Maandag 26 October.
A°. 1891
N°. 7872.
Eerste Blad
ij f - n -v© r t srste
J" aargang.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag.
UITGEVER: "J£ ODÉ.
dDlt nummer bestaat uit drie bladen.
Jiinnenlandsche Berichten.
Offlcieele Berichten.
Bij kon. besluit van 22 Oct. is, met ingang
van 1 Nov., aan mr. W. R. Boer, op verzoek,
eervol ontslag verleend als burgemeester van
de gemeente Utrecht en als curator der rijks
universiteit aldaar, met dankbetuiging voor de
•diensten, door hem in beide betrekkingen
bewezen.
SCHIEDAM, 2i October 1891.
Wij ontvingen het veertigste jaarverslag
van den toestand der vereeniging «Neder
landse!) Mettray", te Rijsselt bij Zutfen.
De algemeene vergadering, op de kolonie
gehouden, mocht wel een zeer belangrijke
■heetenimmers 'twas veertig jaar geleden,
•dat de waardige Suringar de stichting opende,
welke aan de maatschappij zoo menig Hinken
iburger bezorgde, die haar anders tot een
lastpost, zoo niet erger, zou zijn geweest.
Het verslag brengt de woorden in her
innering, door den heer W. H. Suringar bij
•.gelegenheid van liet leggen van den eersten
steen voor een der familiewoningen gespi oken.
2e mogen ook heden nog wel gehoord worden
.aldus luiden ze:
sliet is heden een belangrijk en verblijdend
«oogenblik; in zoodanige oogenblikken ver-
sheugt men zich mensch te zijn. Wij leggen
seen steen, een eersten steendat gebeurt
sveel; maar thans ook beteekent het veel;
«niet alle steenen zijn even goede steenen,
«doch de steen van heden is de beste, dien
smen leggen kan; hij zal strekken tot ver
sbetering van het lot uwer medemenscben,
«tijdelijk en eeuwig. En aan wie hebben wij
sliet te danken, dat heden zulk een uitnemend
«werk kan verricht worden? Aan Schüller,
saan den Koning, aan de Koniugin-moeder,
«aan Prins Frederik, aan de medestichters,
«aan de leden, aan de begunstigers, groot en
«klein, ieder gaf het zijne; welkom zijn alle
«giftenhet meest zijn misschien die te waar-
«deeren van éen cent daags; was niet het
spenningske van de arme weduwe onschat-
«baar boven de giften der rijken? Maar-hoven
«alles zij onze dank gebracht aan God, die
«daarboven is. Nog eens, het is een goede
«steen voor anderen; maar het is ook een
'«goede steen voor ons zeiven. Vele zulke
;»goede eerste steenen gelegd voor anderen,
«en de laatste steen, die anderen voor ons
«leven hier op aarde leggen, zal ook goed
«zijn. Vele zulke goede steenen voor onze
«medemensehen en medechristenen gelegd,
«en de eerste zal ook goed zijn, die voor ons
«gelegd wordt in het nieuwe leven, in het
«huis niet met handen gemaakt, maar eeuwig
«in de hemelen."
Het verslag vermeldt verder veel goede
zaken, en spreekt de \erwachting uit, dat de
oprichters, mochten ze thans de inrichting
aanschouwen, niet ontevreden zouden rond
zien. Onder anderen zouden ze moeten toe
geven, dat de uitbreiding, aan de ambachten
gegeven, noodzakelijk was, daar verreweg de
meeste jongens uit de steden komeo, en on
geschikt zijn of geen liefhebberij hebben om
voor boerenknecht te worden opgeleid, zoodat
de landbouwkolonie Nedeilandsch Mettray
thans een oneigenaardige naam moet geacht
worden en alleen behouden blijft omdat deze
nu eenmaal bekend is
Op 1 Januari 1891 telde de inrichting 159
kweekelingen, het hoogste cijfer, dat tot hier
toe nog werd bereikt. Dezen waren aldus inge
deeld: 23 in de smederij; 20indentimmer-
wiukel'15 in de schoenmakerij7 in de bak
kerij: 6 in de kleermakerij; 10 in den tuin;
1 ia de boerderij; 2 beoefenden uitsluitend
de muziek. Op de zoogenaamde dagschool
waren 82 leerlingen.
