m
I'
fe
W'i{
-:"'ï
%r
ÉMM
f |Sf<ir te noodigen, déversiering hunner
£0' fls'lpg®? ««M? vlag uit te strekken Van
17 tot en mat 20 November e. k. 4
In het boofdkiesdistrict Schiedam is eene
■Sgv'fc;centrale anti-revolutionnaire kiesvereenigiog
opgericht, waarvan Be S heer J/'- Hoogéndam
voorzitter is en de heer.J. H. Houtman secre
taris, beiden té Schiedam, en de heerA,?W.
Schippers,te ^Tlaardingén, penningmeester.
1 Ter gelejgenheidvaq''he|25-jarigiregeerings-
jubilé van Z.M. den koniog vao Denemarken
wapperde gisteren uit de woning van den
heer D. F. W. Prins, vice-consul van Denemar
ken en- Zweden, en van de zeven in de haven
alhier aanwezige schepen de nationale vlag.
Jn den voor- en namiddag vereenigden zich
de Deensche gezagvoerders aan het consulaat,
alwaar zy Jop vriendschappelijke'wyze door
den^vice-cooaui werden onthaald. Menige
dronk werd gebracht op Z. M. den koning en
hoogstdeszelfs huis','alsmede op dén bloei dér
Deeosche-vloot.
Gisteravond trad' te Vlaardingen in de'vér-
ga'dering 'dér kiësvërëën^^
ale'fsprekér op dè heer W.Sixicandi'daat
der liberale party voor het lidmaatschap der
T.weedé Kamer in het kiesdistrict'Schiedaml
Spreker begon met de verklaring af te leggenj
dat het hem hoogst aangenaam was, aan het
ÉPI
JPÉ
Gaat men de feiten tiajtdit' vindt mén'nü i -
arbeidende klasse vry wat beter over het
Bejaarde ouderwijzere verzekeren, dat de kin-
Ikwaad:! wwke!o®8tieid.,''Zeker^^^kw^ti.«4j
bestaak hééft alt#besta.
'want zijn eri
"geloos of oyergegèven aan hégmisbruik.vsih^l
sterken drank! Een vraag ïs het^ecbter.^^
die werkeloosheid thans grooter afmeting néeft
dan vroeger. Zeker is in onze groote steden,
met name Amsterdam en Dén Haag, het getal
der werkelooaen groot, doch de natuurlijke
oorzaak is niet ver te zoeken.Gedurende dé
laatste jaren bestond er in die groote steden
.- 'vwiiwaii-ru° w.'uiii'.yAisö
een: bouwwoede, die honderden en duizenden
arbeiders naar die middelpunten lokte: Daar,
onder was ook een tal van minder bekwamen,^
?- bg^hefc gebrek
gemakkelijk wérk vonden. Thans is dié lust
om' te bouwen, voorby de beschikbare kapt-
talen zyn uitgeput; op'actie volgt reactie;
bet getal der werkeloozen werd groot. Maar
evenals de ooraak voorbygaand is, zullen ook
óm te "Vtaafdibgeh als Vpréker óp te treden.
Wy staan aan den vooravond \n eon groot.
nationaal feest, "een''"feest,'\waarbjj wy het feit
hérdènkén, dat vöör' 75 jaren hét vaderland. i
weer vry wérd. Partijstrijd had ons land ih
slavernij' gebracht'en' nüj na 75 jaren, is ons
land alweder in één 'feilen partystryd gewik-
kejd. 'Gelukkig, dat ten minste io éeo opzicht
eenstemmigheid beerschttrouw aap ons
voratenbuisV En mocht een binnen- of bui-
téniandéche vyandhet wégen, Oranje aan
v te'Wen, spreker ie overtuigd, dat aller leus
zal biykenMet GÓd. voor vaderland eu
-,.\sjOrapjel
jÉI?''' De j heer Six meende er yerder op te moeten
wyzen^ datv ménigeen'' b'u de algémèehévèr-
kiezingen van ..Maart het afgekeurd - had, dat
ill de candidaatzich in contact stelt roet de
^PÏfï
en dat biyken.
