N°. 7357.
Eerste Blad
TT
A0. 1889.
Maandag 21 October.
Drie-en-veert g-st© Jaargang.
Binnenlandsche Berichten.
Verschijnt dagel ks, uitgezonderd Dinsdat
1TGEVER: j7~ODÉ.
ttVKEAI: MAKRT, E, 1 a 4.
DMt Noiumcr bestaat uit drie bladen
Schiedam 19 October 1889.
Terwijl verzekeid wordt, dat door da
bijeenkomst van den czaar met vorst Bis
marck verschillende politieke zwarigheden
uit den weg z'yn geruimd, levert het Oosten
van ons werelddeel toch nog stof in over
vloed op tot ongerustheid. Niet dat de woe
lingen in het koninkrijk Servië op zich
2elf voor Europa vao beteekenis zjjn
maar men meent daar Ruslands invloed
werkzaam te zien, en dan verkrijgt de zaak
een geheel andere beteekenis. De gewezen
koningin Nathalie is naar de hoofdstad ge
komen, heeft haar zoon gezien en is niet
van plan spoedig weer weg te gaan, ten
minste ze richt er een huis iD, dat ze door
een Haagsch magazijn laat stoffeeren. De
.ex-koning Milan verblijft te Parijs en zijn,
zoon staat ouder den invloed der regenten.
Een hechte band tusschen het regeerend
Stamhuis en het volk schijnt er niet te be
staan; ten minste, er is een groote partij,
die de twistende vorstenfamilie wel voor
goed zou willen verwijderen, om de dynastie
Karageorgewitch op den vorsteljjken zetel
te plaatsen. De pretendent uit dit stamhuis
is de schoonzoon van den vorst van Monte
negro, den aeenigen vriend" van den kei
zer aller Russen; dat zegt wat; maar
de gewezen koningin Nathalie zocht en
vond ook steeds hulp en steun by de
Russen; derhalve belooft do gansche zaak
een wedstryd te zullen worden tusschen
iwee vorstelijke famihëo, en natuurljjk om
het heil van Servië!
Ook de vorst van Bulgarije heeft voor
een wijl zjjn laod verlaten en vertoeft thans
te Parjjs. Over het doel van zjjn reis zjjn
verschillende lezingen in omloop, Hjj beeft
volstrekt geen plan meer om terug te keeren,
verzekeren sommigen. Hjj heeft zyn vermogen
aan de Bulgaren opgeofferd en zal nu trach
ten bjj zjjn familie bulp te zoeken; aldus
anderen. Het laatste kon wel eens het geval
zyn; in stofialyken zin heeft vorst Ferdinand
zeker nog niet veel voordeel van zjjn hooga
waardigheid getrokken. Hij heeft integendeel
Uit eigen middelen veel gedaan om aan den
berooiden toestand der Bulgaarsche financiën
«en einde te maken. Niets zou dus natuur
lijker zijn, dan dat bjj bjj zjjn familie van
•moederszijde, de Orleansen, om hulp ging
aankloppen, Die kunnen wel wat missen,
ten minste eeuige leden der familie. Anderen
daarentegen moeten bjj de beweging van
.Boulanger nogal wat hebben laten zit
ten. Dat de jonge vorst vertrokken
is met het plauniet weer terug
4e keerenis de minst waarschijnlijke
onderstelling. Zyn positie was wel eens min
der vast dan vroeger, en dat men om Ruslands
tegenwerking in het vorstendom niet veel geeft,
bewijst de wegzending uit het land van een
aanzienlyken Rus, die in de stad Sofia door
het uitgeven van veel geld onrust onder
de bevolking trachtte te verwekken. Of deze
prins DolgurukofT op eigen gezag handelde,
dan wel of hjj als Russisch agent optrad, weet
men niet; maar de Bulgaarsche regeering heeft
er eenvoudig niet naar gevraagd en zond den
man over de grenzen. Ze behandelde de zaak
zeer netjes, want ze gaf van de uitdrijving van
den prins kennis aan den Duitschen consul
te Sofia. Sedert Rusland alle betrekkingen
met Bulgarye afbrak, is namelyk de behar
tiging der belangen van Russische ouderdanen
aan de Duitsche consuls opgedragen. Is het
toeval, dat deze aanzienlijke Rus juist te Sofia
aankwam, toen vorst Ferdinand pas eeniga
uren geleden op reis was gegaan
Het oude, maar veijongde Athene zal voor
eenigen tjjd de verzamelplaats van de grootsten
van ons werelddeel worden. De keizer en de
keizerin vao Duitschland, de koning en de
koningin van Denemarken zyn reeds op reis
derwaarts om bij het huweljjk van den Griek-
schen kroonprins met de Duitsche keizers
dochter tegenwoordig te zijn.