36 kweekelingen verlieten in 1890 de in
richting; 18 hadden den gevorderden leeftijd
bereikt, en weiden bij verschillende bazen
geplaatst; 15 werden tusschentijds om ver
schillende redenen teruggevorderd; 1 ging
volgens besluit van commissarissen naar huis,
omdat bij geen ambacht kon leeren; 1 ont
vluchtte na een verblijf van eenige weken,
als smidsknecht vermomd; 1 vertrok als
volontair naar het instructie-bataljon.
Het verslag geeft verder nog verschillende
rapporten over de kweekelingen, die gedu
rende de laatste vier jaar de kolome vei laten
hebben, en welke door den directeur bij de
verschillende bazen en chefs zijn ingewonnen.
Er zijn in deze rapporten bij enkele teleur
stellingen veel verblijdende bijzonderheden te
vinden.
Het verslag vermeldt éen bijzonderheid,
die we, hoewel ze zeer natuurlijk is, tieurig
moeten noemen: zij is de achteruitgang der
jaailijksclie contribution. Oude begunstigers
sterven, maar hun plaats wordt, dikwijls uit
onbekendheid, niet door nieuwe ingenomen.
Commissarissen wijzen er daarom op, dat de
stichter Suringar alleen daaiom de stichting
op zulke hechte grondslagen heeft kunnen
vestigen, omdat hij altijd en overal hulp
bleef vragen!
Welnu, voor een stichting als «Mettray"
heeft men liet recht overal en altijd te vragen.
Wij vestigen er bij deze gelegenheid met
nadruk de aandacht onzer stadgenooteD op,
die bij het bestuur der afdeeling Schiedam:
dr. Vaillant en ds. Haverschmidt, zeker alle
door hen gevvenschte inlichtiugen kunnen
inwinnen.
De minister van binnenlandsclie zaken
brengt ter kennis van belanghebbenden, dat
de commissiën, die in 1891 belast zijn met
bet afnemen van de examens van apothekers
bediende, bedoeld in art. 17 der wet van 25
December 1878 {Staatsblad no. 222), zullen
zitting houden te Utrecht op 2, en te Gro
ningen op 3 November e.k. en volgende dagen.
Prins Albert van Saksen-Altenburgde
weduwnaar der vroegere prinses Hendrik der
Nederlanden, zal den 6n Dec. op het slot
«Nemplin", in Meeklenburg-Strelitz, in den
echt treden met hertogin Heiene, dochter
der hertogin-weduwe Katharina van Meeklen
burg-Strelitz.
Naar men verneemt, is uit door de Duitsche
regeering gevraagde en door onze regeering
haar te verstrekken opgave gebleken, dat zich
hier te lande 26,000 Duitschers bevinden.
In een artikel over den gouverneur van
Atjeh zegt de Dcli-Courant onder het op
schrift Gewogen en te licht bevonden", dat
de vier maanden van zijn bestuur de treurige
zekerheid hebben gegeven, dat wij in Atjeh
goed op weg zijn, om'alles te verliezen, wat
in de laatste jaren met moeite behouden werd.
«Mag het buitengewoon heeten dat zulk
een beslist oordeel reeds geveld kan worden,
zoo kort nadat kolonel Pompe het bestuur
aanvaardde, daar is dit toch geen ven assing
voor sommigen, die ingewijd waren met het
typich Bataviasche geknoei, dat die verheffing
voorbereidde en ten spijt van ernstigen tegen
stand wist door te zetten. Generaals, kolonels,
en tal van oversten werden handig op zijde
geschoven en wat kunde en bekwaamheid
betreft naar beneden gehaald, om een bevor
dering bij keuze te rechtvaardigen en het
ïesultaat is een fiasco, zooals er zelfs op Atjeh
-nimmer een aanschouwd werd.
Te 's-Hage is telegraphisch bericht ontvan
gen uit Suriname, dat de heer J. F. A. Cateau
van Rosevelt, agent-generaal voor de immi
gratie, lid van den laad van bestuur en onder
voorzitter der Koloniale Staten, is overleden.