Eu nrmoede wordt er zeker ook
veel geleden zelfs, maar wederom is de vraag
gehalte des legersaanmerkelyk. verbeterd
wofleh.*ïEchler-vtffklaart'spreker zich'tegen'h
algemeenen dienstplichttegenwoordig kost
ons
^twintig millioen guldentot welk bedrag zou de
"Oorlogö^ïGffrootiDg Diet stygeovindiep het getal
Émilicien8 vamfiOOO tot 3800 ifo a l De bewe- I
steed, toeh deu armen gezinnen ten komt,
;;boudt volgens spreker geen steeks Die/som P
I'
f wordt niet opeens,'doch in termynen', gewoon-
lyk^by^kleine^gedeeltenuitbetaald,veo dat
•^gel^dient; in ,den-regel voor heel wat minder
4: ëclële 'doeleinèen dan voor het onderhoud vnn
een gezin. r
l Zya!nu\bëdoëldei verbeteringen éri bervor-
mingep te wachten van de nieuwe regeering 7
Volgens een der voornaamste '.organen der
clericale, partyDe Zijd, nieti Genoemd blad
schreef toch: hervormingen en verbeteringen
Jtuöhen- wachtenwant wy hebben de benóè-
mingeo. Hier. komt eigenlijk de aap uit den
"rnquw^^ deverkiezingen
zjjn standpunt beter gedaan mette, zeggen
i wy hopen op Be'benoemingen.
Eén wetsvoorstel van dë nieu we'regeering
had spreker teleurgesteldhjj bèdoelt hét Ó'nt-
In 1886 bezochten 440,800 kinderen de open-
bare scholen; alle bijzondere,-zoowel kerkelijke
als niet kerkelijke, telden slechts 166,000
leerUpgep. ..Het dry ven der, clericalen, om de
legen zijn in' de meening, dat'ons land ineen
len],'d^SSai,^h,!^:
Wr
ifgèwÜ8^:;yhbXHöutóiif>4^S^
onwaar. Minister Van der J
verdédigd, niettegenstaande. ^nfanti-revolP
tionoaire overtuiging.' v v
men hem by de tegenparty de man
..resolutianoemt, (.omdat.,hyIdowet "'v'aa''18i7ff^,l®j
-Kamers dér
f*<^^fte|s|w|>r|iging|aao^eëwii| r|B«wr
den koning 3ekrachtigd, en zou het nU'nis4fi
eendaad 'van dr'groótsté
teit geweest zyu, die wet niet uit te voerenT. -
Bovendien, met menige bepaling was ook
spreker zoo hoog niet ingenomen, maar hé»
kon men ooit beter de waarde der wet ba-
(8
I
6
4»
li
v
heeft dan ook de tegenpartij moeten ver-.
klaren,, dat hy baar etrlijk :heeft uitgevoerd^, ':\y
en daar draagt spreker roem op.t Als minister
'heeft hy'dëzelfde-begihsëlen vérkonBigd'ais/
heden, su by candidaat is voor de Tweedsr "i-r*
-«Kamer. Toen het schooltoezicht in Limburg
uit jde openbare-scjio^en; het. kr.uisbeeld wildé
verwijderen, heeft-spreker aan die richting 4/
i weerstane! 'gebó'dènV *de 'tiSÓ-rèilöluUBnmlrBr^v- v
party, anders zóó handig mét afkeuren; zweeg,'f 405
beducht zéker voor een breuk met de Katholieke^ n!
bondgenooten. Is de openbare school onbruik-- 'M
.1.- ie >i.r /-h v, .k-*1 --e».
baar, dan zy..is bet;alleen?voor de kindereu. -;:;.f
f' b 8Sf!
van den godlppcbenaar, dje|ook hun de zege* -
I P'
ai
t°
ëc
hi
V:
hc
ee
ev
in
wi
-4:ifefe
De.toestand -van den/inioi8ter--van marinen:-.;
was gisteren vry zorgelyk./ - - (PTad^/j
/0:/'/;4:... -/
/•//de
eei
Uil
all-
me
ut«
om
sta
bre
var
gro
'i
ure
par
sch
de.
sch
i|i
dóó
vaa
vuu
"0É
twe
bad
der
a'fge
toer
en'!
'B
zjjn
inge
'tot;
p-Di
Jiijn l
hééft
0%//D(
m'
.^.'$i5danP.
