Ie werk
tl vorens
ran liet
emaakt
van ee»
werken.
enhnge,
kinde
er haar
zonden.
Decem-
n telde,
1 3 jon-
geleid:
litairen
totaal
337.59,
giften,
welke-
apitaal
gevend
U6Vi,
e di'en-
;vorde-
smeene 1
!uli, in
•dering-
ken en
ooren
larneiis
ig eena
i dage-
olwa»-
rdam;
hoofd
tijden
vyeef
verk
leden,
•1896,
ont--
heer
uiten-
lijden
lio 31
een-
Gemengde Berichten.
~PER TELEG11AAF.""
Land- en Tuinbouw.
Koloniën.
R-eclitzalcen.
0 n d e r w ij s.
V iss ch e rij.
Kerknlen w s.
Ned. Ilerv, Kerk.
geDe
ze ver
gen op-
i en in
vorde-
riekeB-
louden
ligden,
f
te"
zitting hebbende tot 1 Januari 1895, ter ver
vulling in de vacature ten vorigeja jare ont
staan door het aftreden van den heer H.
Meyboom, voortdurende door het bedanken
van den heer jhr. J. D. Six.
Overeenkomstig art. 7, alinea 3, heeft het
hoofdbestuur de volgende aanbevelingslijst
opgemaakt
Voor de eerste plaats deheeren II. Meyboom
te Leeuwarden, prof. dr. J. Ofterhaus te Leiden,
C. H. L. Suzan te 's-Hage.
Voor de tweede plaats de heeren mr. E. J.
Everwijn Lange te Amsterdam, dr. J. D.
Daubanton te Rotterdam, H, A. van Baak
te Botterdam.
Voor de derde plaats de boeren G. P.
ïttmanu Jr. te Botterdam, mr. J, C. de Marez
Oyens te 's-Bage, W. F. L. Pont te 's-Hage,
Arie de Sterke, de eenig neg overgebleven
oud-strijder van Waterloo te Dordrecht, werd
den löden Nov. 1796 geboren en trad in 1810
in dienst bij een instructie-compagnie. In
1812, dus op 16-jarigen leeftijd, maakte hij
den bekenden tocht naar Rusland mede, waar
hij te Smolensko in de achterhoede bleef. Op
eigen gelegenheid legde hij den weg van
Smolensko naar Dordrecht te voet af.
In het genot van eene sterke ongestoorde
gezondheid en in he. volle bezit van alle zin
tuigen, maakt hy neg dagelijks door weer
en wind, gekleed in langen kuitendekker, een
wandeling.
In de Itotterdamsche diergaarde zijn dezer
dagen geboren 2 Amerikaansche leeuwen of
poemns en 4 Afrikaansche leeuwen, 1 Indi
sche antiloop, 3 damherten, terwijl een
struisvogel op 7 eieren broedt.
Leidon. De winst der stedelijke gas
fabriek bedraagt over liet afgeloopen jaar
f61,954.63.
Amsterdam. Geertruida Blommert, de
moedige dienstbode uit de Iluidenstraat alhier,
heeft Woensdag het gasthuis verlaten. Haar
toestand is van dien aard, dat zij vooreerst
niets kan uitvoeren. Haar been zit in een
beugel. Zij loopt, steunende op een stokje.
De Engelsch© consul te Baltimore beschrijft
in zijn laast verslag een systeem om granen
op to loggen, dat, indien hot algemeen in
zwang komt, allo tegenwoordig gevolgde stelsels
omver zal werpen. Ingeval het proefhoudend
wordt bevonden, zullen de nu gebruikelijke
elevators verouderde dingen worden en kan ieder
landbouwer zich in de gelegenheid stellen, zijn
graan jarenlang met weinig kosten en risico te
bewaren. De uitvinder beweert, dat hij stalen
tanks van elke begeerde grootte kan leveren
tegen den gemiddelden prijs van 2 tot 2i/2 stuiver
per bushel ruimte, terwijl de prijs bij de houten
elevators 1 shilling 8 stuivers tot 2 shillings
bedraagt. Deze stalen tanks worden roet behulp
van oen zeer eenvoudigen handgreep gevuld.
