Binnen!an,dsche Berichten.
geëindigd zien. Sedert ettelijke jaren heeft de
geest van hetclericalisme zich vaardig gemaakt
over ons iand, den politieken toestand en de
regelmatige ontwikkeling onzer instellingen ver
stoord door de herleefde aanmatigingen tot
overheersching van den Staat door de Kerk, door
felle aanvallen op de grondslagen der moderne
maatschappij. De Sjllabus is gesteld tegenover
de Grondwet van Nederland, en zoolang heteen
feit is dat de Syllabus veroordeelt alle milde
vrijgevige beginselen, die door onze Grondwet
gehuldigd wordenzoolang zal de strijd tegen
het clericaiisme niet geëindigd,noch de politieke
normaie toestanden in Nederland hersteld
zijn. Dat deze strijd zich in do allereerste plaats
op het gebied van het volksonderwijs voor
deed is natuurlijk. Overal is dat het geval
geweest, eo waar dit tot nog toe Diet het geval
was, zooals inEogeland, ziet men thans juist
de voorteekeoen van denzelfden strjjddie
Nederland sedert vele jaren teistert. En al
kan men dus, door het toegeven van zekere
eischenwaarmede de clericale party zich
voorloopig wel tevreden wil stellen op het
gebied van het onderwijs voor korten tyd
Zekeren schyn van vrede koopen,dezelfde strijd,
vau de Kerk tegen do moderne maatschappij
van de voorschriften van den Syllabus tegen
de beginselen der Grondwet, zal met dezelfde
felheid, denzelfden noodlottigen invloed blijven
voortwoeden. Is het vraagstuk van 's lands
defensie reeda niet tot een kerkelijke quaestie
gemaakt?
»Men make zich dus geen illusies; men
wane niet dat met de invoering van deze of
van eenige andere gewijzigde onderwijswet alle
clericale verstorende in vloeden op eens van ons
politiek tooneel zullen zijn weggevaagd, met
hervatting van de oudein vergelijking met
de huidige zoetsappig te noemen party-
verhoudingen, van het wipplaokstelsel tusscheo
liberaal en conservatief. De zwarte man heeft
eenmaal den voet gezet op het Nederlaadsch
politiek tooneel; aan uitkoopendoorconcessiën
is niet te denken."
SCHJEÜAM, 24 Augustus 1889.
Z. M. de Koning zal den Duitschen keizer
bjj de aanstaande manoevres te Munchen in
Westfalen doen begroeten door HDs. generaal-
adjudant Verspyck, aan wien wordt toegevoegd
de ie luit. der inf. graaf R. J. Schimmel-
penninck, ordonnans-officier van Z, M.
Onze geachte stadgenoot de heer F. Haver-
schtnidt, predikant by de Nederd. Herv. ge
meente alhier, werd gisteren, by zyn terugkeer
van een kort verblyf in 't buitenland, aange
naam verrast. Zijn vrienden en vereerders,
die hem ter gelegenheid van de 25-jarige
vervulling van zyn ambtsbediening by zjjne
tegenwoordige gemeente een aandenken
•yvenschten aan te bieden, hadden eveu voor
zyne thuiskomst in zijn woning doen bezorgen
vallen uitdrukking: smen heeft geen geld bij
het lijk gevonden," laten daaromtrent goen twijfel
over."
»Dtis zullen mijno oogen nooit mijn beminden
heer wederzien?" barstte Frederik uit. nO land
van huichelarij en sluipmoord, hoe schoon gij ook
zijt, ik veracht u
»Ik had allo hoop op wederzien reads opge
geven, toen wij hierheen togen, 't Zou dwaasheid
geweest zijn, ons nog met eon droombeeld to
vleien, 'tls ook in 't geheel niet te verwachten,
dat wij nog nadere ophelderingen uit den mond
van den markies zullen vernemen. Ternauwernood
heeft hij zich willen uitlaten over 't geen hij van
derden te dezer zake gehoord had, en ik kon
duidelijk bespeuren, dat hierbij zijnerzijds be
rekening en sluw overleg in 't spel kwam. Zonder
dat had ik wel do verdenking laton varen, die
zich bij mij opdrong na het hooren van gezegde
woorden.
