Cu ry, van Parijs
(61 m. 4!/a s.).
Hauloltc. In het rijk van wouden voorziene
Zweden heeft in den iautsien tijd het maken
van ïhoutolie" een grooten vooruitgang gemaakt.
Reeds ongeveer 3^0 fabrieken houden zich daar
mede bezig. De ruwe grondstof Yoor de olie
levei en de wortels van omgehouwen dennen en
spanen, alsmede de gedeelten van het hout dier
boomen, welke het meeste hars bevatten. Door
droge distillatie worden daaruit verschillende pro
ducten vérkregen cn u<t deze,.door oon eigen
scheikundig ptoees, de houtoiie, met b. v teipon-
tyn, creosoot, houtazijn, teerolie enz. als bijpro
ducten. De houtolie is geschikt voor vei lichting,
vooral ais men die vermengt mot iiclitoiio, en
dan kan zij in gewone lampen gebrand worden.
Op dit oogonblik kost de zuivere houtoiie om-
sti eeks f 0.25 per liter. Daar ze echter ongeveer
30 maal langzamer vei brandt dan lichtolie, zoo
mag men haar wol als het goedkoopste vei lich
tingsmiddel boschouwen. Ook ontploft zij niet
cn is dus niet gevaarlijk
De gemeenteraadsverkiezing alhior in de nfge-
ioopen week, mijne lezers mogen, als ze ltun-
ken, mij voor ditmaal vei geven, dat de lluagsche
Schetsen zicli ook met zftlk een onderwoip gaan
bezighouden bijna was ik er met m j zolveti door
slechts
stille belofte dat niet de verkiezing zelve mijne%
pen inspireeren zou, deed me zacht grommend'
berusten; die gemeenteraadsverkiezing danv
is uitgevallen ten nndeele van .vanvan
wie nu eigenlijk Daar hebben we 't aiWaarom
waagde mijn hoogvliegerige pen zich ook aan een
onderwerp, dat haar volkomen vreemd moet zijn T
«Niets is gemakkelijker dau te praten ov er
dingen, waai van men niets weet." --Jawel, in*"
theorie volkomen juistmaar in de piactijk
Komaan, h.tto gezocht, waar die te vinden is
Ik weet heel goed wat ik schrijven wil, maar kan
geen passend begin vindeneen wanhopig ding
voor een schrijver, gelijk geen eind te kunnen
vinden er soms een is voor den lezer. (Of hoorder.)
Hulp gezochtHa I hier heb ik de «Europeesch#
brieven van Fantasio," en de allerlaatste bladzijde
brengt hcht. Hoor:
In de Nedei landscho bladen circuleert devol«
gende aaidigheid:
Aan het postkantoor.
«Meneer, is er ook een brief voor juffrouw X?
«Post-restante, juffrouw
«Neen, meneer, katholiek!"
Dezellde godsdienstkwestie heeft ook het debat
over de onderwijswet beheerscht.
Zij beheerschte nog wel meer.
Want inderdaad, de houding der Haagscha
liberale pers is in de afgeloopen week«min
netjes" geweest. Tegen de keuze der liberale
kiesvereenigingen in, heeft zij ditmaal de gods
dienstkwestie gesteld. Ir den/elfden adem, waar
mee de noodzakelijkheid betoogd werd eener keuze(
die waai borgen gaf voor de pra»'>scl>e beharti
ging van dringende Haagsche belangen, werd
de algemeen gewenschte candidaat op grond zijner*
godsdienstige ovei tuiging afgewezen.
Niet onmogelijk echter heeft hem dat nog
eenige stemmen bezmgd, die hij, om gekozen ts
worden, niet behoefde.
Doch ik had beloofd niet van de verkiezing
zelve te gewagen.
De overigens vrij kalme verkiezingsstrijd (en
de temperatuur was er naar om voor alle din
gen kalm te blijven), geeft me vvatandeisinda
pen, dal ik in dezen tijd, die zich j/aarne demo
cratisch hoort noemen, niet achterhouden wil.
Het hoeft me getroffen, dat de onverbloemds
zinspeling op de afkomst van een der gekozen
candidaten, als middel van aanboveling, door ds
geslagen partij (de liberale) niet veel muider dan
belachelijk gemaakt is. Men kan zeggen dat het
op zich zelf geen aanbeveling is, als iemand aan
u voorgesteld wordt in zijne qualiteit van «zoon
van zijn vader," zelfs niet als zoon van een be
roemden vader. (Uoowet het raij bijligt, dat het wel
eens iemand tot aanbeveling gestrekt heeft, zoon'
van eene beroemde moeder te zijn geweest. Maar-
dit terloops). Ik stem ook van harte toe, dat er
is eon «dioit do conquète", en ik zeg er bijl
Goddank, dat het er is. Maar bestaat er toch ook
niet een weinig een «droit de naissanceï"
Een netelige vraag, voldoende om my achter
do tralies te brengen, zoodra we door de sodalis-,
ten zullen getegeerd woiden. Het droit de nais-
sance beduidt niet veel in somraiger ooghel is
mg minder dan een schotel linzen waard.
En toch heeft ons lieve vaderland tijden gek
kend, dat zijn welzijn, de handhaving van zijn,
lang en loem gelegd weiden in de handen der
geslachtenwier namen als vereenzelvigd
waren met de eigenschappen van ridderlijkheid/
fierheid en moed! Heeie God, staat er dan te-
veigeefs in ons Willemspark een Diiemanschap
vereeuwigd de linker hand een Vei bond sluitendf
de rechterhand omhoogwijzend bekrachtigend
den eed Baadt onze natie zich zoo overvloe-
digi ijk in ridderlijke deugden, zwelt zij zoo van
fierheid en moeddat wij niet noodig hebben j
de mannen der historie in brons en graniet in(
ons midden te zien?Beklagenswaardigs
stad die ook maar op eenige bcdnidenis aati-
spraak maakt en op haar pleinen geen enkel*
waarlijk gioot man bezit, geen gelcerdo in
zittende houding, maar een fleren, vrijen Zoon(!
des lands, uit éen stuk gegoten, zoo bij zijn
loven als in beeld, een ruiter desnoods, want"
ruiter is Ridder!
Laat ons onderscheid maken. Ik boweer nietj
dat de zetels van eenigen gemeenteraad, als ieta,
dat vanzelf spreekt, behooren afgestaan tevvor-,
den aan de erfgenamen van het droit de naiS'*
sance/schoon het waar is, dat de Kameis van,
Koophandel in elke gemeente van eenig aanzien
anders samengesteld konden zijn on een
mimet en weikluing konden hebben. Maar
lioud het voor onjuist geoordeeld (en onbillijk
tevens) als mon den zoogennumden self-made
man, den houder van het droit do cor.qufctc, die
door zijn kaïakter zoo uitnemend geschikt kan
zijn voor sommige, zells voor vele openbarebe-
trekkingen, it toit ot a travers, door dik en dun
overal ingcslcept wil hebbenen slechts
schouders ophaalt voor eens andors geloof in en
vertrouwen op do ei lelijkheid der deugden van
een beroemd geslacht, die tot weor andei e amb
ten den weg bunun.
11
Vr
veel r«
j?
da
I
A
ilh-
