Binnenlantlsclie Berichten.
te Deliopia en eenige gevallen in den omtrek
van Gnndia.
TRANSVAAL.
Over »De Landstaal" schrijft de Volksstem
het volgende:
»Er zijn in den raad verleden Dinsdag
middag naar aanleiding van eene memorie
uit Kiuipvallei, houdende verzoek om voortaan
daarheen ambtenaren te zenden, die Hollandsch
en tevens Engelscli konden spreken, heel
wat forsche woorden geuit. Aan den eenen
kant zijn wy er verheugd over dat het inci
dent van Dinsdag heeft plaats gehad; immers
het publiek niet alleen, maar ook de ambte
naren van den staat zijn weer eens goed er
'aan herinnerd, boe de afgevaardigden des
volks over de taalquaestie denken en wat ze
dus van anderen verwachten. liet is onbe-
twijt'ejbnai' duidelijk gebleken dat het gouver
nement aap de nationale taal vasthoudt als
'auii Óen «net levensgevaar gered kleinood, en
geen inbreuk zal dulden op den v'.?"lstaan"
den regel dat bot Ilollandsch de officieele taal
is en zal blijven.
»Dat dan ook de memorie uit de Kaap
weinig steun heeft gevonden, verwondert ons
geenszins. Wanneer men van de regeering
eisoht dat zij ambtenaren aanstelle, die, be
halve de officieele landstaal, bovendien nog
d« Engelsehe moeten kunnen spreken, dan is
dat inderdaad te veel geëisoht. Stelt het
gouvernement openlijk voor zijne dienaren de
kennis en het gebruik der Engelsehe taal
verplichtend, zoo kan zulk een toegeeflijk
heid ernstige gevolgen hebbenwant van het
eene komt men licht tot het andere. Wij
juichen dan ook ten volle de eenstemmigheid
toe, waarmede door 's lands vergadering het
praeadvies der memorieeommissie, luidende
om da memorie niet in te willigen, werd goed
gekeurd. In gewichtige quaesties als de onder
havige koint geen halfheid te pas.
»Dit neemt evenwel niet weg, dat wij het
zouden betreuren, indien onze ambtenaren
eene verkeerde toepassing gingen geven aan
het door den Volkstand uitgesproken votum
in zake het gebruik der nationale taal. Het
ia nu eenmaal een feit, dat in deze republiek
een zeer groot aantal mensclien verblijf hou
den, die zich voornamelijk, ja bij uitsluiting,
bleven bedienen van het Engelscli, omdat
hun de gelegenheid ontbrak, de landstaal te
leeren. Zulke personen maken evenals de
Ilollandsch sprekende bevolking gebruik van
staatskantoren, waar het post- en telegraaf-
wezen, het belastingwezen en andere takken
van administratie ven dienst gevestigd zijn.
Eu zoude liet niet politiek, en zeker niet
handig wezen om het gebruik van zulke kan
toren moeilijk te maken voor het publiek
door vast te houden aan het beginsel, dat
daar geen andere dan de Hollandsehe taal
verstaan behoeft te worden. In alle groote
steden der oude wereld, waar veel vreemde
lingen plegen te verkeoren, eischt men juist
van de ambtenaren dat ze in staat zijn het
publiek zoo goed mogelijk kv - zn helpen,
door zooveel mogelijk talen te kunnen spreken.
»De vraag of ons gouvernement eene zoo
danige welbespraaktheid bij zijne dienaren
behoort aan te moedigen dan wel te onder
drukken, is voornamelijk eene quaestie van
tact. Ons zijn rijksambtenaren bekend, die,
vaak niet zonder eenig vertoon van gering
schatting voor het Afrikaansch, zich bij voor
keur van het Engelscli bedienen, wanneer
jgj met het publiek in aanraking komen;
zulke ambtenaren deugen niet. Maar even
min deugen dezulke, die, Fransch, Duitscb
of Engelscli kunnende spreken, onnoodig
een Franschman, Duitscher of Engelschman
het leven zuur maken, omdat deze de lands-
taal niet of slecht kennen. Met eene bont
gekleurde bevolking als die der Zuidafriknan-
sche republiek, behoort de ambtenaarswereld
met tact om te gaan; ook op taalgebied
verwachten we van haar geen misplaatste,
laakwsardige meegaandheiddoch even
min hatelijke plaagzucht."