»Zou hij zelf wellicht medeplichtig zijn?"
jiZijn stand en geheel zijnowijzo van zijn komt
een fraai notehouten salon-ameublement,
waarbij gevoegd was een door den heer G. W.
Rinck te 's-Hage smaakvol bewerkt album,
bevattende de namen vau allen, die aan dit
kostbaar geschenk hadden b'ygedrageo, ge
bonden in blauw zyden fluweel met zilveren
hoeken en dito plaat, waarop de jaartallen
18641889 zyn gegraveerd en waarin de
volgende veelbeteakenenda maar niettemin
ware opdracht is geplaatst:
>Aan onzen leeraar en vriend Franpois
Haverschmidt, den welsprekenden redenaar,
den geestigen dichter, den humaoen mensch,
den vriend van armen en beproefden, sedert
31 Juli 1864 predikant bjj de Nederduitsch
Hervormde Gemeente te Schiedam, wordt
dit Huidebljjk als bewjjs van hooge wnar-
deering aangeboden door de Leden van
de Vereeniging »Paulus", »d« Zondag-school",
»de Protestanten-Vereeniging" en andere
vrienden en vereerders. 1864. 31 Jnli 1889."
De vereeniging »Pa!aestra" heeft heden de
volgende circulaire verspreid
•>Aan onze stadgenooten De gymnas
tiek- en schermvereeniging >Palaestra", die
weldra tien jaar bestaan heelt, zal deze gebeur
tenis feestelijk vieren, Zjj meent hiertoe
aanleiding te hebben, met het oog op het vele
nuttige en tevens aangename door haar, in
genoemd tjjdvak, tot stand gebracht. De feest
viering, uitsluitend bestemd voor hare leden,
buitengewone leden en ge'introduceerden,hoopt
zij in de laatste dagen van dit jaar te doen
plaats hebbendochter herdenking harer
stichting, weoscht zij nu reeds een feest te
houden waaraan alle stadgenooten in den
uilgebreidsten ziukunnen deelnemen.
jZjj heeft hiervoor gekozen den 3in Aug.
e. k.den verjaardag van iNeerlands oog
appel", H. K, II. Prinses Wilhelmina der
Nederlanden.
»Wordt op dezen dag in vele plaatsen van
ons vaderland feest gevierd, het bestuur van
>Palaestia" meent, dat Schiedam ook het
zyne kan en moet bydragen tot verhooging
van den luister van dien dagen daardijor
ook den band tusschen Nederland en Oranje
nog meer te bestendigeo,
ïllet bestuur stelt zich daarom voor het
geven van een groot volksfeest, des namiddags
ten halftwee ure, op het exercitie-terrein
bestaande in mastklimmen, boegsprietloopen,
zakloupenwedloopea met hindernissen en
stroophappen.
ïllieraao kunnen alle manneljjke stadgenoo
ten boven den leeftijd van 15 jaar deelnemen.
^Vanwege het gemeentebestuur mochten de
ondergeteekenden reeds da meeste welwillend
heid bjj da uitvoering van hun voornemen
ondervinden, doch er is nog meer noodigzij
rekenen op de sympathie hunner stadgenoo
ten die hiervan geen beter bewys kunnen
geven dan door met geldelijke lijdragm of
voorwerpen geschikt ter prijtuitdeeling hunne
pogingen te ondersteunen.
in strijd met dit vermoeden. Doch er is nog iets
anders, dat mij verdacht voorkomt en waarvan
ik nog niet spreek, omdat het onkel eon vermoeden,
volstrekt geen zeker bewijs tot grondslag heeft.
Mocht zich dit vermoeden door verdere naspo
ringen bevestigen, dan zou uwe onderstelling veel
waarschijnlijkheid krijgen."
»Ik vertrouw niet oen van de kerels, met wie
wij tot nog toe in aanraking kwamen, hij zij voor
naam of gering, 't Zijn allemaal schurken."
oDat, wat ik nu reeds weet omtrent het ver
dwijnen van mijn vader, waarschuwt mij ook
op eigen veiligheid bedacht te zijn. Sedert wij
den inhoud van het ons in handen gekomon cou
vert hebben doen vervalschen, draag ik het bij
mij. Voortaan acht ik het veiliger, dat gij het
van mij overneemt. Niemand zal bij u een der
gelijk document zoeken."
