kerk, en moesten hare besturen de wraak van
«•dr. Kuyper verduren.
Een ander schrijver, Nemo, wordt in het
genoemde geschrift aangehaald, wijl hij op
een ander gevaar wijst, dat ons van de zijde
van dezen agitator dreigt. Na gewezen te
hebben op het verontrustend aanzien dat de
inwendige toestand van het land heeft, zoo
wel door het streven van hen die een ker
kelijk politiek stelsel zoeken in toepassing
te bfengen als door de bende die de grond
slagen der samenleving wil omver halen en
het koningschap wil vernietigen, zegt hij:
sEn wat aan de republikeinsche beweging,
die van sociaal-democraten uitgaat uitgaat en
die maar al te veel steun schijnt te vinden
in Friesland, waar een zeer groot deel der
arbeidersbevolking de leiding volgt van de
zoogenaamde »volkspartij", een des te zorg
wekkender aanzien geeft, is, dat er ook bij
den aanvoerder der Calvinisten eene sterke
neiging schijnt te zgn om de nationale ge
hechtheid aan het Huis'van Oranje te onder
mijnen, onder voorgeven dat de voortplanting
van dit Huis door een vrouw onbijbelsch is.
»Aan dezen toeleg van dr. Kuyper is lang
niet genoeg aandacht gewqd. Nochtans is het
een hoogst gewichtig verschijnsel, van veel
meer beteekenis misschien nog dan de repu
blikeinsche beweging der socialisten.
sEnkele, niet Kuypersgezinde orthodoxe
bladen hebben dat terstond gevoeld, en zijn
tegen het beweren van De Standaard, als zou
de oude band tusschen Nederland en Oranje
verscheurd zijn sedert Koning Willem UI
overleed, met nadruk opgekomen.
»Wanneer Domeia Nieuwenhuis en de
zijnen tegen het Koningschap te velde trek
ken, dan kan men nog meenen, dat dit
afstuiten zal op de traditioneele Oranjeliefde
van het volk. Maar wanneer Kuyper aan zijne
volgelingen verkondigt dat er geen Huis van
Oranje meer is en dat zij bijgevolg zich ont
slagen kunnen rekenen van de tronw aan
Oranje, dan reikt dat veel verder. En wan
neer hij dan op grond der Schrift aan het
betoogen gaat, dat de erfopvolging door de
vrouw tegen de inzettingen Gods ingaat en
dus uit den booze is, dan breekt hij in de
der Roomsche kerk in de hoofdstad des lands.
Het zal toch vermoedelgk dr. Kuyper en
zijn collega De Savornin Lohman niet onbe
kend zijn geblevendat er van Roomsche
zijde ondershands gepolst was of die kerk zou
worden afgestaan, tegen een hoog geldelijk
bedrag, men noemde een millioen gulden en
een nieuw kerkgebouw in een ander gedeelte
der stad. 't Zou een kostelijke bijdrage zijn
geweest voor de vrije universiteit en het is
de vraag of de verzoeking den heeren Kuyper
en De Savornin Lohman niet te sterk zou
geweest zijn. In elk geval' achten wij het
veiliger dat die kerk in de hoede is gebleven
van hen die er al zoo lang goede zorg voor
hebben 'gedragen.
Weest dan op uwe hoede, als hij u nadert
met vriendelijk gelaat en Gods woord op de
lippen, als hij spreekt van »de souvereiniteit
Gods" en »de eere van Christus". Gedenkt
de woorden die Jezus tot de eenvoudigen van
harte sprak Voorwaar, voorwaar ik zegge u,
niet een iegelijk die daar zegtHeereHeere
zal ingaan in het koninkrijk Gods, maar die
daar doet den wil des Vaders die in de Heme
len is."
Er schijnen wonderlijke dingen gebeurd te
zgn in de laatste jarenplannen beraamd
die verbazen; aanslagen gesmeed, die afschuw
verwekken.
Daarom op uw hoede, o volk van Neder
land, liberaal en niet-liberaal.
Er waart een booze geest rond. Weerstaat
hem en werpt hem uit. De gelegenheid daar
toe wordt thans geboden.
Buitenlaiidsche Berichten.
