i
I
4
SCJUEDAJt, 18 December 1880.
jWelk een nadeeligen invloed "het ditmaal
by uitstek barre winterweder kan oefenen
op de opkomst van het publiek, bleek gister
avond bij de derde Nutslezing in dit seizoen,
welk. gehouden werd door den heer R.
Koopmans van Etoekeren, van geiden. «Eer»
albumvers vanBildcrdijk", voorgedragen door
dezen spreker,, >'erdient(jjpn talrijker gehoor.
Deze schets, vol humoristische bëschry vingen
en naïeve gezegden en opmerkingen, gepaard
aan een natuurlijke, ongekunstéjde' en tevens
boeiende voordracht, heeft als letterkundige
bijdrage eeu groote -waarde, en werd door
het dankbaar auditorium toegejuicht.
Hoe echt, hoe naar de werkelijkheid ge-
teekend zijn de handelingen en beraadslagin
gen des verliefden jongelings oir. het huis
zijner aangebedene te betreden; welk een
naïveteit spreekt daaruit, hoe waar zijn de
verschillende aandoeningen. Welk een eigen
aardige toon heerscht in dien vriendenkring
bij den burgemeester en boe koddig en
humoristisch is de geschiedenis in betrekking
tot de Nutslezing, waar de bedrukte bestuur
ders door den gruppigen en geestigen Hage-
stein Jr. uit den brand geholpen en ruim
schoots schadeloosgesteld worden.
iGeen wonder, dat,de spreker herhaaldelijk
door luid applaus- werd onderbroken en men
aau 't eind instemde met den wensch des
voorzitters, dat deze spreker meermalen voor
ons Nutsdepartement moge optreden.
,De minister van marine beeft namens
H. ,M. de Koningin-Regentes aan de comman
danten en de direction der marine ea aan de
commandanten der verschillende oorlogs
bodems een schrijven gericht, om hun op te
dragen, den dank van 11. M. over te brengen
aan het personeel, dat beeft medegewerkt
bij de plechtige begrafenis van Z. M. den
Roning.
Men schrijft uit 's-Gravenhage aan de
Maarl. Ct.
Zondag 11. dineerde 11. M. de Koningin-
Regentes met de jonge Koningin ten hove
der groothertogin van Saksen-Weimar, Het
diner droeg geheel een familiekarakter. Alleen
de vier vorstelijke personen waren de tafel
gasten.
Het aanhoudend over en weer bezoeken
onzer Regentes en van de groothertogin is
een verblijdend teeken. Een ieder toch kent
de denkbeelden van prinses Sophie en zal
zich bewust zijndatindien H. M. de
Koningin-Regentes 's Konings zuster tot
raadsvrouw genomen heeft (iets wat uit de
genegenheid, welke zjj elkaar bewijzen, wel
is op te maken'), die verhouding kan strek
ken tot heil van Nederland en van de resi
dentie, voor de laatste vooral, omdat het
algemeen bekend is, dat de prinses Hare
hothouding op de meest opbekrompen wijze
heeft ingericht.
In verband hiermede deelt men mede, dat
eene wijziging van de bezoldiging van het
dienstpersoneel van het hof van wijlen Z. M.
den Koning verbonden, en waarvan de regeling
nog altijd dagteekent uit den tijd van Koning
"Willem I, toen èn de levensbehoeften goed-
kooper èn de leefwijze eenvoudiger waren,
niet lang meer kan uitblijven.
Volgens het Journal de Brttxclles valt,er
niet aan te twijfelenof Nederland zal •in
treden tot de Congo-aktezoodra de tarief-
commissie haar arbeid zal hebben ten einde
gebracht.
Men verwacht dezer dagen de benoeming
van regeeringswege van de commissie van
deskundigen uit de geneeskundige faculteiten
aan de verschillende universiteiten in ons
land, aan wie de taak wordt opgedragen zich
in de Kerstvacantie te Berlijn op de hoogte
te gaan stellen van de nieuwe geneesmethode
van prof. Koch. De voordrachten voor die
benoemingen zijn reeds vóór drie weken aan
de regeering op haar verzoek verzonden.
