R V M E H 1 E.
Do koning heeft bij gelegenheid van zijn
zilveren, feest als koning een groot terrein
tegenover zijn paleis henevens f100,000 be
schikbaar gesteld voor een club en een
bibliotheek voor behoeftige studenten.
iHEBIKi.
Uit Bnenos-Ayres wordt gemeld dat de
nationale regeering bewilligt in de uitgifte
van papieren geld door de bank, in ruil
voor obligatiën, waarvan de betaling in goud
gewaarborgd is. Zij zal verder aan het congres
een uitstel van betaling voor den tijd van
vijf jaren ten gunste der bank voorstellen.
De regeering heeft bij het congres een
ontwerp ingediend tot het instellen eener
bank der republiek met een kapitaal van 50
millioen, voor de helft in goud en voor de
wederhelft in papier. De nieuwe bank zal
eene nationale zijn en muntpapier uit
geven na de intrekking der tegenwoordige
uitgiften. Voorts zal de dubbele standaard
worden aangenomen.
ZUID - AFRIKA.
Te Bloemfontein is eene bijeenkomst gehou
den van belangstellenden in de bevordering
der Hollandsche taal- en letterkunde. Dr.
Brill werd tot voorzitter, de heer N. Hofmeyr
tot secretaris, voor de gelegenheid, benoemd.
De voorzitter begon met een woord van
toelichting omtrent het doel der bijeenkomst.
Men wilde slechts op sociaal gebied het Hol-
landsph in dezen staat steunen. In de politiek,
in beginsel, was de Hollandsche taal op den
voorgrond maar ra de practijk in sociale
kringen, was er gevaar dat zij door hetEn-
gelsch overvleugeld zou worden. Men zou
geen tak vormen van den taalbond der Kaap
kolonie, maar slechts door middel van gezel
lige bijeenkomsten, conversaziones, openbare
voorlezingen, enz. enz. enz., de Hollandsche
taal- en letterkunde bevorderen. Na eene
warme en zeer aangename discussie, waaraan
deelnamen de heeren Borckenhagen, Brebner,
Van Andel, Di.Grosskopf en Morgan, de bur
gemeester van Bloemfontein, dr. Kellner en
een paar anderen, werden de volgende beslui
ten genomen
Dat er eene vereeniging te Bloemfontein
zal zijn ter bevordering van de Hollandsche
taal- en letterkunde.
De vereeniging stelt zich voor haar doel te
bereiken 1o. door eenige genoegelijke bijeen
komsten gedurende den winter te houden;
2o. door nu en dan Hollandsche tooneelsluk-
ken te laten opvoeren; 3o. door prijzen uit
te loven, naarmate de financiën der vereeni
ging zulks toelaten.
Het lidmaatschap wordt verkregen door
opgaaf van den naam aan het bestuur, be
staande uit een voorzitter, secretarispen
ningmeester en vier andere leden, waaruit
drie een quorum vormen.
Het bestuur geeft jaarlijks verslag van zijne
verrichtingen, in de maand Mei, in een bij
eenkomst der leden.
De lioofdrechter werd toen tot voorzitter
van het bestuur benoemden de volgende
heeren tot leden dr. Brillrechter Steijn
dr. Kellner, Brebner, N. Hofmeyr enElffers.
Na eene dankbetuiging aan den voorzitter
ging de vergadering uiteen.
Binnenlanflsche Berichten,
TWEEDE KAMER DER STATEN-GENERAAL
Zitting van 20 Mei,
Alvorens heden het debat over de legerwet
werd voortgezet, deelde de minister van
koloniën mede, dat sedert de publiceering
in de Stcials-Óourant van enkele telegram
men, nog de volgende telegraphische mede-
deelingen betreffende Suriname werden
ontvangen
Van den gouverneur, dd. 16 Mei, waarin
geseind wonlt, dat de proe.-generaal thans
vrije hand heeft en van de zijde van den
gouverneur geene tegenwerking ondervindt.
Van den commandant der stationneerende j
scheepsmacht te Suriname, dat hem door
den gouverneur handhaving der orde is op
gedragen en samenwerking met leger en
procureur-generaal. De orde is hersteld.
Militair vertoon acht de commandant thans
onnoodig.