END E L A M D.
In het Lagerhuis heeft Worms gezegd, dat
Engeland geenerlei verantwoordelijkheid zou
kunnen aanvaarden voor de financieele maat
regelen der Engelsehe Zuidafrikaansche ver-
eeniging, maar dat de regeering zich er niet
tegen verzetten kan, dat deze vereeniging
deelt in de voordeelen van maatschappijen,
die op haar gebied mijnen exploiteeren, want
zij heeft zich groote opofferingen getroost om
de orde te bewaren. Volgens de laatste be
richten nebben de Boeren er van afgezien om
Westendorp, tot stichting van joodsehe
koloniën.
De te Londen bestaande hond van omnibus-
en trambeambten heeft een manifest uitge
vaardigd, waarin eene algemeene werkstaking
tegen Zaterdagochtend wordt aangekondigd,
tenzij de maatschappijen bewilligen in een
werkdag van 12 uren en in andere eischen.
Blijkens de mededeelingen omtrent de
jongste volkstelling in Engelsehe steden zqn
er daaronder, wier bevolking in den tijd van
tien jaar is vermeerderd met 9 a 45 percent.
Het eerstgemelde cijfer betreft Wolverhamp
ton, het andereCardiff, terwijl Liverpool
daarentegen sinds 1881 6 pCt. is achteruit
gegaan.
In Britsch Columbia wordt door leden van
het Parlement bij de regeering er op aange
drongen, dat zij hier ten krachtigste zal pro
testeeren tegen het regeerings-ontwerp be
treffende het verbod van robbenvangst in de
Behringzee. De bedoelde Parlementsleden
verklaren, dat door zulk eene wet deze tak
van bedrijf geheel ten gronde zal worden ge
richt.
Een telegram uit Rangoon meldt dat eene
bende Dakoits in den nacht van 1 Juni een
spoorwegstation nabij Mandalay heeft aange
vallen en geplunderd en den stationschef
gedood.
B E G I E.
De rechterzijde, die gisteren bijeenkwam
tot onderzoek van het herzieningsvraagstuk,
was van oordeel dat er grond bestaat om te
volharden bij de tot dusver ten aanzien der
grondwetsherziening gevolgde gedragslijn. De
rechterzijde maakt dus de herziening afhan
kelijk van de voorafgaande bespreking van
een ontwerp-grondslag betreffende de provin
ciale en gemeentelijke verkiezingen, dat de
regeering binnenkort zal indienen.
De heer Macau, voorzitter van de maatschappij
ïCockerillheeft concessie verkregen voor
den aanleg van een spoorweg in Klein-Azië,
van Samsoun, aan de Zwarte zee, tot de stad
Sivas, met toestemming deze lijn tot Caesarea
en de golf van Alexandretta door te trekken.
Wanneer dit tot stand komt, verbindt die
spoorweg de Zwarte met de Middellandsche
Zee, een afstand van 1800 KM.
I T S C H A N D.
Het Berliner Tagebtatt ontvangt uit Athene
het bericht, dat door de regeeringsorganen
aldaar de bewering omtrent zoogenaamde
ritueele moorden op Corfu, officieel wordt
tegengesproken.
Uit de laatste berichten omtrent de plun
dering van een spoortrein in de nabijheid
van Adrianopel en de gevangenneming dei-
vijf Duitsche reizigers door de roevers, blijkt,
dat dit wanbedrijf-niet door Turken, maar
door Grieken werd gepleegdzelfs vermoedt
men, dat een van de beambten der spoor
wegmaatschappij daarin de hand had, en,
wel onderricht zijnde welke reizigers de be
wuste trein vervoerde, juist de vermogend-
sten onder hen wist uit te kiezen.
