PIWPWWBIP
Kerknieuws.
stctfeliji Niem
,f isselijmen. -
m
Koloniën.
Inhoud van Tijdschriften.
Land- en Tuinbouw.
Onderwijs.^
Heclitzaken.
Vis sche rij.
Marktaerichfen.
±v
dat dé '-*vf
u
V
Puk.
?v
itcstant
\JP'i fHVT J 1 -Ti
t
JUVVJ
o be-
vordt
ilt''
I.J
>VA
t
op den Prinsessedag tot hem door, 'en al verheugt
hij zich, dat de ttam der Oranjes toch niet gansch
en al van bloesem is ontbloot, nimmer kon
den zich onvaderlandhevonda uitingen mot meer
kans op wortolschieten doen hooren dan nu,
uist nu.
Ik noemde Damns, die zelf het masker
van zijn schrijversnaam heeft afgeworpen.-«Trouw
Oranjeklant als Van Ilogemiorp is, door traditie,
geboorte en aanleg," dus batitelt hem lie Lees
wijzer terecht. Iedere regel zijner Haagsche Om
trekken verraadt den aristocraat in de ridderhjk-
ste beteekenis van het woord. Was hij het niet,
die vóór weinig t'ijds in een stijl, welks sierlijk
heid goen oogenbhk leed onder de verontwaar
diging, die zijn pen deed trillen, den handschoen
opnam voor Ilolda in het bijzonder, voor do
critiek moer in het algemeen, toen »Do onbe
voegdheid der Nedet landsche letterkundige critiek'"
dat model van vischvrouwentaal, in het licht
geworpen werd, zóo, dat zijn lOrntrek" een ware
tuchtiging word Zeide hij niot liever zijne mede
werking aan Hel Vaderland op, dan zich te plooien
naar do ineeningen eener redactie, dio bijwijlen
de vrijzinnigheid verder drijft dan voor de rust
des lands oirbaar schijnt? 1
Zoolang mannen als Damas voortgaan, in een
even sierlijken ais puntigen en krachtigenvoim
hunne «Omtrekken" to schrijven, wei eon
nederige titel voor zooveel inhoudsvorm,
die gebiedend om aandacht vraagt, zoolang acht
ik hen een machtig tegenwicht in dezen tijd
van zoogenaamd goavanjeerde begrippen, welker
inkleeding soms wei aan bladvulling doet denken,
schoon ze meestal de satyre met versmaden;
maar die, naar ik in gemoede meen, geena
andere dan heillooze gevolgen kunnen hebben.
Alle tijden brengen hunne, nieuwe denkbeelden
mee, wel te onderscheiden van de nieuwigheids-
denkbeelden, vergulde nouveauté's. En kan
al wat verouderd en niet meer gangbaar is het
niet tegen de nieuwe eischen des tijds volhouden
een nimmer ophoudend protest past tegenover
de nieuwighoid-kraaiers, wier geschreeuw slechts
gelijken L _d houdt root hunne oppervlakkigheid.
En daarom, Damasmet Den LeeswijzerVeel
geluk
?'i» V
-ï f* V l W
J
i v j* t 1
1
r-fl i -t
LT Mf'
JjjV
Batavia, 10 Angnstns.
Aan het verslag der voornaamste gebeurte
nissen in het gouvernement Atjeh en Onderhoorig-
heden, loopende van den 23 Juli 4880, wordt
het volgende ontleend
Groot-Atjeh. Gedurende den verslagtijd be
schoot'de vijand vooral de posten Kota-Pohama,
Pekan- Kroeng-Tjoet en Lamjong, verder Siroen
en het blokhuis te Sabang.
Den 24 Juli weid- door dit-vuur te Siroen,
en den volgenden dag te Lamjong, een minder
militair gewond.
Don 27 Juli, ten 7JA ure voormiddags, werd
de afkomende wacht van Lamsajoen, zeven man
sterk, overvallen door een 40tal Atjehors, die
zich aan weerszijden van den tramweg in hinder
laag hadden gelegd. Al dadelijk weiden twee
Inlandsche fuseliers door Ulewanghouwen zwaar
gewond 'en maakten de aanvallers zich van drie
geweren meesterde vijand werd echter weldra
op de vlucht gedreven, twee dooden en eenige
wapenen op dp plaats achterlatende, terwijl later
nog\en der daders met de wapenen in de band
ih de 'kampong Releh gevat en, toen zijne schuld
bewezen was, gefusilleerd werd.