Van den procureur-generaalhoudende
bericht, dat hij met den gouverneursamen-
werkt, in overleg met zee- en landmacht
handelt en dat het oproer gedempt is; en
eindelijk van de Staten, waarbij zij mede-
deelen, dat de actueele macht onvoldoende
is voor handhaving der orde, waarhij bijstand
van een marineboot wordt verzocht.
De minister merkte op, dat andere tele
grammen die meening niet uitspreken, doch
dat de regeering het oog gevestigd houdt op
noodige eventueele versterking.
De commissie, belast met het onderzoek
van het rapport in zake de militaire academie,
concludeerde in gunstigen zin, in het ver
trouwen dat de regeering alle noodige ver
beteringen zal aanbrengen.
Daarna werden de debatten over de leger
wet, en wel over de artt. 22, 23 en 2G
(contingent en diensttijd) voortgezet.
De minister van marine nam over een
amendement van den heer Land, om het
contingent voor de zeemacht op 500 te be
palen, doch den diensttijd der zeemacht op
8 jaar in plaats van 6 en den diensttijd dei-
zeeweer op 3 jaar.
De minister van oorlog bestreed alle amen
dementen als onaannemelijk cn strijdig met
de iioofdpunten der wet of ontried ze ernstig.
Zelf stelde hij een nieuw regeeringsartikel
voor, strekkende om het contingent te bepalen
voor volledige oefening op 31 \/3 percent van
de ingeschrevenen en voor korte oefening op
5 percent voor de volledig geoefenden, met
maxima van 13,200 en 2500 als thans ia
het ontwerp voorkomende. Daardoor zou het
aantal manschappen worden 150,871 ea in
den loop van 10 jaar worden 165,924.
Een voorstel van den heer Farncombe San
ders om dit nieuw regeeringsartikel 23 te
verzenden naar de afdeelingen, werd verwpr-
pen met 61 tegen 35 stemmen.
Een voorstel van den heer Rutgers van
Rozenburg tot verdaging der behandeling vau
art. 23 tot morgen, werd aangenomen met
77 tegen 18 stemmen.
De Kamer is daarna verdaagd tot morgen.
Legerwet.
De officieele tekst van het gisteren door den
minister van oorlog ingediende nieuw artikel 23
luidt als volgt:
»Het aantal jaailijks bij het leger in te lijven
dienstplichtigen bedraagt
lo. ter volledige oefening, ten hoogste 31.5
ten honderd van het aantal in bet vorige jaar
tot 1 October ingeschrevenen voor den dienst
plicht
2o. voor korte oefening, bestemd voor de depot
troepen van de infanterie en van de vesting
artillerie ten hoogste 5 ten honderd van het
aantal ingeschrevenen onder lo. vermeld
met dien verstande, dat jaarlijks ter volledige
oefening niet meer dan 13,200 dienstplichtigen
en voor korte oefening niet meer dan 2500
dienstplichtigen mogen worden ingelijfd."
In de schriftelijke toelichting door den minister
van oorlog gegeven tot het laatstelijk gewijzigd
art. 23 der legerwet worden uitvoerige becijferin
gen gegeven, waaruit blijkt dat de gezamenlijke
sterkte van leger en landweer, bedragende vol
gens de ontwerp-organisatie 165924 man, zal
bedragen voorloopig volgens liet gewijzigd art.
150871 man, dus voorloopig minder 15,053 man.
Het jaarlijksch contingent (met inbegrip der
zeemacht) zal bedragen volgens het gewijzigd
art. 14550 inan, volgens het amendement-Kolk
man 14300, volgens hetamend.-v. d. Kaay 13800.
Door toepassing van het gewijzigd artikel zal
aanvankelijk jaarlijks ruim 3 ton minder uit
gaven noodig zijn voor onderhoud van personeel,
veibruik van munitie, enz., terwijl bovendien de
uitgaven voor eens voor aanschaffing van wapenen,
munitie, ledergoed enz. voorloopig aanmerkelijk
minder zullen zijn, en ook de kosten van uit
breiding der kazerneering voor een groot gedeelte
in de eerste jaren achterwege zullen kunnen blijven.