Dit zeggende* reikte de baron het couvert aan
Frederik over, die het in ontvangst nam, maar,
terwijl hij het in de hand hield, als tot zich zeiven
sprak
»Ieder der ondergeteekenden ia bereid te
ontvangen, wat men voor dat doel beschikbaar
stelt. Lysten ter teekening of bussen ter inza
meling zullen niet worden aangeboden ook
meenen zjj zich van allen aandrang te moeten
onthoudenen hopen dat deze eenvoudige
mededeeling voldoende is, om hun voornemen
te doen slagen."
Het bestuur van Palaestra"
H. A. M. Roelants Jr. voorzitter.
J. M. van der Schalk Jr., 2e voors.
ÏOs. van der Heijden secretaris.
II. J. Hulsinqa, 2e secretaris.
J. Vormer penningmeester.
Dat de commissie den 3iu Augustus, den
Prinsessedag, voor haar feest heeft gekozen, is
een uitstekend denkbeeld. Als nu onze stadge-
Dooten, zoo door het schenken van prjjzen als
van geldelijke bijdragen, het streven der ver
eeniging steunt, gelooven we dat Schiedam het
jaarfeest van de Kroonprinses waardig zal
vieren.
Blijkt het dat het particulier initiatief vol
doende is om iets goeds tot stand te brengen
mogelijk vindt dit voorbeeld dan later navol
ging, en wordt meermalen in onze gemeente
een feest georganiseerd, waaraao men later
met genoegen terugdenkt.
We hopen dat do vereeniging vPalaestra"
Zaterdag aanstaande tevreden zal zyn en dat
goed weder, dat een heerlyke Augustuszon het
feest zal bevorderen en opluisteren.
De 15-jarige Arie Woensdrecht is heden
morgen, terwyl hjj ratten wilde vangen, in
de Lange Haven gevallen en onmiddellijk ge
zonken. Met een dreg is hjj in bewusteioozen
toestand opgehaald, la de distilleerderij van
de firma D. Visser en Zonen gebracht, is het
aan N. Yisser, knecht in die distilleerderij,
W. Ris, wonende aan de Lange Haven, en
den politie-agent II, A. Eijkelboon gelukt
hem tot bewustzijn te brengen. De heer W.
van der Sman verleende geneeskundige hulp.
Hij is daarua naar zijne woning aan het Oude
Kerkhof gebracht.
Een Haagsch correspondent meent te weten
dat de minister Mackay, nadat de schoolwet
zal zyn afgehandeld, de wijziging van de ge
meente-en provinciale wetten onder handen zal
nemen.
De heer Henry Tmdal heeft zich gewend
tot de Tweede Kamer der Staten-Generaal,
met het eerbiedig verzoek, dat zjj bjj den
minister van oorlog aandringe, dat hjj onmid
dellijk overga tot het nemen van maatregelen,
om Nederland tegen verrassende aanvallen te
vrjjwareo.
Mocht de minister van oorlog om de eene
of andere reden niet genegen bevonden wor
den onmiddellijk over te gaan om de noodiga
maatregelen hiertoe te nemen, dan verzoekt
adressant eerbiedig, maar zeer dringend, dat
de Tweede Kamer der Staten-Generaal dui
delijk te kennen geve dat zjj in dit geval geen
rZou ik nu do toekomst van bet geslacht von
Stauffen bij mij dragen?"
sTo oordeelcn naar de uitlatingen van den
markies en naar hetgeen in deze kamer gebeurd
is,« hernam de jonge edelman, ïis het mij vol
komen zeker geworden, dat er twee geheol gelijke
couverts moeten bestaan, beide afkomstig van
mijn vader. Het eene is ons door een gelukkig
toeval in handen gevallen, het andere zal waar
schijnlijk in het bezit zijn van dongeno, wien het
om de door hem gelichte erfenis te doen was. De
twee couverts zullen elkander aanvullen, in dien
zin, dat het eene den sleutel bevat tot ontcijfering
van den inhoud vim het andere. Om het geheim
te doorgronden, waar zich do gezochte schat be
vindt, zal men dus noodwendig in het bezit van
bride moeten zijn. Men heeft bij mij rc-eds na-
sporingon gedaan naar dit couvert. Dit kan niet
geschied zijn, dan niet voorkennis van den waard,
't Is de vraag of hij zelf in het geheim betrokken
is, dan of men zijne toestemming tot het door
zoeken van mijne papieren voor geld gekocht
vertrouwen hoeft in het beleid van dan minister,'
wiens aanblijven aan het hoofd van het depar
tement van oorlog alsdan een gevaar is voor
Nederland.