De commissie, die de kolonisatie in de
grootendeels Poolsche provinciën Posen en
West-Pruisen bevordert, en voor dat doel
over een telken jare op de begrooting vast
gesteld bedrag uit de schatkist beschikt, heeft
in de vijf jaren van hare werkzaamheid
vijftig duizend hectaren gronden aangekocht
voor 30 millioen mark en die verdeeld in
978 stukken, waarvan 37 sgroote" plaatsen,
416 van 25 of meet- hectaren, 361 a 25
hectaren, 381 van 4 a 13 hectaren en 83
van minder dan 4 hectaren. Die zijn groo
tendeels reeds verkocht of verpacht aan
^kolonisten" uit verschillende provinciën
252 plaatsen van de 978 zijn nog niet uit
gegeven. Bij de commissie hadden zich 4537
aanvragers aangemeld met een gezamenlijk
vermogen van bijna 20 millioen mark, waar
onder 4092' protestanten en 428 katholieken.
Men aiet dus, dat de commissie ruime keus
heeft gehad, teneinde liet uoel der kolonisatie
te hereiken: het bevolken van die twee pro
vinciën met welvarende Duitsche landbouwers.
Ten behoeve van die nieuwe bevolking
werden 22 scholer. en eenige protestantsche
kerkgebouwen gesticht.
F R A N K R IJ K.
Eene depêche van den gezant van Haïti te
Washington meldt, dat de orde te Port-au-
Prince is hersteld en de geruchten omtrent
het plegen van wanordelijkheden op het eiland
door benden partijgangers valseh zijn.
I T A I E.
De minister van onderwijs, de heer Villari,
heeft in de Kamer zijne begrooting ingeleid
met eene door alle partijen toegejuichte rede,
en daarin de wenschelijkheid besproken van
hervormingen. Hij zeide dat hij geen beloften
wilde doendie tot teleurstellingen zouden
kunnen leiden. De noodige hervorming kan
niet door den minister, doch moet door het
gansche volk worden tot stand gebracht.
Hoe bijvoorbeeld te bewerken vroeg de
minister dat het lager onderwijs op doel
treffende wijze gegeven worde aan de kinderen
der'armen, die te midden van voortdurende
ontberingen leven en die niet zoozeer weten
schap als wel mededoogen eischen.
De minister erkende dat ook aan het hooger
onderwijs vele fouten kleven. Hij wees daarbij
o.a. op de moeilijkheid'eener goede samen
stelling der examen-commissies. Hij veroor
deelde het stelsel van een alles omvattend
examen, dat slechts den studenten met een
goed geheugen zou ten goede komen.
Door den minister werd voorts erkend, dat
het tegenwoox-dige stelsel van privaatonder
wijs aan de universiteiten allerslechtst is en
dat eene hervorming daarvan reeds door hem
aan den Hoogen Raad was vooi-gesteld.
De minister van financiën heeft cp eene
desbetreffende vraag van den afgevaardigde
Danco geantwoord, dat de graanprijzen en de
onzekerheid der berichten uit binnen- en
buitenland op dit oogenblik geen maatregelen
ten opzichte der graanrechten i-echtvaardigen
zouden. Elke wijziging daarin zou nadeelige
gevolgen kunnen hebben.' In elk geval zou de
minister, zoo noodig, maatregelen nemen om
de belangen der landbouwersder consu
menten en der schatkist met elkander in
overeenstemming te brengen.
NOORWEGEN.
Bij de Storthing is een ontwerp ingediend
betreffende den aanleg van spoorwegen. De
kosten daarvan worden op 120 millioen kro
nen geraamd.
SPANJE.
In den Senaat is de beraadslaging aange
vangen over het wetsontwerp op de Zondag-
rust. De heer Manuel Merelo kwam tegen de
voordracht op, omdat zij te zeer doortrokken
was van de clericale begrippen. De minister
president Canovas del Castillo antwoordende,
verklaarde dat de regeering ter oplossing der
sociale qua es tie veel rekende op de medewer
king derKerk. Hg gaf tevens zijne hooge
ingenomenheid te kennen met de theorieën,
door den paus uiteengezet in de encycliek over
de sociale quaestie.
In de Kamer van afgevaardigden heeft de
minister van koloniën de begrooting voor
Suba ingediend. De uitgaven zijn geraamd op
25,533,000 en de inkomsten op 25,753,700
dollars.
In de memorie van toelichting wordt ge
zegd dat de conversie der schuld uitgesteld
is wegens de financieele crisis.
PORTUGAL.
