Per Telegraaf.
Koloniën.
Kechtzakeu.
Armenzorg.
V i s s c h e r ij.
in den omtrek doorzocht had op het oogenblik
dat het lijk gevonden word, den moordenaar zou
hebben betrapt."
Ieder staat verbaasd over de stoutheid van den
bedrijver, want hoewel hot een feit is dat inden
laatsten tijd alle aandacht op do werkstaking was
gerichtniet minder is het waar, dat sodert die
werkstaking het aantal politie-agonton, die nacht
en dag Whitcchapel doorkruisen, aanmerkelijk is
vermeerderd.
"Zondag is te Rome een buste van Cairoli in
het ICapitool geplaatst, on wel ia do oorazaal der
gemeente, naast de beelden van Cavour, Martini
en Garibaldi. Talrijke vereenigingen sloten zich
aan den optocht aan, terwijl de huizen gevlagd
waren.
Uit de gisteren te New-York ontvangen berich
ten omtrent een orkaan langs de Noord-Atlan
tische kust blijkt dat de orkaan den goheolen
afgeloopen nacht heeft voortgewoed. Atlantic-
City is nog Ir:na geheel overstroomd. De schade
is zocr groot. Langs de kusten van Now-Yersoy
en Conoy-Island hebben verscheidene schipbreu
ken plaats gehnd. Er zijn 37 personen omge
komen.
Do behandeling der longtering door middel van
koolzuur. Volgens clr. Hugo Weber Berliner Klin
Vfochenschrift van 2 September '89) zou de reden
waarom arbeiders in kalkovens bevrijd blijven van
longtering, niet gezociit moeten worden in hot
inademen van heeto, droge lucht, maar het in
ademen van belangrijke hoeveelheden koolzuur,
dat zich bij het kalkbranden ontwikkelt. We
ber behandelde enkole lijders aan longen- en
darmtuborculose, door hen bijna gelijktijdig zout
zuur en dubbelkooizuur natron te doen nemen.
Bij dezo behandeling wordt in de maag con aan
zienlijke quantitoit koolzuur voortgebrachtdat
grootemleels langs de longen wordt uitgescheiden
en storend schijnt to werken op do ontwikkeling
der tubcrkoi-bucillen.
In Duitschland is een scheikundig product
in den handel gebracht, dat den nanm van
i Alctaamidoniethylathylmethylbenzyldiamidophe-
nylcarbinol" draagt, 't Mooiste is echter dat een
bekwaam scheikundige daar werkelijk uit racet
kunnen lezen hoe do stof is samengesteld.
BEÏ8 BA£.G13 September. Tweede
Kamer. Art. 4 der schoolwet-wjjziging is aan
genomen met 71 stemmen tegeul9. De heer
Gleichman verklaarde dat de stemming over
art. 1 met prejudiceert de stemming over de
gehPele wet. In het examen-program voor
hulponderwijzers zullen de beginselen der ken
nis van vlakke lichamen worden opgenomen.
Daarna is behandeld art. 2 (subsidieeriBg
der bijzondere scholen) met verschillende
amendementen.
De minister heeft overgenomen het amen
dement-Van der Kaay, om ta eiscben dat
minstens 25 kinderen boven 6 jaar in de
school moeten zijn, en hetamendement-ïabiu.»,
om ia handwerkenonderwjjï elders gegeven
grond te vinden voor vrijstelling daarvan op
de bijzondere school. Het artikel betreffende
subsidtën aan het bijzonder onderwijs is aan
genomen met het amendement-Van Celden,
dat Gedeputeerde Staten beslissen over de
subsidie-aanvragen.
Batavia, 12 Augmtu*.
Over de affaire Kota I'ohama ontving de Java-
Bade o. a. een schrijven, gedateerd Atjeh, 26
Juli "1889, waaraan het volgende is ontleend:
Heden, heeft hier een groote manoeuvre tegen
de Atjehers plaats gehad, raet nagenoeg alle
beschikbare troepen van den kraton, do posten
Kota Pohama en Lamjong. De aanleiding daartoe
werd gevonden doordat da Atjehers in don nacht
van 24 op 25 dezer onze versterking Kota Po-
lmma zouden hebben beschoten met projectielen
van 7 a 8 Cm. kaliber. Er werd met drie colon
nes uilgerukteen langs het noordelijk strand
van Kota Pohama, die de op 050 meter ver
wijderde vijandelijke batterij, zooals men meende,
zou nomen en met dynamiet vernietigen; deze
colonne vond niets van die batterijen on vond nu
daar ook geen vijand en stond nu als gescheiden
door de lagune daar geheel nutteloos en kon al
thans de tweede colonne, welke bezuiden de la
gune langs een zeer moeilijk en onbegaanbaar
voetpad in N.-O. richting liet geschut van twee,
zooals men dacht, bekende Atjehscho versterkin
gen zou gaan vernietigen, niet bijstaan. Deze
versterkingen zouden door don marscli en do op
stelling in den rug der derde colonne nog meer
in Z. richting langs den groeten weg naar l'jadc
door den vijand, zooals men veronderstelde, wor
den verlaten.