Het muzikale tijdschrift Caccilia 'bevat.het
volgende In Memoriam
Bij het overlijden van Zijne Majesteit Koning
Willem den Derile zijn tal van herinneringen
opgeiezen. waaibij deze vorst het middelpunt, of
wel in meerdere of mindere male persoonlijk
betrokken wps.
Ook op muzikaal gebied, evenals ,op dat van
het tooneel, heeft Z, M. zulk eene warpe belang
stelling getoond, dat een tijdschrift als het onze
daarover niet geheel piag zwijgen.
Menigeen zal zich nog wel herinnerenfiat
Z. lil. reeds als kroonprins aan de muziek een
warm hart toedroeg en dat toen reeds wijlen do
heer C, van der Does als hofpianist aan zijn
persoon verbonden was. Da Koning, die eene
prachtige omvaugrijke baryton-stem bezat, zong
zelf de aria's uit do>tqfln jn s^ang.zijnderfïnn-
sche opera's. o.a.,l'e'chalet, waarbij Z. M. van
een uitstekend murikaal geheugen deed blijken.
Kort na zijne troonsbestijging, in de jaren 1850,
*51 en '52, nam Z. M. zoowel de Frunschc opera
als den Hoilandschen schouwburg in eigen be-
jbeer, en benoemde, als opvolger van wijlen den
intendant', baron De Grovestins, *den heer J. W,
Roljrop, bibliothecaris der koninklijke bibliotheek,
.zelf een warm beoefenaar der toonkunstmet
jdon titel van Commissaire Royal, Vooral de
.Fransche, opéra trok L. M. in het bijzonder,aan
en .wel noöit beleefde deze instelling zulk een bloei
als gedurende dit tijdvak. Met Chollet, later met
Monroso (zelf een voortreffelijk toqncelspeler), als
directeuren, was het gelukt een uitstekend gezel
schap tot stand te brengen. Wij noemen slechts
de namen van Chounier, Montaubry. Caron, de
dames Bouvard PrevOstOholietBelvilla
Colson, enz.
Do Opéra Comique beleefde toen wel haar
boogsten bloeitijd en behaalde vooral met opvoe-
riugen als die van -2,0 toreadorla pievoleuse
les porclieronsFra Diavoto Ze domino noir
les diamants de la eouronne, JLe songe ü'xtnc
nuit d'ctê ware triomfen.
Vrij geregeld woonde Z. M. de opvoeringen bij
en 's zomers hadden er op 's Konings verlangen
voorstellingen plaats op het Loo, waarbij de mede
werkende artisten dikwerf waarlijk vorstelijke
geschenken ontvingen. Het was ook in die jaren,
dat liet zoo hooggeroemde Italiaansclie opera
gezelschap, bestaunde uit mevr. Persiani, den ge-
vierden tenor-zanger Gardoni, de bassisten Rossi
en Tamburini, in de residentie optrad, de opera's
als .Lucia, Don Pasquale, X'elisirc d'amorc, e. m.a.
werden opgevoerd.
Op het gebied der compositie was het uitsluitend
de Fransche opera, die Zr. Ms. belangstelling op
wekte daarvoor werden prijsvragen uitgeschreven
en heeft men 'o. a. het ontstaan te danken van
le roi de Dohime van .Martin Lazare, l'esclavc
de Camoëns en le vieux chateauvan C. van
der Does.
Moet men het eenerzijds betreuren, dat Z, M.
slechts in deze richting behagen schiep en uitslui
tend daaraan zijn geblelijtten steun schonk, terwijl
noch de Duitsche, noch de Nedsriandsclte muziek
zijne sympathie kon verwerven, anderzijds moet
worden erkend, dat de Koning het Nedurlandsch
element op kunstgebied in andere opzichten
krachtig heeft bevorderd door zijnen steun te
schenken aan den Hoilandschen Schouwburg van
vroegot en het Nederlandsch Tooneel van later
tijd en door het toekennen van jaargelden aan'
jonge beeldende kunstenaars.
In de jaren 1860'62 vatte Z. M. het plan
op om te Brussel eett Conservatoire te stichlen,
in den beginuo uitsluitend met de bedoeling om
.opera-zangeressen to vormen, later ook teneinde
jongelieden van bijzonderen aanleg in do gelegen
heid te stellen om in hen buitenland de verworven
.kundigheden verder te ontwikkelen.
