Gemengde Berichten.
Ten einde deze plaat meer algemeen te ver
spreiden hpeft de firma D.Van S'yn en Zoom
te RotterdamBierhaven 27, haar op stevig
papier afzonderlek gedrukt en tegeo 10 cent
«tuk met belangrijke prijsvermindering bjj
meerdere exemplaren, verkryghaar gesteld,
Amsterdam- Voor de kiezers uitdedis-
tritsald-ehng VIII der kiesvereeniging »Bur-
gerplicht" werd Donderdagavond het woord
gevoerd door mr. W. H. de Beaufort. De
spreker wenschte, zeide hg, de aandacht zgner
hoorders te vestigen op de positie, door de
liberale partjj op het oogenbhk in Nederland
ingenomen, op hetgeen zjj kan bydragen tot
oplossing van de door de regeering aanhangig
gemaakte vraagstukken,
Groote grieven zjjn de liberale party ten
laste gelegd, zoowel vóór als bg de verkie
zingen, waarvan er enkele door den spreker
werden weerlegd. Zoo het verwijt aan de
liberale pariij gedaan, dat zg den Atjeh-oorlog
op hare rekening heeft. Daartegen komt
Spreker op. Oos prestige moest gehandhaafd
worden misschien zyn er in het beleid van
den oorlog wel enkele fouten aan te wgzeo,
maar die worden in eiken oorlog bedreven.
Maar de oorlog op Sumatra's westkust was
Sen eisch, evenals Engeland ia zijn koloniaal
verleden zoo beihaaldeljjk voor het'.alfde geval
fieeft gestaan, en nu onlangs Duitschlaod
veder op de Oostafrikaaosche kust.
Een der grieven tegen de liberale paitij was,
dat zg tegen godsdienst zou gekant zgn. Dat
ia onjuist. De liberale partjj is overtuigd dat
{terk en staat zooveel mogelgk gescheiden
behooren te blijven. Aan de liberale partjj
hebben de Roomschen te danken, dat zjj in
i853 geljjbe vrijheid in alle opzichten ver
wierven, dat de bisschoppen hersteld werden.
Ai wat de Roomschen aan kerkelijke vrjjheid
genieten, hebben zjj aan de liberalen te dan
ken dat wordt du vergeten, Nederland is
Op het oogenbhk in Europa het land, waar
ia kerkelijke vrjjheid het grootst is.
Io vele landen bestaan uitzonderingswetten
(«gen kerk en geestelijkheid, io ons land niet;
to spreker ergert zich altjjd, als hg in de
aati-revolutionnaire pers hoort gewagen van
Onderdrukking, van gewetensvrijheid.
Die klacht komt voort uit de bezwaren
tegen de onderwijswet. Het hoofdbeginsel der
wet van 1857 de neutraliteit is te
danken aan mannen, die niemand vaa ongods
dienstigheid zal verdenken: de streng gods
dienstige Vao der Brughen en Van Rappsrd,
De fout van de anti-revolutioooaireu is ge
weest, dat zij na '57 een verkeerden weg
zgn ingeslagen. In plaats vaa hun geld te
bestedea aan den bouw van eigen scholen,
hadden zg moeten zorgen voor een deugde
lijke godsdienstige opleiding vao de onderwij
zers, die voor de staatsschool bestemd waren.
Spr. noemt de bewering dat ooze staats
school een moderne secteschool zou zjjn, eene
legende.
hulp gesneld was. Hij overlaadde bet doodsbleeks
meisje zoolang met liefkoozingen, tot ze eindelijk
U)t baro bezwijming ontwaakte, Toen zij het
hoofd ophief, richtte zij het eerst hare blikken
naar Herman. Deze stond met de handen voor
't gelaat en zag het niet, zag ook niet dat het
meisje, door Sidin geholpen, overeind rees, zich
vrij kalm van hare plaats verwijderde en haren
heer op diens bevel volgde, waarna ook de
Utenigte zich allengs begon te verstrooien.
Sidin deed Herman uit zijne wezenloosheid
opschrikken, toen hij hem in het oor fluisterde
»Gij hebt geen minuut te verliezen, heer
]k weet waarheen men Elima brengen zal. Ik
heb het afgeluisterd, toen Li-Tschung met de
politie sprak. Hij heeft een buitenplaats aan den
oever van de Tjili-wong, op eenigen afstand van
ftampotiglmli. Zij is eenzaam gelegen. Ik ken
haar wel. Daarheen zal Elima vervoerd worden."
