PISSS
Sfe; Ten slotte werd het voorstel vod burg; en.
^p-'weJtV».'.-,' °m het reglement vnn het algemeen
fer; armbestuur in dién zin te'wijzigen, dat geen
fM/jpersonenvan buiten de gémeeete in het ge-
mogen worden opgenomen, zonder goed-
keuring van burg.- en woth., met algemeeoe
fevsteminen aangenomen.
immm
.~,.q
HMWMpMPMi
v.; K o I o n i n.
r O n d e rw ij s. I
mmÊ$
ot.) v.
ht. M
Kroés»
iamb- Jf
leemtr
■ffende A
kosten.:
j voor
Swa&flÉS
Duwen v S
a haar -f,
■:w
Gemengde Berichten.
,1 g
>pastllles
-
,U
:w'^
48»sh!
•naridO- ?-
Lelt. de -
)emenP
;evo!ge
'truidtf,V
cbtend 4
a volli
:lien9t-
laktea
is het-,.-,
aplicb- ,;jJ
opgaf
tegen-, A|
TZOCht A
igeads
n. Hi),
rzocht
■ertrek
net da- "4
8 met
in ver»
in ge-
ie be»
rrhbe»
sloten
50 en
Vlaar-
deode
aatste
lat- de
>r bet-
JriDk-,
voor
leenien-
irisseo-
arlijks
edragr'
e? yéjr.»
bédra*
74.61,
ooneo,
iel van
an den
irheid, i'
nvoor.
nveost» - .:i
rdeeon '4
ivrouW
if -haar -J%
■g.hW' A
ikkb!dóSv:|
do bleek 1
't'kiop-
ileden.',:;'?
en bad, - 'k
,'A> Jvj ..v'.y.Aj
'rt/f v V'''l;>,'?v
ricên/telegraftfihetist ih/yerbindingmet Schie-/
dam, waarvan de kosten voor de gemeente
-worden geschat 1150 te zullen bedragen, daar
;v hut rijk de meerdere kosten draagt.
pADit-voorstel werd met algemeeoe stemmen
|ë|1 ^aangenomen,
ïv:; - Rotterdam. De persoon, die Maandag nabjj
de-beurs alhier, met een vak aardappelen viel,
felwadrdoor hn zich zoo hevig aan de borst be-
pft ïe?jd0> .dat hij fpoedicti.daarnn'overleed. was
>iS;ï?I., Vao Neutigem. knecht bij den beurtschip-'
jfe per Muller, van Puttershoek.
pk-:;l)e overledene laat eéner weduwe' met kin-
deren in behoeftige omstandigheden achter.
Dolft. Door de politie alhier is Dinsdag
|Ji^-,?aBngéhouilen zekere Th. C. v. d. K., oud 31
jaar, zonder beroep, wonende alhier. Hjj wordt
beschuldigd van iemand door bedreiging met
§|j geweld tot afgifte van geld gedwongen te
!-■ hebben, en is, na tézgb gehoord, naar 's-Hage
V--. overgebracht ter beschikking van de justitie.
'Haarlem. BJ de gistermiddag voortge-
zette behandeling in den raad van bet voor-
ïvïft'Btér van": inr. Gallandat Huèt betreffende de
instruction voor den architect en den opzichter
over werk»n en gebouwen en den opzichter
over de gemeentereiniging,- nam de discussie
eene «enigszins persoonlijke kleur aan. Do
heer Huet, verklaarde daarop, ten eiode bet
deo raad gemakkelijk te maken alleen 'za k e n
te behandelen, zijn maudaat:neder te leggen,.
en verliet onmiddellijk de vergadering.
'.•.'ji-".: Y -•■'.■..i,-:
Haarlem. Door dc politie alhier' is in
beslag genomen een ivalsch f25-centstuk,
voerende, de,beeltenis van koning; Willem II
eijl het. jaartal ,1849,.^ blijkbaar., bestaande uit
loodrv.:;.V-.;. (E. O.)
