A°. '1887.
iVI a a n d a g IQ J a n u a r i.
°.664CT
Eerste Blad
0: L I T l E.
■V©rtig-stJaargang.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag.
y ■■■.-■
Binnenlandse lie Berichten,
UITGEVER': J. ODÉ.
Vrouwelijk geslacht482 j Totaal 1012
waarvan 12 tweeling-geboorten
y?.. Levend aangegeven.
327
it^jt rsjVe njLcóp tro I e rs £ziil ién^ifehët^
Abonnementsprijs, per kwartaal
Franco per post, door hot geheclc Rijk
Afzonderlijke "nummers
1.85.
- 2.50.
- O.tO.
Bült B A ll91 A SS HU», E, ÏSd.
Advertentieprijs: van 110 gewone regels met
inbegrip van eenc Coumnti.ith-
Iedere gewone regel meer- 0.40,-
Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal berekend;
RBUR3MZB
Aan het commissariaat van politie z'yn als
op. straat gevonden aangegeven: een mu
ziekboek,. een zwart schort, een zak
gemerkt met bruine letters A. K., een ge
kleurde wollen want, een brum Raakte
doek. een zwarte pamplulcknop, een
sleutel en een broodmes.
Schiedam, 8 Januari 4887.
>0ns nieuw Batavia voor 'toudo zaait en maait."
Aldus Joost Van den Vondel, en. wan
neer hij met het meeste recht aldus uit
drukte, dat oaze Oost-Indische bezittingen de
rjjkmakers voor het moederland, het oude
Batavia, waren, dau komt in de eerstepiauts
it daaiwöcjdjèMd^^
eere gisteren'in zijn geboortestad Hoorn feest
werd gevierd, aan Jan Pielersz. Coen, die,
heden voor driehonderd jaar in de stad aan,
•de Zuiderzee het levenslicht zag.
»Een man als uit ijzer gegoten," geen
beter karakterbeschrijving voor dezen vader-,
lander, die in volle levenskracht naar Iodië
toog, "om er ten behoeve der Oost-Indische
Compagnie werkzaam te zijn.
Daar gingen er in dien tijd van kracht;
vrij wat naar Indië,„wier eenig streven het
'was, der Compagnie niet ongevallig te zijn,
maar tegelijk hun eigen belang te bevorderen
•óp een wijze, die niet altijd het daglicht
'kon',verdragen. Toen Coen in 4618, dus op
een en dertigjarigen leeftijd Laurens Reyal
ais gouverneur-genei aal onzer bezittingen in
Cost-Indië verving, beteekende ónze vestigiug
op Java nog zeer weinig. Coea begreep, dat
.daar - niet in de! Molukken het centrum
van ouzo macht moest gevestigd zijn. Hij
•kende het schoone eiland ten deele,'want hjj
was er reeds president van de Rantamsche
factorij geweest. Toen hij hel hoogste gezag
in handen had genomen begon hjj zich te
Jakrnta eenigszins te versterken; Daur moest
een'kleiné handelstad verrjjzeo. Bauiain kwam
Jaar tegen op en de soesoehoenang van
Matóram (oostelijk Java) verbond zjeh met
•Bantam, Jakatra en Chetibou, en plunderde
•ODze inngazjjneu te Japara, Dat is';\Vos, zei
•Coeu, maarvoor de laatste maal, en hij legde
Japara in des-cb. Zijn succes 'mishaagde aau
de Iingelsclieu, die met 45 schepen te Bantam
lagen en hun vijandelijke 'gezindheid tegen de
Nederlanders toonden, door een daar liggen
geudeii Nederlandschen koopvaarder te kapeo.
,:>Toruggeven," zei Coen, en als weerwraak
tastte hij de Engelschè factory te Ja ka tra
aan. Daar komt de geheelo'vloot van Deal op
hem ai, en 'eiscbte de overgave van alle Neder-
laodsche schepen; maar Coen, die zich oau
boord had begeven, stelde zich roemrijk tegen
den overmachtigeu vijand eu had het geluk,
onze rijk geladen vaartuigen.naar de Molukkeu
in veiligheid te brengen.