TWEEDE KAMER DER STATEN-GENERAAL.
Zitting van 3 Juli.
De Kamer behandelde lieden verschillende
nog aanhangige wetsontwerpen. De heer
Goekoop had bezwaar tegen de dading met
het bestuur van het gymnasium te Emme
rik, omdat die instelling geen aanspraak
had op vergoeding van onder het Franschc-
bestuur hier te lande aan het domein ge
trokken goederen. Op zijn verzoek in stem
ming gebracht, werd het ontwerp aange
nomen met 72 tegen 7 stemmen.
Aangenomen werd de overeenkomst nopens
den verkoop en de uitgifte in erfpacht van
grond aan de gemeente Zwijndrecht.
De heer Guyot, zijne interpellatie over de
staking van betaling door de kon. fabriek
van stoomwerktuigen te Amsterdam voort
zettende, wensclite bepaaldelijk te weten
wat de minister van marine zal doen om
ilen bouw van oorlogsschepen te verzekeren.
Thans" beschikken wij toch over geen enkel
voldoend oorlogsschip.
De minister van marine zeide, dat de staat
geen nadere voorschotten op den scheeps
bouw meer had gegeven dan f 350,000 op het
ramschip en f 110,000 op het pantserdek-
sehip in aanbouw. Voor belangrijke werken
verlangt hij borgstelling. De surséance bracht
geen staking in de werkzaamheden aan de
fabriek. In het algemeen is het belang van
den staat en de voortzetting van den bouw
verzekerd bij een nieuw contract.
Maar de heer Guyot gaf de voorkeur aan
andere maatregelen en wenschte den houw
op te dragen aan eene ervaren firma.
Nadat de heer Viruly den bouw gedeeltelijk
op de fabriek en op dc werf had ontraden,
verdedigde do heer Van Wasscnaer 's minis
ters optreden in (leze.
Do heer Van Houten beoordeelde 's minis
ters beleid in dezen ongunstig, en achtte het
belang van den staat achtergesteld bij dat
der fabriek.
De lieer Hintzen wees op de moeilijkheden
voor de leveranciers der maatschappij, die
uit de nieuwe regeling kunnen voortvloeien.
De interpellatie van den heer Guyot is ge
sloten, na de nadere verdediging van het
beleid van den minister door de ministers
van marine en koloniën.
De commissie tot voorbereiding der leger-
wet is samengesteld uit de heeren HafTmans,
Van Houten, Schnepman, Iluber, Schimmel-
penninck van der Oye, Seyft'ardt en Guyot.
De wet op het militair ooderwijs is aange
nomen met 09 tegen 19 stemmen.
De heer Domela Niemvenhuis interpel
leerde den minister over eeue wetsovertreding
van den burgemeester van Enschede tijdens
de werkstakingen aldaar. Heeft de burge
meester het recht tot ontbinding eener
openbare vergadering, als geene rustverstoring
plaats heeft en niet tot geweld wordt opge
ruid? "Welke motieven hestonden er voor
eene proclamatie, waarin de burgemeester
geprezen werd?
De minister van binnenlandsche zaken, de
heer De Savorr.in Lolunan, antwoordde dat
alle berichten het voorzichtig beleid van den
b .rgemeester prqzen en dat deze, in tijd van
voelingen, alles doen mag, wat hij in de
,/mstamligheden noodig acht. Dc wet op de
vereenigingen slaat alleen op normale
gevallen.
De heer Kerdijk achtte een onderzoek
gewenscht.
De minister verklaarde daartoe bereid te
zjjn, indien de intcrpellant zijne klachten
aan de regeering kenbaar mnakte, doch niet
ambtshalve.
Morgen zyn de andere ontwerpen aan
de orde.
