onderwijs was in het begin der vergadering
het onderwerp van het debat, waarbij de
heer Zaaijer protesteerde tegen de wijze,
waarop met de gouvemements-kweekscholen
wordt omgesprongen, en tegen de opheffing
der kweekscholen te Bandjermassin en
Magelang.
De minister beriep zich op het beslist
oordeel der Indische regeering, dat het be
houd der school te Bandjermassin overbodige
weelde ware. De wederoprichting der school
te Magelang zal hij weer voorstellen.
Tijdens de behandeling vroeg en verkreeg
de minister een verhoogd krediet van f70,000
om zoo spoedig mogelijk opnemingen te
laten- doen voor de voor staatsaanleg bestemde
lijnen BataviaBantam, MalangBlitar en
ProbolingoPanaroekan.
De heer Van Vlijmen besprak verscheidene
militaire belangen, o. a. het geven van ge
legenheid aan de Indische soldaten om in
hun vrijen tijd een handwerk uit te oefenen
en uitbreiding van de bevoegdheid om te
huwen.
De. minister nam akte van al de wenken
en deelde mede, dat de reorganisatie der
infanterie verband houdt met Java's verde
digingsstelsel.
De door den heer ICielstra bestreden ver
meerdering van uitgaven voor de uitbreiding
van garnizoen op Sumatra's Westkust nam
de minister terug.
Hoofdstuk l, uitgaven in Indië, werd daama
goedgekeurd.
Tegen Dinsdag zijn de kleinere wetten en
de staatsbegrooting aan de orde gesteld.
Bij hoofdstuk II, uitgaven in Nederland,
van -de Indische begrooting, drong de heer
Levy aan op invoering van het nieuwe straf
wetboek voor Europeanen bij de wet.
De heer Roëli betoogde, dat invoering bij
de wet niet verplichtend was.
De minister verklaarde dat de zaak nog
in onderzoek was.
De minister verhoogde den post telegraaf
kabel Oieh-LehDeli met f106,000, daar ge
bleken was dat de prijzen verhoogd zijn.
Aan den heer Goeman Borgesius beloofde
de minister een onderzoek te zullen instellen
naar het gedrag der koloniale reserve-troepen
te Nijmegen en Zutfen.
De heer Smit drong er sterk op aan, de
nieuwe schepen in Nederland t.e doen bouwen.
De minister van marine hield vol, dat het
eerste der nieuwe schepen in Engeland moest
worden gebouwd, omdat daar modellen zijn
en verbeteringen kunnen worden aangebracht.
Alle hoofdstukken der Indische begrooting
werden aangenomen.
De Kamer is daarna gescheiden tot Dinsdag
11 uur.
Ofllciecle Berichten.
Bij kon. besl. van 17 Nov. islo. bij den
grooten staf benoemd tot commandant van
de stelling Amsterdam, tevens bevelhebber
in de 1ste mil. afd., de gen.-maj. J. W.
Bergansius, van het wapen der artillerie,
thans ter beschikking van den minister van
oorlog2o. dê gen.-maj. jhr. L. J. van Tey-
lingen, commandant der stelling van Amster
dam, tevens bevelhebber in de 1ste mil, afd.,
op zijn verzoek, krachtens punt 4o. van art.
48 der wet van '28 Aug, 1851 (Stil. no. 128),
op non-activiteit gesteld.
SCHIEDAM, 20 November 1891.
De pachter der buffetten in de Offieieren-
Vereeniging bood zijnen stadgenoot.en gisteren
een dier avonden aan, die herinneren aan
den Zaterdagavond der kermis. Wel was de
zaal niet zoo stampvol, als bij die gelegenheid
altijd het geval is, wei ontbrak de kermis-
stemming en dus ook die meesleepende luid
ruchtige vrooljjkheid, maar het zeer variee-
rende en inderdaad keurige programma en
de ongedwongen beweging van het publiek
maakten het er toch zeer gezellig. De heer
H. van Os bracht ook nu weer uitstekend
gezelschap op de planken. De Hollandsche
Soubrette mej, Emïlïe en de dames Emmy en
Irma Délorme, Duïtsche duettistinnen, had
den een verdiend succes. Evenzoo de heer
Herman Culp en mevrouw Culp—Stoetz met
hun geestige operette «Meneer en Mevrouw,
of wat er van een mensch al worden kan",
en hun comische, nu en dan stekelige cou
pletten. Zeer in den smaak viel hun onge
vraagde reclame voor Schiedamsche adressen
van kleederen, hoeden, sigaren enz.