Weet ge dat zeker?" vroeg Herman, terwijl
hem eene hoopvolle gedachte door het hoofd
pcboot, die hem de krachten van lichaam en
Yolgens getuigenis van een leider der katho
lieke partjj, het lid der Eerste Kamer De
Brujjn, was de staatsschool in het zuidsn des
lands een katholieke secteschool. Van ver
grijpen tegen de neutraliteit is in aide jaren
der wet nimmer gehoord; zoodat, waaneer
men voor zulke sprekende feiten staat, er
tocb zeker geen sprake kan zjjn van een
moderne secteschool.
Üe liberale partjj heeft op het oogenblik
op vier punten van wetgeving hare aandacht
te vestigenlo. de administratieve recht
spraak 2o, de sociale wetgevingSo, bet
belastingwezendo. het militaire vraagstuk.
De administratieve rechtspraak is na de
grondwetsherziening tbaos vatbaar geworden
voor regeling.
Op sociaal gebied is voor den staat wat te
doenook voor de maatschappij. Men staat
voor hooge verwachtingen, en het is niet
mogelijk het ideaal vaa eommigen te verwe
zenlijken, maar er is veel te doen, wat be
reikbaar is; zoo tea aanzien van de veiligheid
in de fabrieken; eene pensioenregeling voor
werkliedenhet ambachtsonderwys, dat hier
te laode zeer ten achteren ie. Spr. wijst als
voorbeeld van verbetering op de borloge-
roakersscholen, die in Zwitserland een wezen
lijken omkeer op dat industrieel gebied hebben
teweeggebracht.
Nopens de belastingen doet spr. opmerken
dat het eisebt den druk voor de minder ge
goeden te verlichten. De bewering dat ingrij
pende belastinghervormingenwaarbjj de
minder gegoeden verlicht zullen worden, niet
tot stand kunnen komen zonder algemeen
stemrecht, keurt spreker niet goed. De onder
vinding leeit dat in die landen waar het
algemeen stemrecht siuds jaren bestaat, de
toestand vao de mmdervermogeudeo uit het
oogpuut vaa belastingen veel minder gunstig
is dan in Nederland.
In Parijs betaalt op bet oogenbhk een werk
man per hoofd niet minder dan dertig franc
aan stedeigke accijnzen.
Het algemeen stemrecht heeft de neiging
proteciionmsiisch te zjjn getuige Amerika
In Engelandmet bepet kt stemrechtis de
inkomstenbelasting tot stand gekomen. Io
Frankryk daarentegen zgn tot nog toe alle
pogingen tot invoering eener inkomstenbelas
ting afgestuit. Dit is nu geen grief tegeo bet
algemeen stemrecht, maar het is uoodig daarop
te Wgzeo.
AU eerste noodige hervorming op het belas
tinggebied noemt spreker de afschaffing der
accjjnzen op zout, suiker en een Belasting op
het roereod vermogen, Tot nu toe hebben
alle pogingen m die richting schipbreuk ge
leden op de tegen wei king der kerkelyken.
Aangaande het militaire vraagstuk zegt spr,
dat de volgende punten moeten worden in acht
genomenlo. alle jonge mannen moeteo de
wapenen voor het vaderland opnemenzoo
noudig met vrijstelling van jouge geeslelgken
geest scheen te hergeven, sik ken dat huig
ook."
sik zeg maar wat ik gehoord hob," hernam
Sidin haastig. sEn ik weet bovendien dat de
vlucbt van daar niet moeilijk kan vallen. Dat heb ik
Elima gezegd, toen zij mij omhelsde om zooals
iedereen meende afscheid te nemen. Dat was
het, wat haar nieuwe krachten gaf. Nog dezen
avond, heb ik haar gezegd, over een paar uren
reeds, zouden wij tot hars redding aanwezig zijn."
sMaar hoe zal dat zoo spoedig mogelgk zijn
vroeg Herman, in hoopvolle spanning. sLi-'fschung
zal haar te goed opsluiten."
•Neen, heer," verzekerde Sidin, op wiens ge
laat zich kalme vastberadenheid afspiegelde.
