Biitnenlandsdie Berichten.
SCHIEDAM28 Juni 1890.
H. M. de Koningin en de Prinses, met
gevolg, zullen Dinsdag 1 Juli te halftwnalf
per extra trein van het paleis het Loo naar
Nijmegen vertrekken en om G uur terugzijn.
De eerste opperstalmeester des Konings,
de heer Steers, gaat Maandagochtend per
trein met postiljons, paarden en rijtuigen
vooruit.
De Koningin en de Prinses zullen gezeten
zijn in een calèche met vier paarden, bereden
door twee postiljons, in wit kostuum, en
voorafgegaan door een voorrijder. Het gevolg
neemt plaats in drie landauers.
Bij kon. besluit zijn opnieuw benoemd tot
leden van het college voor de zeevisscherijen
P. E, baron van Ileerdt, M. Dirkzwager Gz,,
A. Iloogcnraad, mr. A. Beaujon en II. Kikkert.
Blijkens een Donderdag bij het departement
van koloniën ontvangen telegram van den
gquverneur-generaal van Nederlandse!» Indië,
is de vijand in Edi op '21 dezer, na weinig
tegenstandverdreven uit zijne stellingen
Pedawa Pontong, Nibong Tocalang en Mata
Ajer, waarin hij eenige dooden achterliet.
Onzerzijds sneuvelde een Ambonees en werden
drie mindere militairen licht gewond. De ge
zondheidstoestand der troepen is gunstig.
In de Donderdag ontvangen West-Indiër
ziet het Vad. haar telegram betreflende de
aanhechting van Lawa-gebied bevestigd. De
lioniteur van Fransch-Guyana van 3 Mei
bericht, dat de buiten werking gestelde ver
ordening van 8 April krachtens hooger last
wederom in werking is gesteld, Het be
sluit betreft de uitgifte van voorloopige eigen
domsbewijzen.
Tevens zijn er bij besluit van den gouver
neur van. Fransch-Guyana dd. 6 Mei drie
nieuwe militaire posten opgericht, op Poe-
loegoede, Assici en Innini, zoodat de Fransehen
thans aan de Tapanahoni en Lawa zes posten
hebben, met last de Fransehe goudzoekers
te beschermen en hen, die zonder vergun
ning van het Fransehe gouvernement er goud
mochten exploiteeren, dat goud te ontnemen.
In het geheel zijn 144.972 H A. in con
cessie afgestaan.
Het bestuur der »0flicieren-Sociëteit" ver
dient zeker een woord van oprechten dank
voor het genoegen, dat het den leden Don
derdagavond heeft bezorgd. Gebruikmakende
van de gelegenheid, dat het in ons land zoo
hoog aangeschreven stafmuziek-korps van
flergen-op-Zoom onder leiding van den heer
Bouwman te Leiden een concert gaf, wist
liet bestuur dit keurkorps ook voor eene uit
voering bij ons te verkrijgen, en hoewel het
den geheelen dag geregend had, waren toch
een groot aantal leden opgekomen, om van
dit concert te genieten.
En allen hebben genoten, want de uit
voering van bet geheele programma mag
in eert woord meesterlijk worden genoemd,
zooals men trouwens ook kon verwachten.
Wij achten het overbodig elk der uitgevoerde
nommers afzonderlijk te bespreken; het is ge
noeg te constateeren, dat alle voortreffelijk
werden gespeeld, dank zij in de eerste plaats de
uitmuntende leiding van den heer Bouwman,
die zijne schare volkomen in zijne macht
heeft en zijne intenties geheel weet te doen
uitkomen. Zoo ooit, dan kan men bij dit
korps weer eens zien, wat goede leiding ver
mag, hoewel natuurlijk niet mag worden
verzwegen, dat de verschillende instrumenten
door eerste musici bezet zijn. Toch zal nie
mand, die dit korps voor het eerst hoorde
.•n de betrekkelijk geringe bezetting der
diverse instrumenten zag, hebben verwacht,
«lat het zooveel kracht ontwikkelen kon.