-,-
Haarlem. Het volgende voorval had Za-
C'- v' - r *4* i v
terdagavond omstreeks hatfelf bg 'de Zylbrug
alhier plaatsV—Vj;-'.: -■>■? -s
j'Een vt ouw trachtte zich, na haar zuigeling
aan 'den kant te hebben gelegd, door'in hét'
water té springen, het leven te banemèn.
Het koude bad werkte 'echter kalmeerend,
;'.;-want spoedig riep zg om hulp en 'om liinr
v kind. Door éetiigé'o'p haar gér'oep toegeschoten'
ij', personen, waaronder ook haar echtgenoot,
Awerd zij nog'levend op het droge gebracht.
vermoedt dat; huiselijke eneeuigheid,
v, vbortvloèiéndé; éit^hétjmisbrdikj dat de vrouw
'vau 'Stérken drank' 'maakte, 'dé aanleiding was
03*
tdt' baar wanhopige daad;;
'fi'.Q. H
ii;./Amsterdam. Sedert eebige dagen bevindt
iSfigféflf houdt verblijf in het vDoeleo hótèi''.
Elnjgèzondèti mc'dèjlccllrigen,,betrcffende
taken van particulier handels-
®b' en nyverheldsbclang.
20 j Cêhtm
Georgius THies', tooneehpeler van den Stads-?
schóuwburu. V' - v'
Do Duitscbe natuurkundige Prof. Gustav. Kirch-
ho(T'is Maandag to Berlijn overleden in den
ouderdom van61 jaren. Hij was in 1859 te
Heidolbcrg te zamen met Prof. Bunsen, dc ont
dekker van den rspcctraul-analyse'" waardoor hij
beroemd is gowdrden.
Prins Gregory Stourdza, generaal en Rumeensch
senator, he»ft bij do Badensche overheid oeno
klacht ingediend, waar wordt beweerd dat de
té Baden begraven prinses Esmeralda Stourdza,
zijne moeder (die 40 millioen gulden naliet), door
vergiftigingis gestorven. De zaak is in onderzoek.
Van Gustav Knrpeles verschijnt weldra een
werk, getiteld vlleinrich Hoine und seine Zeit-
genossen", met tot hiertoe onuitgegeven brievén
van don dichter.
Batavia, 1? September*
Aan liet Indisch mail-overzicht van het Lat.
■llbld. is het volgende ontleend:
In de Wosterafdeeling van Borneo zijn vertak-,
kingen ontdekt van een te Singapore bestaand Chi-
neosch geheim genootschap, welke eedgenoóten
onder meer liet doel beoogen elkander huJp en
bijstand te verleenen, zoo dikwijls eon of nicer
hunner in aanraking mocht komen met politie of
justitie.
Brengt men dit bericht in verband met den on
langs te Singapore geptecgden moordaanslag op
den verdienstelijken en algerocon gcachten protec
tor der" Chineezen aldaar, den heer Pickering, een
misdrijf waarvan het niet gelukt is do wnre.schul-?
digen in handen te krijgen, zoodat bet Engelsche
bestuur genoodzaakt is geweest tof het'némen
van een oxceptioneelén maatregel van bestraffing,
dan valt do belungrijkheid daarvan in het oog.
In afwachting van het onderzoek, dat de tolk
der Chineesche taal Young, te Singapore, ter zake
in telt en van wiens bevinding de regeoring dé
te hemen maatregelen afhankelijk stelt, zijn twee
Chineoscho olficieren te Pontianak, die eedgenoo-
ten zijn van het genootschap, in hunne betrek-
V kingen geschorst
De Atjehsche eri Bataksche bevolkingen, van het
binnenland van Sumatra, grenzende aan de resi-
dontibn Sumatra's Oostkust en Tapanoelie, blijven
ongerustheid veroorzaken.; -
Aan hun voorgenomen inval in Langkat heb-
bon do Atjeherspen begin van uitvoering gegeven
door do poritieóppassers" uiteen' te jagen'; die aaii
de Lapan-rjvicr belast zijn met de bewaking van
de Chineesche en 'Javaansche koelies,die aan den
wég naar de petroleumbrorinen werkten." Er zijn
dadelijk maatregelen van tegenweer getroffen.
