Scileta van 18-22 Fetaari 1887.
I?
K
v
SCHIEDAM, 22 Februari 1887.
Aan Zijne Majesteit den Koning, op H.D.
zeventigsten verjaardag is Zaterdag door den
Burgemeester, namens het Gemeentebestuur
V van Schiedam, per telegraaf, een gelukwensch
gerichten verder medegedeeld dat op dezen
vaderlandschen feestdag, ten raadhuize der
gemeente, de aanbieding heeft plaats gehad
1 van een Album met veler handteekeningon,
als huldeblijk aan Z. M., der ingezetenen van
Schiedam; alsmede van een door kimlev-
1 handschrift onderteekend Albumten geleide
van een gedreven zilveren beeld van Prins
Willem van Oranjeden grondlegger van
Nederlands vrijheidmet ootmoedig verzoek
der leerlingen van allo scholen voor lager
onderwijs, zoo openbare als bijzondere, dat
het Z. M. moge behagen te vergunnen dat
1 dit bewijs hunner kinderlijke hulde worde
aangenomen door het kind van Z. M., H.K. H.
de jeugdige Prinses Wilhelmina, "als een
blijvend gedenkteeken aan het heuglijk feest
dat in geheel Nederland met zooveel toewij
ding wordt gevierd.
f
r
I?
De Burgemeester heeft heden hierop het
- Volgend Regeerings-telegram ontvangen
i Burgmeester Van Dijk van Malenesse,
S ch ie dam.
Zijne Majesteit, diep gevoelig voor de
"blijken van gehechtheid van het Gemeen
tebestuur en de Ingezetenen van Schiedam,
"betuigt daarvoor Iloogstdeszelfs hartelijken
en Velgemeendcn dank zoo ook voor het
album en dat der kinderen en leerlingen
'van alle scholen. Het geschenk aan hare
„Koninklijke Hoogheid Prinses "Wilhelmine
zal met vreugde en dankbaaiheid worden
aangenomen en aan het adres van Hare
rKoninklijke Hoogheid worden ingewacht.
Adjudant des Koning»,
Oeneraal-Majoor,
Baron Taets van Amerongen.
(Reeds Zondagavond per bulletin aan onso
i tjealohneerden medegedeeld.)
- Van buiten zwart, van binnen gloed, zoo deze
uitspraak op eenige plaats van toepassing is, ze
ia ho* in de eerste plaats op de goede stad onzer
Inwoning.
Vóór alles haar een woord van hulde gebracht,
*»or, de ui wederom denige wijze, waarop zij den
zeveptigsten verjaardag van onzen geeerbiedigtlen
konipg heeft weten te vieren; een wooid van
hulde, niet aan sommigen, niet aan velen, maar
een woord van aai men dank aan degansqhe bur
gerij, die 's konings feest tot een volksfeest in
den schoonsten zin van hot woord heeft gestem
peld.
Op do straten heerschte reeds Vrijdagmiddag
een ongewone beweging. Het kindergeschenk aan
-prinses Wilhelmina, bestaande in oen kunstig
gedrpven zilveren beeld van prins Willem van
Oranje, den grondlegger van Neerlnnds vrijheid,
was 'aangekomen en zou in Musis Sacrum te zien
zijn,*. Een stroom van ouden en jongen richtte zich
daarheen, om het inderdaad prachtige geschenk
fe bewonderen, dat, men kon dit teen nog niet
vreten; met vreugde en dankbaartv id door de
koninklijke familie zal worden aanvaard.
Tegen den avond begon de stad zich in
feeesfgewnnd te steken, en reeds o. i acht uren
richtte( de„ stroom zich naar de, G oote Markt,
want naar oude zede zou er greote militaire
taptoe worden gehouden.
Kwartier voor negen beginnen do klokken te
luiden klokslug negen laat zich d roffel hooren
en onder.de tonen van denwelbei -uiten marsch
begint de ïoute onder de leiding .van kapitein
J. W. J. Van Harwegeri den Dreerns, de luitenants^
D. "Visser, F.'Van Waas; H. J.sJansen enG.'C.
Franlcen.i'Ert woiden gedeelten van de stad door-
wand^lji, voor welke, militaire muziek zeker een
ongewoon verschijnsel mag „heeten, en welker
bewon'ers den' troep dan ook daverend toejuichten.