Zoowel omdat jte Imam van Lamsajoen getracht
had den schuldige door leugentaal te redden,
ate,era dat bij hét doorzoeken van Roleh nog
een viertal donderbussen tusseben de struiken
herborgen -wérden gevonden, terwijl bovendien
eenige der aanvallers in het terrein van Lam-
sojoen binnen -de linie ,eene wijkplaats'hadden
gezocht,- werd aan :de bevolking dezer, Jaatste
plaats' eon boete \-an S 700 opgelegd, mei bepa
ling,dat, zoolang deze niet zal zijn voldaan, de
Imtun Jin arrest wordt gehouden,
OnJeihoorighedën." De" 'versterking ,to Segli
werd- nog herhaaldelijk beschoten, waardoor zoo-'"
>i 1 w-el dpn 23 als den 24 Juli een minder militair'
gewond werd,
Hoewel de sterfte gering wos, bleef de gezond
heidstoestand ongunstig.
Van hier wordt aan de Locomotief geseind -.
«Door de regeering is een telegram ontvangen
van het opperbestuur, waai bij getest wordt on
middellijk betere voeding of bijslag te geven aan
de troepen in Atjeh.
«Do werving nl. lijdt schade door de slechte
berichten, in Nederland verspreid, betreffende de
voeding van het Indische leger".
In een brief uit Atjeh aan de Sumatra-
Courant wordt omtient mevr. Hansen en den
machinist Fay gemeld, dat zij zich weer bij
Oomar bevinden, en wel in het binnenland van
Tenom. Men zegt dat Oemar op den Koian
heeft gezwoien, zijn gevangenen niet onder do
50,000 dollars, benevens vergoeding van alle
hem berokkende schade en kosten, te zullen af
staan, doch, naar hot schijnt, heeft de gouverneur
het er op gesteld, geen duit te betalen, maar
den roo-.er en zijn aanverwante vrienden en
goederen te ti effen, tot zoolang hij zal gelieven
het hoofd in den schoot te leggen.
De Atjeh-correspondent van de Sum.-Ci.
schrijft:
«Door de marine is eene prauw met contra
bande van Toekoe Oemar aangehoudende
waarde der goederen wordt op 10,000 dollars
geschat."
Tjjdsclirlft voor «Geschiedenis.
De meeningen van "Willem van Oranje omtrent
den godsdienst, door prof. dr. P. J. Blok. De
partijen in de nationale conventie van den val
der Girondijnen tot den val van Robespierre,
door A. De Priester. De christenvervolging onder
Nero, door dr. D. Burger. De gebeurtenissen in
Bulgarije 1885, door L, Wichers. Ierland onder
Engeiands heerschappij, door A. M. Kollewijn
Nz. Mededeeling. Gerrit Paape en zijn tijd, door
dr. I. A. Kronenberg.
In de koloniën der «Maatschappij van Weldadig-
heid" is de oogst thans voor het giootste gedeelte
binnen. Het zal een buitengewone opbrengst zijn,
zooals in geen jaren het geval is geweest. Er is
geen enkel gewas mislukt, en de opbrengst van
de meeste gewassen is ver boven het middel
matige, zoodat liet jaar 4880 voor de maatschappij
een gezegend jaar,kan heeten.
Voor het vee was overvloedig voedsel,jjbijge-
volg is er veel melk gemaakt en daai bij zdlk een
overvloed van hooi en ander voedsel gewonnen,
dat men niet alleen don winter zonder dp minste
zorg tegemoet kan gaan, maar dat er stellig nog
een goede voorraad zal overgehouden worden.
Men schrijft uit de Langstraat
De inzameling van de tweede snede hooi heeft
onder da gunstigste weersgesteldheid plaats ge
had, waardoor de qualiteit uitmuntend en de
waarde van voederhool niet weinig vermeerderd
is. Ook beantwoordde de opbrengst aan de goede
verwachting, die men van het gewas koesterde,
zoodat de veehouders hunne stallen tegen het
najaar goed kunnen voorzien, tenzij geldgebrek
dit verhindert. De handel in leierantiehooi, waar
van zooveel voor hen afhangt, is wel wat vlugger,'
omdat de persen beginnen te werken, doch het
zijn nogLmuar steeds kleine partijtjes, die afge
leverd woiden en die slechts van f14.50 tot
hoogstens f42 per 500 KG. afdoen.
