Donderdag|2 December
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag
Buitenlandsche Berichten.
ÜÜciPi
istorca
inkolijk
:edoalto
xl voor
;r Rio-
r saldo
g llan-
i, maar
li door
lio hier
reit.
Spanje
loogcr,
x vast,
«07/09
tn voor
%,In-
r, doch
por
Boxtel
ictlons
^BONNBtMiiNTSi-KMS, i>er kwaitanl
ftanio pet post, door het gelteele Uijk
'Afzonderlijke noiimiers
■'SSSSS*
Schiedam, 1 December 1886.
A's wjilen mr. J. VanLennep ia zijn koBte-
lyke beschrijving van liet leven van zyn
grootvader en vader u hun bibliotheek voorloo-
vert, huo quarto's en in-folio's met prachtige
kopergravuren alsbezaaid, en als hy er met
zekeren natioualeo trots de opmerking b'y-
voegt, dat de Noderlandschë uitgevers van de
achttiende eeuw vry wat konden wagen, om
dat het mode was tlat de patriciërs onzer
republiek, eu met name de Amsterdamschë,
rich alle kostelijke uitgaven aanschaften,.'soms -
in dubbeltallen, orndat ze den exemplaar in
bun bibliotheek in do-stad, en den in die op
bun buitenplaatsefin onderkomen verschaften,
als inr. Van Lenoep deze bijzonder heden
met een zekere voorliefde voor de achttiende
eeuw breed uitmeet, dan zien we met. een
zéker 'gevoel van weemoed op onze tegen'
woordige boèkeryen en boekerytjes neer.
.Quarlijuen en iri-folio's in de '19Je eeuw!
Op den' tast grypen we een boek 't is Fer-
dinand Huyclt, en de bladzijde, die we opslaan,
■^behóórt:lot de introductie van het boek: "dë,"
•bekeudu brief over mejuffrouw Stauffacher.
Bjj de beschrijving der eigenaardigheden vao
gemelde dame valt' oos oog op de volgende'
regelensMaar de lieden; op wie zy het
voornamelijk geladen had, waren onze hedén-
rdsngfche boekverkoopers, met hun flikkerende
stereotypen, hun miniatuur-uitgaven en hun
.complete wei ken in den deel. Zij nam het
zeer kwalijk, dat men aan oude lieden, wier
gezicht begon te verzwakken, en die toch-
buiten lectuur weinig anderen troost konden
vinden, juist die eonige uitspanning zoo moeilijk
maakte. Zy bloef dus de 4" editie3 voorstaan, en,
behalve den huisbijbel, kou men ook doorgaans
ap haar tafel'eon Cats io dat formaat aan
treffen of' wel de fraaiste en duidelijkste uil-
.gaven der Frausclio puikdichters;" totzooverre
t/ë levënsheschryving van mejuffrouw Stauf-
faclier. Wat ziiu ze hebben te keer gëgaa'u,
.als zy de uitgaven van "de .laatste hellt der
«negentiende eeuw ónder de oogen'haihge-
(lijfrégdn. Cats, is iu z'yu laatste .gewaad, zoo,
^n.NabHftr 'pew.o; den, dat »Alle de YVerken".
&nu voorgoed hebben uitgediend; of er moest
;Veeomenschenguslachtopstaan .met een ge-
Ijitblsorgaai), geheel anders ingericht "dan dat
öVar. hèl, tegenwoordige. Maar dat is niet
eeiiigeer' 'is ook èeu 'nieuwe Vau Lénüep
Méréchenen'; dehoeveelste druk het is| 'durven
gwe niét,; uit te spreken maar als we de gissing
£wagen,- dat het de achtste' kan 'wezen,- zullen we
J;Biet vér van de waarheid zyn. Thans kunnen zo
Óader ieders bereik komen,.de gezellige werken
deo'geesiigeo verhaier, van den beminnaar
•^ta.zyn land en zyn volk, die er zóo uit
muntend den slag- van bad, Nederland en de
^Nederlanders in de verschillende tijdperken
.hunner ontwikkeling zoo voor te stellen, dat
$f °p den gezelligsten voet met Germanen,
M l®M®*>8reD,' -Franken;' enz. verkeer t,— En tot
ADVERTENTlBl-nus'. van -1lö gewone regels met
inbegrip vau eene Courant. 1.107
Iedere gewone'regel meer8.10
Briekaas, geplaatst wordt tegen twebjiaal berekend.
welken prijs worden ze ons aangeboden I.Wie
den eersten uitaever va'n Van Leuneps werken,
Meyer Warnars, nu een halve eeuw geledeo
had voorspeld, dat men deze'geschriften een
maal voor den fabelachtigen prijs van vyflig
cents per deel zou koopeu, zou dezen eerzamen
uitgever, die er twaalfmaal zooveel voor vroeg,
een schrik op het lijf hebben gejaagd.