De keizer van Duitschland zal op zjjue reis
door Italië eene ontmoeting hebben met den
koning van dat landzjjn trouwen bond
genoot. Ondertusschen is Itahë's eerste
minister naar het eiland Sicilië gereisden
heeft hij te Palermo eea redevoering gehou
den, dia vry wat opspraak verwekte. De
verdediging van zjjn politiek v/as natuurlijk
hoofdzaak, maar de minister kon toch niet
nalateDde financieels positie van het ko
ninkrijk te bespreken. Nu is het een feit, dat
Italië door verschillende oorzakenwat de
financiën aangaatin zeer ongunstige om
standigheden verkeert. Of de minister echter
wel deed, het wantrouwendat omtrent de
soliditeit van het koninkrjjk is opgewekt, toe
te schrijven louter aan speculatie, mag min
stens betwjjfeld worden. In een groot
verbond een rol mede te spelen, en dienten
gevolge een ontzaglijk leger op de been te
moeten houden en een aanzienlijke vloot bjj
de hand te moeten hebben, dat gaat niet, of
men moet diep in de beurs tasten; doch dit
zeide de minister Diet.
België laat weer druk van zich hooren.
De clericale regeeriog, niet tevreden met de
meerderheid in de Kamers, schijnt haar in
vloed te willen uitbreiden ook in het gewes
telijk en het gemeentelijk bestuur. Ten minste
ze stelt een verlaging voor van den census
voor da provinciale verkiezingen, en wel van
20 tot 12 fraDcs, en van dien voor de ge
meentelijke verkiezingen van 10 tot 8 francs.
Maar ze stelt tegelijk voor de afschaffiog der
capaciteitskiezersdat zjjn zjj, die tenge
volge van een verkregen diploma of van
het door hen bekleede ambt kiezer zjjn. Te
Brussel zouden door dezen maatregel 2462
kiezers hun kiesrecht verliezen, waaronder
1120 staatsambtenaren; te Antwerpen 1684.
Van liberale zijde worden allerwegen »betoo->
Ringen" gehouden, waarop, naar Belgisch ge
bruik, op de meest krasse wijze de regeerings-
voorstellen worden gehekeld. Weldra komen
de Kamers byeen en zal de strijd worden
aangebonden.
Een ernstige zaak wacht weldra onze Eerste
Kamer, namelyk de behandeling van de wet
op het lager onderwya. Ze telt onder haar
vjjftig leden, vjjf en dertig liberalen. Vandaar,
dat ze reeds nu overstelpt wordt met adresseD,
om het ontwerp, als strijdig met de belangen
van het openbaar onderwijs, niet aan te
nemen. Onze lezers hebben van verscheidene
iezer, als van het Nut en van Volksonderwijs
kennis kunnen nemen. Minder is misschien
bekend, hoe van protestantsch-orthodoxe zijde
het aangenomen ontwerp wordt beoordeeld
en veroordeeld.
De Banier zegt: jZoo er lof te brengen is,
moeten wy vooral voor Rome den hoed afne
men. Rome heeft meer dan iemand gema
noeuvreerd met taaie volharding en koen be
leid. Wat gij nu aanschouwt, is haar werk.
Rome heeft getriomfeerd, en dat bedroeft ons.
Rome heeft verkregen wat het wenschte en
de anti-revolutionnaire party heeft daartoe
meegeholpen, en dat gaat ons aan het hart.
En professor Lindeboom zegt:»Zoois dan
de Wensch van minister Mackay vervuld:
Zyner Excellenties schoolwetwijziging is aan
genomen. De parlementaire tweelingbroeders
de Jezuïetenpriester Schaepman en de Neder-
landsch Gereformeerde (doleereu'de) ouderling
en professor aan de vrije universiteit de Savor-
nin Xohman, hebben den minister trouw ge
holpen, soms nog wel eens boven verwachting
en van den wal in de sloot 1"
Aan wien de schuld, dat deze dingen in
Nederland mogeljjk cjjn?