IHg/vaS^
-y man:
0*' zkh*"r
I^NóVéi
..-0 17*
'WY
p*34
woosHuw vnu tvuuuuiouuv vuiaiuiiu^ mi nm»
.-. S, .v
.1. Wil»! |l»» H>WU -HU HVU KI WV*
7» ,e>
«K V
immer
1 ri <s
ders geweest, onbekwaam
•V'Vvó'' rv4C*Vl-W" J -
©ksjh
V kiezery. Hoewel .s^rékéy ^etjimpera'tief 'man-
m:;\ daat ten stelli^t^aiwjjst, ziet hy ,er niets
bedenkelijks .in,,dat de candidaat persoonlyk
zyn gevoelens blootlegt voor ben, wier ver-
Sfeï.vH tropwenhy vraagt; de kiezers hebben er
jeifs récht op, den, man volkomen te kennen,
'wien. 'de belangen van het Vaderland zuilen
worden toevertrouwd.-
'i Veel wordt.thans geëischt van de regeering
fti'rwiy.: velen meenen, dat de overheid tot alles ia
v ctaat is. Die opvatting is algemeen geworden,
vooral na de algemeene verkiezingen. Dat de
IpgV.kerkelijke partyen V leniging ..wisten voor allé
^^;!!,kwaad, werd, luide verkondigd piles zou
veranderen, als maar eerst de regeering in'
pfv-. baar handen was. De kwijnende nyverheid,
p! de toenemende verarmingdat alles zou
eindigen met het optreden van een nieuw
kabiDet. Nu weet spreker wel, dat iedere
mi1' regeering tyd noódig heeft om hervormingen
kW'?"'-' Id ï.te.;vperep,; maar op .tweeyerschynselen
wilde hy toch wijzen. Geen grooter bêschuldi-
'vi.:'; ging tegen de liberalen wisten de clericalen te
bedenken dan het weelderig beheer van 'g lands
geldmiddelende schatkist was berooid, de
druk der belasiipgen ondraaglijk. En wat zien.
by de indiening van debegrootingf.
;il: nDat zjj volmaakt gelykt op al de vorige 1 Van
l'i bezuinigingen geen spooritaootdekken 1 Zelfs
legt de ahti'-revolutionnairé minister.van fioac»
ièv Ci8- openlyk de verklaring af, dat.de toestand i
onzer geldmiddelen zoo in alle,opzichten her
V vredigend i8 al8niemand dorst' denken.'
pfe!' Voorwaar geeu gering woord: van lof voor deA;
liberale partij, voorwaargeen beter logen-
ztraffiog vod de clericalen.
Er..zop.;er wezenlyk we! zooveel waars ge-
j.'il
■I ;vdl'ii nt-S-M! '-il1 \ni- ttloS-U' 'i-iTTrti
'.!i' j )Vi'.v. -;lL- m'. ■-•'u ;v'.Erü.'.T'
is de armoede thans grooter dsn vroeger. Beu
bewering voor of tegen is niet voldoende
sléchts cyfers zya hier één veilige gids!Eh
die cyfèrs spréken duidéiyk' genoeg.'*' Vah'!
1873. tót 1885'is ónze bèvóikingmètfiÓO.Dpo!
zielen toégenomenhiéttegèbstaande dëzé ver-
mèëëdérihg' daalde hét'getal beBéeideh, van*'
wélken aard ook, in hetzelfde, t y d vak van
92.000 op90.000. In 1875 bedroejg1 de gè^
zamenlyke' ihleg aan alle' spaarbanÜèh '23!
milfioèn'gulden,'in 1885 55 miïiioèh guldén!^|
per 1000inwoners 39,in l885,'/was dit
stegen tot 88. Niéuëgecfltaandë de malaise r
blykt vooruitgang ëh draagkracht üit'het lëi^
.dat- ér.'in '1876 103.000 belastbare huiabe^fi
dienden waren, in 1886117.000. Vooruitgang ,-
i blykt uit het feit,'i dat l iu'1865 da post 6";:
brieyen of briefkaarten per hoofd verzond, in
1875 14, in l885 20. In l877 bedroeg het
aantal;.telegrammen 2.400.000in 1887.