Behalve dat de militaire posten op eenige onder
nemingen, versterkt zijn, staan in Beneden-Lang-
kat eene milituire kolonne, 150 man sterk, en in
Boven-Langkuti eene 100 man sterke kolonne ge
reed om uit te. rukken. ."Van verdere aanvallen
is dan ook niets" vernomen.
1- ?..De 2de.luitenant der.infanterie.W. P. IC, H. graaf,
von Taubenhcim. is te Tjilatjap. overleden.
De overledene was een*, volle ."neef van wijlen
onze koningin Sophia; gedecoreerd met een com-
mahdeur&k'ruis - der -orde van' de Eikenkroon cn
jboyendien met het ridderkruis .van vier verschil
lende .Duitsche en Oostenrijkscho orden, onder
•welke'hét IJzeren Kruis van Pruisen. IS-
y;i Bij .gelegenheid,,van dé.feestelijke opening dér
Jifèderlandsche school vopr nijverheid en bandèl
ito Enschedewérd 'doór dén heer T, Van dér-
;Zee, burgemeester 'dier gemeente, eene toespraak
{gèhouden, waarin/ernstige wenken en degelijke
'épmerkingen olkander uls om strijd afwisselen^.
iWe meenén -1""1 ""-i--
fWo meenen daarom;velen onzer lezers, die er
^.I^BeB^goede- .^aad^BBn ;onzb>évcD«
'jli?/ aép? .iobgcatarrh/pf béelpyn^
-J'ödqUi is, trouw de rnlncrale pastilles Van
Sodten in te' nemén) (Meh k'an ze'verkrygen
tallejapothekers A..61?. cents, de, doos.) De
iWPfl/tnrv - rtoeoTt t>o h( I
Soden
uitnemend
van
>middel
«itwerA V
?j^°8 3oél'v"óort na ttuDgébfuiki^af^él^é^A
;.M?' - - 4,
Ifó -De? -burgemeester ,zeidehet .volgende;:
,ywo, ExceIlentie, minister van staat,/.minister?
an birinënlandsche zaken,1 commissaris 'des ken
>van
i'stsVc „S
t wij liter te zamen zijn;,
opening éeher school, die den weidschen naam"
fandon van dit gebouw...
;Gij allen weet, Kr.' H., dat
iVan vNederlandsche - school /voor nijverheid on -,
handel^,gedoopt.,is,enmenigeen van,yerre,,-dië
li-onderdrukkBnrdewijleenschoolmëtzulkëen'veel.é
1belovenden ;ijaain in stede van ih do hartader, aun?;
f /de uiterste grenzen des lands moest verrijzen; f.
En toch M. II:, voor wten Twente geen onbe-!?
?:'kend/la^ kent.die/i"
rn^ zéggèn^t^zoedanige school behoort wélt/; ;?s
in dien zich met dón dag ontwikkelenden achter-r
hoek,- cn zij is goed geplaatst to Enschede. In dat
deel des lands gevoelt men wel even als oldors de
schei-po klauwen van het bij den daggrooter wor
dend monster, dat men concurrentie noemt, maar
desniettemin behoeft dat Twente niet weemoedig
te klagen en wit hetook niet uitrocpon rziet wat
we eenmaal waren I" Het behoeft en wil ook niet
dag in dag uit, zooals men elders doet, een eer
biedwekkend lijkfocst bereiden aan het voorge
slacht. Het kent do woorden nietdEi- is van alles
zoovéél, er is voor mij geen plaats meer I" Neen,
het gevoelt dat er nog honderden wegen openstaan
voor do Hollundscho nijverheid, getuige de onein
dige industrie op de wereldtentoonstelling, en niet
genoegen verklaar ik, M. II., dat het maar al tc
vóel in den tegenwoordigen tijd aangetroffen ge
brek aan levenslust, aan moed, aan kracht, hier
hog tot de groote uitzonderingen behoort,
En juist daarom gevoelen we, indachtig aan de
woorden onzer voorvaderen, »dnt rust roest", dat
er voortgegaan moet worden en geen gedrukte
tijden van invloed mogen wezen op die oischen,
welke noodig zijn oin met andere'landen golijkon
tred te houden in de ontwikkeling der vakkon of
industrieën, die men uitoefent.
