I
i
m
i
m
m
Per Telegraaf.
m
m
m
m
i
■€m
|ggP
mi
WÊÊÊÊ
till
"w
',e-1
r> 'I
Gemengde Berichten,
Post en Telegraphie.
K o 1 o n .i n.
Vis s c he rij.
M
Mg
m%
mis$M.
:De'p
re'.
20 -
er"-;
li-ii;
id
;a
reï?
r
ii
y-JUti
i
m
M
'Éfm
ia
M
i#
r.C
'r'-m
P y."-1>
s-xivr-Y-'?
rant'
!(jn.
>egt
»k-|;
och jj
irdt-v
'er-;ji
■de||
!aa=|
ii<».S$
;en
an.
de
8;':'
s
i-
vljniet te spreken; Allé mogelyke middelen, zelfs
bet onthouden van een'deel der dageljjksche
éi voeding,'-. om hem daarvan af té brengen,
bleken vruchteloos te zyo.
yolgeD8 de Middelburgtche Oourant heeft
het in den nacht van Woeosdag op Oonderdag
in het '-oostelijk deel van het kanton Oostburg
flink gesneeuwd. De boomen waren roet sneeuw,
bedekt en zagen geheel wit. Den vorigen
nacht vroor bet.
Den Haag. Het museum jPrins Hendrik",
alhier, werd onlangs twee achtereenvolgende
dagen bezocht' door den heer Lansdowne
Cotell, eerste directeur vaD het »Conaerva-
toire of Music" te Londeo, die zich zeer
vleiend over de inrichting uitliet, en ver
nemende dat deze instelling in Holland geen
belangstellenden steun kon vinden, den heer
Lefèbre' deed uitnoodigen met dit kabinet
zich naar Londen te komen verplaatsen, al
waar het Conservatoire hem eëne vaste cd zeer
goede conditie zou aanbieden.
Om redenen van gezondheid kon echw do
heer Lefèbre ook deze aanbieding niet aan
nemen.
Appingedani. Alhier is een arbeider,
Z. Tap genaamd, die behulpzaam was by de
graadmeting, van den toren gevallen. De
ongelukkige was terstond een! lyk.
Apeldoorn. De commissie voor bet
volksfeest, op 31 Augustus a, s. alhier, mag
zich in grooten steun verheugen. Behalve de
vele van de ingezetenen ontvangen bijdragen
ontving zy thans van H. M. de koningin eene
gift van flOO. Het voornemen bestaat een
grootsch kinderfeest op dien dag te geven,
des middags concert en des avonds vuurwerk
en bal champêtre.
Yeulo. Zondag had alhier de huwelijks
afkondiging plaats van een 71-jarigjonkroan
en één 47-jarige jonge dochter.
Het (berichtj- ;dat do prmses'-vanTeek,nicht
van koningin Victoria, tot hat katholieke geloof
zou overgaan, wordt tegengesproken.
Bij Tolosa is oen sneltrein van St. Sebastian
naar Madrid ontspoord. Verscheidene reizigers
zijn gewond. Onder hen is ook de Fransche
minister van koloniën.
v,m=!
Volgens berichten uit Weenen van Maandagna-
middag heeft boven het district Kronenburg, in
Beneden^Oostenrijk, een wolkbreuk ontzettende
verwoestingen aangericht. Ongeveer 50 personen,
onder welke een gebeele familie uit Weenen, zijn
verdronkenhet aantal ingestorte huizen bedraagt
meer dan 50, en geheele schuren met vee en graan
zijn weggespoeld. De watervloed steeg zóo ontzet
tend snel, dat menigeen den tijd niet had de wijk
te nomen, maar slechts door in boomen of op
daken te klauteren zijn leven heeft kunnen redden.
vv Mevr, Pelouze, zuster van Wilson, eneigena-
res vaii het historische kasteel van Clienonceaux,
s heeft zich bij de rechtbank aangemeld om failliet
verklaard te worden. Daar zij, hetgeen1 weinig
;bekend, sedert drio jaren handel had gedreven
t in mousseerende wijnen en dus een patent had,
;.is aan haar verzoek voldaan.
g- Zooals'indertijd gemold is, hoeft rüévr.' jPelouze,
die een'ontzaglijk fortuin bezat, baron broeder
in zijn gewaagde fiuancieele, ondernemingen met'
schatten bijgestaan.
•jVjsyg
.-•■Een aanzienlijk Engelscli edelman, lord Deor-
hurst, oudste zoon. van den graaf van Coventry,
heeft zich"nu in do Londcnseho City' 'gevestigd
jzjsjmakelaar in effecten. Jongere zoons van hoog-
gelijke geslachten, o. a. een zoon van den hertog*
g*tó;Argyll, zijn reeds'sinds jaren aan de beurs,
'.werkzaam als deelgenpoten in makel aarsfirma's
®aar dit is do eerste maal, dat de erfgenaam
v .vfin een gravenkroon zich in den handel begeeft.