3.3Ó0.000, niettegenstaande r het tarief ver-
hoogd is. Io,,1875 yervoerdepde spoorwegen
6.700.ÓOÓ reizigers,, in. 1885 10.200.000.
Grooter draagkracht der bevolking wordt ook
onzer belastingen: zoo zyn ook .voor, 1889*.
byoa alle. middelen .boogër geraamd dao voor
188&
Hoeveel goeds .er. dus ook nog in ons land
te. vinden is; zeker is bet,dat hervormingen
.en verbeteringen noodig zyn.,De.tyd schynt-
*ÏÏPy,- yppr pen.herziehipg. van ons
befasM D ëste ïsé 1 -Ee q Ie e mte ïsih e t zek erl d afc -
het kapitaal, in pprteleuilla nog steeds onbelast
Kasaer, alzjjne krachten.; zal hy inspannen i,
tqt .inyoeripgjdier,hillykë belastiDg. Ook is de.,
patentwetzeerverouderd -en .eischt dieiOp.de/.
volgen8*8prekersmeeniDgi8hetdripgendst
noodig herziening der gemeentewet. 'Na dé
wet .van 1885,..waarby 'den'gemëentèn hét
aandeel in de personeels belasting ontnomen,
werdhebben 'zy bovenal behóéfté aan een
ruimer regeling. ic
i' Vao5 de' 'eëne belasting komt men op 'da!
andereen 'zob' sprak1' dë heer Six Verder over1:
üs'nationale ihilitië. Ook^ hiér' hëérscht oh-
recht; de plaatsvëfvaDgiDg'Biè'nt^afgëschaft^!
daar "dé! bpofilering /in^gël'd'''vóór 'dën^méér-
gëgoêdë/waarvoör'Óy 'zielf onttrêkt'.aah zyn*
plichVJ1 hiét géryksfaat'mét'ilè opoffènng'voor!
de lagere aUnden; die DaeoigtDaal een kost-
-fes. ?p,-a
'ib
v
ten. Hg had gehoopt, dat niet éhk'él die wya-
gingmaar t'égèlyk een aantal verbëteringeo,u:
wat1 bet kiesrechtaangaatzouden worden'
ingédieDd. Die tèléurstélling wordt ëctóé'ry
opgewogen door een verrassing; verrast wasVf
spreker door dé verklaring vah één der minis
ters,
van graan
rechten is. Het program van actie behelst ook
een artikelwaarin 'aangedrongen wordt op
herzienipg onzer tarieven ih verband met'dié'
van andere landen,' op herstel der difféiéhtiëèlë
Rechten in IridiS'inéén: woord artikel
if?idat kort tè omschryvéo is mét éeo woord'
J^protectië. Meb zy! échter 'voorzichtig mét op
li^dé 'rechtërzydé te bouwende üathoiiéke Lim-
l^burgersverklaren z^ch on vérholehvoor graan-'
'rechten. Vërstërkibg' der "gelederen vah voor-
.standers van" hét' vryhandelstèlaëi1 is 'dus een
dringend vereischte. Ih hét b'réede zet spreker
nog eens voor .dëi. duizend en eerste maal
uiteen, waartoe protectie leidt, een zaak zoo
eenvoudigdat ieder die denken wil, gevoelt,:
wie 4 slechts voorstanders van bescherming
wezen kunnenegoïsten.
dat krachtige .wapen in de hand der clericale i
party. Niets liever, zag spreker dan dien stryd -
geëindigd, doch nooit ten koste der openbare
school, want de openbare school is de nationale
Schoot. -1
•v'S» rfo».* -fro-'-fii-y'Jrtilb
winner naar het leger moeten zien vertrekken.
Óoï-' xal" door''pefsoonlyten 'Bieustpficfel 'hé??