Naar wij in de Am tl. Ot. lezen, is in de
Haagsche afdeeling van den sociaal-demo-
cratischen bond eene motie aangenomen, om
de regeering dringend uit te noodigen een
einde te maken aan den Atjeh-oorlog, door
terugroeping onzer troepen. Voldoet de regee
ring niet aan dien wensch, dan zou meo met
alle ten dienste staande middelen de werving
van troepen voor Indië tegenwerken, en aan
de Atjehers de vriendschappelijke gevoelens
van de Nederiandsche werklieden te hunnen
opzichte doen kennen.
De Amst. Ot. voegt hieraan de volgends
parodie toe:
>IIet voornemen moet bestaan om, indien
de regeering niet aan de uituoodigiug der
socialisten voldoet, met de geheele party naar
Atjeh te verhuizen,
»Cfol! zou dan als sultan van Groot-Atjeh
worden uitgeroepen en zoodoende schadeloos
gesteld worden voor het verlies zyner betrek
king aan het ministerie."
Donderdagmiddag kwart over ééoen vielen
te Amsterdam lichte sneeuwvlokken
In de maand April van het vorig jaar werd
uit een te Breda ontvangen aangeteekenden
brief van de directie der »Algemeena Friesche
Levensverzekering-Maatschappy"verzonden
aan haren agent E, Sonnenberg aldaar, het
bankpapier vermist. Dit is thans echter terecht
gekomen, en wel in de papierfabriek van de
heeren W. C. Huiskamp Co. te Eerbeek,
waar dezer dagen de sorteerders het vonden in
een verfrommeld couvert van genoemde maat
schappij de nommers bleken overeen te ko
men met die van het vermiste bankpapier,
zoodat het aan de directie is toegezonden.
Het bankpapier moet dus abnsievelyk niet in
dea brief gesloteu, maar met het couvert ia
de papiermand op het kantoor terechtgeko
men en daarna door onderscheidene handen
in de papierfabriek belaud zijn. De directie
heeft de earlyke sorteerders ruim beloond.
De machinist Van Rijn is Donderdagavond
omstreeks 9 uur, toen hy het Sterrebossh te
Utrecht over den spoorweg wilde lóopen, ge
struikeld, waarna de laatste trein van Arn
hem hem over het lichaam reed; hij was
oogenblikkelyk dood. Eenige werklieden brach
ten hem in het station van den Rijnspoorweg,
De ongelukkige laat eona weduwe met vjjf
kinderen na.
Twee jongelui van 17 en 18 jaar, leerlingen
van het gymnasium in een Duitsch stadje
dicht bij de Nederl. grenzen, waren de ouder
lijke woning ontloopen en hadden het plan
opgevat eens een reisje naar Amerika te
ondernemen, hunne ouders doudelyk ongerust
achterlatende. Toen zjj Donderdagochtend op
heeft. Is hst oerste het geval, dan is het niet on
waarschijnlijk, dat zich hot andere couvert in
handen van onzen waard bevindt."
ïNaar 't mij voorkomt, mijnheer, hebben wij
dus tweeërlei to onderzockonvooreerst, in welke
betrekking onze waard staat tot den schurkenstreek,
die mijn onvergetelijken ouden meester het leven
heeft gekost, ten andere, waar zich het tweede
couvert bevindt. Ik zal mij nog weder in betrek
king dienen tc stollen met onzen schrijver, van
■wien ik weet, dat hij een minnehandel voert met
do aardige dochter van hen heer Baptists.'t Zou
niet do eerste maal zijn, dat door liet gesnap
van een verliefd jong meisje geheimen aan het
licht kwamen, die hare familie liever verborgen
gehouden had."
Wordt vervolgd