Dc tweede colonne, die zeer zwak was, 2 offi
cieren, 40 bajonetten en 15 sappeurs, werd al
zeer spoedig overvallen en door den vijand uit
elkander geslagen, zoodat de tweo officieren
sneuvelden en 4 Europeanen in bandon van den
vijand blevenhet lijk van een der olfieieren bleef
ook in lmnden des vijands.
Uit dit feit kan gerusc worden afgeleid dat de
vijand precies op de hoogte was van hetgeen er
gebeuren moest.
Do derde of zuidelijkste colonne, welke van
het gevecht der tweado niets gehoord iiad on ook
de noordelijke langs hot strand ogeorende colonne
konden bij de vornietiging van die tweede colonne
geen hulp bicden.
Om de in den rug der vijandelijke versterkingen
ingenomen positie der dordo colonne bekommerde
de vijand zich zeer weinig; hij hield zijne stel
lingen in het begroeide en moerassige terrein,
waar liij zoo goed den weg wist, goed bezet on
had zijn schutters daar buiten in hot omliggend
terrein meesterlijk ingeschoven en onzichtbaar
opgesteld, om zoodra er gelegenheid was, daar
van te profiteeren.
Hoeveel verstet kingen de vijand in hot be
groeide terrein langs do lagune bad, is nog niet
bekond, maar wel, dat hij overal klaar was ons
te ontvangen en met do grootste doodsverachting
eiken duim gronds zou verdedigen.
Deze goheele manoeuvre mislukte. Nu werden
talrijke versche troepen, artillerie enz. van ons
aangevoerd uit den kraton, waarmede stormender
hand een versterkte positie dos vijands werd ver
overd, welke men Kota Toeankoe noemde en wat
ons, zooals gewoonlijk, een ontzaglijk verlies be
zorgde.
Hoe greot dan ook dat verlies moge zijn, nu
men eenmaal buiten de linie een gevecht met don
vijand had geëntameerd, was het goed gezien, dat
man ten minste op 6en punt ook eens overwinnaar
wilde zijn. In de veroverde benting lagen 26
doodo Atjehers en wat geweren en éon koperen
lilla. Van gescnut werd dus niets gezien.
De troepen, die den gcheelen dag zonder eten in
hot gevecht waren geweest, hielden zich goed.
Doch het bleek nu weer voor do zooveelste maai
dat de Atjehers steeds tot in de kleinste bijzondor
heden zijn ingelicht, terwijl wij door slecht-» kaar
ten en trouvrelooze Atjohsche gidsen meestal in de
val loepen.
De Atjehers zeggen dan ook met recht dat wij
hardnekkig volhouden en brani zijn, maar, belaas,
dat wij daarbij niet slim zijn.
Het moet zijn opgevallen dat, nu pl. m. 3/i van
de bezetting van Atjeh op de been en zelfs buiten
de linie zich met den vijand moest gaan meten,
de opperbevelhebber niet op het gevechtsveld
tegenwoordig was.
Dat moge een instructie zijn van hooger hand,
doch onze brave generaals Pel, Wickers van Kcr-
chem en ook Kareltjo van der Heijden, die bij
veel minder affaires steeds tegenwoordig waren
op het gevechtsveld, hebben dat anders toegepast.
Wij hebben verloren aan dooden 3 officieren
en 23 minderen, aan gewonden 4 officieren en
88 minderen, benevens een groot aantal paarden.
Uit particuliere bronnen vernam genoemd blad
nog cenige bijzonderheden betreffende het gevecht
te Atjeh bij Pakan ICroeng Tjoet.
Beginnen wij in de eerste plaats te verzekeren
dat uit een, op den noodlottigen dag zeiven door
den generaal persoonlijk gehouden onderzoek is
gebleken dot luitenant Ilagemam zich niet levend
in de handen van den vijand kan bevinden. Wel
werd hij bij het eerste appèl na het gevecht ver
mist" gemold, doch uit het daarna gehouden
onderzoek kwam aan den dag, dat do fuseliers
van hot detachement-Veerman Hagcman met een
doodclijk schot in hot hoofd hebben izion" vallen.