De heer N. de Haas handhaafde zijn repu
tatie als geestig komiek. Ook excentriciteiten
ontbraken niet. Herhaaldelijk werden de
lachspieren geprikkeld zoowel door den stelt-
looper Mr. A. Ronns als door de koddige en
handige dwaasheden van Mr. Etienne en zijn
makker, vooral in hun proeven van snelteeke-
neD en in de Willem-Tell-parodie. De Urma-
troupe deed krasse acrobatische toeren aan
de trapéze en aan den rekstok.
Het orkest, onder directie van den heer
Carl Vogt, kweet zich behoorlijk van zijne
taak.
Terwijl de bewoonster afwezig was, heeft de
15-jarige J. v. d, W. zich toegang weten te
verschaffen tot de woning van de wed. Wever
en heeft daar eenig geld en een kopje ont
vreemd. De daderes is door de politie opge
spoord en aangehouden.
Woensdagmorgen werd in de sloot langs
den Schiedamschen dijk ter hoogte van den
zoogenaamden »Dievenhoek" te Vlaardingen
drijvende gevonden het lijk van L. Maarleveld,
die den vorigen dag zijne woning had ver
laten, voorgevende zijne familie te Schiedam
te gaan bezoeken, waaraan echter door hem
niet is voldaan, zoodat men vermoedt dat hij
's avonds reeds te water is geraakt.
De overledene laat een weduwe en tien
kinderen achter, waaronder nog zeer jeugdige.
Het vermoeden schijnt niet ongegrond,
dat M. zich wegens gebrek aan werk heeft
verdronken.
Ook de minister van binnenlandsche zaken
wenscht dat, te rade gaande met de ervaring
in binnen- en buitenland opgedaan, de voor
schriften omtrent de uitoefening van het
kiesrecht en de daarbij in acht te nemen
formaliteiten, van eiken onnoodigen omslag
ontdaan, worden teruggebracht tot hetgeen
voor eene vrije uiting van den wil der kies
gerechtigden en eene juiste opname der uit
gebrachte stemmen moet worden noodig ge
rekend.
De minister overweegt de wenschelijkheid
om de verkiezing van gemeenteraadsleden
eenigszins anders en eenvoudiger te regelen
dan die der Tweede Kamer en der Provin
ciale Staten.
Bij eene herziening der wet op het notaris
ambt, zal overwogen worden in hoever aan
de notarissen moet worden verboden werk
zaamheden te verrichten, die eigenlijk tot
den werkkring van bankiers en effectenhan
delaren belmoren.
Verlaging van de notarieele kosten zou
zeker wensehelijk zijn; maar de regeering
kan moeilijk tusschen beide komen in de vrij
heid van notarissen en cliënten om omtrent
die kosten akkoord te maken.
Te 's-Gravenhage is overleden de heer jhr.
mr. J. F. Sehuurbeque Boeije, oud-lid van de
Tweede Kamer der Staten-Generaal.
Een particulier telegram uit Berlijn aan
het Sul. meldt onder dagteekening van 18
November
De heeren De Marez Oyens, chef bij de
afdeeling handel en nijverheid; J. P. Hofstede,
hoofddirecteur der posterijenJ. M. Voorhoeve,
directeur der NoordbrabantschDuitsche
spoorwegmaatschappij, en E. R. van Weideren
baron Rengers, hoofdcommies bij handel en
nijverheid, zijn uit Nederland hier aangeko
men om onderhandelingen te voeren over
verdere verbetering in de spoor- en postver
binding. Zij hadden Woensdag een onderhoud
met den Nederlandschen gezant, jhr.Van der
Hoeven.