V^cl;£y'~ - t—
'jljlj-De. gebroeders Orlando, te Livorno, eigenaars
0ü-\iégrootste werf inItalië, waar reeds een..
•^fóntalfvair de grootste pantsérscbépeiv-zijn jge-
hauwd, hebben bij de regeering een' voorstel
ingediend om Rome tot een zeehaven te maken,
met dien verstande, dat do oude Trajanus-haven
wreder zou worden hersteld eii een groot scheeps-
kanaal zou worden aangelegd. De regeering
heelt besloten het gewichtig ontwerp in overwe
ging te nemen-
DEM HAAG, 22 Augustus. - Naar
aanleiding van eemvry onrustbarend parti
culier telegram uit Kediri van gisteren heeft
de regeering op hare vraag om inlichtingen
het volgend telegrafisch antwoord uit Indië
ontvangen: De residenten seinen dat de toe
stand overal rustig is. Nergens is iets anders
gebeurd dan de opvatting van verdachte per
sonen, die zonder verzet plaats vond. De
paniek onder de Europeanen is ongegrond
en denkelijk een gevolg van het gebeurde te
Tjilegon.
VolgeDS ontvangen rapporten is er geen-
gevaar voor rustverstoring.
De gelegenheid tot verzending der corrés
pondentie naar Noord-Amerika via Amster
dam bestaat door middel v~o het stoomschip
P. Oalani. De laatste buslichting aan het
postkantoor te Rotterdam is bepaald op 25
Augustus a. s„ des morgens teu 5.40 ure.
De wijze van verzending behoort ophetadres
vermeld te worden.
Het Handelsblad verneemt det door den minis-
tor van waterstaat een maatregel is genomen,
welke ongetwijfeld het postverkeer hier te lande
ten goede zal komen. Tegen 4 October zullen nl.
vanwege, de postadministratie verkrijgbaar ge-,
steld worden «gesloten briefkaarten, een soort
block-nolesj mot daarop gedrukten vijfcents-post
zegel en voorzien van gegomde, geperforeerde,
randen. Da grootte dezer kaarten verschilt, wan
neer zij gesloten zijn, niet veel van die eener brief-
kaart, maar .de, inhoud er van is aan de oogen
van nieuwsgierigen onttrokken. 1
Het openen der dichtgevouwen kaart geschiedt
door afscheuring der geperforeerde, met do gom
aan elkander gehechte randen.
Batavia, 16 Juli.
Uit da verder© berichten omtrent de ongeregéld-
heden te Tjilegon Wijkt, dat alie Europeésche
inwoners van Tjilegon, behalve de adspirant-con-'
troleur van Rïnsum, zijn vermoord.
Ook is zekerheid verkregen aangaande het lot
van den boormeester 3. Grondhout en zijne echt-
genoote O. Weyermans, 'Den Gn dezer werden zij
vluchtende, op weg van Tjilegon naar Mantjak,
op lVs paal afstand van Tjilegon, vermoord. Dei
boormeester Grondhout was eerst eenige dagen
te voren van Seraog naar Tjilegon overgeplaatst
en slechts rnim 3 maanden geleden met mej.
Weyermans uit Pasoeroean gehuwd.
Men vermoedt dat ook do ontvanger te Knrang
Autoe, de heer. Sikman, met vrouw en kinderen,
waarschijnlijk tijdelijk te Tjilegon .vertoevende
als slachtoffers zijn govillèn,
Den Ï2n werd bericht ontvangen, dat de Patih,
raden Penna, met zijn gezin gered is, en goede
diensten bewijst bij het onderzoek, door den
resident én den majoor ingesteld.
Dienzolfden dag werden* een 10-tal hadjies
(volgens berekening bevonden er zich. 36 onder
do muiters) gevangen genomen, als verdacht van
medeplichtig te zijn aan de verschillende moorden,
In ='den 'nacht van ..Woensdag op Donderdag
'l rukto eeno compagnie infanterie, en cavelerie.uit.
j De broeinesten der muiters, Goenoeng Santrie en
- kampong Bedjie,werden omsingeld. Een drietal
f- schoten 'wér den op dé onzen gelost, waarna eene
j colonne dekampong binnenrukte, die dé manne-
lijkc bevolking' gevangen nam. ;ln de verwarringj
vielen petroleumlampen om,'ton,gevclge waarvan
de .kampong 'vèrbranddo. Op den terugweg naar
Tjilegon werden de dessa's Traté Oedik on Ka-
doeng verbrand, omdat do bevolking weigerde de
muitelingen aan te wijzen en uit te leveren. In
die kampongs werden vóór de tuchtiging hon
derden mannen gearresteerd, waaronder 15 hoofd-
muiters. Ook bevindt zich onder hen hadjie Kjai
Moehamad, een; sluw priester, in wiens woning
de kleederen van den assistent-resident en der
vermoorde inlandsche hoofden gevonden werden.