"t
H Voor, de onderwijzersexamens (art. 56a) heb
ben zich in Zuid-Hólland aangemeld 428 man
nelijke en 90 vrouwelijke" cdnclidaten.
-v Te Breda hoéft Woensdag,', in tegenwoordig
heid van burgemeester en wethouders, loden van
den raad ,en andere autoriteiten, de opening
J plaats gehad, van do Ambachtsschool, welke ge
sticht is uit een legaat, groot f330,000, vermaakt
door wijlen dr. L. F. W, Van Cooth n ld nar.
4 Het' ondorwijs Vuiig't aan, met 44 leerlingen,
De 45de lijst van de 8ste jaarcollectovoorde
scholen met den bijbel geeft als totaal van 375
locale comité's f66,990.67.
Do rechtbank te 's-Hage heeft het meisje, dat
bij verschillende winkeliers zooveel goederen door
oplichting wist to verkrijgen, veroordeeld tot 3
maanden gevangenisstraf.
PERNIS. Gisteren kwam alhier binnen een
sloep met 110 ton zoutevisch.
KRALINGSCHE VEER. Gistoiochtend wer
den aan de maikt alhier aangevoerd 95 zalmen,
die voor fl.50 per Vs kilo werden verkocht.
Neil. llerv. Kerk.
Beroepen: te Overlangbroek ds. J. J. San
ders, te Loenen op de Veluwe; te Den Boer
ds. F. A. Ilingst, te Lichtenvoorde.
Toezegging: van beroep naar Beneden-
Knijpe c. s., aan ds. II. W. Bruins, te Blokzijl.
Bedankt: voor hot beroep naar Tricht,
'door dr. G. J. Brutel de la Rivière, te Houtrijk
en Polanennaar Obdam, door ds. A. F. v.
d. Scheer, te Wijdenes c. a.
In een dezer dagen verschenen geschrift van
ds. \V- Klercq, piedikant te Koudekerk a/d Rijn,
getitelde Leidei dorp. Bijdrage tol de kennis van
de geschiedenis der kerkelidce beroertenworden
enkele bijzondoi heden medegedeeld, die de aandacht
verdienen.
De heer Klercq deelt nede, dat hij bij zijn
optreden te Leiderdorp op 8 Augustus verzocht
had van gewapend escorte bevrijd te blijven:
«Was zegt hij aan mijn vei langen vol
daan, dan zou ik, naar den mensch gesproken,
Leiderdoip niet bereikt hebben. Do dreigende
houding van mannen en vrouwen uit do opge
zweepte volksklasse op mijnen weg biacht mij
reeds tot die overtuiging,'terwij! de waarnemen
de burgemeester weinige oogenblikken vócr mijn
optreden, een man door politie moest doen ver
wijderen, die verklaarde gekomen te zijn om
nnj van den kansel te sleuren, terwijl het een
feit is dat anderen met revolvers waren ge-
wapen."
Omtrent de rol, die de Vrije Universiteit in
de keikelijke verwikkelingen speelt, deelt de heer
Klercq mede:
«Slechts woinige weken was ik hier predikant;
het was einde 80 of begin 84, toen mij een be-
jaaid man een bezoek bracht; een ouderling uit
Amsterdam.
«Op mijne vraag naar het doel zijner komst
was het antwoord dat hij gekomen was om een
onderzoek in te stellen naar de opinie van mijne
gemeente on van mij, ten opzichte van de Vrije
Universiteit.
«Ik gaf hem daarop te kennen, dat ik aan
gaande mijne gemeente in deze niet spreken kon
omdut ik te kort m haar midden was, dat ik,
al was er het een en ander, dat mij in die stich
ting aantrok, er te veel bezwaren tegen had, om
mij onder de voorstanders te rekenen. Daaruit
ontspon zich een debat, zooals imen zich dat go-
mnkkelijk kan vooistellen. Het slot er wan was
echter niet alledaagsch. De ouderling sprak, en
ik liet hem het laatste woord «Domine, als u
in uwe gemeente niet voor ons werkt, dan zul
len wij in uwe gemeente tegen u werken." Woor
delijk zóóik heb "er geen syllabe van vergeten.
«Maar dat was immers eene domme bedrei
ging, etm woord den man in drift ontvallen?