Zoodra de tank gevuld is, wordt zeker percents
bedrag lucht er uitgepompt en eene hoeveelheid
koolzuur er ingelaten. Daarna worden de kleppen
gesloten en zal het graan jarenlang goed blijven,
want daar de vrije zuurstof is verwijderd, bestaat
er geen kans op gisting en bij gevolg ook niet
op ontbinding of verrotting. Tevens wordt alle
dierlijk leven vernietigd on is het graan beveiligd
tegen de verwoesting, welke velerlei dieren daarin
gewoonlijk aanrichten. Met een tank, die 100
pond sterling kost, beeft da landbouwer berging
voor 10,000 bushels en kan hij, als de prijzen
laag zijn, den oogst bewaren tot de markt
verbeterd, want vuur noch water kunnen zijn
koren beschadigen. De wijze -waarop het graan
wordt behandeld, is even eenvoudig als gemak
kelijk. Nadat men een van uit de luchtdicht
gesloten tank eene buis geleid heeft tot boven het
giaan in de te ontladen ruimte, wordt de lucht
in de tank door middel van een zuigwaaier
verdund en is de stroom, welke ontstaat om het
vacuum te vullen, sterk genoeg om heï graan
in de buis en verder in de tank te drijven.
AU dit zoo is en goed werkt, zullen de graan-
speculatidn totaal van karakter veranderen.
De nieuwe kruitfabriek te Spandau, waar de
reeds gemelde ontploffing plaats had, ligt buiten
den vestingmuur aan de Havel, ongeveer 1000
meter van den Berlijnschen straatweg. De droog
schuren, 20 ingotal, staan op 150 meter afstands
van elkander, en tusschen die gebouwen zijn
voorzichtigheidshalve nog aarden wallen gemaakt.
Vrijdagmiddag tusschen twaalven en eenen,
terwijl de atbeiders bijna allen wegens het slechte
weder in de kleedei loodsen aan het schaften
■waren, weid er op eens een hevige knai ge
hoord en een schok gevoeld. Schietkatoen in een
der droogkamers was vanzelf ontbrand. In weer
wil van do bovengenoemde voorzorgsmaatregelen
had da ontploffing zich medegedeeld aan drie
naburige gebouwen en door den sterken lucht
druk was een der kleederschuren ingestort op
180 arbeiders, die zich er in bevonden. Twee
droogschuren waren geheel veidwenen; steenen
werden tot op een afstand van 100 meter weg
geslingerd, zware balken aan splinters geslagen.
Stukken steen van een centenaar werden 15
meter hoog in de lucht geheven. Van de twee
andere schuren waren de daken afgerukt en de
zijramen gedeeltelijk verbrijzeld. De vier gebou
wen bevatten te zamert 110 centenaars schiet
katoen,
Nadat de arbeiders van den eersten schrik
bekomen waren, gingen zij onmiddoliijk aan het
werk om hunne makkers, die onder het puin
lagen, te bevrijden, hetgeen hun na verloop van
anderhalf uur gelukte. Vijftien van de 180 waren
gewond, en daarenboven vond men elders nog
3 gewonden, maar geen van allen is in levens
gevaar.
De ontploffing veroorzaakte in den omtrek
grooten schrik en ook schade. In de op vijf mi
nuten afstands staande patronenfabriek vielen
zestien meisjes flauw en kregen d rie een toevaL
In de straten van Spandau vielen ook verschei
dene roenscben bewust loos neer. In de kruitfabriek
sEiewerder", op een kwartier afstands van de
plaats des onheils, ontstond een paniek, waarbij
echter slechts drie mannen licht gekwetst
werden. Daar, en ook in de nieuwe kruit
fabriek etl de patronenfabriek, is geen venster
ruit heel gebleven. Te Spandau is niets vernield
dan een spiegelruit ter waarde van 850 mark.
Maar in Charlottenburg, Saatwinkel en elders
zijn vele glasruiten gesprongen; vooral het
Palmenhaus van den Charloitenburger zFlora" is
zwaar beschadigd. Tot ver in den omtrek werd
de schok gevoeldwelke in bet noordwesten
van Berlijn te Wannsee, Friedenau, Wilmers-
dorf enz, deuren en vensters openspringen en
muren schudden deed. En door de dichte rook-
en stofwolken werd alles in den omtrek zwart
gemaakt.
DEN HAAG, 20 Juni. Tweede Kamer.
Aangevangen is het debat over het -wets
ontwerp betrelfende het militair onderwijs,
waarbij de militaire academie vakschool
wordt en een cadettenschool wordt opge
richt als voorbereidingsschool. De heeren Van
'VlijmenSchimmelpennïnek van der Oye
en Rooseboom waren er voor, ofschoon laatst
genoemde de cadettenschool bestreed wegens
de kosten. De heeren Seyftardt, Seret en
Vermeulen behielden zich hunne stem voor.
Een cadetten school was een groot bezwaar.
