IVlaandag 25 Apr ii.
N°. 6713.
Eerste Blad.
i
Ben-en-yeert) gste Jaargang-.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag.
Öiiitenlandsche Berichten.
UITGEVER: ~J.~~0D
Adonncmcntsprus, per kwaitaal
Franco per post, door hot geherlo Ri]k
Afioiuleilyko nummers
-1.85.
- 2.50.
i
- 0.10.
M SJ IS 3B A U n A K M f E 13 4.
Advertentieprijs: van 110 gewone regels met
inbegrip van cone Courant1.10.
Iedere gewone regel meer 0.1C.
DniCHAAi. geplaatst woidt togen tweemaal betekend.
Scuicdam, 23 Apnl 1887.
Prins Bismaick heeft weer eens een van
-die puntige redevoeringen gehouden, waarvan
hy alleen het geheim kent. 'tls klaie wijn,
er is geen bijsmaak aan, men weet wat men
heeft. Eindelijk toch was de dag aangebroken,
■waarop het Pruisische Huis vau afgevaardigden
het wetsontwerp zou gaan behandelen, dat
de beëindiging van den veeljarigen strijd met
de Katholieken bedoelt. Reeds was het ont
werp door het Ileerenhuis aangenomen, maar
in dat der afgevaardigden kon oppositie wor
den verwacht. Niet echter van den kant der
Katholieken, wier woordvoerder, de heer
"Windthorst, in de zitting van Donderdag jl.
woordeo deed hooren, zooals ir.en ze zelden
van hem ho-nt: woordeu van vrede. Immers,
gehoor gevende aan den wensch van den
Heiligen Stoel, zou het centrum voor de wet
stemmen; liet was zelfs niet noodig het ont
werp vooraf nog door een commissie te doen
onderzoeken. Het moest, volgens den heer
"Windthorst in zijn geheel naugenomeo wor
den, zooals het uit de handeu van het Hoe
renhuis was gekomen; mocht het Huis van
afgevaardigden er ook maar éen wijziging in
brengen, dan zou dit voor het centrum voldoen
de zijn, zich tegen de geheele wet te verklaren.
Du nationaal-liberale party en de zoogenoemde
Duitsch-vr'yzinnige party dachten anders over
dit ontwerp. "Vrede, zoo sprak de woordvoerder
der eersten, vrede met da kerk zou door dit
ontwerp aan het land worden geschonken 1
De oplossing van het vraagstuk omtrent de
quadratuur van den cirkel kon evengoed
worden gevonden. De laatsten vervielen m her
halingen, en brachten de reeds zoo dikwijls ge
bezigde argumenten nog eeus weer ter tafel; de
Welfische party, die zoo gaarne Dismaick een
kwaden dag uf een échec bezorgt, zoug iu het
koor der tegenstanders eveneens rnee, en dat
een en ander gat Bismarck aanleiding oin het
woord te nemen, eu de redevoering te houden,
■waai op we boveo doelden, 't Was op den
zelfden dag, dat in onze Tweede Kamer ook
de premier zich deed hooren, en 't was wel
toevallig dat Bismarck en Heemskerk, mis
schien op hetzelfde uur, op hetzelfde aanbeeld
hamerden. Hooren we eerst Bismarck. Het
was niet een inval van het uogenblik, die
hem er toe had geleid, den kouitig voor te
stellen eeu vergelyk met de Curie aan te
gaan ;\'t was de viucht van ryp overleg, van
.overwegingen met het oog op de toekomst.
Daarom verzocht hij aan het Huis, dat het
•deze wet, zooals ze daar lag, zooder amende-
.ment of wjjzigmg zou aannemen. Indien het
SHuis eenig vertrouwen in hern, Bismarck,
stelde, indien het geloofde dat hy ia de vjjf
en twintig jaien vau zyn loopbaan als miuister
lenige ervaiing had oj gedaan hoe uederig!
