PICCIOLA.
Zaterdag 19 Januar
N°. 7163.
A0. 1889.
Feu 11 e t o n.
Dr: ©-©n-yeertigste Jaargang.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag.
Buiteniandsche Berichten.
UITGEVER': J. ODÉ.
duitschland.
CHIE
ËOL RANI.
OBBAVi HiBHl, B, 1«A.
Advertentieprijs: van 1—10 gewon, regel» nut
inbegrip van een. Courantf lflly
Iedere gewon, regel meer.4$
Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal berekend.
A.B0NNKMENTfl"SiJ8per kwaru
franco per post, door het geheele Rijk
Afzonderlijke
In de zitting van den Ryksdag op gisteren
heeft, bij de behandeling der ryks-spoorweg-
hegrooting, dr. Petri de bezwaren uiteengezet
«welke het gevolg zijn van de gedwongen pas
poorten in Elzas-Lotharingen, daarbü aan
dringende op intrekking van den maatregel.
De staatsminister von Bötticher antwoordde
dat voor het oogenblik de maatregel nog on
misbaar is voor het behoud des vredes en de
•bevordering van de welvaart des rjjks.
Da Nordd'Uitcfte Allgemeine Zeitung ver
klaart dat het bericht m de Kreuzzeitung
omtrent de ongesteldheid van den rijkekanse
lier een verzinsel is. De kanselier deed gisteren
zyne gewone wandeling, en had des avonds
gasten, waaronder de Afnka-reiziger Wolf.
Trouwens de rijkskanselier heeft sedert zijn
terugkeer dagelijks gasten aan zijn tafel en
tot laat in den avond gehad.
- Do Pcichtanzeiger meldt dat de keizer den
minister van justitie, Eriedborg, het door dezen
aangevraagd ontslag verleend heeft.
De rijkskanselier maakte gisternamiddag een
wandeling in den »Thiergarten" en bracht,
terugkeerende, een bezoek aan Engeland?
gezant.
Volgens de Polititche Nachrichten heeft het
wetsontwerp tot reorganisatie der veldartillerie
niet ten doel vermeerdering der batterijen,
maar om aan een gioot aantal batterijen eene
bespanning der zes stokken, welke tot elke
van deze batterijen behooren, reeds in vredes
tijd te verschaffen, en aan de veldbatteryen,
69.
Charney bleef na dit betoog, door Girhardi
op den toon der diepste overtuiging, met ernst
en warmte uitgesproken, een oogenblik naden
ken.
Maar, zeide hij toen, als da wereld door
iGod geregeerd wordt, waarom dan zooveel
misdaden in den boezem der menschelijke
samenleving, en waarom al die rampen in de
natuur? Ik bewonder met u de verheven ver
deeling van de taak der geschapen wezens; ik
duizel bij dat treffend geheel; maar als ik mijn
•blik weder op den mensch sla.
Lieve vriend, viel Girhardi hem in de
rede, beschuldig God niet van de dwalingen en
verkeerdheden der mensclien, zoomin als van de
uitbarstingen der vulkanen. Hij heeft de stof
aan eeuwige wetten onderworpen, en Zijn werk
gaat voort, zonder dat het vergaan van een
.schip in den storm of 't verzinken van een
f 1.85
2.50
- O.IC
overeenkomstig- de inrichting in Frankrjjk, be
spannen munitiewagena
Dit zou het mu imum zjjn, wat met het oog
op de grooiere getalssterkte der Fransche
veldartillerie, die 576 stukken meer telt dan
de Duitsche, moet verlangd worden.
De Votiitche Zeitung een vrijzinnig blad
geeft toe dat GefTcken door een openbaarma
king, waartoe hem geen verlof gegeven is en
welke derhalve indiscreet iseen zedelijke
fout begaan heeft; maar daardoor wordt de
buitengewone beteekenis van het dagboek in
geenen deele verzwakt, en het beproefde
proces ook Juridisch niet gerechtvaardigd. De
overige bladen zwijgen nog over de openbaar
gemaakte bijzonderheden,
De in den Beichtanteiger openbaarge
maakte akte van beschuldiging in de zaak-
Geileken bevat in werkelijkheid niet veel
nieuws, want dat prof. Geffcken tot de open
baarmaking van het dagboek niet gemachtigd
was, en dat hg tot dien stap overgiog uit
geschiedkundige beweegredenen en ter vol-
tooiing van bet beeld van keizer'Frederik,
wist men reeds. Evenzeer is de beschuldiging
bekend, dat prof. Geileken handelde uit vijand
schap tegen den rijkskanselier en om dezen
omver te werpen.