Maar Meijer Warnars gaf een andere letter,
en zou hoogst waarschijnlijk een Van Le'onrp
in zijn tegenwoordig formaat met verontwaar
diging io een hoek gesmeten hebb«D. Nu.
andere tijden, andere 'zeden I Al deelen we
niet in de verontwaardiging van mejuffrouw
Stauflóclier over kleine uitgaven, al zijn we
daultbaar, dat de winter van 18S6 ons een
Van Lennep schonk, die in handen van dui-
zendeu zal komert, we voegen ons gaarne bij
hén, die liever iets meer zouden hebben be
taald; maar dan ook een drtik onder de oogeu
haddengekregen, dien men aati de ouden
van dagen, wier gezicht begint te vei zwakken,
en dia toch buiten ;iéctuur weinig andgi^n/.,
troost kunnen vinden, gerust kon Voorleggen.
Voor Van 'Lennfep enzyn 'ixltyd frisscho
werken hopen we, dat mét deze uitgave
de uiterste grens is bereikt, wat formaat
en druk betreft.
Dat de uitgever succes op zyn onderneming
zal. hebben, ah is de druk wat klein, is boven
allen .twyfel verheven,' en hij verdient .dat
succes .ten volle, -• -
'Een niet minder gelukkige gedachte was het,
tegen het naderen vau de'ti wiuter hel Neder
landsche volk de gelegenheid te verschaffen,
kennis te maken'of de kennis te vernieuwen:
mei .twee werkenj die iiuu eeuwfeest reeds
hebben gevierd: we bedoelen de Historie van
den .heer. Willem Leevend eo de Historie vao
mejuffrouw Sara Burgeihart, van de dames
WollT en Deken...-Dezelfde firma, die voor
meer dan een eeuw de eerste uitgave dezer
werken in hét licht'zond,scheukt ons in
deftig, rinaar te gelijk smaakvol gewaad de
zevende. Kostelijke geschenken in deze dagen,
nu we' zQ'ovéel naars ónder de oogen Itrygt'n.
Fiischheid waait u tegen van elke bladzjjd»,-
die ge opslaat. Wilt ga een proeije, hoe de
vrouwtjes er deu slag vao hadden, de zaken,
die teen hoofden eu harten warm. maakten,
voor te stellenlees dan een ontmoeting te
Maassluis:
Nog -voor den middag kwamen \vy te
Maassluis, 't Is ei-n zeer. fraaije plaats, wat
de ligging betreltdoch ik heb geen zin iu
Dorpen, diozo Stedelyk zyn. 't Is, zo als
men zegt; ik wil en* ik ka^ niet; even als
eeu Stedelyke opschik eens Dorpelinge niet
half zó wél staat, als de dragt, waar aan zy
gewoon isEr is altoos dunkt my iets, dat
het geheel breekt.
Ooder het dessert kwam er een oude
Visscher in .de kamer, om, ik weet niet meer
wat, te vrager. De iuau \v«s zo grys ais een
duif, en io verbrant van de zon, dat ons oog
op hem viel. Smit sprak hem aan: »Wel
sVadér, je badt daar een schone vragt."
ïJde, meneer, >ne meer oe liever; zukke
suizen trimmen wat, en daer ebben wy
sschóne nagótie anwant et is tog alles
som den bióden." Daar heb jy gelyk in
ïVrtder. Kom laat ik u eens een bierglaasje
ïWyn geven, en denk dat bet je geguntis."
S Wel, meneer, zei Klaas, je bent onverdadige
sgoedl nou, jou gezontheid, eeren en jof-
vrouwen." sJou ook zo goeje man," zeiden
wy. sfloe oud ben je wel," vroeg Smit,
a Wel,t ik beu nou in men vier-en-iagtigstt»,,
S/iiaac ik geef nog gien krimp. De Zee maekt-
>aid, en ik ben nog nooit ziek eweest." Die:
man'smaakte'ons; De Advocaat gaf hem een
stpélj eu wy gaven hem wat -van 't een en
't ander, dat hy ook handig-naar binnen-
moffelde, nu-ons, dan het lekkers-pryzende.
>Nog eeu glaasje, Vader," zei.myn'.Smit, en'
séhonk het in. De ouue Visscher werdt vrolyk,.
óu/spraakzaarii, .sla er .nieuws »Jae wel
ïdr'is nieuws ze willen mit Saetans-ge-'
ïweld ier nieuwe Zalmen ebben, nmerKiaes'
seit oo.k kneukejs auzyn lyf. Wy willen
;»l)uevis Zalmen ouweo, al zou Maëssiuisi
»'t onderste boveu." De Heer Smit liadt geen
ouaai'tigeu inval; om hem te beduiden, dat.
men de Psalmen van David zoude blyven
ztngeo, muar dat zy nu alleen beter berymt-
waren: 3>Zeg eens, myn ouwe Man/heb jy
»niet wol Kabbeljaauw gevangen ï-Wel.
ï>jue 'kwel 't komt op gieo duizend ol.
wat an, want ik was ieu gelekkig Visscher."