SCHIEDAM, 1!) October 1880.
De hofdignitarissen, dienstdoende ten paleize
het Loo, zyn vervangen door de heeren jhr. S.
M. S. de Ranitz, adjudanten particulier secre
taris, jhr. Roëll, adjudant, graaf Schimmelpen-
niock van Njjenhuts, ordonnance-officier, jhr.
ridder Huyssen van Kattendyke, kamerheer,
en jhr. P. Gevers Deynoot, referendaris by bet
Kabinet.
H. K. H. Prinses Wilhelmina ontvangt sedert
den 15o dezer onderwijs in de Franscbe taal
van dr. J. J. Salverda de Grave.
Bij beschikking van den minister van bin
nenlandsche zaken, van 18 October, is wegen®
het ovarljjden van dr. J. G. van Eyken, by be
schikking van 11 Juni, benoemd tot voorzitter
der commissie in 1889 belast met het afnemen
der akte-examens middelbaar en lager onder
wijs in de Franschetaal, als zoodanig benoemd
dr. A, G. van Hamel, hoogleerrar aan de
ryks-universiteit te Groningen.
De beraadslagingen over het wetsontwerp
tot herziening der wet op het lager onder
wijs vullen id de handelingen der Tweede
Kamer 371 bladzijden. Daarvan behooren
353 tot het vorige zittiugsjaar en ruim 100
tot de algemeene beschouwingen.
Men heeft berekend dat, wanneer de liberale
leden der Eerste Kamer in geljjke verhou
ding als hun partjjgenooten m de Tweede,
zich voor ol tegen het outwerp verklaren,
dit zal worden aangenomen. In de Tweeda
Kamer stemden 17 liberalen voor, 26 tegen
(de heer Van Kerkwyk was afwezig), dus
van de 43 aanwezigen 40 pCt. voor en 60
pCt, tegen.
De Eerste Kamer telt 35 liberale leden ea
15 anti-liberalen. Stemmen 40 pCt. der eersten
voor, dus 14 ledeo, dan zullen zich in bet
geheel 29 van de 50 leden ten gunste van
het ontwerp verklaren.
Wegens te weinig vertegenwoordigde aan-
deeleo, kon de ovei name van den Nederland-
schen Rynspoorweg in de vergadeiing van aan
deelhouders der maatschappij tot exploitatie
van StaatsspoorwegenDonderdag jl. niet
worden behandeld. Tegen 2 November a. 8,
zal daarom opnieuw eene vergadering worden
uitgeschreven.
In de gisterenavond gehouden algemeenns
vergadering der R.-k, kiesvereemging te
's-Roge werd tot candidaat voor de Tweede
Kamer gesteld de heer mr. Du Tour v. Bel-'
linchave.
De rekening en verantwoording van de
^Maatschappij tot Nut van't Algemeen" over
'1888—1889 sluit met een baiig saldo van
f 1638.51. De ontvangsten hebben bedragen
f 35.120,17l/s. Aan contribution is ontvangen
(25.65435, aaa renten f7582.52i/s. De kos
ten van bestuur hebben bedragen f 8456.041/},
die der algemeene vergadering f5614 99i/3 (1)
waaronder voor tegemoetkoming aan afge
vaardigden f2997.03; de almanak heelt ge.
kost f4345.25, voor voordrachten in ver
schillende departementen is uitgegeven f2190;
alle uitgaven ter bevordering van het doel dep
maatschappij hebben f18.817 60 bedragen,
De uitgaven voor 1889—-1890 zyn begroot
op f46.605.26. Mocht dit worden uitgegeven-
maar dit is niet te verwachten dan zotf
f 10.500 van het vaste fonds moeten genomen
worden, daar de middelen slechts op f 36.105.25
geraamd xjjn. "Voor contributie is iets mindef
Abonnementsprijs., per kwartaal
franco per post, door het geheele Rijk
Afzonderlijke nommers
1.85
- 2.50.
- 0.10.
^DtZRtsiftliPRijs; *ma 1—10 gewoo. regels met
inbegrip **n eeoe Courantf Hf,
ledore gewone regel meer,1#,
DsiEKAAL geplaatst wordt tegon twasnatL berekend,