dan verzocht lijj eenstemmige aanneming
van het ontwerp. Eenstemmig, altijd met
uitzondering van deu woordvoerder der
Duitsch-vryzinnigen, Eugen Richter. Dezen
schimpscheut kon de kanselier toch nietach-
tarwege houiien. En daarop het Bismarck
volgei dat, indien zijn vrienden hem bij deze
gelegenheid in den steek mochten laten, indien
de langdurige eu rnoeielyke arbeid, dien hij
wegens deze zaak te verrichten had gehad,
vruchteloos mocht blijkenhet hem on
mogelijk zou ziju verder mede te wei ken
aar, het regeeringswerk, waarbij hij dit moest
ondervinden. Dan zou bij zich onttrekken aan
alles, wat het beheer van den Piuisischen
staat betiof, en zich voortaan uitsluitend tie-
palen tot de leidiug van de buitenlauilsche
politiek van hei ryk. Zyn politiek stond
by dit ontwerp op het spel. Vielen zyn
staatkundige vrienden hem by eeu gelegenheid
als deze af, hy zou de verdeuking niet
kunnen weerspreken, dat hy het in net geheim
met hen eens-was,-En-nu met klrmmmg ver-"
volgde hijsDe invloed, dien ik iu Europa heb,
berust juist op liet verdouwen, dat men in
politieke aangelegenheden in my kan stellen.
Zware beproevingen in buitenlandsche oor
logen en in binneulandsclien strijd tegeo de
omwenteliugspai tijen kunnen wy tegemoet
zien, Het is mijn doel, aUotens daaiaao bloot
gesteld te zijn, een einde te maken aan alle
bitmenlundsche twisten, die wij kunneD ombe
ren, en als zoodanig beschouw ik voor Pruisen
den keikelijken strijd, zoodot ik de aanneming
van het ontwerp ten dringendste aanbeveel."
Kort, maar kiachtig. Toch, men zou kuuuen
vragenkonden die binueniaudsche twisten dan
vroeger met ontbeerd worden; men zou nog
meer kunoen viageu, doch waartoe?
Aldus is in Piuiseu de Kabmetsquaestiege
steld. Gesteld ook iu ons parlement! Doch hier
om een ondergeschikt puut, om een eenvoudig
amendement, dat de strekking had te vqoi ko
men dat een lid der Kamer, miuister wordende,
zich uau een hei kiezmg moest ondei wet pen. 'tls
teeda de tweede maal by gelegenheid der debat
ten over de grondwetsherziening, dat de beer
Heemskerk voor deu dag komt met hel bezwaar,
dat hy voor de Eeiste Kamer eeu amendement
'niet zou kunnen verdedigen. Hoeveel maal kan
zoo iels nog voorkomen De réchleizyde loei ter
op, teneinde zooveel ai beid, als reeds gedaan is,
vruchteloos te maken de linkerzijde gaf twee
maal toe; zal zy hetblyveu doeu? 'tls het gevolg
van een ongezouden toestanden de heer Heems
kerk verhoogt er het prestige van zyn Kabinet
niet door. Ditmaal is, dank zij de tusschen-
komst van den heer Van der Loeff liet schip
weer in diep vaarwater gebracht. Moge het
er nu verder in blijven 1
1) O 1 I 8 C II L A n>.
De by deu Rijksdag ingediende supple
mentaire begrootmg bedraagt 176,085,950 M,
Daaronder is aao doorloopende, door de Bonds
state:! afzonderlijk op te" brengen uitgaven een
bedrag van 19,408,019 en aan uitgaven iu eens
een bedrag van '156,677,031 M. Onder deze
laatstbedoelde komt voor: 36,314000 M. tot
voltooiing van het spoorwegnet. Behalve ver
scheidene dubbelsporen in Elzas-Lotharingen,
Beieren, Baden, Würtemberg en Hessen, zal
er eene verbinding om hel Zwitsersche gebied
heen gemaakt worden tusschen den Boven-
Elzas en de Zuidduitsche landen. Tot ver
sterking van vestingen wordt 29,500,000 ver
langd, en tot verhoogiug der slagvaai riigheid
van het leger wordt van Pruisen 45,613,490,
van Saksen3,017,457van Würtemberg
2,283,2*21 gevorderd- Deze sommen zijn be
stemd voor aanvullingen en verbeteringen van
het oorlogsmateriaal, welke met de tot dusver
beschikbare middelen door het legerbestuur
niet m genoegzame mate konden bewerk
stelligd worden.
De .gevangenneming van Aneles heeft plaats
gehad op last van deu rechter in vprband met
landverraderlijke handelingen in hetRyksland.
De officieuse Berliner Folitischen Nachrich-
ten schiijft: sCher het incident Schnaebele
woidt sedert Donderdag zeer druk gespiokeu.
Het betieft hier, uaur liet schijnt, mets meer
of minder dan het in verzekerde bewaring
stellen van een persoon, die sterk verdacht
werd vau spionage iu Fianseh belang; dat
wil zeggen, een geval, hetwelk ut deu laatsten
tijd volstrekt niet alleen staat, zonder dat
zich echter het publiek bij vioegera gelegen
heden in gelijke mate warm heeft gemaakt.