De heer Zaaijer wilde nauwer aansluiting
van het militair en middelbaar onderwijs.
zij gegund tegen fl.75 en M.80 per Engelsch
kinnetje van 30 kilo, wat gelijk staat met onge
veer f2.50 per half H.L. aan do markt
Da sigemeene oogst der aardappelen in het
Westland is aangevangenhet beschot is matig
de quahteit goed. De prijzen loopen niet
mee, men maakt thans binnenslands voor 1e
qualiteit Engolsche f 2.80 a 2.90, van Hoorn
tjes f2.20 a 2.30 per hal ven hectoliter. Voor
Engeland is de prijs laag en de handel traag.
De veilingen zijn zeer matig geslaagd. Te Monster,
Poeldijk en Wateringen werden de aardappelen
opgehouden; teHonselersdijken Naaldwijk werden
Te Heteren zijn Zaterdag de eerste kersen voor
Engeland afgeleverd, tegen 13 cent per half kilo.
Batavia, 15 Mei.
Onlangs bevatte de Dcli Cl. het gerucht, dat
.het lid in den raad van Indid, de heer Kroesen,
met eene zending zou worden belast naar Edi
en de oostkust van Sumatra. Het is thans ge
bleken, dat bij de regeering van zulk eene zen
ding geen sprake is.
Naar do Jambode verneemt, is onze militaire
vestiging te Bau (Sumatra's westkust) geheel
verlaten en verwisseld voor die te Loehoeg Sika-
ping.
De Deli-Ct. van den 14n Mei bevat het vol
gende overzicht van den toestand in Edi
»De Atjchers zijn zoonis reeds gemeld is terug,
en zitten thans hooger op de heuvois van -waar
ze eerst verjaagd werden. Hunne stellingen zijn
zeer goed gekozen; het is dagelijks een gepof
tusschen hen en de lieden van den radjah, maar
veel kwaad doen beide partijen elkaar niet. l>a
versterking van het garnizoen, uit Kota Radja
gezonden, staat onder bevel vai i overbte Helder
man en ook de waarnemende assistent-resident
Van Assen is ter plaatse. Wat nu? De positie
welke de vijand op tamelijk steile heuvels heeft
ingenomen is met zware opofferingen wel te
nemen, maar wat dan Wanneer wij den vijand
van daag verjaagd hebben, komt hij over een
paar dagen terug. Is het resultaat eener over
winning dus van genoeg beteekenis, om de ver
liezen welke wij zullen lijden te rechtvaardigen?
In het eerst schijnt het idee te zijn geweest er
maar op los te gaan, maar na kort beraad is
men daarvan toch teruggekomen. Den vijand
laten verontrusten door de Ediérs, en met de troe
pen eene afwachtende houding aannemen, is bij
uitstek geschikt om i>f zeer ongunstig öf tame
lijk onverschillig te worden beoordeeld. De onver
schilligen, die er geen drukte over willen maken,
hopen dat de Atjchers van zelf weer uit Edi zul
len aftrekken, daartoe gedwongen door het ver-
loopen hunner strijders, hetzij door tweedracht
onder de aanvoerders, hetzij uit gebrek aan am
munitie, geld en proviand. Zoo iets is reeds
meer voorgekomen. Maar als het nu niet gebeurt,
als de vijand zich meer en meer versterkt, als
zijn inval nog tueer dan thans het karakter ver
krijgt van eene stabiele vestiging, hoe dan? Dat
ons prestige op de andere kustplaatsen geheel
verloi on gaat, als wij, door welke redenen ook,
gedwongen zijn ons hij zoo'n toestand in Edi te
moeten neerleggen, is vrij duidelijk, en daarom
mag wel bedacht worden, dat het niet aannemen
eoner aanvallende houding het vertrouwen der
Maleisehe bevolking in onze macht zul schaden.
Raadzaam is hot echter, dat er eene afgebakende
gedragslijn worde vastgesteld en opgevolgd dat
vandaag niet words te niet gedaan wat gisteren
besloten is. In alle zaken, Atjeh betreffende, is
zulk eene stelselloosheid de aanleiding geweest
dat wij op den duur eene groote macht moes
ten ontwikkelen waar wij in den beginne met
betrekkelijk geringe inspanning meester van den
toestand hadden kunnen blijven. De verhouding
met T, Tjik is volkomen in ordedat hij ech
ter niet meer bij machte is den vijand uit zijn
land te verdrijven is een feit. Gebrek aan macht
en invloed heeft hieraan srhuld. Financieel heeft
hij zich aan de safe side weten te brengen en
zijn gelden in de Straits aangelegd, verzekeren bent
een rustigen ouden dag als het in Edi misloopt.
Onze bondgenoot heeft dus minder te verliezen
dan wij; dat maakt de alliantie voor ons niet
beter.
