A0. 1890
Woensdag 23 April.
IM°. 7484.
Tweede Blad
V ier-en-veertigste Jaargang.
Versch nt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag.
UITGEYER: J. ODÉ.
Bimieiilamlsche Berichten.
Gemengde Berichten.
GDURANÏ.
Abonnementsprijs, per kwartaal1.85.
Franco per postdoor het gehecle Rijk- 2.50.
Afzonderlijke nominers- 0.10.
B IJ II E A 17HARKT, 12 4.
Advertentieprijs: van 110 gewone regels mot
inbegrip van eene Courant1.10.
Iedere gewone regel meer- 0.10.
Driemaal geplaatst wordt togen tweemaal berekend.
SCHIEDAM. 22 April 1890.
De Maaslode, die zich duchtig den mantel
heeft zien uitvegen door Het Centrum, omdat
zi aanried Yan de Velde niet te stemmen,
begint bij te draaien, nu de candidaat, naar
het heet, geruststellende verklaringen heeft
afgelegd. Welke die binnenskamers afgelegde
verklaringen zijn, weet zij blijkbaar niet,
maar zij vindt daarin, in verband met hetgeen
hij te Bleiswijk gezegd heeft, reeds grond
hem vriendelijk te gemoet te treden. Hem
ging, zegt zij, de instandhouding van het
bondgenootschap zeer ter harte, en dan is de
vrede geteekend.
Dit is zeker te Bleiswijk gebleken, dat de
heer Van de Velde dolgraag de katholieke
stemmen hebben wil. Wat hij eigenlijk denkt
van den dienstplicht, hij, die staat op den
bodem van het Program, kan uit zijn orakel
taal niemand opmaken. En dat is in de ge
geven omstandigheden ook maar het ver
standigst.
Het anti-rev. orgaan De. Vaderlander (ex-
Wageninger) beveelt de verkiezing van jhr.
mr, Yan Karnebeek aan. Lezers schrijft
zij stemt in geen geval den candidaat der
Roomschen en der doleerenden,
Omtrent het plan om de bisschoppen te
laten beslissen, zegt de N~. 11. Ct, nog het
volgende
Ja, als de prinsen der Kerk zich doen
hooren, dan zwijgt alles. Het is als olie die
de opgezweepte golven in een oogwenk tot
staan brengt. Maar meer ook niet. Den
stormen verbieden andermaal op te steken
vermag zelfs het hoogste geestelijk gezag
niet, En wie aan het woord dor bisschoppen
de macht zou willen toeschrijven om bv.
Bahlmann tot vrijhandelaar en Vermeulen tot
voorstander van eene belasting op het roerend
vermogen of Schaepman tot bewonderaar van
het koloniale uitzuigingsstelsel te maken,zou
toonen in de Roomsche wereld een vreemde
ling te zijn. Aan den toestand die, zooals
De Tijd klaagt, »voor ons eene ramp en voor
hen die buiten staan eene ergernis" is, zal
voop het oogenblik een einde gemaakt zijn;
de onedele en beschamende strijd zal worden
gestaakt; maar de oorzaak van dit alles is niet
weggenomen, de afgrond is met bloemen be
strooid, niet gedemptde ergernis is geweken,
maar het kwaad niet genezen, en achter
eene' decoratieve eenheid woekert eene ver
deeldheid, die, aan het oog onttrokken, te
zijner tijd met te verwoestender geweld zal
ibsbarsten naarmate zij lang"' met kunst
middelen in bedwang gehou».- a is."
Ct. schrijft naar aanleiding van het monster
verbond
»In Den Haag zien de Katholieken het al te
goed in, dat er t' avoud of morgen een breuk
zal komen in het fragile voorwerp, dat de
Irechterzijde" heet. Vandaar dan ook dat
men druk in de weer is, om met het oog
op de dingen die komen zullen, nieuwe plan
nen te beramen: een nieuwe Kiesvereeni-
ging, een nieuw Katholiek dagblad inz. Het
laatste is al meermalen aan de orde geweest,
maar toen is men door de bedreigingen van
ongenade van het conservatieve hoofdorgaan
nog teruggedeinsd. Sedert evenwel het Haag-
sche Dagblad slag op slag bij de stembus
verliest en met eiken dag zijn invloed begint
te zien dalen, meenen de Katholieken, dat liet
voornemen om een eigen orgaan op te richten,
al hebben we luer nieuwsbladen te over, niet
mag worden losgelaten. Vermoedelijk zal liet
nieuwe blad met 1 Juli e. k. het licht zien en
bij den uitgever Ten Hagen, president der Ka
tholieke Kiesvereeniging, verschijnen. In
vloedrijke politieke mannen zullen er de pen
in voeren. Het is alleen nog onzeker of't een
groot blad dan wel een goedkoop klein orgaan
zal worden."