.Maar dat ook daarnaast het teederste pianis
simo tot zijn recht kwam zal iedereen, die
met aandacht de uitvoering heeft gevolgd,
voortdurend hebben kunnen opmerken,
»Deez' perzik smaakt naar meer", roepen
wjj het bestuur toewellicht is het, gesteund
door de leden, nog eens in staat dit korps
dezen zomer bij ons een coneert te laten
geven, alle muziekliefhebbers zullen zeker
gaarne bereid worden bevonden door eene
kleine extra bijdrage het bestuur bij die
poging te steunen.
Om misvatting te voorkomen, wenschen
wij hierbij ook een enkel woord te voegen
over het concert door het Rotterdamse!»
Harmonie-korps onder directie van den heer
Cai'l verleden week in de Ofïicieren-Sociëteit
gegeven. Daar dit korps zich nog verscheidene
malen dazen zomer bij ons zal doen hooren,
hopen wij er eens uitvoerig op terug te komen.
Alleen wenschen wij mede te deelen, dat het
bestuurvan dit korps onzesinzienszeergelukkig
geslaagd is bij de keuze van een kapelmeester
onze indruk bij dit eerste concert was, dat
de heer Carl zijne musici uitstekend wist te
leiden wat te meer beteekent, wanneer men
bedenkt, dat hij eerst sinds eenige weken'
aan hun hoofd staat.
Onze stadgenoot de heer F. J. Smit, brood-
en beschuitbakker aan het Bi-oersveid, heeft
in zijne bakkerij een nieuw systeem oven doen
plaatsen, nl. een heete-lucht-oven. Deze oven,
van welke nog slechts weinige geplaatst zijn",
is een groot steenen lichaam, samengesteld
uit 9000 steenen en 3000 kilo ijzer. Aan de
voorzijde bevinden zicli twee ovens, waarvan
de onderste, welke door middel van een
bascule-denr wordt geopend, dient voor het
bakken van brood, en de bovenste voor
lichter gebak. Onder deze ovens bevindt
zich een waterketel, welke in verband is
gebracht met de waterleiding. Aan de linker
zijde van den oven is een opening, waarin een
petroleumlamp, om den ove»i te verlichten;
daarnevens de pyrometer om den warmte
graad aan te wijzen. Aan de achterzijde
treft men de stookplaats aande warmte van
den vuurhaard wordt door een groot aantaï'
kanalen naar voren geleid in éen dwarskanaal,
hetwelk de bakruimte verwarmt.
Deze oven heeft dit voordeel op de gewone
tot dusver gebezigde ovens, dat de bakruimte
geheel vrij blij ft van brandstoffen.
Voorzeker kan deze uitvinding een groote
schrede voorwaarts genoemd worden in het
bakkersbedrijf. liet octrooi voor deze ovens is
genomen door de fiirna Kaiser Uldertte
te Antwerpen.
In een correspondentie uit Curasao aan
de Asser Courant wordt gemeld, dat door de
heeren Scholten en Tindal, directeuren van
de «Kon. Ned. West-Indische Mail", en eenige
anderen voor vier ton een groote werf op
het eiland is aangekocht, om te dienen voor
aanlegplaats voor stoombooten, zeilschepen
en andere vaartuigen. Daarbij behooren woon
huizen, pakhuizen, andere gebouwen en een
groote opslagplaats.
Dit alles is gekocht en wordt voorbereid
met het oog op het kanaal van Panama,
want als dat kanaal na zeven of acht jaar
geopend wordt, voorspelt en hoopt men, dat
Curasao met zijn beroemde haven een druk
handelsstation zal worden, waar dan ook ge
legenheid moet bestaan voor dokken en repa
ratie vnn stoomschepen.
Blijkens een gisteren ontvangen Reuter-
telegram uit Falmouth, is aldaar binnenge
komen het stoomschip Marpessa, uitTaganrog,
met den kapitein, de bemanning en 93 passa
giers van het Nederiandsche stoomschip
Prins Frederik, hetwelk op de reis van South
ampton naar Java tijdens een zvmren mist
met genoemde Marpessa in aanvaring is
gekomen en gezonken.
Een luitenant en vijf soldaten zijn bij deze
ramp verdronken.
Gelijk raten weet, was de Prins Frederik
Zaterdag 21 dezer uit Amsterdam vertrokken.