ïWel waarom vang jy die Visch.?ïVVel,
som dat zukke gr óte lui, als jylui beat, 'die
'ïzouwen eeteo, waut je kent ze zelf niet
ï.vangeu, - eu wilt ze evei ebben." sMaar
vKlaas, wy kunnen den Visch niet eeten, zo
sals jy diea ous verkoopt." sDat spreekt
svan zelf; ze mot schóóo .emaekt, ze mot
sevvassen, de róó kieuwen snotten uitedouwt i
swordenje lui meiden moiteu die koken,
sof..opsnaeien, en dan leggen die de Moten'
s.op een tnóóyo schuttel, met pietersely, en
s.wat weet ik het, om den rand, en zo eet
sje dan van dien kostelyken Viscb. SMaar.
sblyf jy evenwel dë vanger niet?" Dat lóóf
si!-:, wie nfr.s?" sJy bent'dan'Klaas, die den
sKuhtietjaauw vougt." sZelter I atXrs kon jylui
ser zo'met agtër tu gast gaen, óf jou meiden
skoudesi niet un «Ie kokkerasie raekeu, want
svan al dat geplamoot zóugien skabbel-.
sjaauw kommen.*' sNu iyn wy op den weg.
sDavid heelt de Psalmen gemaakt, maar wy
skunijim die jo nh-torberen. Zy moètén voor
sous .klaar-gemaakt worden, dat .is, yertualt,
Sop lyui gebrapt, en zo toebereit, dat wy'
sdie zingeti kunnen; eu je weet'wel, dat
sde .bestaËspys door "slegte toebereiding
sonëelbaar '"kan worden; ja dat rneu er
swalging, ja zelf eene ziekte van kan kiyaen
sZie, ïj nee li de Vriend Datbeuu ook ga-
xlaanmaar nu zyn er andere inenscheD,
seo die weten er meé omtegaan, dat het een
slust is, èn dat yder zegt- wat zyn dia
sPsahnen van David toch heerlyk." Nou ik
smot zeggen, dat;jylui wel vernipte lekkef
sbent.'Ik,'eu men ouwe Wyf Neelije Gerrits,
sebben die al een zestig jaer lang init stich-
sting ezougen, dat et over den diek dreunde.
sMaer, meneer, wat ebben er de Sociniaeo-
Bders tóch an.te morsen en te beduimelen?
szié, ik zou van die lui niets willen, of durven-
saanuemen." sZeg eens, Klaas, wat zyn toch
sSocioiaenders sWel, dat bennco en opa
sGodlocheoaars." sNu, zo dat waar is, weeS
sdao gerust, ik verzeker u dat er, in dit
sgeval. geen een Sociniaaa de hand aan heeft." -
Dit scheen den goejen ouwer Visscher Dog.
niet genoeg; hy voer braaf uit tegen al dia.
nieuwigheden', die de jonge Leetaurs zo al
hier en daar invoerden. Maar zyn werkïiep
hem; hy gaf den Heer Smit de hand, eft.
bedankte wel honderdmaal veur de beleefdheid.'
't Is toch jammer, zeide hy. vervolgens, dat
er zoveel overeenkomst is tusscben deü
Godsdieustigeo yver en dé Kina. Men durft
den onkundigen 'byoa.geen vau beide.aan'
pryzen, om dat de onkunde oorzaak is, dat1
zy veelmaal zo verkeert gebruikt, en dan
dodelykis.
■-■F,. - g--
D UIT S C 11 L A N D.
Verscheidene katholieke bladen in Duitsch-,
land" zoo schr'üft. de Romeinschu corres
pondent der Politische Eorrespondenz, die;,
'met de Vaiicaausctm kringen in aanraking
staat shebben in den laatster) t;jd eeoe
heftige polemiek gevoerd tegen voorname
leden van het' Duitsche episcopaal, die het.
volle vertrouwen -van den H.'Stoel genieten.
Da ongepaste'houding dezer bladen t-genover
priesters, die zich voor de. kerk duurzaam
verdienstelijk hebben gemaakt, ligt hoofd'
zakelijk hieraan: dat zy zich over elke phase
in .de kerkelyk-politiekeaangelegenheden eeu
bepaald ooi deel vormen, ofschoon zij voplrekt
geen duidelijke en voldoende kennis van den-
stand der zaken kunnen hebben. Doordien
■zulk e-ne voorbarige opvatting tot maatstaf
.wordt, genomen ter beoordeeliog der hande
lingen vod het Duitsche episcopaat, wordt
de hunding der Duitsche bisschoppen tea
eenenmale ia een vaisch licht geplaatst. Ds
Duitsche bladen, die een heftigen veldtocht
tegen de. bisschoppen des lauds voeren, moes
ten bedenken, dat het sclierptepunt hunne!'
aanvallen zich' natuur1'yk legenden paus keert,
die de houding eu handelingen der miskende
bisschoppen zonder, vuoi behoud goedkeurt eu
hunue werkzaamheden von- de belangen dér
katholieke kerk in;Öuitset>latid jeu; hoogste
waardeert."
De eerste lezing (algemeeuo bsscnouwingen)