De Ilaagsche correspondent -.au de N. G.
Naar Het "Fad. verneemt, had de heer
Mackay als minister van binnenl. zaken een
veel omvangrijker herziening der kieswet
voorbereid, dan het thans ingediende ontwerp,
een herziening, waarbij zonder in het kiesrecht
zelf wijziging te brengen, verschillende gebre
ken der wet waren verbeterd en in verschil
lende leemten was voorzien. De heer Lobman
echter, vreezende niet voor de aanstaande ver
kiezingen met deze .hervormingen gereed te
kunnen komen, heelt zijn ongeduld niet kun
nen bedwingen, en daarom voorloopig alleen
het gedeelte, dat de districts-verknipping be
handelt, aanhangig gemaakt.
De commissie van toezicht op de rijks
academie heeft aan Z. M. den Koning haar
verslag uitgebracht omtrent den toestand dier
instelling over 1889.
Het collego van hoogleeraren zegt zij
leed een zwaar verlies door het overlijden
van prof. J. A. Alberdingk Thijm, wiens groote
gaven en verdiensten lang bij onze instelling
in dankbare herinnering zullen blijven. (Men
weet, dat jhr. dr. J. Six den heer Thijm op
volgde).
Op 1 Januari 1889 studeerden aan de aca
demie 54, welk cijfer hij den aanvang der
zomervacantie tot 56 steeg. Bij den aanvang
van den wintercursus meldden zich hiervan
38 opnieuw aan. Door toelating van candida-
en steeg dit getal tot 52 op uit0. Dec. aldus
verdeeld42 kweekelingen of voor alle klas
sen ingeschrevenen (23 heeren en 19 dames)
en 10 leerlingen of voor éen of meer lessen
ingeschrevenen (9 heeren en 1 dame).
De opkomst bleef bevredigend, in eenige
klassen zelfs goed en bijzonder vooruitgaande.
Alleen do avoiul-teokenklasse bleef, vooral wat
de dames betreft, schraal bezocht. In het be
zoek van de theoretische lessen was eenige
vooruitgang. Die in de aesthetiea en kunst
geschiedenis moesten, na het overlijden van
prof. Alberdingk Thijm, worden gestaakt.
De graveerkunst telde ook verleden jaar
nog geene beoefenaars. Daarentegen vermeer
derde het aantal kweekelingen in de etsklasse;
alle aanvragen daarvoor werden zelfs niet
toegestaan. Dit geschiedde alleen in die geval
len, waar aan de aanvragers voldoende be
kwaamheid in het teekenen kon toegekend
worden.
Van het voornemen om gedurende den
zomer een wedstrijd in de schoone bouwkunst
te doen plaats vinden moest afgezien worden,
aangezien in het reglement der academie
eenige wijzigingen noodzakelijk zijn om een
wedstrijd in dit vak uitvoerbaar te maken.
De commissie vertrouwt, dat bij eene alge-
meene herziening der wettelijke bepalingen,
welke den werkkring regelen, de aandacht
opnieuw op dit punt worde gevestigd. Een
uitgeschreven wedstrijd in de schilderkunst,
waarvoor reeds alle voorbereidende maatrege
len genomen waren, kon evenmin doorgaan,
wegens ongenoegzame deelneming.
Het voornemen bestaat, de inzendingen van
de heeren P. Pander, P. Ph. Rink en E.
Jacobs (aan welke jeugdige kunstenaars het
koninklijk jaargeld opnieuw werd toegekend
tot voortzetting hunner studiën in Italië of
te Parijs), in dit voorjaar ter bezichtiging te
stellen.