De heer A. van Dedem heeft als sub-amende
ment voorgesteld om achter het amendement
van den heer Van der Kaay te doen volgenDe
sterkte (van het contingent) wordt telkens bij de
wet vastgesteld, indien hat aantal dienstplichtigen
dat zal worden ingelijfd, meer bedraagt dan
11,600 man ter volledige oefening en 1600 man
voor korte oefening."
Wegens de beslissing door de rcgeering ge
nomen ten aanzien van de amendementen-Land,
neemt, de regeenng ook over diens wijzigingen
in artt 18, 19, 72, 175, 314 en 327. Tevens
worden dientengevolge-door haar veranderingen
gebracht in de artt. 51,52,153, 249,331 en 337,
o. a. om nu ook geen verschil in diensttijd bij
zeemacht en leger te maken, waar het vrijstelling
-wegens broederdienst geldt.
Ook heeft de regeering wijzigingen gebracht
in art. 162, 165, 173, 179, 245, 272, 291 en
306 tot overneming van amendementen III tot
VII en IX tot XII van den heer Rooseboom.
Door den heer Donner zijn amendementen
voorgesteld op artt. 44 en 46 om ook den
zendelingleeraren en den zendeüngkweekelingen
vrijstelling van den militairen dienst te verleenen.
Officieele Berichten.
Bij kon. besluit is de heer P. F. J. vau der
Heijden, op zijn daartoe gedaan verzoek, ont
slagen als notaris te Schiedam.
Bij kon. besluit is aan dr. C. Leemans,
op zijn verzoek, met 1 Juli a.s., eervol ont
slag verleend als directeur van het rijks
museum van oudheden te Leiden, behoudens
aanspraak op pensioen en met dankbetniging
voor de door hem gedurende tal van jaren
bewezen diensten.
SCHIEDAM, 21 Mei 1891.
De minister van binnenlandsche zaken
heeft, met wijziging eener vroegere beschik
king voor zoover daarbij de gemeente
Schiedam is aangewezen als onderkiesdistrict
van het hoofdkiesdistrict Schiedam voor de
verkiezing van leden der Tweede Kamer,
die gemeente gesplitst in de twee volgende
onderkiesdistricten van dat hoofdkiesdistrict
lo. onderkiesdistrict Schiedamde 4ste
afdeeling
2o. onderkiesdistrict Schiedamde 2de
afdeeling
overeenkomstig de verdeeling der gemeente in
afdeelingen bij raadsbesluit van 1 April 1891.
Gisternamiddag is de spoelinghaler J. v. d.
Ende van zijn schouw in de schie gevallen
en daaruit gered door een zoon en een knecht
van den schipper F. v. d. Velden alhier.
Door Hare Majesteit de Koningin-Regentes
is aan het bestuur der «Maatschappij van "Wel
dadigheid" op het daartoe strekkend verzoek
mededeeling gedaan, dat zij zich gaarne bereid
verklaart als beschermvrouw dezer zoo nut
tige instelling op te treden.
De opper-kamerheer en de chef van het
militaire huis der Koningin maken bekend,
dat Hare Majesteit de Koningin-Regentes,
op Woensdag den 27sten Mei aanstaande,
des ochtends ten 9'A ure, in het paleis te
Amsterdam, gelegenheid zai geven bij hoogst-
dezelve hunne opwachting te maken, aan
militairen, civiele autoriteiten en eommissiën,
en op Donderdag den 28sten daaraanvolgende,
ten 9 Va ure, particuliere audiëntie zal ver
leenen.
Degenen die verlangen daartoe te worden
toegelaten, worden uitgenoodigd, zich in te
schrijven op eene der lijsten, welke aan ge
zegd paleis gereed zullen liggen van af heden
tot en met Zaterdag den 23sten Mei, des avonds
te 8 uren, op welken tijd de lijsten zullen
worden gesloten. Stct
Naar wij vernemen, zullen de dames die
in Amsterdam bij H. M. de Koningin-Regentes
hare opwachting wenschen te maken, zich
tot uiterlijk 24 Mei moeten aanmelden bij
mevrouw InsingerVan Loon, dame du palais
van H. M. de Koningin-Regentes te Amsterdam.
Uit Den Haag wordt ons gemeld dat de
Engelsehe gezant te 's-Gravenhage aan den
minister van buitenlandsclie zaken schadeloos
stelling heeft gevraagd voor de schade aan
eigendommen door Engelschen in Suriname
geleden of nog te lijden door de aldaar voor
gekomen onlusten.