Voorts hadjie Nasim, eon gewezen dessa-hoofd
van Kadoeng, die in de gevangenis zat en daar
uit' ontsnapte, de oppassor van den wedono te
Tjilegon, moordenaar zijns meesters, eh 3 ont-
snapte gevangenen.
Zaterdag begaf zich een colonne naar de dessa
Merak. De paüb had een lijst gegeven van een
aantal verdacl'itoh in verschillende kampongs. Alle
hadjies hadden hunne tulbands afgedaan en zich
met gewone hoofddoeken getooid, ten einde niet
herkend- to worden. Een p'.>; hadjies werden
gearresteerd. Daarna werd gezocht naar den hoofd-
rebel, hadjie Wased, die zich verborgen zou
hebben in het huis van hadjie Kasimaneen
der,grootste medeplichtigen; daar werd echter
niemand gevonden. Op aanwijzing der eerste
vrouw van Kasiman begaf men zich naar de dessa
Tji Tangkil. Dit dessahoofd trachtte aanvankelijk
de colonne te misleiden, doch dit gelukte niet.
Het huis was zeer versterkt, en bij de komst der
cavalerie op het erf vluchtten eenige muitelingen.
Bij déze gelegenheid werd een neef van den hadjie
Kasimandie zich verzettegedood.
Daarna word het versterkte huis van den be-
ruchten muiter verbrand.
De hadjies in Tegal Wanggie gaven zich zón-
ter. weerstand over. In het huis van den assistent-
wedono van Merak, van wien men niets ge
hoord had, vond men sporen van ontzettende
plundering. Volgens inlichtingen had de assistent-
wedono zich onmiddellijk na bet uitbreken der
wanordelijkheden naar Tjilegon begeven, doch een
uur later was zijn paard ongezadcld terugge
komen. Twee uur later kwam het bericht, dat
zijn lijk op Vs paal afstands Aan Tjilegon ge
vonden was.
Des morgens werden de dessa's »Sanidjie",
«Ketileng Gedeh" en sKetileng Mesdjid open
gebroken. Men dacht er de moordenaars van den
assistent-resident, hadjie Iskak té zijne vrouw, t®
vinden, doch men vond ze niet. Toch werdén
16 muiters gevat, oridor wie 2 werden aange
wezen als moordenaars van den heer Gubbels
en diens vrouw.
Des namiddags werden o. a, nog een 25rtol
- hadjies, allen deelhebbers aan den opstand,
benevens eenige gewonde muiters, te Tjibober
gevangen genomen. Ook werden het huis en de
bijgebouwen van hadjie Oesman verbrand.
Volgens gerucht zouden de verspreide benden
opstandelingen zich in de nabijheid van Anjer
bevinden, waarop ter geruststelling der bevolking
aldaar de resident en do'majoor met tien man
cavalerie naar Anjer togen. Daar is thans
Zondag 15 dezer alles rustig. De ingezetenen
hebben hunne woningen weder betrokken.
Gebleken is dat uit de kas van het zoutpak
huis geroofd zijn f5000, en dat uit die van den
adspirant-controleur en den collecteur'elk f200
zijn ontvreemd. -
Reeds uit de vorige berichten bleek, dat som
mige slachtoffers zich maar niet klakkeloos door
de muiters lieten vermoorden. De zoutverkoop-
pakhuisfnecster Bachet, dié té Tjilegon werd ver
moord, heeft zich ni. hoogst dapper verdedigd.
Niet minder dan lOaanvaHers werdén door hem
neergeschoten.
Door den resident van Bantam is, met mach
tiging der- regeeringf 500-uitgeloofd voor ieder
die aanwijzingen kan doen omtrent do opstan
delingen terwijl er door ils Bataviasche politie
een nauwlettend en gedeeltelijk geheim toezicht -
uitgeoefend wordt over de inlandsche bevolking
van- dat deel der residentie, hetwelk aati Bantam
grenst. Van gistingkwaadwilligheid of verhoog
den godsdienstijver is evenwel niets te bespeuren.
Dat deverhalen omtrent'de aanleiding van
,den opstand nogal uitecnloopenvalt niet te
verwonderen. 'V'.
Het bat. Nieuwsblad zegt dat de opstand van
fanatieken aard is. De sluwe hadjies wisten partij
te trokken' van de' ontevredenheid der inlanders.