Bij zijn vertrek had hij bet bevel over de
factorij te Jakatra aan Pietcr Van den Broek
overgegeven,, met last, desnoods .met. de
Eogelscbeo, niet met de Jakatranen'te onder
handelen. Dit viel .voor iu Januari 4619. Van
den Broek werd door de Bantammers gevangen
genomen, maar do factorij te Jakatra hield
den wederstand vol, tot Coen den 27 Mei 4619
met 17 schepen terugkwam, met 4000 man
op 8000. Jukalranen eD Bantammers aanviel,
de stad Jakatra veroverde, haar. in-de asch
legde, en op haar puiuhoopen de nieowesiad
stichtte, die naar den wil der bewindhebbers
van de Oost-Indische Compagnie dun naam
Batavia ontving. Iu 1621 veroverde hjj voor
dezelfdo Compagnie de aan specerjjeu rjike
Banda-eilaoden. -
^ff/ïHiisrwasieea-r'mao^uittJimystultï^-Zlo-briêf-w
wisseling met zijn lastgevers, de bewind
hebbers der Oost-Indische Compagnie is
karakteristiek, en vertoont zoo geheel den
man, die er zich niet in kan schikken uit
bureaux, geregeerd en gereglementeerd te
worden.
1q 1623 liet men hem daarom schieten,
maar vier jaar daarna ontving hjj een tweede
aanstelling als gouverneur-generaal.
Coen was de schrik der Engelschen, die
liever met gewone schippers en kooplieden,
maar zeer ongaarne met eeu mededinger te
doen hadden van zooveel oordeel en voort!
varendheid als hij. De Javaueu hielden hein
voor een blanken duivel, een overweldiger
van hun land, op wiens leven zjj het by
herhaling toelegden. De soesoehoenang van
Mataram kwam hem - in zijn pas gestichte,
stad. bestoken met'; niet iniuder dan. 120000.
man, maar Coen sloeg ze kordaat af, (1 Decem
ber 1624.
Een paar jaar jatèr kwamen ze weder terug,
veel sterker in getal.Coen was weder de
eerste in de geledei en; maar hij stierf op
42 jarigen leeftjjd gedurende dit merkwaardig
beleg, dat eindelijk, door zyu krachtige voor
zorgsmaatregelen moest worden' opgegeven.
3>Eu desespereert: niet", dat'was zyu devies,
hetwelk door 'zgn kloeke daden lichaam en
ziel ontving. Aan hem danken wij het heerlijke
Java, dat, als het slechts mannen ouder zijn
bestuurders mag teilen als Coen, een parel
aan de kroon van Nederland zal bljjven.
lieden; gaat er van uit.Houro een stem op,
die door ons gans'che land wederklinke, die do
lauweu opwekke, de krachligetr tótmeer
inspanning nope, en die Vondels woord op.
nieuw tot waarheid make
»Ons nieuw. Batavia voor 't oude zaait en maait".
ri
- SCHIEDAM, 8 Jannari 18S7.
e
.jAao het Bureau van den burgerlijken stand
alhier zijn gedurende het jaar 1886 aange-
gef en
I Geboren,
Mannelijk geslaclit 530 1
Mannelijk geslacht 43 1
(Vrouwelijk geslacht. 7 j
-r V Levenloos aangegeven.
Mannelijk geslacht 2
Vrouwelijk geslacht 2
'jOnecht.
Mannelijk'geslacht 10
Vrouwelijk geslacht 8
JLovcnloos aangegevenen.
WetBgïg^
Onecht Manneljjk 4.
Overledenen.
Mannelijk 350 j Totaal 683
Totaal 20
Totaal
Totaal 18
Vrouwelijk
Mannelyk 254 1 j
Oogeh. j Vrouwelyk 219 j
Mannelijk
Totaal 473
451
Gehuwden v3p 54 I Totaal in0
In weduwenstaat Totaal 80
Huwelijken tusschen
Jonkmans en. Jongedoehters 431
Jonkmans en Weduwen 3
Weduwenaars eu Jongedochters 43
Weduwenaars en Weduwen 3
Gescheiden Man en Weduwe. 1
IV oonplaais-verandcrlngen.
