A". 1889.
N°. 7253.
Eerste Blad.
Maandag 27 Mei.
r 6n"V©ertig,st© Jaargang.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag.
Binnenlandsche Berichten.
Abonmkkknisj'bijs, per kwartasl f 185
franco par post, door het geheele Rgk2.50>
ilioEderlijke nommers 010
UITGEVER: J ODÉ.
BDKEIVj
HAR RfB, 1*4.
Schiedam, 25 Mei 1889.
Duitschiand, Oosteargk, Italië I Dat ir bet
verbond van bet oogenblik een verbond
natuurlijk door deo drang der omstandig
heden. "Van de hartelijkheid van dit verbond
geeft het bezoek van den koning vau Italia
reet zjjn zoon aan het keizerlijk hof te Berljjn
een doorslaand bewjjs. En de keizer heeft
alles in set werk gesteld om het zjjn boogen
gast zoo aangenaam mogelgk te maken. Het
gemeentebestuur van Berlgn heeft den keizer
In dit opzicht zoo goed begrepen, dat het weder
dn geoade is aangenomenhet had de eer niet,
vroeger de goedkeuring des keizers te mogen
wegdragenthans ia de zoen getroffen. Zoo
is dan deze week een feestweek voor Berlgn,
•doch, en dit is eigeulgk ook wel de moeite
waard, tevens ontbreekt bet niet aan beschou
wingen over de verhoudingen tusschen ver
schillende staten. Duitachiand, Oostenrijk en
fltalië zjjn wel genoodzaakt, zich nauw aaneen
te sluitenomdat ze dezelfde tegenstanders,
op een gegeven oogenblik dezelfde vijanden
•hebben. Als binnenkort de Russische keizer
te Berlijn komtom een tegenbezoek aan
keizer Wilhelm te brengen, daa zal hem ook
Wel een hartelijke ontvangst van dezgdeder
vorstelijke familie te beurt vallen, maar bet
volk zal ia hem niet veel meer dan een loeren
den vjjand zien, en het zal zich herinneren, dat
-er niet veel aan ontbroken hééftof Duitsch-
iand en Rusland hadden in den winter yan
4887 vijandig tegenover elkander gestaan,
'Doch Rusland bedacht zich wei den oorlog te
verklaren, omdat Oostenrijk, zy bet al niet uit
zuivere liefde, maar uit zuiver belang, trouw
de z'gdo van Duitschlaod hield, en deFraa-
sche republiekdie zooveel sympathie heeft
voor den Russiscben alleenheerscher, wist even
goed dat by een oorlog met Duitschlaod
Italië met zgn gansche macht de belangen van
Duitschlaod zou steunen. Van deAdriatische
aee tot de Oostzee, van den Rjjn tot den Donau
spreken dezelfde belangenen daarom bljjft
thet vrede, ai is het dan ook een vrede, tot
aan de tanden gewapend. Frankrijk en Rusland
hebban deze week weder stof tot overdenken
gekregen, nu zjj Bismarck, den Duitschea
jonker, en Crispi, deo Italiaanschen oud
samenzweerder, maar thaos den eersten staats-
•man, broederlijk zien samengaan. Crispi gaat
naar huis met het portret van den Duitschen
keizer, en Bismarck kan het portret van koning
•Humbert io zgn salon hangen. De tgden
veranderen ex met de tgden de menschen 1
Tusschen al die feestelijkheden door heeft
de oude Bismarck het nog eens weder noodig
geaehtin den Rijksdag te verschijnen, Het
•Was bjj de behandeling van het wetsontwerp
tot verzekering tegen ongelukken van oude ea
gebrekkige werklieden. Met dit ontwerp heeft
de staat zich op een nieuw terrein begeven
dat der pbilanthropie. Natuurlijk smaakte dit
ontwerp niet aan de socialisten. Wordt er iets
ter nutte van het volk door eenige regeering
gedaan, deze partjj is er om allerlei redenen
tegen. Bismarck heeft zich weer eens dapper
gieten, hoewel dao ook niet parlementair.
Me 2ljn redevoering heeft hg echter zooveel
gewonnendat hy de nationaal-liberalen en
conservatieven toor het ontwerp won, dat met
Ida tegen 465 stemmen is aangenomen.
Hetzij velen ouden van dagen, dia in armoede
verkeerea, ten 2egen!