Men is te Tjilegon'to vroeg begonnen;, hetplan;
was alle Europeanen in de residentie to yermoo: -
den, terwijl de samenzwering nagenoeg op alle
plaatsen vertakkingen had.
Volgens andere lezing is het oproer te wijten
aan het volgende, dat veel ingang vindt en ook
lang niet onwaarschijnlijk klinkt
De bevolking in dit gedeelte van Bantam
zou buitengewoon door de hoofden zijn ge
ëxploiteerd, zonder dat dit door het Europeesche
bestuur werd gemerkt, De op enkele palen af
standsvan Tjilegon wonende assistent-wedono van
Bandja Negara lmd zich echter bij de bevolking
bemind gemaakt. Hij werd bij haar populair, doch
gehaat door zijns gelijken en meerderen in. de
inlandsche maatschappij. Het gevolg was dat
tegen hem eene aanklacht werd ingediend: hij
werd beschuldigd eene vrouw van een zijner dessa-
lieden te hebben verkracht, een foit e^hwel
waaraan misschien alle inlandsche hoofden zie*;'
eens schuldig maakten.' Door het ommegaand
recht werd de assistent-wedono van Bandja
Negara, misschien te recht, tot verbanning ver
oordeeld, doch de bevolking beweerde dat de
getuigen valsch en door den djaksa omgekocht
waren.
De assistent-wodono werd, alvorens verbannen
te worden, in de gevangenis opgesloten en zoo
doende in de oogen der bevolking verheven tot
een martelaar, die, het koste wat het koste,
moest worden bevrijd. Pas vier dagen zat dan
ook de nssistent-wedono gevangen, of hij werd
door de menigte verlost, terwijl de storm der
hartstochten, nu eenmaal losgebroktmoest uit
woeden.
Een opmerkelijk verschijnsel wordt het ge
noemd, hoe de belangstelling in liet voorgeval
lene te Tjilegon onder de inlanders alhier toe
neemt. Bijna over niets anders hoort men hen
spreken. De Maleische bladen verhengen zich dan
ook in een belangrijk extra debiet.
De procureur-generaal heeft aan deregoering-
voorgesteld, met debehandeling van het straf
geding tegen de oproermakers in het Bantamsche
een kundig en onafhankelijk rechterlijk ambtenaar
te belasten, die zich als tijdelijk buitengewoon
omgaand., rechter, geheel aan deze zaak kan
wijden, waardoor de mogelijkheid van liet teloor'.
gaan van het bewijs door een te lang tijdsverloop
voorkomen wordt, en er bovendien kans bestaat,
dat de juiste aanleiding tot den opstand aan
hot licht kome.
Naar men uit zeer goede bron verneemt, is
d? troonopvolging in het rijk van Assahan. in
staat van wijzen. Nog vóór zijn afsterven moet
die zaak door den overleden vorst zijn geregeld
in zijn testament, zoodanig dat, geheel in har
monie met de mceningen der meest nabe
staanden eene voordracht ato de règeoring
gedaan is, waartegen van bestuu. - jde geene
bedenkingen gemaakt worden. De overleden
vorst zelf had geen zoon, maar nu is als op
volger aangewezen de oudste zoon van zijn
tweeden broeder. Deze laatste was vroeger ook
verbannen, doch is mot zijne beide broeders door
onze regeering begenadigd geworden.
Met zekerheid wordt gemeld dat met ingang
van 1 December a. s. de Duitsche mails te Sin
gapore zullen aansluiten aan een voor dé verbin-
dibg dier mails met Batavia in de vaart te bren
gen stoomer, gelijk thans de Godaverij voor de
Fransche mail dienst doot.
Op het tot de Pamanoekan en Tjiasserolanden
belioorende etablissement Tjiatter, gelegen op de
grens van de residentie' Fteanger-regentschappen
zijn door kwaadwilligen eenige koffieloodsen ;in
brand gestoken. Ongeveer 1400 pikols koffie zijn -
verbrand. De schado wordt geschat op f80,000.'
MAASSLUIS. Gisterenzijn alhier aange
komen: 3 schepen, gezamenlijk aanbrengende 74!)
ton haring.
KRALINGSCHE VEER. Gisterochtend wer
den aan.de markt alhier aangevoerd438 zalmen,
die voor fl.a f 4.30 per Vs kilo werden ver
kocht. 'A/'.';';iV. .''.f-
GÖRINCHEM.- De vorige week zijn alhier
ter vischniarkt aangovoerd en verkocht: 2S zal
men, wegende te zamen 364 halve kiloprijs
f O.'JS a f 1.45.
wij
iM
Mfï
m
trl>ViA",yr
sim
