A0. 1891.
Maandag 12 Januari.
N°. 7669
Eerste Blad.
ij f - n -v© e r t i g s t Jaargan g\
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag.
UITGEVER: j7 ODE.
Schiedam, 10 Januari 1891.
Engeland en de Vereenigde Staten van
Noord-Amerika hebben het met elkander aan
den stok, en zeker wordt de scherpe woor
denwisseling tusschen broeder John en broeder
Jonathan nergens met meer aandacht gevolgd
dan in het kleine Portugal, dat nog maar
altoos de behandeling van het perfide Enge
land niet kan verduwen. Noord-Amerika is
Portugal niet, en de Engelsche minister lord
Salisbury weet dat ook zeer goed. De beide
.machtige staten hebben twist over de vissc.herij.
Amerika heelt in de Behringzee een lijn ge
trokken, die aanwijst tot hoever vreemdelingen
mogen visschen, en Engelsche robbenvangers
Rebben wel eens de gewoonte, de grenslijn
te overschrijdenvandaar de quaestie.
Nu hebben de Engelschen altijd de ge
woonte naar zich toe te rekenen, en de Ameri
kanen, waai in ook vrij wat Engelsch bloed
zit, bezitten die eigenschap in weinig minderen
graad. Te eeniger tijd moet dit dus tot bot
singen aanleiding geven; men spreekt reeds
van gewapende eskaders van beide zijden,
en van ultimatums. We zijn zoo vrij te
gelooven, dat het gevecht zich wel tot woorden
zal bepalenwant een oorlog tusschen Enge
land en de Vereenigde Staten hij is in
geen honderd jaar geleverd kon beden
kelijke gevolgen hebben. Ook met Frankrijk
heeft Engeland twist over Amerikaansche
zaken, natuurlijk over de visscherij.
De New-Foundlanders achten zich ver
ongelijkt: zij behooren tot het domein van
koningin Victoria, en zouden eigenlijk liever
tot de Vereenigde Staten van Noord-Amerika
behooren. Eu nu redeneeren ze zoo«Enge
land heeft wel Helgoland aan Duitschland
■afgestaanwaarom zou het ons goede New-
Foundland niet aan de Vereenigde Staten
willen geven." Wij zijn Amerikaanseh land,
zeggen zelaten ze ons by Amerika voegen.
Ziet, er rijzen zoo tusschenbeide vraag
stukken op, waarvoor men staat. Als ze tus
schen het oude en afgeleefde Europa, zooals
JDa Costa zegt, en Amerika ontstaandan
verdienen ze alle aandacht. De wereld, die
geen ruïnen of oudheden, die geen adel,
geen feodale rechten kan aanwijzen, tegen
•ons sinds eeuwen heerschend stelsel kam
pend, is een bedenkelijk verschyuseil
De Nederlaadsche leeuw heeft in zake de
"Congo-quaestie volgens de Amsterdammer
een pootje gegeven aan koning Leopold II
van België. Die leeuw is mak geworden;
hij suft, zeggen sommigen. Hooren we, wat
oen onpartijdig beoordeelaar er van zegt.
't Is de heer Westmark, een Zweed van
.geboorte, die eenigen tijd, we meenen 15
maanden, in de streken van den Boven-Congo
.heeft doorgebracht. Te Amsterdam heeft ge
noemde heer deze week een voordracht ge
houden, over de landen, die hij bereisd heeft.
De handel in den Congo-staat beiustte in
de laatste jaren zeide de spreker voor
namelijk bij twee Eüropeesche huizen, nl.
die der firma Daumas en Béraud, te Parijs,
en de te Rotterdam gevestigde Afrikaansche
handel-maatschappjj
Aan deze vennootschap schreef spreker
voornamelijk d& verbeteringen toe, die in den
toestand van den Congo-staat zijn op te mer
ken. Dit maakte den naijver der Belgen
gaande, die zich nu van den alleenhandel
willen meester maken. Immers, de Congo-
staat zelf drijft handel, maar onder den naam
van een particuliere vennootschap, terwijl
officieren en beambten door Belgie worden
gesalarieerd. Door zware rechten tracht hij
den handel te fnuiken, zoodat alleen de Ne
derlanders te Banana 20,000 frank grondlasten
moet opbrengen. Het Fransche huis viel als
eerste slachtoffer vau dit stelsel.