De werkstakingen in Duitschiand zgn ge-
tehalve die in sommige gedeelten van
ilezië. Het centraal werkstakingscomité aldaar
heeft een manifest gericht en wel tot den
zoogenaamden middenstand. We aarzelen niet,
dit een merkwaardig stuk te noemen. Aldus
luidt het:
sDe ongezindheid der werkgevers om toe te
geven, heeft hef raeerendeel der mijnwerkers in
de treurige noodzakelijkheid gebracht, om door
mi» algemeens werkstaking hun goed recht af
te dwingen. Wij hebben besloten op streng wet
tige wijze tot het uiterste vol te houden, opdat
hjk de loonsjuaestie worde geregeld en ons
een te halver wege menschwaardig bestaan worde
Verzekerd. Toen wij hiertoe overgingen, steunden
wij n de serste plaats op ons goed recht, daar.n-
boven echter ook op de sympathie, welke de met
zoovele draden aan ons stoffelijk leven verknochte
middenstand ons vanouds heeft bewezen. Gaat
het den no werker goed, dan heeft ook de nering-
mende rijkelijk om van te leven. Lijden wij ge-
rek, dan ziet de middenstand zijne welvaart in
gevaar gebracht. Kan men dus met recht bewe-
,n' dat ean, 8°ede afloop der loonbaweging in
de eerste plaats den mijnwerkers ten goede
komt, het is niet minder waar, dat onze strijd,
wanneer hij met eena overwinning eindigt, ook
>or de neringdoenden in bet kolendistrict rijke
lijk vruchten zal afwerpen. Onder deze omstan-
ieder, meent het comité geen misgreep te doen,
wanneer het zich tot de burgers in het kolen-
district wendt, met de vraag om stoffelijke on-
rsteumng. In de eerste plaats vragen wijden
kleinen winkeliers, bij wie onze kameraden gere
geld kochten, om tot de uiterste grens der mo
gelijkheid uitstel van betaling te willen verleenen.
En verder richten wij tot allen, die er toe in
staat zijn, de dringende bede, om ons door het
toezenden van geldelijke ondersteuning in staat
te stellen naar mogelijkheid te volvoeren, wat
ons te doen staat Wanneer wij ons, oi hie:
dadelijk en zeer krachtig te kunnen handelen,
tot de burgerij "wenden, dan geschiedt dit, om-
dat hare dikwerf beproefde offervaardigheid boven
eiken twijfel is verheven »n ook in dit geval zich
gelijk zal blijven."
Prolectie of geen protectie I Dit was de
vraag deze week io deSpaaosche Kamer vau
afgevaardigden. Dit vraagstuk, uitstekand ge-
sebiki voor aeoe oppositie, die zich trachtte
versterken, dit diepzinnig vraagstuk, dat zelfs
glWMt
inbegrip van een» Oonnatf t'ffc
(«dar» gtwoa* ng«l meer
Damn», geptaatn word» tegen berekend.
den meest ontwikkelden al vrjj wat hoofd
brekens heeft gekost en zal bljjven kosten,
raers gaat er mee om als met een stuk speel
goed. In Spanje werd het ter tafel gebracht in
deo ortn van een voorste], om de rechten op
buitenlandsch graan en meel te verhoogen.
Het voorstel is verworpen met 227 tegen
64 stammen, onder heftige tooneelen. De
koningin-regentes daar te lande heeft waarljjk
ook al geen benijdenswaardige positie. Ze heaft
met dat protectiezaakje vrij wat moeite gehad.
De ministers bezochten haar herhaaldelijk, en
het slot van de historie is, dat het ministerie,
hetwelk zgn ontslag had aangeboden, gehand
haafd ft, en de Cortez voor onbepaalden
t'g'd naar huis zgn gezonden, een middel, dat
nogal eena kalmeerend werkt.
Pargs rchjjnt zich op dit oogenblik met louter
stoffelijke aangelegenheden bezig te houden.
Er is een strijd ontstaan tusschen koffiehuis-
en .hotelhouders der hoofdstad en de onder
nemers der tentoonstelling. Deze laatsten
hebben op de terreinen der tentoonstelling
allerlei avondvermakelijkheden geopend, ea
■Barbeen richt zich, met het heerlijke zomer
weder, degroote stroom der bezoekers, terwijl
het oude Parijs stil en verlaten schijnt Recht
pleizierig voor de tentoonstellingscommissie,
maar zeer teleurstellend voor de lieden uit
de stad, die zich juist van de tentoonstelling
gouden bergen hadden gedroomd.