Was-sde menschenmassa 'groot, de orde kon er
aee wedijveren. r< 1
Zaterdagmorgen donkere luchteen weinig
regen,"maar een ,wind, die volgens kenners tegen
den middag'góed weer zal,aanbrengen, 't Is acht
1 nur; 'alle'klbkken luideninmld'dèls begevon'zich
eenige muzikanten der. dd..schutterij'naar den
o toren i., te hnlfnegen klinkt het-oerste koraal
,»"Wie scliön leuchtot dpr,,,Jdojggris.tern.,'', <tWie
-.ku
zich een goede plaats heeft weten to verzekeren,
en dat waren er velen, wordt geroerd bij deze
plechtige tonen, en als straks daarop het oude
liedvNun danket alle Gott", heider en met
geestdrift wordt geblazen, dan kan liet niet anders
of oen woord van lof moet er bij voor den hoer
Egenor, den talentvollen leider der stafmu/.iek van
de dd. schutterij alhier; want zijn lieden kweten
zich op die voor hen ongewone hoogte uitmuntend
van hun taak.
Langzamerhand worden de bedehuizen geopend.
In de Gioote Kcik, waards. Montijn optreedt, is
de feestcommissie officieel vertcgenwooidigd door
haar hoofdbestuur. Geen enkele plaats is onbezet,
en een indrukwekkend orgelspel stemt onwille
keurig tot oinst, »Dit is de dag des konings,"
naar aanleiding van deze wooidon spreekt de
feestredenaar eene inderdaad schoone rede uit,
noemt hij liet land gelukkig, waar een geheel
volk, hoe het overigens ook in denkwijze, in in
zichten moge velschillen, zich om zijn koning
vereenigt; hij slaat een blik in liet verledone;
wijst op de gelukkige jaren der regeering van
Koning Willem III, en als hij een oogenbhk allen
tot weemoed stemt, hij de gedachte, dat het de
laatste mannelijke telg der Oianjes is, wiens ver
jaardag wij hoden vieien, dan is toch 's konings
dochter weer het lichtpunt, waar hij de schare
op wijst. Ken kinderkoor laat zich bij afwisseling
hooren, en onder de tonen van de Nederlandsche
volksliederen, met de meesterlijke variatién, als we
dit van den heer H. J. P. Textor gewoon zijn,
verlaat de schare, weldadig aangedaan, dit bede
huis.
Bij de Evangeliscli-Luthersche gemeente wordt
de dank- en bedestond geleid door ds. De Meijere,
naar aanleiding von 1 Petrus 2 17.
De Clir. geref. gemeente hiold ook haar bui
tengewonen dank- en bedestond, waar ds. Impeta
zich tot tekst had gekozen Psalm 72 1.
In do kerken der Roomsch-kathoheke gemeente
klonk na de plechtige hoogmis het Te Deum voor
den koning. Ook hier was de schare buitengemeen
grootook hier getuigde alles van heihgo feest
vreugde.
Ook bij de Jansenisten werd een plechtige
dienst gehouden en het Te Deum voor den
koning aangeheven.
De Israelietische gemeente hield eveneens haar
plechtigen dankstond.
Te 1 uur paradB op de Groote Markt. De
majoor-commandant hipjd inspectie over het ba
taljon dd. schutterij, versterkt door de-leden van
het korps kk. scherpschutters De luitenant-kwar
tiermeester, de heer W. Boffers, werd als zoodanig
geïnstalleerd de majoor-commandant inspec
teerde het bataljon defileerde, en dit nlies ten
aanzien van een verbazende menschenmass*.
.Daarna werd ten raadhuize receptie, gehouden';
burgemeester "en wethouders, leden van deri.ge-
meenteraad, ontvingen er de eereled en'ert de léden
der feestcommissie. De burgemeester bracht in
krachtige bewoordingen den eersten dronk op,het
welzijn van den beminden Oranjevorstde grijze
wethouder, de heer J. B. Nolet, bedacht onze
geeerijiedigde koninginde wethouder Elzevier
Dom de jeugdige prinsesnatuurlijk volgden nog
andere feestdronken; maar aan de leden der
feestcommissie'was een andere fnak opgelegd, en
daarom moest een en ander wel wat vlug af loopen.