Yan het werk dezer kunstenaars werd, ten
gevolge van Zr. Ms. goedgunstige beschik
king, deels als aanmoediging, deels ter uit
breiding van de verzamelingeu der academie,
aangekocht: een levensgroot beeld in gips:
»De Rust" (door E. Jacobs) en kopieën van
de schilderijen«Las meninas, van Velasquez,
en «Johannes de Dooper als kind", van Mug
rillo, beide berustende in het Prado-Museum,
te Madrid (door P. Ph. Rink).
Onder de talrijke schenkingen behoort die
door de ontbonden maatschappij«Felix Men
tis" van hare merkwaardige, deels unieke
verzameling afgietsels, in 1777 aangelegd en
tot in het begin dezer eeuw voortgezet en
bijgehouden.
In een schrijven dd. 19 Maart 11. meldt de
consul-generaal te Rio de Janeiro dat, volgens
een bericht, voorkomende in het Journal do
Conuncrcio van dien datum, er redenen
bestaan om de raming van den Rio-koffieoogst
van Rio de Janeiro over 1889/90 in dier
voege te wijzigen, dat de opbrengst op 2y3
millioen in plaats van op 2y4 millioen zak
wordt geraamd, terwijl de 1890/91 er oogst
in plaats van op 2l/s millioen op 3'/s mil
lioen zak wordt geschat.
Betredende de koffiecultuur op Porlo-Rico
is hel volgende ontleend aan een schrijven
van den consul te Sanluim van 17 Maart 11.
De kofïie-ongst bedroeg in 1888 23,225,385
K.G., terwijl in 1889 de opbrengst slechts
16,425.796 K.G. was, welke vermindering te
wijten is aan het minder gunstige weder.
Men schat dat de opbrengst van den koffie-
oogst van het loopende jaar zelfs die van
1888 zal overtreden, ofschoon de oogst van
dat jaar een voor dit eiland zeer groote was.
De gemiddelde prijs van den 1888« oogst
was '18 cents per pond of doll. 18 per 46
K.G., terwijl de prijs in 1889 gemiddeld 23
cents per pond bedroeg. De openingskoers
van dit jaar was 22 a 22ys cents voor ge
wone en 23 ii 24i/s cents voor uitgezochte
soorten. Thans wordt 24 a 26 cents geno
teerd met veel vraag tiaar gewone soorten
voor Cuba en naar betere qualiteit voor
Europa. De uitvoer van den 1889«r oogst
bedroeg te zamen 16,425,796 K.G.
Ongeveer 59,000 acres zijn op Porto-Rico
voor de koffiecultuur in gebruik, en de cul
tuur breidt zich steeds uit ten gevolge van
de liooge prijzen der laatste jaren.
Uit Amsterdam wordt aan de N. E. Ct.
gemeld
De gisteren op den AYesterdokdijk samen
scholende kolenwerkers, die het werk ge
staakt hebben, zagen gistermiddag hunne
plannen mislukken. Toen de Engelsche boot
Snowdown met eene lading kolen voor de
hoeren Hudig Biokhuijzen het dok binnen
voer, werd zij onmiddellijk gevolgd doorliet
stoombootje van Oostzaan, waarvan de man
schap, uit 40 Oostzaners bestaande, op het
dek overklom om de lossing te bewerkstel
ligen, lieden kan de boot ledig zijn en ver
trekt de Snoivdoton weder. De politie wist
de orde te handhaven onder de werkstakers.
Te Schattendorf, in het Zwitsersche kanton
Uri, is gestorven een ware held, de spoorweg
wachter Naepili. Dank zijne bovenmenschelijke
inspanning en merkwaardige tegenwoordigheid
van geest, deed hij in den nacht van 31 October
1887 den oxprestrein van den St. Gothard, twee
passen voor de brug van Axen, stilstaan, juist
toen deze instortte. Twee seconden later zouden
twee honderd personen in het meer der vier
kantons gestort zijn. Sedert dien nacht verkeerde
Naepili, die een gratificatie van 200 francs als
erkenning van zijn heldmoedig gedrag ontving,
in een staat van verzwakking, waaruit de dood
hem verloste. Hij laat een weduwe met vier
jonge kinderen na.
Bij een brand te Orunienbaum (aan de Fin-
sche Golf), in een gedeelte van het keizerlijk
paleis, zijn zeven menschen om het leven ga-
komen.
