m
«HpPIHPHHL
mm:
HAAGSCHE SCHETSEN;
Inhoud van Tijdschriften,
mmm
W'r'"è
wonhuis 'betreffende de gedwongen winkel-
'nering;, jzyn door da afdeeliogen der Tweede
Kanier benoemdde bóeren Heemskerk, Goe-
Pt'oï' »ao Borgesius, Reekers, Van der Feltz en
-Verniers van der Loeff, tevens voorzitter der
5||
^>r commissie,
De door de heeren De Beaufort c. 8. op
j&P:-v;'-'* ontwerp tot verlenging 'en wijziging van
afefë-ihet aan de Nederlandsche bank verleende -
JMi...
octrooi voorgestelde amendementen, zyn terug-
$5s«&ït gebracht tot twee voorstellen, strekkende om
W/Vy In den 4den en 5den regel van bet lste
lid van art. 1 in plaats van de woorden:
J'; ,- j» verlengd met'20 jaren,' dus tot en mét den
Sisten Maart 1909", te lezen: j>verlengd met
dö jaren, dus tot en met den 31sten Maart
d899."
II. Het tweede lid van art. 1 te doen luiden
>Dat tijdperk wordt geacht telkens opnieuw
V- met tien - jaren' verlengd te zyn, wanneer niet
'-a- ten minste twee jaren vóór het einde van eenig
loopend tijdperk, óf vanwege den staat, krach-
i^p têne eene daartoe strekkende wet, óf van wege
de Bank aanzegging van ongeneigdheid tot
verdere verlenging geschied is."
SCHIEDAM, ld Jnll 1888.'
jA'c'Het tweede ontwerp, dat Woensdag in de
2e afdeeling van bet congres der »Nederl.
Maatschappij ter bevordering van Ny verbeid"
Safe te 's-Gravenhage aan de orde; kwam, was:
ft' f>huisviyt als middel tot volkswelvaart", inge
leid door den heer F.W. Van Eedën. Hjj wees
affflvrkv.-1 op het gewicht van bevordering der kunstvlijt
dat met eenige moeite in vele streken de bevol-
Jting tot meerder welvaart zou gebracht wor-
den, indien meer aandacht aan deze zaak werd
'f Zyne conclusie was, dat hjj sterk by de
leden aandrong om ieder ip- hun kring na te
IjyV; gaan wat er aan huisvlijt wordt gedaan en
bein personen op te geven, die erin uitmunten.
Door de vergadering werden de vragen van
^^pP^ijen"inleider bevestigend, beantwoord, namelijk
dat genoemde maatschappij door museum en
departementen werkzaam behoort te zyn in
geest, en dat ook de medewerking der
bestaande huisvljjtscbplen zeer weóschelyk is.
£ên derde punt betrof de >natiooale kunst-
^.f,r nijverheid". De heer Van Eeden betoogde de
vveoschelykheid, dat de Nederlandsche zilver-
4^.,k #n>eden worden aangemoedigd om den oud-
Jc - Nedcrlandschen styl te bestudeereo en daaraan
hunne motieven te ontleenensnet het oog
i op de waardedie de Ned. kunstvoorwerpen
v in ouden st'yl in het buitenland hebben.
Nog werd ouder meer behandeld «veredeling
van bet ambacht",,in verbaod meteen bereids
aangenomen voorstel om een commissie van
vakmannen te doen beaoemen, ten einde deze
zaak te,onderzoeken. De. heer J» J.Van Nieu-
mm'
usiö (de':wén8cbelijkheid uitsprekende tot
nniog vyan'woeste gronden) by accla-
kerken, van's-Gravenhage, leidde het onderwerp
io. -Hy wees er op dat er een aandrang bestaat
om het vroegere gilden wezen op genoemde
maatschappij toe te passen. Volgens hem zou
het gildenwezen echter totaal voor onzen tijd
onbruikbaar z|jn, te'nzy men terugkeerde tot
het stelsel omalle ambacht en bedryf in
kluisters te.slaan,' wat in stryd is met de steeds
toenemende begeerte naar vrijheid. Wèl daar
entegen meent hy dut het afleggen van proeven
van bekwaamheid zeer gewenscht zou zyn
zoowel voor den patroon als voor den werk-
man.Teveos zóu daardoor meer in vloed worden
toegekend aan de capaciteit van den werkman
dan aan kapitaal en krediet, wat tot dusver
nog te veel geschiedt.