Aan boord van de Frins Frederik bevon
den zich de volgende passagiersde heeren
E. W. Gelderman, A. Voorsluis van Elk,
majoor der inf. van verlof terug, detach.-
commandant, II. van Wijk, 2e luit. inf. mede
geleider v. 1». detach., H. A. Kooi, id. id.,
en echtg., mevr. L. M. Steevert, geb. Klaar-
water, en dochter, mej. C. ~W. Langenberg,
mej. M. Voorsluijs van Elk, A. J. Dozy, II.
W. A. Versnel, D. v. d. Paardt, mej. E. Nie-
meijer, benevens Zi'. Ms. troepen, 4 onder
officieren en 75 kol. soldaten.
De familiën Groothoff, Enderle,',Bar, Salo-
monson, Stibbe, Van Oijen, KeymanenVan
Stockum zouden zich eerst te Genua inschepen.
De Prins Frederik had van de tlandel-
jnaatschappij een millioen specie en bovendien
een kostbai'e gemengde lading aan boord;
het schip was voor een derde aan de Amster-
damsche beurs verzekerd.
Volgens berichten van kapitein Visman uit
Falmouth van gistermiddag, zijn alle ont
scheepten van de Prins Frederik welvarend,
de militahen opgenomen in de kazerne, het
scheepsvolk in het Zeemanshuis. De hij de
ramp verdronken officier is de 2e luitenant
der infanterie H. van Wijk. De namen der
zes omgekomen manschappen een kor
poraal en vp minderen zijn aan het minis
terie van koloniën opgegeven. Het plan be
stond, om de militairen en de passagiers
hunne reis te doen voortzetten met het stoom
schip Sumatrakapt. Drooglever Fortuin, dat
den 5n Juli van Amsterdam naar Batavia
vertrekt. Ten gevolge van het spoedige zinken
van de Prins Frederik is er geene gelegen
heid geweest voor de opva»*enden om iets te
redden.
Het stoomschip Prins Frederikgroot
3070 register-ton, werd gebouwd in 1882
door de fii'ina J. Elder Co. te Glasgow.
Het stoomschip Marpessa is ee»» geheel
nieuwe stalen boot, ongeveer 2500 ton groot,
en in 1889 gebouwd te Newcastle bij de
firma Palmer Co.
Omt»-ent de aanvaring tusschen de stoom
schepen Prins Frederik en Marpessa seint
de Londensche correspondent der 2F. 22. Ct.
de volgende bijzonderheden:
Beide schepen stoomden onder mistig weder
met halve kracht in de golf van Biscaye. Des
avonds van 25 Juni, te 10 u. ló m,, op 47°
NB. cn 6" 30' WL. had de botsing plaats.
De Marpessa liep de Prins Frederik mid
scheeps aan bakbooi-dzijde, makende een gi'oot
gat, waar eene overstelpende watermassa
door binnendrong, ten gevolge waarvan de
Prins Frederik binnen acht minuten zonk.
Gelukkig was het weder kalm en werd de
orde op liet aangevaren schip nauwelijks een
oogenblik gestoord. Vooral de voorbeeldige
tucht der militairen gaf een uitstekend voor
beeld aan de passagiers en schepelingen. Op
commando snelden alle soldaten hunne hang
matten uit en schaarden zich op het dek in
gelid als op eene parade. Ook de bemanning
gedroeg zich voortreffelijk. Zij liet snel en orde-
lijk de booten te water, waarmede de opva
renden achtereenvolgens naai-de zwaar bescha
digde, half zinkende Marpessa werden overge
bracht. Het eenige oponthoud dat ondervonden
werdkwam door de zeer natuurlijke begeerte
van eenige passagiers om een deel hunner bezit
ting te redden. Eene dame wilde niet weg
zonder haar gekltrommettjeeene andere
werd met moeite teruggehouden van naar
hare hut te gaan, die vol water stond en
■waar zij -1200 pond sterling had liggen.
De namen der verdi-onken militairen zijn,
behalve de 2e luitenant Van "Wijk oud
23 jaren en den 18a November 4889 tot
officier benoeind de koi-pomal Kurtz en
de soldaten Rumund, Fleury (of Flury),
Marty (of Maltin), Roelvink en Schrijnen.