Dr. Kujper en het sociaal congres.
Het HandeUllad in zijn sVan Dag tot
Dag" kan niet laten hulde te brengen aan de
groote gaven van dr. K., die opnieuw op het
congres zijn gebleken.
»Geen vooroordeel tegen hem", schrijft het
blad, »hadden wij te overwinnen. We weten
sinds lang welk een ontzaglijk begaafd en
handig man hij helaas isMaar versterkt
werd onze bewondering voor zijne gaven.
»Welk een voortreffelijk leider is hij!
x>Dat bleek deze week overtuigend. Hij
beheerschte allen en alles doorzijn intellect,
dat zich nu uitte in een gemoedelijk woord,
dan in een practischen raadstraks in een
aardigheidmaar altijd doeltreffend. Onze
verslaggevers waren een bewondering. Als in
eene of andere afdeeling de beraadslagingen
niet opschotenals men 't niet eens kon
worden over de formuleering der stelling, dan
had dr. Kuyper er maar bij te komen en eene
formule voor te stellenen alle partijen
waren tevreden. En men moet zeggen: zijne
formule was schier in elk geval de beste die
men kon voorstellen. Nu en dan had men er
nog wat op af te dingen: een kleinigheid
gewoonlijkmaar de door hem voorgestelde
formule kwam er toch met vlag en wimpel
door
»De heer Kuyper was voor het congres een
gemoedelijk dictatorwat hij zei gebeurde
wat hij zei was wet; wat hij zei bleek het
christelijk-soeiaal gezond verstand zelf te zijn,
en de heer Th. Heemskerk, die 't nu en dan
eens waagde het tegen hem op te nemen,
legde 't geregeld ook tegen hem af."
Het Slid, acht dr. Kuyper een volbloed
revolutionnair; nadat het getracht heeft dit
te betoogen, zegt het:
Wat zou Carlyle hem voortreffelijk hebben
geschetst en in hem den revolutionnair ge
waardeerd hebben die weet wat hij wil, al is
hij niet buitengewoon angstvallig welke
middelen en woorden hij bezigt.
Wat is hij een voortreffelijk partijmenner
Domela Nieuwenhuis is een onhandig en stout
kind bij hem vergeleken.
Terwijl deze een beroep doet op zelfzucht,
haat en wraak en afgunst, doet dr. Kuyper
een beroep op de hoogste gevoelens van den
mensch.
Daardoor trekt hij een veel nobeler soort
van werklieden aanen wint hij velendie
door karakter en ijver tot de kern onzer
werklieden behooren, voor zijn partij. Daar
door volgen instinctmatig, als het ware, vele
zonen der geuzen hem. Ze volgen den steilen
Calvinist, maar hebben tevens een onbestemd
gevoel, dat ze een ouden revolutionnairen wa
tergeus met een rood baaien muts op het
hoofd tot leider hebben, die hen helpen zal de
zilvervloot te overmeesteren.
Indien de graven, baronnen en andere aan
deelhouders in de zilvervloot, die min of meer
gedwee dr. Kuypers zegekar volgen, hiervan
geen vermoeden hebben, dan doet dit hun hart
meer dan hun hoofd eer aan.
Doch de comedie of wellicht de tragedie
van het geval is, dat de meeste anti-revolu-
tionnairen het wel zien. Indien dr. Kuyper
geen kiud der oude revolutie isdan is hij
toch zeker een der vaders van een nieuwe revo
lutie, gelooven niet weinigen. Maar ze ont
komen evenmin aan hun lot als een baars
aan den hengel. Met een tekst aan den hoek
heeft hij hen beet. Slechts door een snelle
en gelukkige wending, die veel pijn veroor
zaken zou, kunnen ze zich nog van den demo-
cratischen dictator, met wien de party als
staatkundige partij staat en valt, losscheuren.