Ook zou dan bestreden worden hel; bestaande
nadeel dat de raagazjjnhouders met de eer
wegloopen van de kunstvaardigheid des werk-
mans. Hy erkent dat er vele bezwaren zijn
verbonden aan de toepassing. Maar die bezwa
ren kunnen geen overwicht in de schaal leggen
als de noodzakelijkheid en bet belang van den
maatregel vaststaan,
Na debat wérd ds wenscbelykheid erkend
voor deze maatschappijorn te dezer zake
werkzaam op te-treden door de benoeming
eener commissia, en' besloten directeuren uit
te noodigen.; zich in verband te stellen mét
»Arti et Iudustriae", te 's-Gravenhage, by het
nemen van maatregelen ter zake.
Het volgende puut was de vraag, welken
invloed de nieuweEngelsche wet op de fabrieks
merken, heeft op dep invoer van nieuwe bui-
tenlandsche fabrieksartikelenen welken
invloed zy heeft op de Nederlandsche industrie.
Met algemeene stemmen werd besloten aan
het congres voor te stellen, deze zaak bij de
departementen dezer maatschappy aanhangig
te maken en daarop een volgend jaar prae-
advies van 'directeuren in te winnen.
In de eerste bijeenkomst van het congres
dezer maatschappij was voor afdeeling I (land
bouw) als onderwerp vaa behandeling gestéld:
voutgmning van woeste gronden", ingeleid
door jhr, mr. W. Van Citters, van 's-Graven
hage. Hy verdedigde de volgende stelling:
»Het is wenschelyk en mogelyk, nagenoeg alle
woeste gronden, zoowel in de duinen als op
de beide, door middel van bezaaiiog ofbeplan
te ontginuéhp;en zoodoende ook alle zand
verstuivingen te doen ophouden." Deze stelling
werd als uitdrukking van den wensch der
vergadering by acclamatie aaugenoaien, met
de bijvoeging dat de ontginning tevens kan
dienen tot werkverschaffing en tot verbetering
van ons klimaat.
De voorzitter, de heer J. F. W. Conrad, gaf
thans het woord aan de rapporteurs der afdee-
lingen van het congres.
De heer dr. L. Mulder rapporteerde omtrent
het verhandelde in de eerste afdeeliog (land
bouw). Het congres nam de aldaar aangenomen
','couclusié
ontgioniog Jyan
matte' aan.
De beer mr. J. C. Meger rapporteerde om
trent/ al de onderwerpen, behandeld in de
tweede afdeeling (fabrieks- en handworks-
nijverheid). Het congres vëreenigde zich met
al de daar aangenomen conclusies,
Alleen werd omdat bleek, dat daarover
eenig verschil van gevoelen bestond tbans
uitdrukkelijk beslist, dat aan de departementen
ter overweging zou worden gegeven te on-
derzóeken,JirChóever 'de huisviyt als middel
tot volkswéht-aart is aan te wenden.
Het congres werd hierop gesloten en de
tweede algemeene vergadering geopend.
Onder meer werd besloten een commissie te
benoemen tot het onderzoek van de quaes tie
der rookvrije verbranding, en het gebruik van
Bteenkolengas tót'verwarming.
Driehonderd gulden werd voor prysvragen
uitgetrokken, waarna de geheele begrooting
werd. aaogeoornen. J;/
Door de vergadering werden vervolgens
bekrachtigd de besluiten van het congres, om
de onderwérpen«onderwijs ih handenarbeid",
«huisviyt als middel fot volkswelvaart" en
>wet op de fabrieksmerken" te verzenden naar
de départementen, én voorts om ter zake der
veredeling van het ambacht, met hét bestuur
van >Arti etIadüstriae", té's-GravenhageJ in
overleg te treden omtrent de benóemiag eener
commissie tot onderzoek.
lol de plaats van dé aftredende directeuren,
de heeren J. F. W.Conrad, jhr. F. Backer, A. C.
Kruseinan en van het overleden lid des hoofd-
bestuurs, generaal Deiprat, werden achter
eenvolgens gekozen de heeren mr. J. C.
Meyer te Leeuwarden G. A, A. Middelberg
te Bussum, dr. D. De Haan te Haarlem, en
A. L. De Sturler te Leiden.
Tot voorzitter van directeuren werd dr. De
Haan gekozen.
Leiden is aangewezen voor congres en ver
gadering in het volgende jaar.
Daarna werd de vergadering, ha de gebrui
kelijke wederzyd8che dankbetuigingen, gesloten.
'j:.,'; Avond tu 't Bosch.
Donkerheid vult er de lanen, de paden,
Dieper nl 'dalend tót varen en' mós.