Van de laatstbedoelde personen heeft Z. M.„
meer vreugde beleeld dan van de eersten, waar-
van kon worden gezegd velen waren geroepen,
maar weinigen uitverkoren voor de kunst. Van
de jongelieden, die tot instrumentalisten werden
opgeleid, kunnen wij eenige namen noemen,
waarop het vaderland trotsch mag zijn, bijv.
Joseph Hollman (violoncel),-Willem Kes (viool),
Henri Petri (viool), -Louis -Coenen Jr. (piano).
De Koning vatte die opvoeding ruim op. -De
zangeressen kregen onderwijs in talen, in het
dansen, in maintien, kortom in al wat tot eene
z.g. gesoigneerde" opvoeding behoorde. Dit
was ook in zekere mate met de instrumentalisten
het geval. Maar wat bovenal den penstonaires
ten goede kwum, dat waren de openbare ttit-
voeringen, die in de concert- of theaterzaal op
bet Loo door Z. M- werden ingerjcht en waar
zij gelegenheid vonden om zich voor de grootste
.kunstenaars te doen hoor en. Daar kwamen bij
een, door Z. M. uitgonoortigd, Franz Listz, Am-
broiso Thomas, F. Gevaert. Henri Wieniawski,
die 's,Konings welwillendheid ondervonden in den
vorm van ridderorden, .prachtige geschenkenen
.pene in alle opzichten vorstelijke gastvrijheid.
Bij veel wat voor de Nederlandsche musici in
menigerlei opzicht te wenschen is overgebleven,
bestaat er toch ook stof om in te stemnjen.in de
hulde aan Z. M. Koning Willem den Derde, ge
bracht als vrijgevig beschermer der toonkunst.
•De gedenkpenning, welke aan 's rijks munt
geslagen wordt ter .herinnering aan het over
lijden van Z. M. Koning "Willem HI, is
gelijk ons nader gemeld wordt niet uit
gegaan van het rijk of van de regeering. Zij
werd door den rijksstempelsnijder, den .heer
J. P. M, Menger, gegraveerd en voor eigen
rekening uitgegeven.
De munt te Utrecht heelt alleen de exejn-
plfiren geslagen, zooals jedere particulier dit
voor zijne rekening aan .de munt kgn laten
doen. (Wv. d. D.)
Omtrent het bericht van de Maarl. Ot„
als zou liet verkrijgbaar stellen van de door
.de heeren tenger pn.Schnmmer op's Rijks
^Munt .vervaardigde medaille op last van hooger
hand -zijii gestaaki, verneemt het Dir. DU.
dat het niet juist is.
Aan dit blad werd integendeel medege
deeld dat HH. MM. de Koningin en de Ko-
ningin-Weduwe-Regentes den arbeid van de
heeren Menger en Schrnmtner reeds op *5 J
December met groote waardeeringj hebbep j
aangenomen, waarvan in een schrijven van- j
wege HH. MM. mededeeling is ge'daan.
De heer F. W, Reitz, president van dpn
Oranje-Vrijstaat, heeft aan, de Nederlandsche 1
maatschappij tot bevordering van nijverheid,
waarvan hij het eerelidmaatschap bekleedt,
voor haar koloniaal museum eene belangrijke
verzameling monsters van Zuidafrikaansche
houtsoorten met bijbehooretid herbarium aan
geboden. Dit geschenk wordt zeer gewaar
deerd in verband met het streven van het
koloniaal museum om steeds voldoende te
beantwoorden aan de toenemende aanvragen
tot inlichting over Zuidafrikaansche grond
stoffen.
Voor het sociaal congres, dat het centraal-
comité van anti-revolutionnaire kiesvereni
gingen, op verzoek van «Patrimonium", wil
bijeenroepen, wordt eene som van f3000
vereischt. De Sland., die djt mededeelt,
bericht tevens, dat het. centrnal-comité als
grondslag voor dit congres alleen de artt.
18, -14, 15 en 19,van zyn program genomen
heeft, met weglating van wat anders nog
altoos vele bel ij dors van den Christus" ver
deeld houdt.
Te Groningen is een bond opgericht van
katholieke werkbazen en werklieden, waartoe
reeds 600 leden zijn toegetreden. Het doel
is: de sociaal-democratische woelingen te be
strijden en door onderling verkeer en weder-
zijdsche besprekingen van sociale vraagstuk
ken elkander te steunen, den eerbied voor
het gevestigde gezag te bevorderen, bene
vens de scherpe verhouding tusschen arbeid
en kapitaal zooveel mogelijk af te ronden.