Men schrijft uit Aalten:
Zooals reeds is medegedeeld, is in plaats
van den katholiek J. B. Dericks, de liberaal
J. Willink voor dit district tot lid der Staten
gekozen. Niemand had dit kunnen vermoe
den, daar voor twee jaar de heer W. bij zijn
tegenstander DencKS nog 130 stemmen ten
achter was. Er heerschte zoodanige lusteloos
heid onder de kiezers, vooral onder de liberalen,
dat men den onbekenden candidaat der anti
liberalen reeds gekozen waande. Deze partij
had het niet eens noodig geacht een aanbe
veling voor haren candidaat, mr. De Jonge,
in de couranten te plaatsen.
Q. N. schrijft aan de S. B. Ct. betreffende
het bericht dat kanonnen, die voor eenige-
jaren f 25000 hadden gekostnu waren ver
kocht voor f 26
Zou men nu meenen dat dit de werkelijke
waarde is Geloof liet niet. Wees verzekerd
dat aan die oude kanonnen eene massa geld
verdiend wordtmaar de staat kan er niet
meer voor krijgen, omdat de koopers het eens
zijn. Die maken conclave en of zij deelen de
winst, óf zij koopen elkander uit. Zoo gaat
het ook met aanbestedingen voor den staat.
De liefhebbers spreken vooraf met elkander
af voor hoeveel het werk gemaakt kan wor
den dan gunnen zij het onderling aan hem,
die er het meeste behoefte aan heeft, hetzy
omdat hij juist geen ander werk heeft, of
omdat hij veel materiaal of volk beschikbaar
heeftdan wordt afgesproken hoeveel op de
aannemingssom zal worden gelegd, en hoeveel
aan hen, die niet zullen concurreerenzal'
worden uitgekeerd als premiedeze wordt
berekend in evenredigheid naar het vermogen
van de zich onthoudende liefhebbers. Om een
voorbeeld te noemen, spreek ik over een mij
bekend werkdoch ik zal de namen en de
sommen niet juist vermelden. Stel echter dat-
de raming van het werk is geweest 1 mil-
lioen. De minste inschrijving was f990,000,,
maar het werk kon met berekening van flinke
winst en risico gemaakt worden voor de som
van f 890,000de gezamenlijke liefhebbers
besloten toen er f 100,000 op te leggen om-
onderling te verdeelen.
Dit gebeurde; de minste inschrijving bleef
nog beneden de raming, want de andere lief
hebbers schreven veel hooger inhet werk
werd dus gegund, de aannemer verdiende er
flink aanen de andere heeren deelden te
zamen eene ton goudssommige hadden voor
hun hoofd meer dan f10,000. Zulke knoeie
rijen gebeuren telkens, en ik weet zeker dat
reeds vooruit alle mogelijke liefhebbers wor
den opgezocht en uitgenoodigd om mee te
doen aan het conclave. Op die wijze worden
sommigen schatrijk ten koste van denstaat-
De rechter-commissaris, belast met de
instructie van strafzaken te Arnhem, ver
zoekt inlichtingen of na 18 Sept. jl. ergens,
vermoedelijk te Amsterdam, Rotterdam,
Arnhem, Doorn, Driebergen of 's-Gravenhage,
zijn aangeboden valschelljk onderteekende
quitanties, gedagteekend Terschelling 1891,
van jaarlijksehe bijdragen ten behoeve van
het Willem Barents Fonds", fonds voor oude
zeelieden. De quitanties zijn voorzien van het
kantoormerk: »Typ. Faddegon en Co. Amst."'
Mevrouw de douairière Klerck, geboren-
Hogendorp, komt in een ingezonden stuk in
de Standaard op tegen de aanmatiging der
mannen op het christelijk sociaal congres, om-
voor te schrijven wat de vrouw al mocht-
doen en wat zij niet mocht doen.
Zij beroept zich op de grondwet en op den
Bijbel, om de rechten en de positie van de-
vrouw in de maatschappij aan te geven.
Onder leiding van den heer Saalborn heb
ben te Rotterdam eenige artisteu zich ge
constitueerd tot een Duitsch operetten-gezel-
scliap, dat in het theater der «Nieuwe Rotter-
damsche Schouwburgmaatschappij" tweemaal
's weeks opvoeringen geven zal."