De leden der commissie wilden natuurlijk
gaarne alle wijken der sind, ook de meest afge
legene in oogonsehoiiw nemen en begaven zich
in een drietal rijtuigen op weg overal weeiklonk
het uit de lucht gevallen leve de commissie
voor.liet koningsfeest; overal waar zij kwamen'
vonden zij een gulle, hnrteiijke ontvangst, en
een rijk versierde stad.
Tegen het vallen van den avond begon de stad
zich in vuurgloed te hullen; maar de stroom
richtte zich naar het plein van don St.-Joris-
Doele; want ei zou eon optocht worden gehouden.
Er zijn optochten, die georganiseeid worden,
en die zijn zeker ft aai, prachtig, onvergelijkelijk
zelfs; maar er zijn ook optochten, die van zelf
ontstaan, en dan zijn ze geestig, en zoo een hebben
we in Schiedam te zien gekiegenja we durven
elke gemeenio in ons vndeilund tui ten, zich met
het zwarte Schiedam in dat opzicht te meten. De
feestcommissie lmd in overleg met de verschillende
vereenigiijgon bepaald, dat ieder voor zijn verlich
ting zou zorgen; dat de vereeniging. die de
fraaiste verlichting zou aanbrengen een eersVï,
dié do origineelste zou vertuonen eon tweee-\
prijs zou bekomen; de voorzitter der feestcommissie
voegde er nog een derden prijs aan toe, en, zijh.
wij we) onderricht, dan zit die feestcommissie nog
te peinzen, niet over het feit wie wel, maar ovetri
de, omstandigheid, wie geen prijs zai bekomen;
want over die verlichting, liever over dien
opkocht is maar éen woord; hij was buitengewoon.
De groepen zijn uit het feestprogramma bekend
in .die volgorde kwamen ze ook voor; de Kunst-
club deftig, in een met vier paarden bespannen
open rijtuig met,koetsier en palfrenier in liviei;
dejschildersvececnigingj met haar rijk versierde en
verlichte provinciale wapens en dat der ge
meente'Schiedam; iPalaestia" roet een rijk ver
sierd toestel, dat kloeke handen vorderde om to
dragen; Helmes", »Svvift", lOlympin", ieder
op zijn eigen wijze, maar ieder toch ook
origineel.
Dan kwam het zakkendiagcrsgilde, en hoeden
af voor deze wakkeie mannen; mon kent uit een
vorig nummer hun programma; ze hebben het
kostelijk ten uitvoer gebracht, en zagen niet
tegen de vermoeienis op, reeds in den namiddng
een eerste rondroizo door onze straton to maken
de kolenmetors en wegers waren van de op hen
volgende korenmeters en wegers door de kleeding
wei te onderscheiden. De lampions van de laatsten
trokken iedeis aandacht. Daarop volgden de
muziekvereemgingen. Do Symphonieveieeniging
met haar voorrijder en deftige equipage voorop;
allen waardige ietien van veieenigingen, die op
twee achtereenvolgende avonden zouden toonen,
wat Schiedam op het gebied der kunst vermag.
Een ander tooneel, de giek van de roeiclub
Schiodam, een kostelijk tafereeltje, en dan de
opgetuigde boot van de roeieis, typisch, echt
Schiedumsch, de masten omhoog, de zeilen in
top en het zeemanslied uit volle borst gezongen.
Hoe ze ook toegejuicht werden, de flinke man-
men, met hun gezond socialismeleven en laten
loven, en dan vooiuit: voor Koning en Vader
land 1 Adelphismus, mot zijn gevleugelde Alpha,
goed vellicht, keurig van vinding; de bakkers,
vroolijk en ook in den donkeren avond door da
zindelijke kleeding goed zichtbaar; St. Nikolaas
te paard voorop. De twee tooneeheieenigingen:
"Vondels Streven, bedaard vertegenwoordigd;
Thalia, met een'kolossaal succes, vanwege haar
ongemeene, echt origineele vei lichting; tenslotte
eenige leeilingen der Hoogere Burgei school met
hun narrenschip; goed uitgerust, want een wel
bekende had geholpen, verbazend m hun schik
en met een goed doel wei kzaam; want het door
hen veikochte gekkenlied zou ten bate der armen
komen. Waar ergens ter weield maakt men
zulk een optocht na?