In de Kamer heeft de minister Valboru
Woensdag het ontwerp-tractraat met Enge
land voorgelezen en verzocht dat onmiddellijk
tot de behandeling daarvan worde overgegaan.
De-Kamer heeft het terstond naar de com-
'missie voor buitenlandsche zaken verzonden.
Algemeen gelooft men dat het tractaat tn
geen der beide Kamers op verzet zal stuiten
en reeds binneu acht dagen zal kunnen
harten zgner volgelingen het koningschap af.
»D« Standaard heeft méér gedaan. Hg heeft
bet begrip, dat de zijnen hechten aan de
agratie Gods" losgemaakt van het koning
schap, en verkondigd, dat ook het hoofd eener
republiek regeeren kan bij de gratie Gods.
En daarmee in verband is hij den lof gaan
verkondigen van de Republiek der Vereenigde
Nederlanden.
»Dat alles is niet zonder bedoeling ge
beurd. Een orthodox blad de Nieuwe
Sprokkelaar heeft er achter gezocht, dat
de eerzucht Kuyper ingeblazen zou hebben,
dat hij evenals Cromwell geroepen kon worden
aan het hoofd eener republiek te staan.
Anderen kwamen onder den indruk, dat
Kuyper redenen had om hertog Adolf van
Nassau op den Nederlandschen troon te
wenschen.
»Wat daarvan zij, de toeleg was er om
voor zijne Calvinisten eene brug te slaan
naar de republieken na alles wat men van
deze partij-leider sedert eene reeks van jaren
heeft gezien, zou het volstrekt geen verras
sing wezen, wanneer men hem op een goe
den dag zag samenspannen met de sociaal
democratische republikeinen tegen het koning
schap.
sEn zoodra hg goevindt te verkondigen,
dat dit het middfel is om het koninkrijk
Gods op te bouwen en de heerschappij van
Koning Jezus te herstellen, kan men er zeker
van wezen, dat hg heel zgn blinden aanhang
weder vol gedweeheid achter zich vindt."
Eindelijk lezen we nog in bedoeld ge
schrift, en we aarzelen haast het weer te
geven: sWare de aanslag van dr. Kuyper op
de Nieuwe kerk te Amsterdam geluktdan
was thans misschien deze kerk de kathedraal
het gebied dier vereeniging binnen te trekken.
Fei'gusson weigerde het tractaat met Portu
gal mede te deelen, vooraleer het te Lissabon
geteekend zal zijn. Dezelfde staatssecretaris
herhaalde zijne verklaringen van 22 Maart 1888
ten aanzien van Engelands coxrespondentie
met betrekking tot het drievoudig verbond.
Sedert is er niets veranderd, en de regeering
heeft geene enkele verbintenis aangegaan om
trent het gebruik van Engelands maritieme
strijdmiddelen bij welke gelegenheid ook. De
regeering heeft hare volkomen vrijheid van
handelen onder alle omstandigheden behou
den, en de Italiaansche staatslieden weten
zeer goed, dat Engelands sympathie zou zijn
voor hen, die eene politiek volgen in overeen
stemming met Engelands belangen.
Door den heer Jackson is een bill ingebracht,
strekkende tot aflossing van het Engelsehe
deel der Russisch— Holiandsche leening, welke
in eerste lezing is aangenomen.
Volgens een bericht uit Moskou heefteen
bekend buitenlandsch persoon aldaar den
czaar bezocht en hem over de jodenvervol
ging gesproken. De czaar moet toen hebben
verklaard, vast besloten te zijn om de aange
vangen maatregelen te doen voortzetten, op
grond dat de schuld ten deze bij de Joden
zeiven ligt, en er tot nog toe geene enkele
nihilistische samanzwering is ontdekt zonder
dat daarbij bleek hoe Joden er aan hadden
deelgenomen. Hij verklaarde dat de Russi
sche Joden dè ergste revolutionnairen zijn.
Naar men verneemt, is de Arr.sterdamsche
firma Westendorp in onderhandeling met
baron Hirsch om eene landverhuizing vap
Joden naar St. Domingo te leiden.Baron Hirsch
zou daartoe landerijen aankoopen, ïn-verband
met eene spoorweg-concessie aan de firma