Het grootste deel der akte van beschuldiging
>3 gewijd aan het betoog, dat enkele plaatsen
uit het dagboek geschikt zjjn om de betrek
kingen van Pruisen tot het ryb, zoomede die
van het rijk tot de buiteniandsche regeeringen,
te benadeelen. Dit is, volgens de akte van
beschuldiging, o. a. het geval met hetgeen de
toenmalige kroouprios op 25 Febiuari in zjjn
stad door eene aardbeving, eenige stoornis in
't geheel teweegbrengt. Wat zeggen eenige
menschenlevens op aarde, wanneer hun geest tot
een eeuwig voortbestaan is bestemd En wat
afdwalingen en misdaden betreft, Hij Iaat ons
zelf ons gedrag regelen, 't Bewijs daarvoor is
do onafhankelijkheid onzer hartstochten. Ik heb
u aangetoond dat de dieren gohoorzamen aan
't instinct, dat alles en op dezelfde onveranderlijke
wijze leidt en bestuurt. Zij volgen blindelings
den voorgeschreven weg en bezitten geen
andere eigenschappen dan die, welke aan hunne
soort uitsluitend eigen zijn. De mensch alleen kan
deugdzaam en ondeugdzaam zijnhij alleen heeft
een vrijen wil. want voor hem alleen is de aardo
een oefenschool, de plaats van voorbereiding
on beproeving. Het goede, dat wij hier zaaien,
zal eerst hiernamaals voor ons vrucht dragen.
O, denk niet dat God het hart des boozen kan
veranderen, zonder het te doenDat Hij den
rechtvaardige zou laten lijden, zonder hem
eene belooning te bewaren! Wat zou Hij dan,
ons scheppende, gewild hebben Als wij reeds
hier op aarde den prijs voor deugd of de straf
voor onze misdrijven moesten ontvangen, als
hier onze eindpaal was, dan zou alle voorspoed
een eer zijn, maar wie eensklaps door een
dagboek schreef: ^Thiers wilde niet toegeven
aau Bismarck's verzoek om ons Luxemburg te
verschaffen", waarop toen het alternatief Metz
of Belfort werd gesteld. Daarover wordt in
de akte van beschuldiging gezegd: «Deze
mededeeling had tegenover de Luxemburgsche
en Fransche regeeringen, in het belang van
het Duitsche ryk, geheim moeten gehouden
worden, ^waut zy is geschikt om de mogend
heden, die, de onzijdigheid van Luxemburg
gewaarborgd hebben, en de groothertogelijke
.Igeeringen zelve, roet wantrouwen te ver
vullen omtrent de oprechtheid der Duitsche
politiek.
Van belang is nog dat prof. Geffcken,
zooals in de akte van beschuldiging wordt
aangevoerd, de schrijver is van de twee procla-
matiën, welke by de troonsbestijging van keizer
Frederik zjjn uitgevaardigd en tot opschrift
hebbenAan mijn volk" en nAan den Ryks-
kanselier". Voor de vijandschap van prof.
Geffcken tegen von Bismarck getuigt dit in
elk geval niet.
Wat de rijkskanselier met de openbaar
making van dit stuk echter voorheeft, is niet
recht duidelijk, want het is niet te denken
dat hjj zich daardoor slechts tegenover de
boudsregeeringen en het publiek heeft willen
rechtvaardigen, en zoodoende het Reichsgericht,
dat geen termen aanwezig achtte om Geffcken
in staat van beschuldiging te stellen, een slag
in het aangezicht geven. Wellicht is het hem
tegengevallen dat in de jongste zitting van
den Rijksdag de vrijzinnige party de zaak-
Geffcken niet heeft aangeroerd en wil hij haar
daartoe thaus uitlokken. Is die meening juist,
bliksemstraal getroffen wordt, een schandelijken
dood sterven!