- Steeds niouwo veeikrach'vblijveTwóhte'sdevies,
wniit de industrie is oneindig. Met den dag eischt
de bouwkunst frisscher vormen het meubelwerk
Vordert kiescher smaakde weelde begeert kunst.
"Wanneer men dan durft zeggen de llollnndscho
nijverheid bedelt om brood, zoekt dan de oor
zaken niet bij anderen, niet in het heden, maar
hij uw éigen en in liet verleden. Dan'" zult gij
zien, .dat gij "niet meegegaan zijt op den immer
voortschrijdenden ontwikkelingsweg, on dat ai
uwe middelen die gij thans wUt'danwenden voor
bescherming, om totoogenblikkelijke porsounlijke
verbetering te komen, hut getal kwakzalvers in
de industrie nog meer moeten doon toenemen,
en' dat gij na verloop vnn cenige jaren toch zoudt
móeten laten zien de scheuren van uw afgedragen
kleed.
Maar,' wat wel noodig is en met den dag oen
gebiedende eisch wordt, ja, dat de t aanstaande
«.•akman, industrieel of handèlsman eene opleiding
geniete, die hem geschikt maakt om het vak, dat
Hij zal gaanuitoefenen, in al zijne onderdeden te
kunnen overzien en bcheerschen dat een funda
ment gelegd Worde, waarop voortgebouwd kan
worden dat zijne kennis niet besta in'het voor-
en nazeggen van dorre regels of formules, maar
dat zij is de slotsom van opmerking, vergelijking
oh zelfoefeninggedachtig aan de woorden, dat
oordeel-zonder geleerdheid veet béter is dan ge
leerdheid zonder oordeel, dus dat men kome van
'-het »dat" tot het nomdat" en niet/omgekeerd.
Onze tijd, M. II., spreekt eene ernstige taal.
Duizenden., loopen daarheen met halve kennis,
ontevreden over zich zelf, over anderen, over de
maatschappij, en toch zij die met aandacht alles
n'ngaan en niet 'beyóófoórdéeld zijn, zien maar al
te zeer, 'zelfs' in ons kleine land, waar-zooveel
ach 1 on 'wee.geroepen .\yordt, dot hij die ver
trouwen in zich zelf heeft,, zijn ambacht verstaat,
en begrijpt, inderdaau; niet; to klagen heeft,
Is die toestand, dien ik hier iiï weinige woor-
den schetste, maar voor'den vak-en Irindelsroan
of industrieel, M.H. bij is even zoo waar, ja
meer, ,yopr den werkman. Hij, de werkman, is het
meeste het slachtoffer geworden van het ontkennen
der waarheid, die 'ik zooevon reeds uitte, dat
oórdeèl zónder geleerdheid veel beter is dan zoo
genaamde geleerdheid zonder oordeel, zoowel baas
als knecht.hebben;in de lauLste jarendaaronder
ruimschoots moeten lijden.
i Samenvattende, M. 11., het hier in korte wóór
den uitgesproken'oordeel, gevoelde dó raad dat,
■wilde.'dei gemeente op het voetspoor, dat zijisteeds
Ictyandelde, blijven, zij moest roeegaan met haron
tijd; dat'daar, waar hét buitenland ons het voór-
beeld reeds sedert jaren gegeven had in do 'op
lichting van vakscholen, dat daar waar men bé-
greep, dat do praktijk hond aan hand moet gaan
niet de theorie, Enschede niet achter moet blijven.
