Maandag 31 sJanuarL
IN0. 6655.
Eerste Blad
F e u i 11 eton.
BE
A°. 1887.
"V r t i g st© JR a a r g a n gv
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag.
Binnenlandsche Berichten.
IT GEVER: J.( ODÉ.
fti.
f
r
Abonnementsprijs, por kwartaal
Franco por post, door hot gohoelo Rijk
Afzonderlijke nomuiers
1.85.
- 2.50.
-0.10.
B IJ KEAl'i M ,'::i 24.
Advertentieprijs: van 1—10 gewone rogols met
inbegrip van eene Courantƒ1.10.
Iedere gewone regel meer- 0.10.
Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal berekend.
Oflicicelo Mededoelhigen.
De kapt. ter zee W. L. A. Gericke wordt
gerekend met 26 dezer op nouactiviteit te
zijn gesteld.
SCHIEDAM20 Januari 1887.
Donderdagavond zal voor de ledeu der ver-
.eenigiog >Paulus" als spreker optreden: nar.
,J. A. Van Gilse, van Rotterdam. We zouden het
bestuur wel willen aanraden, dien avond, zij
het op 2ekere voorwaarden, ook niet-leden
toe te laten. De naam. van den spreker, die
van onze sociale vraagstukken bijzondere
studie heeft gemaakt, is een waarborg dat men
op een leerrijken avond kan rekenen.
De schipper B. Heime, die Zondagavond II.
in de Nieuwe Haven te water geraakte (zie
wij mededeelden dat hij ten gevolge daarvan
vrij ernstig ongesteld was, is gisteravond reeds
overleden.
In de afgelóopen weekis als schadelijk
voor de consurnlie afgekeurd eu onder
politietoezicht begraven het vleesch van een
rund, toebehooreude aan' de erven G. v. N.
veehouders alhier.
Bij den uitgever II. D. Tjeenk Willink te
IZ Haarlem is verschenen, een werkje, getiteld
V. »Over Arbeiderswoningen" door Hei, Mercier.
Dit onderwerp, dat door dezelfde schrijfster
in den vorigen jaargang van het tijdschrift
Eigen Haard werd behandeld, verdient,ruim^
schoots in nog wijder kring dan indien der
lezers van JSigcnRaard bekend te worden..
1 Het werkje is, ondanks de vele daarin
voorkomende numerieke opgaven in onder
houdenden vorm geschreven.
Na eeD overzicht te hebben gegeven van
de; wordiórgeschiedenis en de ontwikkeling
der arbeiderswoningen van de laatste jaren in
het buitenland, staat de schrijfster geiuimen
tyd stil bij de behandeling der arbeiderswo-
ningen-quaestie in ons vaderland.
De schrijfster toont een hart te bezitten
.dat warm klopt voor de waarachtige belangen
van den werkman. Zij heeft zich dan ook
niet ontzien om met eigen oogen de toestan
den te gaan onderzoeken, die verbetering be
hoeven, en doet daaromtrent zeer belangrijke
inededeelingeuiets dat aan haar' geschrift
dubbele waaide geeft. va
llet werkje is dan ook onzes inziens aan
elkea industrieel en ook aan eiken eenigszins
ontwikkelden werkman zeer ter lezing,0 maar
voornamelijk zeer ter behartiging, aan te be
velen..
De typographisehe.uitvoeriuger van; ver-,
dient 'allen-lof." °"0v'
't Was in 1853, zegt mej. Mercier in haar
boek over arbeiderswoningen, dat onze koning
bij een bezoek aan de hoofdstad de treurige
wjjze had opgemerkt, waarop'óns volk voor
een; groot gedeelte gehuisvest is. De kelders
eu krotten diep in den grond, waar duizenden
begraven waren reeds voor hun dood, hadden'
Zr. Ms. aandacht getrokken, en in de residentie
teruggekeerd, was het eerste werk des konings
een opdracht aan het koninklijk instutuut
van ingenieurs, om een onderzoek in te stellen
naar ëo rapport uitte brengen over ile eischea'
eener goede arbeiderswoning en de middelen,
om to den bestaaoden toestand verbetering
te brengen.
Dat rapport werd uitgebracht, en de koping
liet het voor eigen rekeniug drukken en zoo
algemeen verspreiden.
Sedert de verschijning van dat rapport zjjn
de handen ineengeslagen.