De beersn hebben daarop den minister
Tirard verzocht, gedurende eenige avonden
der week de tentoonstelling te sluiteo, welke
zonderlinge eisch, als voor inwilliging ten
elenenmale ongeschikt, door den minister is
afgewezen. Een beetje politiek schuilt er
echter ondor. De anti-republikeinen, wien bet
succes der tentoonstelling een doorn in't oog
is, trachten uit den twist munt te slaan, om
de repubükeinsche party te verzwakken. Mon
moet maar vindingrijk zjjn.
SCHIEDAM, 25 Mei 1889.
aar men verneemt, is H, M. de Koningin
voornemens zich aanstaanden Woensdag van
het Loo met obd extra trein naar Neuwied
te begeven, teneinde eenige dagen ten bezoeke
vau de vorstelijke familie aldaar te verblijven.
H. M. de Koningin heeft voor een zeer
aanzienlijke som aankoopen gedaan in den
bazaar van Arbeid Adelt en Tesselschade, welke
tbans in bat Logegebouw te Arnhem gehou
den wordt.
in zegt, dat de heer Mackay zjjn onder
wijswet ontworpen heeft zonder de voorlich
ting te vragen van hen, die met deze zaak
goed bekeod zijn. Man zou geneigd zgn van
deze weinig waarschijnlijke gedragslijn des
ministers een bewgs ta zien in zgoe bepaling
van bat getBl der leerlingen, die in ÖOae
klasse kunnen zitten. De heer Mackay reden
neert dat, waar er 45 tegelgk onderwijs ooU
oo wei kunnen opgenomen wor-
den. ie redeneering consequent toepassende,
be getal leerlingen eener klasse tot io
het oneindige vermeerderd kunnen worde%
saar de minister vergeet dat het cijfer vao
niet willekeurig is gekozen. Het staat ia
verband met het onmisbare hulpmiddel io d«
school: het bord. De heer Schook geeft ia
het Mandekhfod van gisteren de afmetingen,
waarbinnen men zich houden most, om dé
jongens eenige vrucht te doen trekken vaO
het onderwijs, waarbg het bord dienst doet,
en dan blijkt het dat, bjj de tegenwoordigs
inrich'sng der schoolbanken, 48 leerlingen
eigenlijk reds de grens, overschrijdt. Op ver*
der afstand tan het bord of nog meerrecht*
in links geplaatst, kunnen de jongens op het
bord eenvoudig niet zien,
'han zal, wanneer de wet het getal
ïderwëzers naar de 55 leerlingen per kli
berekent, dat getal van 55 wel het minima»
worden sa de uitvinding van den heer Mac
kay zal dus tengevolge hebben, dat het claa*
eicaal onderwijs vooral in de lagere, meest b#*
volkte klassen, voor .een grooter of kleiner
getal geen vruchten oplevert.
Omtrent het onderzoek in de Tweede Kamer
van het wetsontwerp tot gedeeltelijke herzie»
nmg van de wet op bet lager onderwijs ver
neemt het Tiandshbïad, dat van liberale zjjdt
vrjj algemeen de geneigdheid is betoond, zich
tegen het subsidieeren der bijzondere schoof
niet te verzetten, mits aan de voorwaarden
van goed onderwijs, zoo openbaar ais bijzon
der, worde voldaan. Over den twjjfel of dd
grondwet althans wat baren geest en wat
de roeping van den stoat betreft subsidia
toelaat, was man geneigd heen te stappen,
Beslist werd echter ontkend, dat het subsi-
dieereo zou mogen worden geëischt op grond
van de zoogenaamde vrechlsgeljjkheid" van
bijzonder en openbaar enderwjjs. Ook werd
nadrukkelijk noodig geacht, dat aan den zwarea
druk welken deze regeling, in veel grootst
mate dan uit de toelichting bljjkt, aan de ge.
meenten (ook die van het platteland) zou ei»,
leggen, worde te gemoet gekomen. Men mag
de gemeenten, die onbekrompen voor goed
onderwijs zorgen, niet laten bloedeo, om geld
voor het bgzonder onderwijs te vioden. Emdaljjk
gat meo van liberale zjjde te kennen, dat
men tot toenadering langs dien weg bereid
was, indien inderdaad daardoor de school-
quaestie werd beëindigd en de regeling niet
als inleiding werd gebezigd ooa voor allerlei
particuliere beiaogen staatssubsidie te vragen.
Da minister van marine brengt ter kennis
van zeevarenden, dat met zonsopkomst vas
Juni a. k. het westelyke der roode geleide*
COURANT,