G.etal personen, die zich in de gemeente
gevestigd hebben: ',i
Mannelijk 364 1 Tolafll 78o.:
Vrouwelyk 41S I
Getal personen, die de gemeente verlaten
hebben:
Mannelyk 543 i Totaal 1U0<
Vrouwelijk 597
liandverhiitzingen naar Noord-Amerika.
1 Mannelijk persoon naar Brooklyn. v
4 Vrouwelyk A New-York.
Echtscheidingen gëene.
Bevolking op 31 December 16SO:
24806.
Door den minister vao financiën zyn by'
resolutie van 29 December jl. eenige voor-
schrilten gegeven ter uitvoering van' de wet,
houdende nadere bepalingen omtrent den
accyns op het gedistilleerd. Er wordt op ge
wezen, dat door art. 2 wordt tegemoetgekomen
aau de klnchteo over het wettelyk minimum
van den trek voorde branderijen der eerste soort,
eerste klasse, hetwelk het gebruik van gruan
van minder qualiteit bemoeilijkt. Worden ia
deze branderyen geen samengestelde werktui
gen voorliet ruwstokeu gebezigd, dan zal name-r
lyk voortaan de korting voor het malcen vauv
gist in aanmerking genomen ongeveer5cen»
tiliter gedistilleerd ad 50 pet. per kilogram mèel
minder aangegeven kunnen worden dan
thans, terwijl het minimum van den trek per
hectoliter beslag in dezelfde verhouding wordt
verlaagd.
Behalve de voorzieningen tegen misbruik
vermeld in'art. 3, zijn' by art. 4 de weltelyke
spelingen by nmbtelyke afstoking van beslag
ingekrompen. Is echter de trek niet aange
geven beneden het miuimum, bepaald by art,
58'der wet van 20 Juni 1862. dan heeft dov
brander aanspraak op de lioogeré speiiogeu,
by 'die wet toegestaan.
Deo ambtenaren wordt aanbevolen, eeo
nauwlèttend toezicht op die branderyen, waar--
voor de trek benéden het tegenwoordig mini-
m u in wordt aangegéven. y
;byzonder''moeten*acht: geveu;^dutfiiFt
oordeelkundig wordt toegepast. ■.Yoorloopig
moéten de controleurs, iu wier contróle bran
derijen der eerste soort, eerste .klasse, ia.
werking zijo, maandelijks een verslag uitbren- j
gen over het gebruik, dat van de. toelating,/,
vau een lager minimum is gemaakt, met op-r
gaaf van de uitkomsten der peilingen eri af<-
stokingen in de daarbij betrokken branderijen^:
en voorts met vermelding van zoodanige bij
zonderheden, als dienen kunnen tot bet ver--
krijgen vaD een jui6t overzicht over de werking:
van de nieuwe bepalingen nopens het ininimuta-
vau trek. De provinciale inspecteurs zendea.
die verslagen met hunne opmerkingen aaa.
den minister. i
Afgescheiden hiervan, wordt bij hethoold-
bestuur vóór ultimo Januari e. k. eene opgaaf
ingewacht van de branderijen, die nal Maart..
II. mochten zyn opgericht, of wier belendin
gen in de termen vallen van art. 2b.
A.s. Woensdagavond ten 8 ure zal het depar*
tement Schiedam der »Ned. Maatschappy tot
bevordering van Nijverheid" vergaderenio
Musis Sacrum.
Behalve verantwoording van den penning-.;
meester en verkiezing 'van een bestuurslid ia'
plaats van den heer J. J. Roèlaots, die echter';;
terstond herkiesbaar is, zul aan de orde zga
bet benoemen van eene plaatselijke commissiff,;;
voor de tentoonstelling van voedingsmidde
len dit jaar té Amsterdam te hóuden*-
Deze omvat alle soorten voedsel-. op hetf
gebied van dieren- en plantenrijkio ver--
schillende klassen verdeeld ingezonden ill
verscben of bereiden, toestand b'yv. kipp8B::;
in uatuia en in gelei, en ook geplukt. Vis--
scben in alle soorten eu tóestandeuvoor'
gebruik geschikt: Bieren, wateren, vruchten-^';,
sappen, vruchten, groeutëa in nalura, iogè«f