In de veigaderingen dezer vereeniging zal
aiin verschillende sprekers, zoqwel patroons
als knechts, gelegenheid worden gegeven tot
,het houden van eene voordracht en het voe
ren van discussie. ,Er zal geen contributie
worden geheven, maar 5 ets. voor het bij
wonen van eene voordracht worden gevraagd.
Het bestuur bestaat uit 9 leden4 patroons,
4 knechts en een voorzitter.
In een Zondag te Zwolle gehouden ver
gadering, om maatregelen te bespreken, waar-
j door men het overdreven ijveren voor Zon-
dagsrust ten nadeele van den handel kan
tegengaan, waven 7 afg. uit Zwolle en 17
afgevaardigden van K. v. K. en handels
verenigingen tegenwoordig.
Er werd besloten tot het oprichten van
een Ned. bond ter bestrijding van overdreven
Zondagsrust op het gebied van post- en tele-
graafverkeer. Hij zal te,Leeuwarden gevestigd
worden. Tot leden van het hoofdbestuur wer
den gekozen dc heeren: S. ,H. Hylkemn, J.
Hoogslag Jz., E J. Kuipers,,J. v. d. Werff J.Hz.
en D. TiglerWijbrahdi, allen van Leeuwarden.
Bij acclamatie werd goedgevonden, dat liet
hoofdbestuur voorloopig de provinciale be
sturen .zal benoemen.
Men schrijft uit Edamaan het N. v. d. D.
In onze eerstvolgende ledenvergadering van
het «Nut" komt aan de orde: een schrijven
•van het hoofdbestuur, naar aanleiding van de
veelbesproken motie in zake de lezing van
den hqer Tenthoff over het socialisme. Naar
wij vernemen, heeft het hoofdbestuur in hoofd
zaak geantwoord, dat het niet verantwoor
delijk is voor den inhoud der voordrachten
van sprekers, die het uitzendt, dat de depar
tementen echter bevoegd zjjn verslag en be-
oordeeling van de lezing aan het hoofdbestuur
te zenden, en dat het de aangenomen motie
als zulk eene beoordeeling aanmerkt.
Te Kampen zijn twee oud-stryders ,van
1830 overleden:- R. de Jager, op ,80- en;K-
Stivarius op 90-jm-igen leeltyd, beiden ver
sierd met het Metalen Kruis. Dè eerste,nam
deel aan den tiendaagschen veldtocht.
Te Breda is in 89-jarigen ouderdom over
leden de heer 11. Franszen, oud-strijder van
1830, drager van het Metalen Kruis.
Te Kppelle (N.-Br.), is de oud-strijder G.
de Jong op 81-jarigen leeftijd overleden.
tLodewijk Mulder's sKiesvereeniging van
Stellendijk" beleeft a.s. Vrijdag haar hon
derdste opvoering. De directie van de »Ver-
eenigde Tooneehsten" te Rotterdam heelt,be
sloten aan deze voorstelling een feestelijk
karakter te geven, door den heer Mulder uit
te noodigen baar bij te wonen, welke uit-
noodiging door hem is aangenomen. Ook de
leden der jury, op wier voordracht het stuk
indertijd met den eereprijs bekroond is (prof.
-G..A. van Hamel en P. Haverkorn van Ryse-
wjjk, zijnde .Vosmaer, het derde jurylid, in-
middels, overleden), zijn genoodigd.
■Ter,herdenking van Beethoven's geboorte
dag, zal het programma van het classiek
concert in het Palcis voor Volksvlijt" te Am
sterdam hedenavond geheel bestaan uit toon
werken van dezen grooten meester.
De Koningskamer in het Panopticum te
Amsterdam is nu veranderd in een treurka
mer, versierd met planten en witte vozen.
II. M. de Regentes zit in een leunstoel, met
onze jeugdige Koningin aan haar zjjde, beiden
in diepen, ernstigen rouw een welgelijkend
levensgroot portret aanschouwende van nu
wijlen den Koning. Het geheel is eenvoudig
en bescheiden.