De behoefte aan verbetering lag daarin zoo
blootvoor aller oog, dat de ondernemingsgeest
spoedig, vaardig werd over honderden, die aan
't bouwen togen, terwijl de gezondheids
commissie te gelijker tyd tot de ontdekking
kwam, dat. zjj ;te lang in de bestaande treurige
toestaudeu had berust.
's Konings woord was het sein, en in enkele
jaren was de toestand verbeterd, zóo belangrijk
verbeterd, dat velen zich deu ouden toestaud
thans niet meer kuunen voorstellen.
Dei schilders-confrérie »Pulchri Studio" zal
Z. M.v den koning op diens 70en verjaardag
een huldeblijk aanbieden, bestaande in een
eerbiedig, adres, gecalligrapheerd door den be
kenden'-calligraaf, den heer Hingooan. -
viseén-
voor sciibulgebouvven, tóebëhoofendè aan als
rechtspersoon ei kénde vereenigingéu waarop
bjj de jongste begroutingsdebatteu in deTweede
Kamer wérd aangedrongen, heelt de mi
nister .vau bsnuenlaudsehe zaken; ten behoeve
van zjjn ambtgenoot 'van financiën, aan de
commissarissen des konings een opgaaf ge
vraagd, van de in elke gemeente gevestigde,
al ot niet gesubsidieerde scholen van vër-
eeoïgiügen, met vermelding van deu naam
der school en dér vereétiiging, benevens den
aard vau hét daarin gegeven ouderwjjs.'
Met de werving van troepen voor het leger
in Ned.-Indië moet het naar luid van ver
trouwbare inlichtingenzeer slecht gesteld
zjjn. Er bieden zich maar zeer weinigen aanr
en voor die enkelen zyn de eischen om'aan-
genornen te worden zoo hoog gestelddat
nauwelijks i/7 daaraan voldoet. Nadat eer
gisteren een detachement van 44 mau te
Amsterdam embarqueerde, moeten de man
schappen van het wei (depot te Ilarderwyk',
met inbegrip der invaliden, die in het hos
pitaal opgenomen zijnternauwernood het
getal van 25 te boven gaan. Nu is 5 Februari
als dag aangewezen, waarop te Rotterdam 33
man moeten einbaiqueerenals er ol. zich
voor dien dag nog aanmelden. Het 14 daagsctt
<verlof van den kolonialen militair tóor zyn
vertrek uit het moederlandmoet dan ook
reeds tot 3 dagen ingekrompen 2yn, terwyl,
niettegenstaande da aaovraag der militaire
autoriteiten uit Indië van 5000 man troepen
in den loop van 1887, het contingent dooi?
de regeering op 2000 man is bepaald.
Tot de vele wijzigingen, door de staatscoohe
rnissie voor. de herzieping.vau.hetburgerijjk:
;In .'denFuërSotfi
geen andere algemeëne beperkingöpgenoméiii
dan die wegens reeds bestaand huwelijk,
wegens leeftyd en wegens bloed- of .aanver
wantschap ia de rechte lyn eu tusschen broe
ders en zusters. Meerderjarigen behoeven geen
toestemming meer van anderen. Voor élk
arrondissèment wordt bij kon. besluit een
nieuwsblad aangewezen, waarin alle voorge
nomen huwelijken worden aangekondigd,
De vrouw kan, met bewilliging van den
man, het beheer van haar eigen goed over
nemen, bij openbaar te maken uotarieele akte.
De gevallen van echtscheiding wor
den uitgebreid tot gedurige sléchte bejegening
van den echtgenoot en géwoonte van dron
kenschap of ander'liederlijk gedraz. Verder'
kunnen beide echtgenooten te zameu onlbin-
Novelle van Gustav IIöckER.
10.
J Jillertlia do docbtor.van Louise I" nep de blinde.
jJ;op klaaglijken toon. ïMaar hop..moet ik mij
dan dé verarming, van deze lieden verklaren 1
{"Hebt gij mij niot nog voor kort,uit do krant
{•yoóïgëlczén, dat de firma Stein en Co. {pp.de.,
tentoonstelling een eersten prijs behaald had?"
:S «Zeker," liernam Frits, sdoch dje firma is oud
en dan komt het dikwijls voor, dat de dcclge-
J nooten veranderen. Toen ik nog studeerde," ver-
■'•volgde' bij, zich 'Louisft's brief ann ziino tante
j'lierinncreml, »hob ik', ail,eens liooren spreken over
kdé. scheiding der gebroeders;Stein, cn,dat een i!
hénnor door roekelooze speculation zijn geheele
.vermogen verloren liad.'k
'r. >)Dnn heeft liet noodlot mij gewroken," riep"
;\Gcorgiho,cn,'zij' verzonk in zwaarmoedig gepeins.