Niet dat wij er tegen opzien onze jongens naar
liet/buiten land te: sturen, 'néén vérre' van 'daar;
wij zeiven beseffen maar 'al te" goed dat bet een
»gein voor de johgens'is, als zo op twintig-jarigen
Ólècltijd tijdelijk .uitgaan, inden .vreemde, om van.
dW, met, eigen nationaal karakter terug te keerén
nsar hun* land,"overbrengéhdc wat -zo: daar op
li'et gèbied' vun nijverhoid hebben opgedaan. Maar
wij wenschen dat diezélfde jongens vóór hun twin-
tig-jarigen lcoftijd hier zouden kunnen opdoen allo
elemëhtaire wetenschappen, zoowel theoretische als
pfaktiscbê, .op.'h'et 'gebied der textiele industrie in
hét-bijzónder,'én' op-élk ander gebied; hetzij als
bsndels- of als/ vakmanin hot algemeen.i'
iDie. wènsch,; die. bedoeling zijn he), .-waaraan de
nieuwe 'school,' genaamd do Nèiteriandsché school
voor nijverheid én héndel, haar ontstaan te'San-
v ken heeft, en die na weinige oogenblikken -door
Z.jEx. deii minister van staat, minister van bin-
nenlandsche ;zuken,geopand verklaardzalworden.
';Zwdar' is de taak,' die dó gemeente op' zich geno
men heeft maar zij vreest niet èn ziet met goede
hcóp en'blijde verwachting de toekomst der school
tejemoet.
Wanneer ik nu ten slotte moet herdenken hen,
die hunne hulp «n steun hobbon verleend aan hot
tot stand komen der school, dié daarvoor hun
verstond ten besto gaven, dachten en workten tot
samenstelling van een program dat voldoen moest,
aan de behoeften, dan past hot ons ih de aller
eerste plaats tó gedenken hem, die er niet méér
is, n.I. wijlen den inspecteur Salverdahij, de man
die gewerkt heeft zoo lang het dag voor hem was,
die begaafd meteen groot verstand cn helder*
doorzicht tot weinige uren vóór zijnen dood nog
arbeiddo aan de totstandkoming dezerschool. Heeft
hij zich door do verwezenlijking dor landbouw
school te Wageniogon duurzame verdienste ver-
wórven, niet minder heeft hij zich met deze school
een monument gesticht, en zal zijn naam stoads
bij ons in" dankbare en oorbiodigo herinnering
blijven.
Maar niet minder zijn wij do rogoering dank
baar voor het vele en nogmaals vele waarin zé
ons heoft willen steunen. Mot nl den gooden wil,
Enschede eigen, ware hot de gomconto onmoge
lijk gewoost dat tot stand te brengen, wat thaiis
verrezon is, on onverholen durf ik zoggen dat
voor den krachtigon steun, die ons verleend is, het
initiatief daartoe Van uwe Excellentie uitgegaan is.
Ook danken we. do leden van do beide Kamers
der Staten-Generaal, dat zij het regeoringsvoor-
stelwat betreft het financieclezoo glansrijk
hebben willen nnnemen, en goon boter waarborg,
geen betere dankbaarheid zullen wo kunnen üo-
wijzon, dan door de school aan haar dool te
doen beantwoorden. v
Ook zijn we dank verschuldigd aan alle auto
riteiten, die óns tot voorlichting licbbon willen
zijn, aan de commissie van toezicht, unn allen
die tot het totstandkomen hebben nieegewerkt;
aan den directeur, dio zijne krachten aan deze
school heeft "willen wijden en zijnen naam er
aan verbonden«n niet minder aan den heer
Taltorsall, die de school verrijkt lieoft met 200-
vocl dat noodig is ter beoefening der textieele
industrie, én evenzeer aan hen, die ons daartoe
toezeggingen deden.