Eenige wekèn daarna kwam 'een eenvoudig man
uit mijne gemeente, dien ik als een christen had
leeron liefhebben, tot mij' met een bundel papie
ren, waarbij hij uitgenoodigd werd, alhier als
correspondentvoor: de Vrije Universiteit op to
treilen, met bijgevoegde-instructie aangaande het
bevoi'deien van haie belangen
1 «Ik deelde den man mede wat mij overk-imen
wa«, -en bij zond de papieren naar Amsterdam
terug. -
«Latere pogingen mislukten eveneens buiten
mijn weten of toedoen, maar die christenen in
mijne gemeente, die thans tegen mij overstaan,
al erkennen zij, dat op de rechtzinnigheid mijner
prediking niet valt af te dingen, zijn voorstanders
van do Vrije Universiteit."
In de aanteekeningen achter -zijne brochure
zegt de hoer Klercq:
«Onder de veroordeelcnde brieven, meost van
minder toerekenbare lieden, is de treurigste, die
van den heer Karssen uit Amsterdnm. Ik bad
van een vroegeren ambtgenoot andere dingen
verwacht, dan vergeleken te worden metSauius
en Judas."
I VJ
*0
Uit Dodemsvaart wordt aan de N. li. Ct. gemold
Uit het verslag van don secietaris, gister
avond in eene vergadering der afdeeling van den
protestantenbond aihier uitgebracht, bleek dat
sedert den bouw van een lokaal voor gere
gelde godsdienstoefeningende belangstelling
zeer is toegenomen, kenbaar zoowel uit het aan
zienlijk aantal leden, als uit den flnancieelen toe
stand, die gunstig is te noemen. Ook van do
catcchisatibn, door ds. Kappers van Ommcrschans
geregeld gegeven, wordt een trouw gebruik ge
maakt.
De afdeeling Berkhout van den Nederlandschen
protestantenbond is opgeheven. Zij tolde 40 leden.
BU RG ERLIJ K E STAN D.
Geboren: 17 September Johannes, zoon
van K. Den Bartog en G. Den Hartog,
Buitenhavenweg, Theodoia, dochter van
T. Feijen en C. Guddens, Adrianastraat.
Willemma Adrmna Jacoba, doeliter van J, R.
Bergkotte en II. E. Wensvooit, Zaan.
Teuna Johanna, dochter van A J. Vermeulen
en T. J. Vao der Beek, Singel.
Overleden: 48 September. Mm inn Van
Meurs, oud 77 jaar en 9 umander, foed. van
J. Wijzenbroek, Heer emiraat.
_ÉL
A M S T E R D A M4 7 September.
Rogge op levering nagenoeg onveranderdOcto
ber f4 22Ï Maart f129, 128, 429.
Rotterdam, 17 September.'
Londen
Parijs 3
Antwerpen 3
5
Disc.
5
per
4
fr. 100
fr. 400
Si
*-3
■vg'
Schiedam, 48 September.
'Rogge: per 2100 kilo Petersburg f120 3/m.
Gerst zonder handel.
BlontwUn: noteerinpt der makelaars f 6%.
Jenever: Amaterd. proef flO'A f li1/*
per heetol. Ct. zonder fust en zonder belasting.
Spoellngbeurs f 0.40 per ketel.
Bij de Schiedamsche Spoeling-Vereeniging
f0.70 per ketel.
Leiden, 47 September.
De aanvoer en prijzen ter veemarkt van hei
den waren als volgt: 06 stieren f43 a f280,300
vette ossen en koeien f420 a 270 of f0.58 a
f0.70 per kg., 70 vare id. f 146 a 232,110 gras
kalveren f 12 a 46, 57 vette id. f 28 a 69 of
f0.50 a 0.70 per kilogr., 44 nuchtere id. f5.
a 44.925 yette schapen fl8a32.off0.50a
f 0.55 per kg., 963 weide-dito f 11- a 24.
lammeren f -.a f 36 magere
varkens f-14- a 27, 344 biggen f5.a f42.50,
23 veulens f80 a421, - paarden f-— a ,112
kalf- en melkkoeien f 143 a 260.
Brussel 1G September.
Op dg alhier gehouden veemarkt «vuren
aangevoerd 4311 stuks. Men gal voor Ossen
fr. 065 a fr, 0.93, Stieren ft0.55 a fr.
0.80, Koelen,en Vaarzen fr 0.55 a fr.
0.80 per Kgr.
3/M.' Koi t.
f 12.j f 12.40
-47.471/3' -47.871/2
- 47.40 I - 47.72
'|V
"i.l