Het onderzoek der zaak zal thans deu aan
gewezen loop hebben, en in elk geval het
bewys leveren, dat de overheden dezerzijds
eene plictitmatige waakzaamheid uitoefenen."
Van andaie zijde heet het, dat Oe aireatatie
geschied is op bevel van den Duitscheu rechter
van instiuctie.
Bij de gisteren voortgezette discusrie over
de keikelyk-politieke wet iu hel Huis van af-
gevaai digdeo vergeleek Bismarck o. a. den
tegenwoordigeo vrede met de keik by dien,
in 1871 tusschen Fraukrjjk en Duitschlaod
gesloten. Noch de éeoe, noch de andere vrede
is vooi de eeuwigheid gemaakt. Hadden wy
zoo giug Bismarck met eene eeuigszms
in het oog loopende wending voort met
den vrede van Fraukryk aan de wereld de
zekerheid willun geven, dat hy de eeuwige
zou zijn, dan zouden wy hem stellig niet
ebben kunnen sluiten eu zouden wij heden
nog te Versailles moeten staan, daar het niet
mogelijk is met eene zoo oorlogzuchtige natie
als de Fransche, die ons in deze eeuw reeds
driemaal overvallen heeft, op den duur in
vrede ie leven.
By de vooitzetting der beraadslaging in het
Huis van afgevaardigdeu over de kerkeiyk-
politieke wet kwam Bismaick, die heihaal-
delyk het woord voerde, op legen de bewerin
gen van de heeren Hammerstein en Bruel
die deu toestand der Evangelische kerk ia
verband brachten met het aanhangige ontwerp.
Bisrnarck verklaardedat die zaak niets te
maken heeft met de voordracht, die thans aaa
de orde is. Bijzonder sclieip was Bismarck
tegen Bruel en diens Welfische, aan het Duit-
sche ryk vijaudelijke richting, welke belang
had bij de voortzetting van den cultuurkamp.
Ilijspreker, heeft de Meiwetten steeds be
schouwd als wetten van strijd en was aitjjd
bereid tot den vrede. Hy hoopt op een duur-
zamen vrede. Indien wy, giug hij vooit, bij
het sluiten van den vrede te Frankfoit over
tuigd hadden moeten ziju, dat de vrede eeuwig
behouden zou blijvendan hadden wij toen
den ooi log niet mogen eindigen,
In den kerkelijk-politieken strijd is het niet
te doeu om versterking van het staatsgezag)
maar om bescherming tegen aanvallen van de
.elementen, die den staat vijandig zyn, zooals
vau^1 de"Wêj1en^ S^prelcer is voor het naazfèn'
en de zelfstandigheid vau Pruisen en het iijk
in deze aangelegenheid, gelijk iu alle andere,
opgetreden.
Nadat de heer Stöcker vervolgeus in den
geest van Hammerstein tegeo de voordracht
gesproken bad, voerde de beer Jagdzewsky,
uit naam der Poleo, met het oog op 's pausen
bemoeiing, het woord ten gunste van het
ontwerp. Een voorstel om het outwerp op
nieuw naar de commissie te verzeuden, werd
verworpen. De natiooaal-hberalen stemden
tegen. Het Huis besloot de beiaadslagiug in
plenum, voort te zetten.
F B A 8 K K IJ K.
De minister van justitie had eene byeen-
komst met deu minister-president en den
minister van buitenlandsche zaken ter zake
van het geval met Schnaebele, den commis
saris bij het spoorwegstation te Magny, die
door de Pruisische politie gevangen genomen
is. De minister van justitie heeft den procu
reur-generaal en den officier van justitie te
Nancy gelast naar Pragny te gaan om eeu
omstandig rappoit aangaande die zaak op ts
maken.
De prefect van het departement Meurthe-
et-Moselle is naar Parjjs ontboden en had
Donderdagavond 11 ure een onderhoud met
deo minister-president, De heer Goblet bad
vervolgens eene langdurige bijeenkomst met
zyn ambtgenoot voor buitenlandsche zaken.
De dagbladen onthouden zich «au uiie oor
deelvellingen over deze zaak. Zy kunneo niet
gelooven dat Schaebele op Pruisisch grond
gebied in eene hindeilaag gelokt is. Zij willen
officieel» inlichtingen afwachten.
Er was Donderdag by den minister van
buitenlandsche zaken eene receptie ter eere
vau de buitenlandsche, te Parijs in congres
bijeengekomen sterrenkundigen.Men sprak ove^j