Ia hem verliest de kolonie een barer be
kwaamste en rechtschapenste ambtenaren,
een man, die haar geduiende meer dan een
halve eeuw in verschillende betrekkingen
heeft gediend.
{7ad.)
Het hoofdbestuur van den NederL bond
«Maatschappelijk Belang" deelt in het orgaan
der vereeniging mede, dat de heeren mr. J.
G. Gleichman, mr. G. J. Goekoop en dr. H, J.
A. M. Schaepman zich andermaal bereid heb
ben verklaard de in te zenden antwoorden
op de dezer dagen opnieuw uit te schrijven
prijsvraag te beoordeeleu.
Naar de JST. H. Ct. verneemt, zal vanwege
het dames-comité voor de verbetering van de
inkomsten van het Sophia-kinderziekenliuis
te Rotterdam en de stichting van een fonds
«Loosduinen", met welwillende medewerking
van «Rotte's Mannenkoor", onder leiding
van den heer A. B. II. Verhey, in Dec. in
de groote zaal der «Sociëteit Harmonie" een
concert worden gegeven ten voordeele van
het fonds «Loosduinen". De solo-partijen
zullen worden gezongen door kinderen, ter
wijl ook twee tableaux-vivants zullen worden
uitgevoerd, eveneens door kinderen.
Een der tableaux, De Kerstboom, roet
begeleidenden zang van Niels Gade, zal wor
den opgesteld door den schilder P. A. Schip-
perus en sluiten niet een apotheose naar een
ontwerp van den schilder Ch. Rochussen.
Voor het grootste gedeelte zal het dus zijn
een kunstavond van kindereu ten behoeve
van zieke kinderen.
In de pauze zal door het comité (de dames
E. Browne, C. Dunlop, H. Jacobson, M. de
Monchy, A. Remy en E. Remy) een tombola
worden gehouden.
In de te Vlaardingen verschijnende Neder
lander komt een artikel voor over de kweek
scholen voor onderwijzers, waarin door een
ovei zicht van hetgeen te dien aanzien door
de ministers Mackay en Lohman gedaan is,
wordt bewezen dat 't het afgetreden ministerie
niet tot glorie strekt. Het blad zegt:
«Kleingeestig in hooge mate was de wijze,
waarop de kweekscholen te Arnhem en te
Haarlem werden behandeld. Terwijl de vorige
regeering \an plan was later met een voor
stel te komen orn alle particuliere kweek
scholen van rijkswege te subsidieeren, wei-
gei de zij de twee genoemde in het genot van
het subsidie, dat voor elk f7000 per jaar be
droeg, te laten, zoolang de regeling voor al
de overige niet was tot stand gekomen. Met
1 September 1889 liet zij het subsidie ver
vallen, om in het laatst van 1890 reeds een
voorstel te doen om gelden toe te staan,
teneinde nog in '1890 aan alle particuliere
kweekscholen subsidie te verstrekken. Na
aldus aan de scholen te Arnhem en te Haar
lem gedurende eenige maanden het subsidie
te hebben onthouden, bi acht diezelfde regee
ring, dje zoo zuinig op onderwijsgebied wilde
zijn, het subsidie van Haailem op f9250 en
voor Arnhem op f 11690, ofschoon deze scho
len vroeger met f7000 haddeu kunnen vol
staan, alleen omdat bij het aannemen van
een anderen grondslag de andere kerkelijk
gekleurde kweekscholen te weinig subsidie
hebben ontvangen".
Daarna gaat het in bijzonderheden den
loop na van 's ministers bepalingen omtrent
de beurzen voor kweekscholen, die na gedu
rige veranderingen door de maatregelen van
beide heeren thans piecies is wedei gekeerd
SCHIED1HE
COURANT.
abonnementsprijs', per kwartaal
franco per postdoor het geheele Rijk
Afzondeilijke nominers
t 1.85.
- 2.50.
- 0.10.
BVKEA II: BOTKIUTIU AT, E 3 7.
Advertentieprijs: van 110 gewone regels f&et
inbegrip van eene Courant. 1.10.
Iedere gewone regel meer- 0.10.
Driemaai. geplaatst wordt tegen twkkm/al berekend.