De stoombootdienst van Maassluis .over
Viaardingen en Schiedam naar Rotterdam
moest, wegens hot vele zware drijiijs op de
rivier, den dienst staken.
De Amsterdamsche ijsclub zal op Zaterdag
20 dezer een weldadigheidsfeest geven ten
behoeve van hen, die ten gevolge van den
strengen winter koude en gebrek lijden.
Het feest zal gegeven worden des middags
en des avonds.
Gisteren hadden te Heerenveen de eerste
der internationale wedstrijden op schaatsen
plaats. De uitslag waq:
I. Meesterschap van Nederland (beroeps
rijders) 400 meter. Prijzen f250,100 eu f50.
Zeventien mededingers, waaronder See en
Smart uit Engeland, 1. K. Hanje, 2. Merk
Kingma, 3. Bon. Kingma,
II. Nationale hardrijderij voor jongens
(beroepsrijders) OOl) M. Twaalf mededingers,
'1. Gerrit v, d. Meer, l min. 1.7 sec. ;2. Jan
Tolman, 1 min. 17sec.; 3. J. Teriet,! min.
177/8 sec.
III. Meesterschap voor Nederland (amateurs)
1 Eng. mijl. Prijzen gouden med., zilv, med.
en br. med,, 1, Donoghue, Amerika 3 min.
9 sec.'2 Landahl, 3 min. 32 $ee.3 Pander,
3 min. 35 sec.; 4. Houtman, 3 min. 39sec.
Uitslag van de hardrijderij van mannen en
vrouwen op Dinsdag 10 December, teWorkum
■Prijs f 70door Albert van der Zijl en
Jantje van der Zijlvan Sneek
le premie f30, Pieter Bruinsma en Hen-
drikje de Vries, van Dokkum;
2e premie f10, Marten van der "Veer en
Fikje Schaper, van Koudum.
Door den burgemeester van Woerden is
der dagen een reddingstok uitgedacht, die zeer
eenvoudig en tevens by ongelukken op het
ijs zeer doelmatig is. Het is een esschen,
stok, waaronder een ijshaak bevestigd is. Aan
-het boveneinde van den stok bevindt zich
een losse houten knop, waaraan eene dregge
is gemaakt, gebonden aan een koord van 10
fi 12 meter lengte, hetwelk om den stok is
gewonden en aan den stok vastgebonden
moet zijn. 'v
In geval van nood werpt men den drenke
ling dezen knop toe, die dnn door hem
gegrepen moet worden; hij kan dan de
dregge aan zijne kleedingstukken vasthaken.
•Is de drenkeling reeds zinkende, dan werpt
men hem alleen de dregge toe. Het ijshaakje
moet dienen om, daarmede gewapend, op het
ijs vast te staan, of, als de drenkeling reeds
onder het ys is geraakt, kan men hem daar
mede naar zich toehalen.
Ook kan de geheele stok toegeworpen
worden; alsdan moet echter de houten knop,
waaraan 'het koord is verbonden, in de hand
van den redder gehouden worden.
Het reddirgstoeste! is voor den prijs van
i 1 verkrijgbaar.
De .zaakwaarnemer F. S. te Roermond is
aangehouden ais verdacht van oplichting.
De 87-jarige T. -Visser te Zevenbergen,
drager van het Metalen Kruis, heeft eer
gisteren nog op de schaatsen een tochtje
ondernomen naar Chariois, een rit van
pur. Den volgenden, dag reed bij naar
Ouderkerk, zijnde een afstand van 2'/a uur
loopen.
Op den Z.-O. Binnensingel te 's-Hnge is
gistermorgen eene oude, behoeftige vrouw in
haar kamertje dood gevonden. Zij was door
de kou en ontbering bezweken.
-q s
bouwen
gebied
helft tot
hierdoor
"I ttaan, is
-Vaiidai
burgernei
sloot, ee
beide gei
omtrent
Gedepule
de grooi
Saksen-V
.5.40.de ti
kom$t oa
groot aan
Jyopschte
Hegèntes
maarscha
kostaum.
Lrié des
Ifcóeur
Amerong
jbr. Bee
gezant ei
Russische
heeren d
zijne gen
teder m
afecheid
zèer aan;
kegevoeg
begeleidd
Amstcr
ja .ïPlam
öeii gelu