Li-Tschung en zijne lieden zullen elders de
handen vol hebben."
•Verklaar u nader, Sidin fluisterde Herman,
wiens hart bijna hoorbsar klopte. Wilt gij een
aanslag op zijn leven wagen 1"
Geheimzinnig schudde de gevraagde het hoofd.
•Dat juist niet, heer! Doch gij begrijpt dat
(al ziet spr. niet io waarom dezen niat de
wapenen zouden kuuneo dragen); 2o. alle
militair vertoon moet vermeden worden; en
3o, de mobilisatie moet in tgd van oorlog zoo
snel mogelgk kunnen plaats hebben, zoodat
er in den koristen tjjd over een voldoend
aantal manschappen kan worden beschikt.
Op deze punten moet bijzondere aandacht
worden gevestigd.
Aangaande de houding der liberale party
tegenover de vier onderwerpen van wetgeving
zegt hjj dat van dezen minister van justitie
eene regeling van de administratieve recht
spraak wel is te verwachten. Met de plannen
vao den minister van financiën tot belasting
hervorming ia het anders gesteld. Van hem
is vooreerst niets te wachten. Wel is aan het
departement van financiën een protectionis
tisch streven waar te nemen.
De militaire regeling is in handen gesteld
eener commissie, en dat is een veeg teeken.
Wanneer men io ons land een onderwerp in
handen eener commissie stelt, beteekent dit
dat men er niet al te veel spoed mee zal
maken. Wat de samenwerking der kerkelijken
ten opzichte van dit onderwerp betreft, dat
zullen wji moeten afwachten. Het komt spreker
voor dat de verhouding tusschen de beide
fracties, door den beftigeo tegenstand der
katholieken, j in een bedenkelijke phase gaat
verkeeren.
Eene schoolwet staat ons echter te wachten,
hoewel er tbai.3 na een jaar nog geen voor
stel ia ingekomen, en dit niettegenstaande
het luide uitklinken van de grieven der ker-
kelyken tegen de schoolwet. Wel een bewijs
dat de oplossing der grieven nog niet zoo heel
gemakketgk is.
Ten aanzien van de vaccine vreest spreker
dat, als de regeermg hare zorg voor dat onder
werp vermindert, de plattelandsbevolking de
inenting zal verwaarlouzen.
Ttiaoa zjjn da Provinciale Staten gesteld
voor eeo geheel nieuwe kiestabel. Het doel
daarvan is niet onduidelijk. De Provinciale
Staten van Limburg thans misschien wel
bet meest gouvernementele college sa ons
land hebben het land ingelicht. Spreker
acht het kiestabel-ontwerp in strjjd met onze
constitutie, als zyode een gewelddadige,
politieke omzetting der Eerste Kamer. Eene
ontbinding der Provinciale Staten zuu spreker
in stryd achten met de grondwet. Wat de
regeering zal duen, weet spreker met, maar
voor het prestige onzer constitutiooeele in
stellingen weuaclil hg dat de regeermg daartoe
niet zal overgaan. De libeiale party heeft
hare toekomst m hare hand. Spreker geloolt
niet dat Nedeiland zich op den duui zal laten
regeereu door clericalen, evenmin ais dat oua
land den revuiutioonaireo weg zal opgaan.
Als de liberale pariü hare beginselen band-
haait, gelooft spreker nist dat wij ons over
hare toekomst behoeven ongerust te maken.
Na 8pteker's krachtig toegejuichte rede
ik alles wil wagen om mijne zuster te bewaren
voor schande en dood. Tegen onmenschelijke
wetten is alles geoorloofd. Waar mcnschenrochten
•zoo schandelijk met voeten worden getreden,
mag men zich wreken, Vraag nu niet verder,
heer I Zorg gij tegen het invallen van den
nacht met een boot bij het buiten van den
Chinees te zijn. Ik zal Elima redden of
sterven bij de poging daartoe."
lierman had onder het spreken Sidin's rechter
hand gevat en zag met tranen van dankbaarheid
in de oogen op den schoonen, energieken jonge
ling neder,
•Sidin, als gij mij Elima helpt bevrijden, dan
ben ik levenslang uw schuldenaar en zal u be
schouwen als mijn besten vriend, als mijn
broeder I"
Sidin keek voor zich, drukte de hand van
zijn nieuwen meester en verdween in het dichte
geboomte. Hij sloeg den weg in naar Kampong-
bali, de zuidelijkste voorstad van Batavia, die
alleen door inboorlingen bewoond wordt. De
deed prof. Sproyt voorzitter der verga
dering uitkomen dat de heer de Beaufort
op de hem eigen bezadigde wjjze had uit
gewerkt den tekst van Schaapman, waar deze
erkende dat de grieven tegen de libei ale party
vóór de verkiezingen overdreven waren.