Naar men meldt, heeft de faculteit der genees
kunde van de Groninger universiteit professor
Koch aangewezen om prof. Kooyker gedurende
diens afwezigheid te varvangen en heeft gene
zich deze opdracht laten welgevallen.
Beklaagd van bet door schuld veroorzaken van
zoodanig letsel, waardoor ziekte ontstaat, bad
zich gisteren voor het gerechtshof te 's-Hage
te verantwoorden een landbouiversknecht te
Vlaardinger-Ambacht. Hij zou nl. bij bet afrijden
van de Hoogstraat te Viaardingen ais bestuurder
van een met éon paard bespannen kapwagen,
bij het zien van gevaar, ofschoon te zijn ge
waarschuwd, niet hebben opgehouden noch met
zijn voertuig uitgeweken zijn, ten gevolge waar
van een 3-jarig kind over het linket beentje ge
reden werd. Do rechtbank te Rotterdam achtte
echter bekl.'s schuld niet voldoende gebleken en
sprak hem vrij. De officier van justitio, die ver-
oordeeling tot 14 dagen hechtenis Imd gevorderd,
kwam van die uitspraak in appél. Bij de bohan-
deling der zaak in hooger beroep werden gisteren
3 getuigen a charge en 6 d décharge gehoord,
waarna de procureur-generaal mr. Bijleveld be
vestiging van het vrijsprekend vonnis vroeg. De
verdediger, mr. Kappeyne van do Coppello, wiens
taak hierdoor aanmerkelijk verlicht was, zag mot
vertrouwen *s Hofs uitspraak te gemoet.
Uitspraak 30 Juni, 's namiddags 3 uur.
KRALINGSCHE VEER, Gisterochtend wer
den aan de markt alhier aangevoeld 154 zalmen,
die de groote voor f 1.50 en de kleine voor f 1.10,
per i/j kilo werden verkocht. Nog werden aange
voerd 6 steuren.
In de visschorsplaatsen langs de Zuiderzee
heerscht gedurende de laatste 6 weken eene on
gekende bedrijvigheid, ten gevolge van do buiten
gewoon ruime vangst van ansjovis.
Do jaren waarin de groote vangsten hebben
plaats gehad, zijn 166G, vangst 05,000 ankers,
bevattende 2300 a 3000 stuks, laagste prijs f 8
per anker; 1869, vangst 75,000 ankers, laagste
prijs fll; 1885, vangst f 85,000 ankers, laagste
prijs f 15. Dit jaar zijn reeds 120,000 ankers
verzonden, en werd per anker nog niet minder
dan f 15% besteed.
Beroepen: te Aramerzodon ds. N. P. Fuk-
kens, te Schelluinente Ammerstol de heer
II. L, Kniphuizen, cand.te Haarlemmermeer
ds. H. Doornveld, te Huizente Losser ds.
B. van Eijsselstein, te Willemsoordte Molk-
werum ds. J. van der Weide, to Aalsum en VVet-
sens; tc Eekst de lieer T. Eppons, cand. te
Groningen.
Bedankt: voor Langerak b/z. Lek, voor
Kortenboef en voor Grijpskerke door den heer
G. van Willenswaard, cand. te Schoonhoven-,
voor Hoofdplaat door ds. A. J. M. Snarenberg,
te Hemmenvoor Oud-Alblas door ds. H.
Doornveld, te Huizenvoor Oostrum en
Jouswier door ds J. ten Oever, te Roden.
Eindelijk is de zaak LieftinckSliedrecht ge
ëindigd met de toezending der akte van lidmaat
schap door het classicaal bestuur van Dordrecht
aan dr. J. W. Lieftinck. 14 maanden lang heb
ben de classicale besturen van Dordrecht en Sneek
allerlei, vaak treurige, middelen aangewend om,
door dezen predikant te weren, het recht der
vervolging om de belijdenis weer in de Ned. herv.
kerk in te voeren en de uitspraak daarover bij
de classieaie besturen te doen berusten. Gelukkig
is dit pogen door het betere inzicht en do stand
vastigheid der hoogere kerkbesturen vernietigd.
Het noordelijk evangelisch zendingsfeest zal op
Woensdag 23 lult te Veenkiooster worden gehou
den. 's Morgens te tiep uren zal de eerste openings
rede worden gehouden door prof, Van Rhijn, te
Groningen, en te haifalf de 2e openingsrede
door ds. Van Andel, van Leeuwarden. Verder
zijn als sprekers aangekondigd ds. Menlenbi It,
te Baarn, onderwerp: sDe toekomst des Heeren
en de zending onder lsraëi en de volken;"