Te Venlo zijn voor de verkiezing van een
lid der Provinciale Staten van Limburg opge
komen 1431 van de 1650 kiezers. De heer
Ch. Houben, burgemeester van Venlo, ver
kreeg 557, graaf Wolff Metternich 526,
xnr. Basten Batenburg 321 stemmen. Dienten
gevolge moet herstemming plaats hebben
tusschen de twee eerst genoemden.
Het bericht door het Hbldmedegedeeld,
volgens hetwelk de heeren De Ras en Keijser
door den rechter-commissaris te Amsterdam
zouden gehoord zijn en een aanzoek om de
zaak in der minne te schikken door den heer
Keijser zou zijn afgewezen, is volgens de
ArnTi. Ct. ten eenenmale onjuist. Aan den heer
De Ras is er niets van bekend en de heer
Keijser zal wel in hetzelfde geval verkeeren.
Nagenoeg al de goederen uit de ruïne van
het afgebrande rijks-entrepot te Rotterdam
zijn thans opgeruimd. Kleine partijen goede
ren, die nog gaaf waren, zooals amandelen,
zijn vernietigd, daar bij het uitvoeren de
belasting hooger zou zijn dan de waarde.
Er is reeds voor 81.000 mark schilderijen
op de internationale kunsttentoonstelling te
Berlijn gekocht. Hieronder zijn niet begrepen
de schilderijen, welke door het comité voor de
tentoonstellingsloterij zijn aangekocht. Door
dit comité werd in de Hollandsche afdeeling
een landschap van Van de Sande Bakhuyzen
gekozen.
Volgens een particulier telegram uit Londen
aan het A. HM. overweegt een voorloopig
comité aldaar ernstig de mogelijkheid eener
Nederlandsche tentoonstelling in -1892.
De Parijsche hoogleeraar Henri Joly, bekend
door eene reeks van wijsgeerige werken en
door zijne belangrijke studiën over de wereld
der misdadigers, is door de Fransche regeering
belast met een wetenschappelijk onderzoek
van het gevangeniswezen en de strafpleging
in Nederland. De heer Joly, die verleden jaar
met hetzelfde doel België doorreisde en in het
Journal des JDébats verslag gaf van zijne be
vindingen, denkt een dezer dagen Parijs te
verlaten, en zal aan het eind dezer week
Utrecht bezoeken. UD.)
Gedurende de beide Pinksterdagen ver
trokken van Den Haag, per Boll, spoor,
ongeveer 6000 personen in de verschillende
richtingen.
Op de heide Pinksterdagen is hef rijks
museum te Amsterdam bezocht geworden
door 11,358 personen.
Dinsdagmiddag ontstond er in eene tap
perij aan de Twentstraat, te 's-Gravenhage,
eene vechtpartij msschen twee personen.
Het gevolg hiervan was dat een hunner
met een mes eene wond aan het hoofd be
kwam, waaraan hij in den afgeloopen nacht
is overleden.
De dader is in hechtenis genomen.
Omtrent den moord te Nieuweschoot kan
nog het volgende worden medegedeeld
De verslagene is eene kloeke vrouw, 38 jaar
oud en sedert een jaar gehuwd. De woning
staat eenigszins afgezonderd, een minuut of
vier van den weg af.
Maandagmorgen was Huisman omstreeks
halfelf naar Oudeschoot gegaan. Op het
oogenblik dal hij vertrok, bevond zijne vrouw
zich ia den kelder om melk te halen voor de
rijstenbrij, die zij 's middags eten zouden. De
knecht had reeds vroeger het huis veriaten-
De laatste keerde reeds te 1 uur terug. Hij
vond de woonkamer ledig. Op de tafel lag.
een kluwen stopgaren, met eene naald ei' in,
terwijl een paar gestopte kousen op den stoel
van de vrouw lagen. Na er omstreeks een
uur gewacht te hebbenging hij naar de
buren om te vragen of de vrouw daar wel
licht was. Daar dit het geval niet was en
niemand haar gezien had, werd men eenigszins
ongerust. Een broeder van Huisman en een
paar andere buren gingen met den knecht
mede om een onderzoek in te stellen. Te gelijk