Het voorste gedeelte van de Marpessa
•werd verbrijzeld en stroomde vol water;
alleen de waterdichte schotten hebben belet
dat zij zonk.
Naar wij vernemen, liep de stoomvaart
maatschappij «Nederland" op liet casco van
de Prins Frederik f 300,000 eigen risico.
De heer J. B. Rietstap, eerste stenograaf
bij de Staten-Getieraal, heeft om redenen
van gezondheid zijn ontslag uit die betrek
king gevraagd, welke hij sedert 4 Januari
1887 bekleedde.
Het zou op 19 November dezes jaars
veeitig jai'en geleden zijn, dat de heer Riet
stap bij de stenographische inrichting voor-
loopig werd aangesteld, waarop in 1852 zijne
vaste aanstelling volgde. Hij heeft zich ge
durende den langen tijd dien hij in dienst
dei* Staten-Genemal doorbracht, onderschei
den als eeti zeer bekwaam, voor zijne taalt
volkomen berekend ambtenaar, die steeds
den grootsten lol' ontving voor zijn hoogst
verdienstelijken arbeid.
De op 25 en 26 dezer te Rotterdam ge-
houden collecte ten behoeve van het fonds
voor den gewapende»» dienst in de Neder
landen, heeft opgebracht eene som vair
f 14 74.69 i/a, waaronder uit het voormalige
Delftshaven fG1.52t/2.
Den 21n Juli a. s. zal het hoofdbestuur
van burgemeesters en secretarissen in Lim
burg te Roermond vergaderen tot behandeling
van de ingekomen adviezen betrekkelijk eeue
in te voei'en algemeene politie-verordening
op de keuring van levensmiddelen en het
toezicht op de loterijen.
De wielerwedstrijden, morgen (Zondag) te-
Scheveningen te houden, zullen zeer aan
trekkelijk zijn. No. 1 van het programma, dat
ditmaal precies om den uur zal aanvangenr
zal een warmen strijd te zien geven. Be heer
Rolandus Ilagedoom zal den zilveren krans
verdedigen, verleden jaar door hem van den
lieer Huijsser gewonnen. Wint hij hem nu
weer, dan is hij de gelukkige bezitter. Er is
veel animo voor dit nummer, daar er zich acht
hooge tweewielerrijders hebben ingeschreven-
Verder dient vermelding, dat buiten den
heer Sanson» van Nottingham (tricycle cham
pion of England 1889) en den heer Bradfort
van Coventry men ditmaal weder al onze-
oude bekende eerste Hollandsche rijders zal
aantreffen.
Scheltema Beduin, Leestenmaker en Stroet»
holl zullen met Delbaere, Pander, Roosdorp,
Raland en anderen ons scherpe kampen te
zien geven. Scheltema sloeg Sansom te Berlijn,
Juni 11., iu het tricycle kampioenschap van
Europa.
Sansom ï'eed toen niet op zijn eigen
machine, die hij nu wel berijden zal, en voor
zeker er alles op zal zetten om Spaan te-
kloppen. We zullen dus een warmen strijd
tusschen deze flinke meetmannen te zien
krijgen.
Bij de «Exploitatie-Maatschappij" is door
den minister van waterstaat, handel en nij
verheid opgave verzocht van den dagelijkschen
duur der diensturen der treinbeambten, ten
einde te kunnen nagaan, of aan hen de bj)
de wet voorgeschreven minimum-nachtrust
van acht uren wordt verleend.
Blijkens een advertentie in de Ilaagsche'
bladen, onder het opschrift «cholera", wordt
thans een algemeene beweging georganiseerd
tegen het raadsbesluit om gedurende dezomer--
maanden niet te spuien, ter wille van de
belangen van het badhuis.
De gemeenteraad van Utrecht heeft met
14 tegen 12 stemmen besloten, dat met 1
November a.s. de openbare huizen van ontucht
aldaar gesloten zullen worden.
Te Delft werd sede»-t Zaterdag een jonge
ling uit de ouderlijke woning vermist. Dins--
dag is zijn lijk uit liet Singelwater opgehaald.-