En wanneer ik, M. IIdit mijn overzicht sluit,
doe iknamens don raad dezer gomeentedat
met den grondhartigen werischdat hot Uwe
Excellentie moge gegoven zijn nog jaron lang
getuige te zijn van don vooruitgang cn bloei
dezer school, dat de gemeente moge blijven reke
nen op den krnclitigen steun der regeering
Staten-Generaal en provincio, en dal de school
moge worden een zogen voor de jongelingschap
van Enschede en Twonte in het bijzonder on
voor ons dierbaar vaderland in het algomcen."
Na deze redè heette ook de htor VV. Middelveld
Viersen, directeur der school, den minister van
binnenlandsche zaken, den /commissaris des ko-
nings en andere hooggcplaatslon in handel en
nijverheid, onderwijs en kunst, hartelijk welkom.
Vervolgens schètste spreker, riioe ivij moeten
loven tr.èt en voor den tijd, 011 op de teokenon der
tijdon acht'ra'oetén geven.'Geldt dit voor ulles, het
geldt ook voor deze inrichting. Geen cnkole school,
mag buiten haren tijd staan, of zij is misplaatst.'
Vervólgens merkte spreker op, h08 do katoenin
dustrie zich zoer snel uitgebreid heoft over een
groot'aantal plaatsen in Twente',- on hoe natuur
cn' geschiedenis Twente aanwijzen als terrein voor
de oprichting eener school voor nijverheid en.
handel. c
Het doel dezer school is, door nuttige kundige
heden het verstand té ontwikkelen. In do eerste
drie leerjaren wordt de grond gelegd voor ver
schillende wetonscliapjjen hut karakter van dat
onderwijs is -algemeen.-• Geen inspanning, zegt-
spreker, zal ons ,te;groot zijn,iom ónzo leerlingen
te brengen tot* hun doel.
In de 4do en 5do klasso. treodtmeer op :clen
voorgrond, de. voorbereiding der leerlingen voor
een bepaald doel, dat do akroon der school" uit
maakt en. haar »waardighoidsteeken" mag go-
noemd worden.r,-vl',. i?,?,,
De 4de klasse namelijk bedoelt de opleiding
voor kontoor, handelsinrichting on administratlêve
betrokking.-llièr.valt/vecl te leeren voor den-toe
komstige» koopman- eniindustrieel,ivoor zoover
beider belangen samengunn. hlon heeft hier spreek
oefeningen over bandelsondorwerpen. Van hoe
groote waarde' een -goed methodisch-onderwijs
.moge zijn, toch meent spr. hier de woorden van
mr. Huber in horinnering te'moet'cr. brengen, dat
de ware handelsschool alleen is de school van liet,
levéh. A1- -
In de 'Se klasse is Tiet ?indorwijs.,v'an zuiver
technischer, aard.'De werktuigkunde, scheikunde
eri' aanverwante vakkeh'wordén hier ondervvezen,
terwijl do wcefz'aal, de wcófstoelen en liet pbysisch
kabinet mede 'diénen voor éehó'doelmntigc oplei
ding, :Wel znllèn de1 leerlingen: dé 'school niet
verlótén' oils volmaakto inilustrieelen, doch zij zul-
lén 'wél de' Wetenschap'leèren; waaróp de' speciale
industrie berust.";'-.'''-'v./?
Hoe komt do ojpvoeding tot haar recht?.vraagt
spreker. »---j
behoort
gevormd
factor in deÓpvóeding.Tn het gezin heeft dëeèrste?f/;:ji§{|;j|SS
ontwikkeling plaats, die de richting geeft, welke -
voor liet volgend leven beslist. Do school moet A
nnlit ah nét* li«4 katiA KiidunWnn (?VAn1«; fió' nn/I«vi4%