SCHIEDAM, 4 Jnli 1890.
Blijkens een gisteren bij het departement
van koloniën ontvangen telegram van den
gouverneur-generaal van Nederlaudsch Indië
is na een vernieuwde tuchtiging van Oleh-
gadja,wat zonder verlies onzerzijds geschiedde,
de rust in Edi hersteld, zoodat de van Java
gezonden troepen daarheen terugkeeren.
De miliciens van het niet blijvend gedeelte
der lichting 1889, die bij heb Ie reg. inf.
nog onder de wapenen zijn gehouden, worden
den 5n dezer met onbepaald verlof huis
waarts gezonden.
Naar de A7. li, Ot. verneemt, is de toestand
van den heer Verniers van der Loeft'in den
lnatsten tijd steeds vooruitgaande en op dit
oogenblik zelfs zeer gunstig.
Aan de Tweede Kamer is een adres gericht
van den volgenden inhoud
Geven met verschuldigden eerbied te kennen
dijkgraaf en hoogheemraden van Schieland
dat zij kennis genomen hebben van de nota
van wijziging aan uwe vergadering ingezonden
bij missive van de ministers van waterstaat,
handel en nijverheid en van justitie van
9 Mei 11, in zake het aanhangige wetsontwerp
ter vaststelling van bepalingen betreffende
's rijks waterstaatswerken
dat door de in die nota vermelde wijzi
gingen de grief tegen de voordracht, ontwik
keld in hun adres vau 25 Maart 11., slechts
gedeeltelijk wordt weggenomen, daar alleen
bestaande werken worden uitgezonderd en dan
nog in den tegenwoordigen toestand, zoodot
zelfs iedere verbetering daarvan die uitzon
dering opheft; terwijl de ondervinding hun
juist leert, dat het voortdurend aanbrengen
van verbeteringen noodzakelijk is, indien zij
in het belang hunner ingelanden willen
werkzaam blijven;
dat zij, gezien de adressen over de onder
havige zaak, dcor Gedeputeerde Staten van
Zuid-Holland dd. 2 Juni '1890 en door dijk
graaf en hoogheemraden van Rijnland dd. '24
Mei 1890 tot uwe vergadering gericht, hunne
volkomen instemming met de daarin geopperde
bezwaren betuigen.
Redenen waarom zjj u eerbiedig verzoeken
het daarheen te willen leiden, dat de thans
gewijzigde wetsvoordracht niet wordt aange-
genomen, dan na zoodanige veranderingen,
dat het onmogelijk gemaakt wordt, dat de
aloude tot heden nimmer beperkte vrijheid
der waterschappen, om van openbare wateren
respectievelijk tot uit- en inlating van water
door zulke middelen als zij dienstig achten
gebruik te maken, aan beperking naar de
eenzijdige inzichten van het central uitvoerend
gezag wordt overgegeven.
't Welk doende enz.
Het verslag van hetgeen werd verricht
ter uitvoering van het werk tot verbetering
der watergemeenschap tusschen Rijn en Schie
vermeldt
In het geheel werd tot heden voor ont
eigening gemandateerd een bedrag van
f 616.552.50.
De verbreeding en verdieping der vaart
tusschen het Galgenwater en den Leidschen-
dam, met den bouw eener keersluis en brug
in den rijksweg nabij Leiden en verder tot
dit werk behoorende kunstwerken, werd met
kracht aangevangen, en wel door te Leid-
schendam voor het baggerwerk twee bag
germachines in dienst te stellen, door ont-
graving van den sluisput op de doorsnijding
van den rijksweg nabij Leiden en door de
verbreeding, aanvangende bij jaagpad no. 5.
Het geheele werk moet voltooid zijn op
het einde van 1891, Het laat zich aanzien,
dat aan dezen eisch gemakkelijk zal kunnen
worden voldaan.
Op het einde van dit jaar zal een aan
besteding kunnen plaats hebben van de wer
ken tusschen den Leidschendam en de Schie.
Voor de uitvoering dezer werken is een tijd-
ruimte van omstreeks twee jaren te stellen.