- tnnumovt -zsö ia'iqwfi t os -.wa op .w
stige school, om geen poging onbeproefd te
laten, haar van den godsdienst te vervreemden,
noemt sprekeroa:verantwoordelijk. Onze open-i?
dienstigde wet., van 1878 schreef: den ge-
meehtebesturen .het/.zelfa als- plicht voor',,i
lokalen voor godsdienstonderwijzers zoo noodig
verlicht en/verwarmd beschikbaar te'Stellen, b
.i jgelastte.zells "/uren s' in'hétleerplan aan te
w'yzen voor leerstéllig onderricht in den góds-:'
dienst.Noch - in de wet' vah -:'57| noch in:dié
van i.'78=vindt men met een enkel woord hetV;
gebruik- van1 den bybel verbóden.' "Slechts -
kerkleer wordti niet onderwézen,: /wat' ook^
onmogelijk: is in een land als het ónze.'Móest1
i.' dat geschieden,' danwa'reh'ih iéderegemeecte",
i scholen noodig voor sjrnodalen, voor dóieeirèn-^
»II>
heeft m
'j.'V,"v; £)0 t^QQ3^Q(] 'V8P -an."JminiotOfln. fYlflfIlflPi
"oij "üJ/ J i -/ .tiél'uj'rr tvjjtuvwj} -iocccïi-i 't'ftuic :>-•nioj;;ou-:.ij;iij 1 was 'gisteren *-vt'y -
Cj- w» ¥*-»"• iVB-fV'H- ïS'-JS- -SS';
:m i?
SIS
aingen van den godsdienst wil onthouden.
Ten. slótte, meent de spreker niet alleen zyoSSlp
„j3 t 'i ct tJj'Tfja aïïii.i tm.%iïir«s®w
politieke overtuiging, doch ook-zyn godedien^v^M
stige aan de kiezers te moeten meedeelen.
Tot zijn oiiuittproislijkó dankbaarheid kam-
tpreTcer verklaren, dat. hij eteedt, in alle tm- j
etandigheden, zijn iteun, zijn moed'en tijtr
levenekracht ontleend heeft aan een onom~
stoote/ijk geloof in het Evangelie dei kruitet,
Maar buiten dat geloof duldt hy geen juk-'
van menschen. T
En juist omdat het geloof 'nem zoo dierbaar
is, ziét hy met zooveel smart, dat er partyem'
zyo, die; het christelijk bewustzijn der natie1
misbruikén tot het bereiken van tiuo politieke-'
bedoelingen. Een christelijke staatkunde pre--''
diken dieleiders'aan het volk." :Ee'n-cbris^
telyke staatkunde is er nieC evenmin als eé» f
christelijke sterren kundeeen !christelyke-
wiskuhde of een andere tak: van menschelyk-
bedr'yf of wetenschap. Een goed christen ban j
tevens een staatsman zyn, maar hy is dat-V-,
niet, omdat hy christon is. Byzyncbristelyk
geloof is spreker overtuigd van bet goed/
recht der liberale: beginselen, waarvoor hij/
ook steeds pal zal staan. 4
De spreker eindigde ten slotte met een -
wensch voor het welz'yn van den koning en<
het. prinsesje. i;
Een luid applaus, dat reeds verscheidene--
malen tydens bet uitspreken zijner rede den
spreker de overtuiging had-geschonken, dat; 4
het grootste getal, zyner toehoorders zyn
gevoelen- deelde,viél^den keer.?Six" ten deel.44
Dé voorzitter van Burgerplicht", de heer
P. Kikkert Hz. vroeg by herhaling aan- de;
aanwezigen, waaronder zich ook anti•libéraleo
bevonden, of 'iemand ook met den spreker"
in debat wenschte te treden, over eenig"
onderwerp, hetzy aangeroerd of niet. v
Niemand rder .aanwezigen verlangde echter-
het woord i waarna de heer-Kikkertden; v
4 heer Six bedankte voor de wyze, -waaróp
1 zich aan de kiezers had voorgesteld, tevens-
den wensch ."nits'prèkënde binnen '- weinige;-,
4dagën dén h[eer' Six-'al8! onzén'!njéuwen afgooi
vaarBigdé te kunnen geiuk'wenscheb. 4/.
—•'-•'ij- t. 'i
j'i.: Tot rapporteurs ';ovér::-:hët wetsontwerp;^/^
i houdende"* maatregelen- -tegen overmatigen-1
ll/Mfkniil 'i «nW «aiinilifva nAponnan vvnil tiza n' 7U K''»>-r'i©lf
w
:44/;:.g«
04' ff
la
4 - -iVt
'Ml!
iÉ.'W
bas
oei
jet(
en
zioc
Zat
uitd
-V—V -