Misschien kan dit nog veranderen, want
als Frankrijk zijn invoerrecht vermindert, is
het zeer wel mogelijk, dat de handel van den
Boven-Congo een nieuwen weg zal kiezen,
bijv. langs Niari of den Ougonó. Dat zal voor
Nederland de beste weerwraak zijn.
'tKan niet anders dan goeddoen, als men
den Nederlandschen naam door een vreemde
ling aldus den lof hoort toebrengen, dien hy
om zijn energie verdient, en aangenaam is
het tevens, alweer van deze zijde te liooren
bevestigen, dat eigenbelang en niets anders
de drijfveer is geweest, die op het congres
te Brusel den toou gaf. Men kwam om de
afschaffing der slavernij; men eindigde met
de heffing van invoerrechten te dïcreteeren.
Behalve over de Congo-politiek sprak de
heer Westmark ook over de bevolking der
streken, die hij had bereisd, voornamelijk
over de bevolking van den Boven-Congo.
Van deze negers, die op den laagsten trap
der beschaving staan, deelde hij het volgende
mede
Na deze politieke ontboezeming kwam
spreker op zijn eigenlijk onderwerp, zijn ver
blijf in den Boven-Congo aan de factorij van
Banggala. De grootste stam aldaar is die der
Mangallas, zooals zij zich zeiven noemen, die,
in vroegeren tijd door een sterker stam uit
het binnenland verdreven, hierheen trokken.
De heer Westmark deelde hierna een aan
tal bijzonderheden omtrent het leven, de
zeden en gewoonten dezer meestal krachtige
negers mede. Zij zijn fetisch-dienaars, die
dus op den laagsten trap van godsdienst
staan. Van liet Fetischisme onderscheiden zij
zich eigenlijk hierin, dat de Mangaüas aan
twee hoofdgoden gelooven, waarvan de booze
god de overhand heeft over den goeden. Zij
hebben daarom zooveel eerbied voor de blan
ken, omdat zij gelooven, dat ook zij na den
dood blank worden, en daarom juist zijn zy
ook afkeerig van menschenvleesch van blanken.
Toch zijn zij echte kannibalen, en het
vleesch van zwarten, liefst vrouwelijke, wordt
door hen volstrekt niet versmaad, als zij door
honger of nood gedreven worden.
Bij begrafenissen worden nog steeds men-
schenoffers gebracht in verhouding van den
rang van den overledene.
Ook door Europeanen, zeide spreker, wordt
dikwijls handel gedreven in menschen, in
dier voege nl., dat de officieren zich niet ont
zien, negerinnen als slavinnen te bezigen
zelfs Stanley heeft zich daaraan schuldig ge
maakt, toen hij aan een paar Belgische offi
cieren zwarte vrouwen ten geschenke gaf.
Men moet aan den Congo geweest zijn
aldus besloot spreker om te begrijpen hoe
verderfelijk de slavernij werkt. Daarom kan
het door den paus krachtig gesteunde werk van
kardinaal Lavigerie wiens naam niet alleen
met gulden letters zal gegrift blijven in de
geschiedenis, maar ook zal prijken op de regis
ters der doorluchtigste en verlichtste mannen
van zijn eeuw niet genoeg gewaardeerd
worden, en betreurde hij, dat men dit edele
werk tot politieke doeleinden misbruikte. Hij
hoopte, dat ook Nederland zou opstaan, om
het verlossingswerk, zonder eigen belangen te
benadeelen, te bevorderen, en bracht hulde
voor den stoot, dien zijn kooplieden aan de
beschaving van Congo hebben gegeven.
Binnenland sche Berichten.
Offlcleele Berichten.
Bij kon. besluit van 27 December jl. is aan
H. A. M. Roelants Jr., uitgever te Amsterdam,
vergunning verleend tot het aannemen der
medaille van verdienste eerste klasse, hem
door het hoofd der republiek San Marino
geschonken.
Bij kon. besluit van 18 Dec. jl. is de heer
W. 0. Burt erkend en toegelaten als consul
van Siam te Samarang.