Van den Doele was de tocht naar de Markt
gericht; ten stadhuize was het stedelijk bestuur
bijeen, en daar verscheen thans do feestcommissie
met de vertegenwoordigers der verschillende ver-
eeingingen, die aan den optocht deelnamen. Daar
werd aan den burgemeester het album overhan
digd, met de handteekeningen der burgers; daar
prijkte het zilveren beeld van Willem van Oranje,
hetwelk men hoopte, dat de jeugdige Kroonprinses
wel uit handen van haar toekomstige Schiedams-
damsche onderdanen zou willen aannemendaar
bood de voorzitter der feestcommissie, do heer
G. Visser Bz een en ander den heer burgemeester
aan, die reeds in de ochtendbijeenkomst het tele
gram had voorgelezen, dat aan Zijne Majesteit zou
worden gezonden, om de gevoelens van Schiedams
burgerij to vei tolken. Het waren hartelijke woor
den, die de vooizitter der feestcommissie daar
deed hooren, en het verheugt ons hartelijk, dat
het'koninklijke antwoord Schiedam en zijn bur
gerij hooglijk vereert. Van de Markt ging het
lustig*. de stad door onder luide toejuichingen;
ook het Hoofd werd bezocht en het was wezenlijk
velen niet onwelkom, toen zo, na eenige uren
wandeiens,' in den tuin der Officicren-vereeniging
een plaats vonden, om op echt joviale manier wat
uit te rusten.
Gedurende den optocht en nog lang daarna
bewoog zich langs de stralen eene tallooze menigte,
om de schitterende verlichting in oogenschouw te
nemen. Wij zouden ons bijna laten verleiden
namen te noemen van hen, wier illuminatie uit
blonk, cn van sommiger verlichting en versiering
hunner woningen eene beschrijving to geven; maar
wij meenden daarvan te moeten afzien, toen wij
bedachten dat rijk en arm ieder naar vermogen
hot zijne heeft bijgedragen om de feestvreugde
te verhoogen en,het feest luister bij te zetten.
Do roei wedstrijd nam gisten oormiddag ten
elf ure een aanvang en lokte, ondanks het min
der gunstige weer, een ontolbaie menigte naar
de Nieuwe Haven, waar zich de muziek der dd.
schutterij en der vereeniging »Kunstmin", ieder
aan een eind, deed hooren, eerstgenoemde voor
het pakhuis iSamaiang" en laatstgenoemde bij de
Ornnjebrug en onder de toeschouwers een
vroolijke en opgewekte stemming teweegbracht.
Het teeken tot afvaart der vaartuigen, welke
aan den wedstrijd deelnamen, werd eerst door
een trompet en daarna door een geweerschot gege
ven door de ieden van de feestcommissie, die daar
toe hadden plaats genomen op een overdekte zol-
- derschuit, nabij het pakhuis vSamarang." Door de
sleepboot Mentor VI. werd de gemeenschap tus-
schen de beide uiteinden onderhouden. Na het
tot vertrek gegeven ,teeken werd het punt van
afvaart door de mededingers verlaten, om aldaar
terug te keeren, nadat de watervlakte was door
kliefd tot om de boeien, welke tegenover den tuin
van den heer J. M. Van der Schalk gelegd waren.
yoor den wedstrijd van de vletten en jollen
Waren ingeschreven 4 booten. De eerste prijs,
een zilveren ïemontoir-horloge met zilveren ket
ting of f20, werd gewonnen door de gebr. Hilien,
do tweede prijs, een-zilveren cylinder-horluge of
15, werd behaald door II. Van Wieringen en
Th. Gioenendaal, terwijl daarenboven nog een
derde extra pujs, een sotu van f5, aan de gebr.
Roelofs werd toegekend.
.Vooc den wedstrijd der platboomen waren 11
booten ingeschreven. De eerste prijs, een zilveren
remontoir-horloge met zilveren ketting of f20,
werd behaald door Andr. Koster en P. Van
Koesveld, do tweede prijs een zilveren cylinder-
hoiloge of f 15 werd gewonnen door A. Koster
en Vnn Eijk en de derde prijseen nikkel
remontoir-horlogo of f7 50, door den president der
feestcommissie, den heer G. Visser Bz., geschon
ken, werd aan de gebr. Van Wieringen toege
kend, de vierde prijs, een nikkel remontoir-horloge,
geschenk van don heer J, De Vries, werd be
haald door de gebr. Ozelius.