Prof. Spruyt zeide den spreker dank voor
Zgne rede en heropende na een korte pauze
de huishoudegke vergadering dei districts-
afdeeliug, (ZIT. B. Ot.)
Een Duitsch artillerie-officier heeft uitcarbol-
zuur een nieuwe ontplofbare stof bereid, die,
zegt men, een ongekend vernielend* kracht be
zit. De proeven met bommen die met deze stof
gevuld waren, zijn alle voortreffelijk geslaagd.
Een opzienbarende moord is te Char!estonr
in den Amerikaanschen staat Zuid-Carolina, ge
pleegd. Kapitein F. W. Dawson, redacteur vair
The Newt and Courier (het voornaamste dag
blad van hat Zuidan), is'door een jongen ge
neesheer, dr. Me, Daw, mat wien hij onaange
naamheden had, in diens huis doodgeschoten.
De moord werd ontdekt drie kwartier nadat
hij gepleegd was. De dader, die eerst gepoogd
had het lijk onder dan grond van een privaat
te verbergen, werd toen in hechtenis genomen.
Hij bekende terstondmaar aan zijne voorstelling,-
als zou hij tot zelfverdediging op Dawson ge
schoten hebben, wordt niet geloofd.
Kapitein Dawson, een Engelschman van ge
boorte, schroef in zijn jeugd verscheidene met
succes opgevoerde tooneelstukken en nam )aterr
in Amerika, deel aan den oorlog in het leger
der Zuidelijken, waar hij zich door dapperheid
onderscheidde.
Hij was algemeen geacht en bemind, en de-
volkswoede over de misdaad was zoo groot, dat-
het weinig gescheeld had of men bad de lynch
wet op den moordenaa." toegepast.
Op de Loire, bij Fierrefitte, verloren zeven-
menschen het leven door het omslaan van eene-
boot, waarmede ook res ossen vervoerd werden.
Do dieren zwommen nor den wal.
De tooneclspeclster die onlangs in
bij het Brilsche leger in dienst trachtte te treden,-
blijkt die kleederen gestolen te hebben van een
jonkman die met haar in hetzelfde hutel vertoefde,-
en die 's morgens in het onaangename geval ver
keerde van een pak vrouwenkleederen te vinden in
plaats van zijn eigen kostuum. Zij is deswege voor
diefstal vervolgd, doch het slachtoffer is het mik
punt van ulier spotternij.
Te Klausenburg heeft een vreemde »zelfmoord"
plaats gehad. De luitenant Mangesius, daar in
garnizoen, beval een soldaat om op hem te schie
ten. De man aarzelde, doch de luitenant be
dreigde hem met zware straf bij •dienstweige
ring" daarop schoot de soldaat, op 3 pas afstand,
zijn Mannlicher-geweer op den luitenant af, die
als lijk neerzeeg.
ondiepe Tjili-wong, daar ter plaatse alleen voor
booten bevaarbaar, kronkelt zich tusschen dr
rijstvelden door, die kunstmatig met haarwater
worden besproeid.
•Kom mee, kapitein I" riep Herman, toeir
Sidin weg was, brandend van ongeduld. ïOnder»
weg zal ik u mededeelen wat er gebeuren moet
en waartoe ik uwe hulp noodig heb."
En terwijl beiden het Koningsplein over
staken, vervolgde de jongeling:
Het is zes uur geslagen. Uw boot za) reeds
aan do landingsplaats zijn. Hoe groot is de
bemanning
•Vier man aan de riemen, éen aan 'troer,"
•Heeft zij plaats voor nog vier personen
•O, de jol is groot genoeg
•Mij dunkt," vervolgde Herman nu, adat gij
mijn verzoek al kunt raden. Gij hebt toch gehoord
wat Sidin zei?"
vervolgd,)
4