SCHIEDAM, 10 Januari 1891.
Wat wij zullen eten, is zeker een gewich
tige vraag in de huishouding. Doch op welke
wijze toebereid onze spijzen op de tafel komen
is een zaak van niet minder beteekenis.
Welnu, dat laat b'y velen uit onkunde nog
te wenschen over, en we achten het een
gelukkig verschijnsel, dat in den laatsten tijd
door de oprichting van kookscholen ook hier
te lande, de overtuiging reeds is gevestigd,
dat zulk eea inrichting wenken te over geeft,
waardoor de voedende kracht der spijzen
verhoogd wordt, en tevens niet onbelangrijke
besparingen kunnen worden verkregen.
Daarom vestigen we de aandacht onzer
lezeressen op onderstaande circulaire, die op
bedoelde zaak betrekking beeft, en ook dezer
dagen alhier zal worden verspreid.
De ondergeteekenden meenen, dat er,
evenals zich elders heeft doen gevoelen, ook
te Rotterdam behoefte bestaat aan eene
kookschool eene inrichting, waar zij, die
eenmaal geroepen zullen worden het bestuur
eener huishouding op zich te nemen, zich
zullen kunnen bekwamen in de kookkunst,
in de bepaling van de voedingswaarde der
spijzen, en in de bereiding van een goeden
maaltijd op de minst kostbare wijze.
Wil eene kookschool, zooals de onderge
teekenden zich die voorstel'en, het meeste
nut in uitgebreiden kring verspreiden, dan
zullen de meisjes uit de gegoede klassen
moeten voorgaan de school te bezoeken, ten
einde haren dienstboden de gewenschte leiding
te kunnen geven.
De kosten van zulk eene inrichting zullen
goedgemaakt moeten worden door inkomsten,
in hoofdzaak voorvloeiende uit een te heffen
schoolgeld ran diegenen, die het onderwijs
ontvangen. Een onderzoek elders ingesteld
heeft doen zien dat het schoolgeld ongeveer
f 15.per maand zal moeten bedragen om
dat doel te bereiken. Een volledige cursus
zal vermoedelijk in vier maanden gegeven
kunnen worden,
Onder nader te bepalen voorwaarden zal ook
kosteloos onderwijs kunnen worden verschaft.
Alvorens over te gaan tot oprichting eener
«Rotterdamsche Kookschool", wenschen de
ondergeteekenden zich echter te overtuigen
of hunne meening met betrekking tot de
behoefte aan zulk eene inrichting in uitge
breider kring wordt gedeeld.
Zij verzoeken u mitsdien door invulling
van bijgaand biljet, dat zij vóór 16 Januari
van u terugverzoeken, hun te willen opge
ven voor hoeveel leerlingen door u, bij even-
tueele opening der school in September a. s.
of voor een der drie viermaandelijksche cur
sussen in den loop van 1892 te geven, plaat
sing wordt verlangd.
F. B. s" Jacob.
M, s' Jacob,
Templehan van der Hoeven.
C. Hoyer,
Van Wageninqe.
W. Plate,
Engelbrecht.
De afstand tusschen Schiedam en Rotter
dam, door de vele vervoermiddelen van zoo
weinig beteekenis, maakt het voor de Schie-
damsehe dames voorzeker gemakkelijk van
de te Rotterdam op te richten kookschool te
profiteeren.
We maken er ten slotte opmerkzaam op,
dat de aanvragen tot plaatsing van leerlin
gen niet beschouwd moet warden als een
onder alle omstandigheden on verbreekbare
verbintenis, en tevens dat de onderteekenaars
der circulaire gaarne bereid zullen worden
bevonden, alle gewenschte inlichtingen to
verstrekken.
OII RH'IT.
Abonnementsprijs, per kwartaalƒ1,85.
Franco per post, door het geheele Rijk2.50.
r
Afzondeilijke noinmers- 0.10.
B l' 15 K A r BOTERiTRJlAT, E 2 7.
Advertentieprijs: van 110 gewone regels met
inbegrip van eene Courant. f 1.10.
Iedere gewone regel meer - 0.10.
Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal betekend.
M. VAN IJSSELSTEIN.