Charney hoorde met verbazing hoe dje een
voudige grijsaard zoo welsprekend werd door de
overtuiging, die hem bezielde. Hij zag hem met
onafgewenden blik aan; hij bewonderde zijn edel
gelaat, schitterend van den reinen glans, die
zijn godsdienstig gemoed vervulde, cn de twijfelaar
gevoelde zich diep aangedaan en werd door
drongen van den geest, die van den ouden man
uitging.
Maar, mompelde hij eindelijk, als dat
alles zoo is, waarom heeft God ons dan niet
de stellige zekerheid onzer onsterfelijkheid ge
geven Waarom ons de mogelijkheid van twijfel
gelaten
Zou Hij dat gewild hebben, of liever
t zou - Hij 't hebben kunnen willen? antwoordde
Girhardi, stond plechtig op en legde mot vader
lijke teederheid de hand op den schouder van
zijn vriendDe twijfel is ons mogelijk
nuttig en noodig om den hoogmoed onzer rede
te temperen. En wat zou deugd zijn, als wij
zonder strijd zeker waren vair belooning? Wat
zou er van onzen vrijen "wil worden? Do ge
dachte van den mensch is onmetelijk, maar
niet oneindig; haar gebied is groot om tot bet
Bl
dan zal zeker ook het iocidant-Morier niet
onbesproken kunnen blijven.
ENGELAND.
Peutert Office deelt den inhoud mede van
een brief van Stanley aau den sheik Ben*
Mohamad, van 17 Augustus jl, uit Barna of
Banalya, waarin h'y zyne aankomst aldaar met
200 lieden van Enaia-Pacha meldt.
Uit Zanzibar wordt gemeld dat het katho*
lieke zendingsstation bjj Pubu den 13n dezer
door opstandelingen is overrompeld. Twstf
broeders en eene zuster werden vermoord,
drie broeders en eene zuster gevangengenö*
menslechts den broeder is het gelukt ziob
door de vlucht te redden.
Blijkens door den Portugeescheo consul*
generaal te Kaapstad openbaargemaakte
officieels stukken, heeft de Portugeesche reges*
ring gelast dal de Lorenjo Marqué-spoorweg
den 24n Juni e. k. voltooid moet zjjn, op straffe
van vervallenverklaring der verleende can*
cessie.
Deter dagen is in Pudget Sound eqne Brit»
.sche sloep, afkomstig van Victoria, aangehou
den, met twaalf Chineezen en eene groots
hoeveelheid opium aan boord, bestemd om ia
de Vereenigde Staten te worden binnenga*
smokkeld.
F 11 A N K It IJ K.
Volgens de Mouvement Oêographigue bracht
de stoomboot Stanley waarschynlyk nieuws
over den beroemden reiziger van Stanley
Falls naar Leopoldsville, Da stoomboot ver*
trok den 30en September van Stanley Pool
en had aan boord luitenant Van Kerkhoven
en de voorhoede van de expeditie, jiie belast
besef zijner waardigheid te komen en hem in
staat te stellen zich tot God te verheffen door de
beschouwing Zijner werkenbeperkt, opdat bij
zijne afhankelijkheid van dienzelfden God gevoele I
De mensch moet hierbeneden slechts een inzicht
krijgen, en het goloof moet het overige doen I
Vader in den Hemel l riep Girhardi uit, terwijl
hij de handen met geestdrift vouwde en zijns
vochtige oogen ophief: Geef mij de kracht
om dezen in het stof nedergezonkene, maar dis
tot U komen wil, geheel op te heffen! Verleen
mij Uwe hulp om die onsterfelijke ziel, zich
zelve onbewust, haar vlucht te hergeven I
Mochten mijne woorden zoo overtuigend zijn,
als mijn hart overtuigd is! Maar ik zegen bet,
dat mijn zwakke stem gesteund wordt door da
eenstemmige getuigenis der geheele natuurt
En reeds een bloem en een insect waren vol*
doende, om Uwe almacht te verkondigen, den
mensch zijn toekomst, zijne bestemming to
openbarenO, dat die bloem dan na haar werk
voltooiel Wordt zij niet als al Uwe schepselen,
o Godbestraald door Uwe zon, en vruchtbaar
gemaakt door den adem des levens, die van U
uitgaat
IVorit vervolgd.}
1