Men deelt aan de JV. R. Ot, mede
Van de adspiranten voor cadet bij de
kon. mil. academie te Breda worden dit
jaar velen afgekeurd wegens z. g. aderspat
ten, het gevolg van geforceerde tochten per
rijwiel.
Naar wij vernemen, zal op den aanstaanden'
verjaardag van II. M. onze geëerbiedigde
Koningin het Haagsche Bosch worden geïllu
mineerd, waarbij op den grooten vijver een
decoratief stuk zal prijken, voorstellende een
der hoofdingangen van de jongste Parijsche
tentoonstelling. (Dagblad.)
Het jongste nummer van het Tijdschrift
van het Nederlandsche Qymnaslielcverbond
meldt het volgende:
Naar wij uit goede bron vernemen, zal er
eerlang een wetsontwerp tot regeling van
heilgymnastische behandeling en massage
door de regeering aan de wetgevende
macht worden aangeboden. De betrokken mi
nister moet zich reeds om advies tot sommi
ge personen hebben gewend en schijnt niet
afkeorig te zijn van het denkbeeld, om, naast
het examen voor tandmeester, ook dat voor
heilgymnast in het leven te roepen. In ge
neeskundige kringen moet dit voorstel van
den minister veel bijval vinden. Voorloopig
mogen wjj over deze zaak geene verdere
inlichtingen gaven.
In het museum van kunstnijverheid te
Haarlem werden onlangs twee afgietsels van
zeer merkwaardige fragmenten geplaatst. Het
eene is afkomstig van den beroemden schoor
steen uit het oude gerechtshof te Brugge,
vervaardigd omstreeks 1529 door Goyot de
Beaugrant, te Mechelen. Het andere is een
fragment der kroonlijst van 't voormalig paleis
van Artaxerxes Mnemon (456362 v. Clvr.).
De oorspronkelijke stukken hiervan werden
in '1884—80 gevonden in de ruïne van Susa
door Dieulafoy, en zijn in het »I,ouvre-Mu-
seum" geplaatst. Gedurende de maand Junï
werd het museum bezocht door'1363 personen.
Vanwege de afdeeliug Wassenaar der Hol
landsehe maatschappij van landbouw, zal op
28 en 29 Augustus eene tentoonstelling van
paarden, rundvee, schapen, pluimgedierte en
land- en tuinbouwvoortbrengselen worden ge
houden, waarvoor prijzen in geld tot een be
drag van f 900 zijn uitgeloofd.
Aan ieder der bewoners van de op Fijenoord
afgebrande huisjes is, voor zoover zij niet
verzekerd waren, een bedrag van f 90 uit
betaald door de commissie, die ten hunnen
behoeve giften heeft ingezameld.
Volgens opgave van Bureau Veritas zijn
in de maand Mei jl. verongelukt 68 zeil
schepen, als: vanDuitschland5, Amerika 12,
Engeland 25, Chili 1, Frankrijk 6, Neder
land 1, Italië i, Noorwegen 9, Portugal 2,
Rusland 1, Zweden 5hieronder zijn niet be
grepen 3, waarvan bijzonderheden ontbreken.
•12 stoomschepen zijn verongeluktalle
van Engeland, waaronder 2 waar men geen
bericht van heeft.
Oorzaken van verlies zijn van dezeilschepen
gestrand 40, aangevaren 8, gezonken 4, ver
laten 4, afgekeurd 9 en 4 verondersteld totaal
verongelukt.
Van de stoomschepen zijn 5 gestrand, aan-
gevarzn 2, verbrand 1, gezonken 2, totaal
verongelukt 2.
Ee burgemeester van Berg en Terblijt heeft
het houden van bergtochten onder zijne ge-
- meente verboden.
Hiervan heeft hij aan de vereenigiDg «Het
Geuldal" schriftelijk kennis gegeven.
Ook duldt hij niet, dat langer wordt ge-,
bruik gemaakt van een voetpad, leidende
naar Geulem, hetwelk niet voorkomt op deft'
legger der buurtwegen.