'tWoüd verbeidt stille den komenden avond, -—
't Eonige 't heerlijke't volschoone Bosch I
Ver in de hoogte; verliezen de stammen
't Bladerdak spannend, zich. tegen de lucht;
Diep in de verteten hemel oprijzend
Vormen t' een muurvlak, zwart, somber,
[geducht.
Om en nabij mijin honderd geluiden,
Triltdoor de boomen de zucht van den nacht:
Suizend, licht ruischend, en op en neer zwevend,
Strijkend de blarenmelodisch en zacht.
|/;En;;injhet|schem^impomm:lei^h|^vi^M
Nauwlijks bewegend het heldere Vlak'1
7 Wiegend de lelieshun diepten ontstegen
Kussend de oevers, zacht schurend en zwakfl
Heerlijke vijversbeschaduwde plassen
Stomme verrukking bezielt, wie u zietl
;-'Aan .uwen luister bij dag of bij avond M
'tOog uws bewond'raars verzadigt zich nl.
Snéller en sneller verzwinden!de tinten
i Schaduw omfloerst heal-de biaderenpracbt|-|
Mijm'rende stemming 'dringt 'in alle hóeken'jïftSI
't Suizen wordt sterker nuGroet "van denS
[nacht.
Eensklaps, daar blinkert van tusschendestammën|lf
Straks hooger klimmend, een rein-witte gjans^i
Wèg spoedt de schaduw, en 't water wordt zilver,
Stuwend zijn rimpels ten kronk'lenden rkns'j?;
Statig, vol-heerlijkrijst boven 'tgebladert',?^
Als wit metaal, pas gegoten, zoo'blanket
Heel de omgeving en 't water verzilv'rend
De koningin van den nacht. Fier en fnakf-
Schrijdt zij voort. Alles zwemtbaadt zich i»%
zilvèr^l;
Hoor, hoe het suisthoe het ruischt nafj:
iii 't rond.S
't Boschkoor, klapwiekend, begroet de godinne-vï
Met duizcndstemmig-lofzingenden mond.
'tls om mij heen een geheimnisvol leven,
Dwependestemming vervult de natuur.,.^S
En mijne ziel drinkt met gretige teugen
De poëzie van dit nachtelijk uur! -J§10>
PioijV
De Gids. «Full. 'V;
Eduard Douwes Dekker. Een ziektegeschiede-
nis, door dr. Th. Swart Abrahamsz. Een'eH
middeloeuwsclie dorpspastorie, door mr. S. Mullér
Fz. C. J. Gonnet. Vier parochiën in de middel-^
•eeuwen. Matthew Arnold, f8821888, door.
dr. W. G. C. Bijvanck. II. Alma Mater Siu-ï^
diorum, door prof. A, G. Van Hamel. Letter; ;|-
kundige kroniek. Maurits Smit, Semper CrescendOrj?;
Jan C. De Vos, Intimiteiten, Hilda Ram,
Verhuizen. -H. J. Polak, Multatuli II. De Veer,
Multatuli. C. Vosmaer. irfï
Do Indische Gids. «Full.
Verkoop van Góuvernemonts-productcn •.ié:-;'
Nedorlandsch Indië, door H. P. J. Van den Berg,",;;:
liet boschgebied óp Java's bergen en zijn be-
lang voor de irrigatie, door. J. W. H. Cordes, IB!
en IV (Slot). Slachtoffers der beri-beri.
Een Noord-Borneo-tabakmaatschappij. Dë-iïc
bureaucratie in Indië. Een monument voor;/
de gesneuvelden in Atjeh. Maandelijksche Revue
van Brochures en van Tijdschrift- en Dagblad-£
artikelen. Koloniale literatuur.-'t>Maurits,"
Een critiek, door E. Eon onderzoek naar dó:|:
beteekanis van de Wisat ia 't Madoereesch, door;
H. W. Kiliaan. Wetenschap en Industrie.
Financieel overzicht door E. Rittner Bos.
zij alleen Waren en den wég naar het vroeger
Aangeduide bosch insloegen.
Waarom niet?" zeideKlinger.»Welikschaam-
LVj';de miju te vertellen, dat ik 's nachts ga rond?
om onze woning, en nog meer voor de
réden er van. Nu ge 't mij vraagt, moet ik wel
bekennen, dat ik to veel gedronken had en mijn
verhitte bloed wat moest afkoelen. Ik zou er
h°8 met van gerept hebben, als de houtvester
mij met zijntegenspreken niet' de- woorden uit
- de keel gehaald had. Hij meent het altijd beter
i te weten. Als bij zoo, zeker van zijne zaak is
waarom gaat hij 'den dader dan niet opsporen
of ten minste zijn vermoeden nader bevestigen!"