Na afloop van dan eigenlijken wedstrijd wer
den nog twee races gehouden van de giek der
roeiclub iSchiedam" tegen een vlet, bemand
met vier bewoners van de Hoofdstraat, waarbij
de roeiclub iSchiedam" de overwinning behaalde.
Daarna begaven zich de deelnemers nan den
wedstrijd in hunne vaartuigen'naar Musis Sacrum,
waar den overwinnaars door den president der
feestcommissie de behaalde prijzen werden uit
gereikt.
Betreffende het laatste gedeelte der feestvie
ring, liet concert en het kinderfeestzullen wij
in ons volgend nummer het een en ander mede-
deelen.
Men heeft de laagheid gehad zegt de
N. JR. Ot. een valsch bulletin door het
land te verspreiden, inhoudende de tijding,
dat Z. M, de koning plotseling overleden zou
zij o.
Het bulletin is in eene mas«a exemplaren
uit onze stad per post verzonden, geheel of
gedeeltelijk onder kluisband, aan bepaalde
personen geadresseerd.
Het was gedrukt in een rouwrand, etr
bovenaan stond gedrukt: Bulletin van de
Nieuwe Rotlerdamsche Courant.
Geheel de vorm was er op aangelegd om
te misleiden, blijkbaar met de bedoeling om
in het feest, dat heden met zooveel opge
wektheid door hei Nederlandsche volk wordt
gevierd, stoornis te brengen.
Dit Breda werdt ons gemeld, dat het bul
letin aldaar Zaterdag voormiddag omstreek»
lObjj uur werd ontvangen en io handen van
de justitie is gesteld.
Ongetwijfeld zal ook hier ter stede, waar
de daders schijnen te schuilen, een gestreng
onderzoek door de justitie worden ingesteld.
Omtrent het ongeval, waaraan II. M, d»
koningin en de prinses zoo gelukkig ?jjo
ontkomendeelt het Vaderland het vol
gende medé:
Met groote ontsteltenis vernam men dat
de paarden van het vorstelijk rijtuig aan den
Scheveningschen tol ongeveer schichtig ge
worden' en op hol gegaan waren. Palfrenier
en jockey werden uit den bak en van 't paard
geworpen, en teugelloos vlogen de paarden i
voort,
H. M. de koningiü, teo prooi aan den groot
sten angst, vooral voor de kleine prinsps, die
weenend en zich nan H. M. vastklampende*
»mo«dermoeder 1" riep, slaakte den kreet:
»o God, help m'q I"
Tut onze verbazing werd 't onheil niet ter
stond opgemerkt door de talrijke voorby^-
gangers en eerst dicht nabjj de Koningspoort-
in 't Noordeinde gelukte het verschillenden
personen, die te hulp schoten, de paarden
tot staan te brengen. De heer G. 'He-
Tromp. commies bij 't departement van
financiën, de heer H. W. L. Wisdom, dialten
der Ned. herv. gemeente en oud hof-officiant,
en W.",J. Van Sandrick, adjunct-commies by-
't departement van financiën,'de agent yan-
politie Blom en verschillende andere personen,
wier namen ons niet werden opgegeven,
wierpen zich voor de paarden en grepen't-
rijtuig. Da heer Tromp bekwam daaib'y zelfe-
een vrij ernstige wond aan de hand. Da-
redders grepen 't prinsesje aan eu brachten
haar schreiend met H. M. naar 't paleis.
De daar vergaderde volksmassa uitte door"
oorverdoovende juichkreten zyn dankbaarheid-*
voor de gelukkige redding vau de koningin-
en de prinses."
'f'
TM li.
toet
E
en
war
aau
te
jare
man
stuu
mid
reed
hij i
de I
tege
zijde
joog-
en n
paar
blik,
maal
teugc
"Weg
en h
van t
toedr
stalm
noodi
naar
Noort
daad
gered
De
paard
zyn e
paard
den f<
teder
der pt
■waarsi
die ie
jngeze
den ei
lakeiei
doel o
het ry
ken. I
H. M.
tot de
lichte
Kabela
hollent
dat oc
kop to
van de
Toei
Alleree
dom
Van H
bakker
in dier
Het
het vol
- "Waa
- da vort
ryden
prinses,
terwyt
dan or
waarop
rniet tbe
gevaar
de heei
om do
Hy liep
i reeds tl
rijtuig,
Konmgi
slag va
bracht,
toegesm
prinses
Maar d
staakte
tusschei
-oen he