Luitenant Sctnoder, die in het regeertngs-tele
gram stond opgegeven onder de gewonden, is
ongedeerd.
Luitenant Tromp, die de eorsto sectic van het
3o bataljon commandeordo, ontving een schot
door zijn helmhoed; de kogel maakte tevens eonc
lichte groeve door de schcdeilutld, doch die kwet
suur was zoo onbeduidend, dat Tromp zijne sectie
niot verliet en later zelfs niet in hut hospitaal
behoefde tc worden opgenomen.
Dezelfde compagnie van liet 3e bataljon, die bij
Edi onder den invloed \an een paniek weifelde
om te attaqueeren, heelt bij deze gulegenbeid liaar
ouden roem op schitterende wijze teruggekocht.
Yóor den aanval op Tadjoo Kadjoeroan sprak
kapitein Mollinger de manschappen toe, en zulle
sdat hij er in wilde, al ruoust do compagnie tot
dan laatsten man vallen". En hij kwam er mot
zijn sol.laten het eerst in. De beriooming tot
commandant van een zeer gewichtige benting
was voorloopig zijn loon.
Bij het verkennon van hot terrein na het ge
vecht, terwijl het nog van Atjehers wemelde,
moet do luitenant van dat wapen, jhr. L. do Lan-
noy, zich door zijn bravoure schitterend onder
scheiden hebben,
Hetzelfde wordt getuigd van kapitein Deer van
de artillerie, die reeds gedecoreerd is met do
Militaire Willemsorde. Ondanks het hevig vuur
van den vijand, dat binnen het kwartier 30
van de artilleristen en do bespanning builen gL-
vecht stelde, bleef deze officier doodbedaard en
geheel ongedekt zijne stukken comtnandeerors.
De kapitein der infanterie Stoutjesdijk is tot
de aankomst van kapitein Yan lleutz belast mot
de waarnaming tan do betrekking van chef van
den staf.
Door Zr. Ms. l'ontianak werd mede gevuurd
op l'adjce Kedjoeroan, dat naar liet schijnt onder
hot bereik onzer zee-artillerie lag.
Zooals in de Suinalra-Coumnl terecht is ver
meld, zijn de onzen gestuit niet op éon, maar
op tlrio vijandelijke versterkingen, waarvan er
twee zijn genomen in de derde en grootste, die
naar schatting met 30 lilla's bewapond moot zijn,
zijn wij niet geweest, terwij! do beide eerste
dadelijk na onzen aftocht weder door den vijand
zijn bezet.
De correspondent van den Jaca-llode moidt nog
dat de luitenant Veerman, gonoodzaaktzijnde terug
te gaan, juist toen bij het bevel hiertoe wilde
geven, een doodolijk schot in hoofd en borst kroeg,
waarop de luitenant Hageman het commando op
zich nam. Ook doze dappere moest voorden follen
tegenstand wijken, en men trok overhaast op de
benting terug. Nadat men op die wijze eenige
honderden meters was teruggegaan, zag men eens
naar den commandant, die, aan den staart van
zijn troepje roarcheerende, de laatste was geweest
die voor den Atjeher wilde wijken. Helaas, man
zag hem niet meer, en toen alles dan ook in de
benting teruggekeerd was, vermiste men bovendien
nog oen Èuropeesch en een inlandsch onderofficier
en twee minderen. Overigens bedroeg ons verlies
nog 3 gen ouden.
Tot op 15 passon voor de benting bleven de
sloebers ons afwachten en zetten bet vuurgevecht
voort. Ook van hunne zijde werd dien dag met
groote doodsverachting gestreden en die dag heeft
i hun ruim 80 dooden gekost. Vermenigvuldigt men
dat getal met 4, dan krijgt men ongeveor het
aantal hunner gewonden.
Van onze gowonden is nog maar éen, oen atnb.
fus., overleden.
Thans is er mede hekend geworden, dat Teng-
koe di Tiroe dit manoeuvretie weer geleid heeft.
Luitenant Piera, die to Atjeh een schotwond
in de lendenen heeft gekregen, heeft hierheen
geschreven dat zoowel hij als de luitenant von
Schmidt auf Altenstadt goed in beterschap voor
uitgaan.
Alen meldt dat men bij den luitenant Stein-
metz, die op Atjeh een schot in den schouder
kreeg en hier in het hospitaal is opgenomen, tot
nu toe tevergeefs naar den kogel gezocht heeft.