Na eene geruime poos van drukkend stilzwijgen
begon Frits weder
Spreek nu {vrij uit, tante. »Ik heb' u. helaas
door mijne lichtzinnigheid veel verdriet berokkend,
r weet dat gij aan mijne oprechtheid en,
toegenegenheid nooit getwijfeld hebt. Ook in dit-
moeiëjijk oogenblik ben ik,geheel tot uwen dienst.
Wanneer gij mij iets te openbaren mocht hebben,
tan to i
»Ja, Frits, u durf ik "ze toèvertrouwon, de
j trourigstp bladzijde uit -mijn levensboek, want
gij .zijt-thans de eënige, die er onpartijdig over-
kunt oordeelen. Ik moet, dan beginnon met u te
bekennen, dat ik eens. bemind heb met ai de
j kracht' van een jdiepgeyoelcnd hart. Dic kracht
wordt alleen opgewogen' door dén haat,, die nog i
op dit oogenblik al mijne zenuwen in beweging
brengt jegens de verstoorders vanmijne-levens
idealen. Ik beminde Berthold Stein. Zijn uit
wendig schoon boeide mij en' ik twijfelde niet
öf mijne genegenheid gold zoowel zijn innerlijk
ids zijn uiterlijk wezen. Mijne liefde werd beant
woord en ik twijfelde alweer niot aan do op
rechtheid dier wederliefde. Wat kon den rijken
man anders aan mij verbinden dan zuivere be
langstelling in mijn persoon? Ik was toen toch
slechts een arme onderwijzeres, en dat ik eene
buitèngewone schoonheid moet geweest zijn,
zoóals de menschen destijds zeiden, ik was niet
ijdel genoeg om hot te gelooven, en toch schijnt
i liet waar te. zijn geweest, Berthold Stein én ik
geraakten verloofd en de; bruiloftsdag was
aangebroken.' Wij redon naar de kerk, en ik
zat volgons .gebruik mot'den bruidsjonker in het
voorste rijtuig. Die bruidsjonker was de bc-
klagenswaardige Plossenheim, die eenige weken
geleden hier op Tulpenhof de tijding ontving
van devlucht zijner vrouw. Hot prachtige twee
span, dat wij voerden, was Iiertholds eigendom.
De vurige paarden geraakten ondervvég op hol,
ons rijtuig wórd mot vreéselijk geweld langs de
straten geslingerd,tot;'liet bij 'een'hoek om-'
sloeg en in stukken sprong. Plossenheim kwam
'er niet eene lichte verwonding af, do voorman
bleet op do plaats dood cn ik word voor dood
weggedragen. Een val. op het achterhoofd had
mij bewusteloos gemaakt. Mijn bewustzijn kwam
terug, maar de schok had mij van liet licht der
oógon beroofd, on mijne blindheid bleek 'onge
neeslijk. En wat doet. nu Berthold Stein met
zijne blinde bruid? Gij raadt liot reeds, Frits."
sik vermoed, nu gij zijne echtgenoot niet zijt.
geworden, dat hij u schandelijk bedrogen hééft."
»llij hoeft gehandeld als vorstandsmensch, die'
zich den last van een blindo vrouw niet gaarne'
oplegt. 'Hij verbrak zijne trouwbelofte en bekom
merde zich niet moor om mij. Ik had voor hom
met mijne oogen alle aantrekkelijkheid verloren.
Hij kan wel gelijk gehad liebbonmaar bij mij
liet ook het hart zijii rechten gelden. De on
trouw va' t Borthold Stein heeft daarin eena
wonde geslagen, die nog 'niot geheeld is en bij
olko gelegenheid, die mij aan dien tijd van kort
geluk on lange smart herinnert, weder aan het'
bloeden slaat. Wanneer men, hoe ook door de
omstandigheden daartoo genoopt, met do liefdé*
van een vrouwenhart speelt, wordt dat nim
mermeer vergeten cn vergeven.
nAnne tante," riep Frits klagend uit, »wftt
„5®
hji".r<-Vlt^'-J<■'-'V:,'.0ir'lV?$'iV;'v-s-z-1 s.AJ'•"-ri"-i;"J.Jrf;vv