,Qjj schijnt hem niet best te kunnen verdra
gen," merkte Grill koeltjes op, terwijl een tóvre-
H;;1'. dén1 glimlach over zijn gelaat gleed.
f>Hij kan als opperhoutvester goed op zijn plaats
IP zijnmaar ik weet niet, ik zou niet met hem
raawfcs-fe bunnen omgaan," gaf Klinger ten antwoord.
>|t Ontbreekt hem, dunktmij,aan levenservaring."
s Dat vind ik ook," verzekerde Grill. sMtiar zeg
eens, hebt gij de twee wilddieven niet herkend?"
De commissaris aarzelde met zijn antwoord.
- Jawel"-, sprak hij eindelijk, »doch ik wil hun-
ne namen niet'noemen, voor gij mij de verze
kering gegeven hebt, niets tegen hen te onderno
men. Ik beb reden om dié dieven nog eenigen
tijd te laten loppon.".
»Dat wil ik graag beloven," hernam Grill
lachend. »Gij weet, dat zij mij niet schaden en
de weduwe Stétteri bevoordéelen. »'t Is mijns
inziens ook zoó'n grooto misdaad niet, dat een
arme duivel eens een stukje wildbraad snapt."
sGoed, dan wil ik ze u noemen," vervolgde
Klinger. »Als ik niet geheel misgezien heb, dan
was de' eene de oude Lcnts. Zou dat waar kunnen
zijn?"
»Ik vertrouw dien vent niets. Hij was een der
grootste tegenstanders van Stetten."
sik geloofdoch neen, ik wit niets gelooven,
voor ik het bewijs in handen heb."
sWat bedoelt gij? vroeg Grill.
t Vraag nu niet verder, beste vriend," riep de
commissaris, sik wilde maar zeggende oudé kon
wel eens meer op zijn geweten hebben."
»Zoudt gij denken dat hij...."
sik bid u, vraag niet verder," viel Klinger in.
»Gij -weet dat ik u volkomen vertrouw maar ik
durf u toch niets meer te zeggen, dan dat ik Lents
voor een zeer onverschillig en gevaarlijk man
houd. Toén ik onlangs mét den opperhoutvester
over hem sprak, nam;'deze hem natuurlijk in bé-
scherming. Dat begrijp ik niet. Ik behoor god
dank niet tot dat onnóozele geslacht, dat zich
door tegenspraak van zijn stuk laat brengen, en
bovendien heb ik misschien even dikwijls als dé
houtvester met revolvers geschoten. Ik weet hoe
onzekerdit wapen'treft. Ik wilde er juist nog
eens de proef „van nemen en heb daartoe mijn
revolver bij mij gestoken."
Dit zeggende haaide de commissaris het wapen
uit den binnenzak van zijn overjas en vervolgde
- tZiet gij? Dit kleine ding ziet er nietig uit,
maar van nabij gezien is het voórtreffolijk in
gericht."
ilk kan tot mijn spijt in dezen niet oordee-
len," antwoordde Grill.
Toch kunt gij u overtuigen, hoe'goed het
treft," veryolgdo Klinger,'terwijl hij een blad.^
papier aan een'boomstam plakte. Toen trad hij S
een twintig passen terug en trok, zorgvuldig/;^
mikkend, snel achter; elkaar; tweemaal *al.v.v>^
>Niet geraaktl". riep hij. »Ziet gij nu wel?'';^
Hij schoot nog tweemaal, maar met hetzdfcig
de gevolg.
»Ziet gij, als het' niet aan hét wapen ;lag;.||
■dan moést'ik het doel geraakt hebben. Of dénkt-.j,'
gij dat het aan mij ligt?"-"vroeg hij lachendaa^;
Grill. »Komaan, probeer gij het eénsvmisschién^.
is uwe hand op 't oogenblik wat;;vaster."-
sik ben 'geen schutter!" ''-y
sÉn maakt mij misschien beschaamd)'"
Klinger reikte .de revolver over,; maar
weigerde zo aan'te nemen.
»Ik kan niet met vuurwapenen óagt>ta"s0m
»0ch, schiet dan tóch maar eens, raak:.oF|»
niet. Ik geloof waarachtig dat'.gij bang'zijt l^pj
riep Klinger lachend. 1 :A/k'
ï't Is geen vrees, maar weerzin," was héfe
antwoord,
(Wordt vervolgd.):}.-^.