Door den residont van Cheribon is verplaatst
van do contrble-afdeoling Clioribon naar de con-
tr6ie-afdeeling Ploembou, afdeeling Cheribon, de
controleur der 2e kt. J- C. Keiler van Hoorn.
Do magazijnmeester der genie 3e kl. (2e luit.)
L. Kranendonk van den genicdionstvun Atich en
oiulcrhooughedon, is overgeplaatst bij den genie-
di ui do Zuider- en Ooster-afdeeling van
Hoi nro en Bandjonnasin.
In het stadsverband alhier zijn 29 cholern-
lijdors opgenomen, van welke 27 overleden zijn
en men 2 in bot loven hoopt te behouden.
Volgens den Atjeh-correspondent van de Sum.
Ct. had Toekoe di Tiroe aan ons bestuur dooit
weton dat gedurende de onderhandeling met de
Kemala-partij, door hem geen vijandelijkheden
tegen ons zouden worden ondernomen dat hij
zijn onderhoorigen had aangemaand, geen vijan
dige aanslagen tegen ons te doen eu zoo zulks
niettemin liet geval mocht wezen, de harcelee-
ringen moosten worden gesteld ten laste van do
Atjehers die voor lmn eigen rekening op maraudo
uitgaan en die niet tot zijn gevolg belmoren.
Do directeur der vveesinricliting te Neerbosch
heeft van iemand die onbekend wonsclit te blijven
eenc gift ontvangen, groot f 1000, voor gonoenid
gesticht.
Gisteren werd voor het gerechtshof te 's-Gra-
venlmge behandeld hot hooger beroep van den
officier van justitie te Rotterdam tegen een
vonnis van de rechtbank aldaar, waarbij twee
personen te Schiedam zijn vrijgesproken van het
hun ten laste gelogde.
Zij stonden terechtdo eerste ter zake dat
hij in do maand Maart van dit jaar, zijne
woning in de Zwaansterg te Schiedam verla
tende, daaruit ten nadeela van den eigenaar
heeft medegenomen eenig lood van bet afdek en
een gasthuis van don zolder de tweodo, wegens
het aannemen van een gedeelte dor opbrengst
van die (door beide beklaagden verkochte) voot-
werpen, terwijl hij wist dat zo door verduis
tering verkregen waren. Voor den commissaris
van poiitio bekenden de beklaagden hun schuld,
maar voorden rechter gaven zij op, die bekentenis
in strijd met do waarheid to hebban afgelegd.
Geen der beide beklaagden was gisteren voor
het bof verschenen, zoodut tegen hen verstek
verleend werd.
Na het hoeren van vijf getuigen, wier ver
klaringen het ten laste gelegde bevestigden, en
waaruit ook bleek dnt do weggenomen voorwer
pen aan het huis, door den ln bekl. bewoond,
behoorden, eischte advocaat-generaal Tel tiers
eena veroordeeüng, voor den eersten bekl. van
0, en voor den tweeden van 3 maanden ge-
vangonisstraf. Z.E.G.A. wees er op dat beide be
klaagden ongunstig bekendstaan dat de eerste
(ui- Is zos en de tweede een tweetal voroordee-
,'/'n achter den rug heeft.
'■'tarna vorderde dezelfde fulvocaat-goneraal
bevestiging van het vonnis der RotterdHmsche
rechtbank, waarbij een koopman to Maassluis eori
gevangenisstraf van éene maand werd opgelegd,
wegens diefstal van oen zakjo inhoudende een
bankbiljet van f25 en een muntbiljet van f 10,
hetwelk, een juffrouw hem op 5 Nov. 1888 in
de Voorstraat te Bridle had zien oprapen. Het
werd later door iemand die zich op dien dag ter
genoemde plaatse had bevonden, als zijn eigen
dom herkend, terwijl de beklaagde beweerde een
ledig zakje te hebben opgeraapt en dnt de gelds
waardige papieren zijn eigendom waren,
liet hof zal Zaterdag 21 September in beide
zaken uitspraak doen.
VLAARDINGEN, Gisteren zijn alhier bin
nengekomen 12 schepen alhier thuis behoorende
met eene gezamenlijke vangst van 291 last hai ing
benevens eenige bommen.
KRALIXGSC1IE VEER. Gisterochtend wer
den aan de markt alhier aangevoerd 1G9 zalmen,
die voor f 1.10 tot 1.50 per Vs kilo wei den ver
kocht.
