A0. 1892,
Maandag 28 Maart.
IM°. 7980.
Eerste Blad
Zesenveertigste
Jaargang.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag,
Biniienlandsche Berichten
iM.
UITGEVER: J. ODÉ.
BCUElf: BOf EHSf RA AT, E 2 7.
Dit nummer bestaat uit drf bladen.
Schiedam, 26 Maart 1892.
De staatsmachine in Duitschland, aan wei
ter regelmatigen gang in de laatste dagen
iets haperde, is weer klaar, en de keizer, die
zich eenige dagen op een jachtslot had afge
zonderd om daar wat op adem te komen
zal weldra weder naar Berlijn terugkeeren.
Cap mi blijft rijkskanselier, graaf Eulenberg
wordt Pruisisch minister-presidenten de
heer Bosse treedt in de plaats van den lieer
Von Zedlitz op als minister van eeredïenst.
Het is een verademing voor tal van Dmtschers,
dat het gehate ontwerp van wet op het on
derwijs werd teruggenomenen verschil
lende bladen spreken hun vreugde hierover
onverholen uit. Overigens is het in Duitsch
land een zonderlinge gang van zaken.Terwyl
de roinïsteneele crisis in gang was, bleef de
wetgevende vergadering in Pruisen* en bleef
4e Dultsshe Rijksdag vergaderen. Een inter
pellatie over den stand van zaken tot de regee
ring te richten, niemand dacht er aan. Daar
entegen leveren de bladen beschouwingen in
overvloed, en bevatten zij mededeelingen van
den meest uiteenloopenden aard over het ge
beurde. *t Was immers waar, dat de keizer
zeer ingenomen was met het ontwerp-schooi-
wet. Op een parlementairen maaltijd had
hij immers den wensch te kennen ge
geven: sdit ontwerp mocht nu toch zoo
weinig mogelijk gewijzigd worden aangeno
men", Wat mochten dan wel de redenen
zijn, die er hem toe brachten, plotseling en
onverwachts de begrafenis van ditzelfde
ontwerp te bevelen? Men mompelde, dat de
krachtige ver to ogen van de eersten van
Duitschlands zonen op den keizer ïdruk
hadden gemaakt, maar ook, dat van meer
dan een vorstelijken kant aan Z, M. onder
het oog was gebracht, dat men met wets
ontwerpen als dit een gevaarlijken weg
insloeg. Genoeg, een wetsontwerp, bij de
wetgevende macht ingediend, en in handen
van een commissie gesteld, wordt eensklaps
teruggenomen; dat is extra parlementair.
Dat de rijkskanselier niet tevens Pruisisch
president-minister meer is, wordt algemeen
beschouwd als een toeken, dat Caprivï, ja
nog wel op verlangen des keizers is aange
bleven, maar dat hij zgn liooge waardigheid
niet lang meer bek leed en zal. Beide waardig
heden vereonigd hebben beteekemsworden
zij gescheiden, dan ontstaan er botsingen,
■evenals in Bis mare ks dagen. Neen, het is
niet meer de krachtige gang van zaken in
'het keizerrijk, en de oude Bismarck krijgt
-de kroon op het hoofd, 't Verstandigste
woord is in deze zaak door een der bladen
gesproken, dat openlyk de meening durfde
verkoudïgeunde keizer moest zich omringen
door zaakkundige niannèn op elk terrein, en
hun raad inwinnen en volgen. Immers een
keizer kan over alle voorkomende zaken geen
gezond oordeel vellen". Wie weet, wat de
keizer, die reeds menige harde les heeft
ontvangen, in ztjn afzondering op Hubertus-
stock zich niet voorneemt.
Een paar dagen geleden kon men een
verschrikkelijk bericht uit Rusland lezen.
Eenige boeren namelijk hadden zich tot den
rechter van hun dorp begeven om onderstand.
Of hij die niet geven kon of wilde, genoeg
hun verioek werd afgeslagen. Daarop namen
de boeren het helsche besluit de toegangen
tot de woning des rechters te sluiten, aller
lei brandbare stoffen aan te dragen en daarna
de geheele massa met den rechter incluis
aan de vlammen prgs te geven. De daad
volgde op bet besluit, en slechts de komst
van goedgezinde dorpelingen verhinderde de
uitvoering van de wandaad. Nu, honger is
een scherp zwaard, en brandewijn een duivel
maar toch, het verhaal levert een droevige
bijdrage tot de kennis van den toestand van
de massa in Rusland.
Een beschouwing van anderen aard leverde
onlangs een invloedrijk Russisch blad. Een
zeer, zeer behoudend persorgaan had een
artikel geleverd over de verarming van den
adel in Rusland, en beweerd, dat de weder
invoering van de lijfeigenschap in Rusland
het ware middel was, waardoor de adel weder
tot welstand kon geraken.
't Is een merkwaardige propositie aanhet
einde der negentiende eeuw, die de aischaffing
van slavernij en lijfeigenschap onder haar
glanspunten mag tellenVerontwaardigd over
zulk een onzinnig voorstel, komt een ander
orgaan er met kracht tegen op en zegt: »Zij,
die ten voordeele van den adel den boer willen
opofferen, dwalen, wanneeivzij meenen, dat
het Russische volk thans nog bestaat uit
vroegere lijfeigenen. De tijd sedert den 19n
Februari 1861 (opheffing der lijfeigenschap)
is niet zonder gevolgen voorbijgegaan. Zoo
de boeren op vele plaatsen armer zijn gewor
den. ze zgn onder den invloed der nieuwe
scholen en van het zelfbestuur moreel vooruit
gegaan. Het komt velen gelegen, de verarming
van den adel aan de opheffing der lijfeigen
schap en de verarming der boeren aan hun
luiheid en losbandigheid toe te schrijven. De
adel zou beter doen, ronduit liet herstel van
het lijfeigenschap te vragen, dan zjjne verar
ming op rekening der hervormingen van
Alexander II te stellen. De boeren zullen
welhaast een massa ontwikkelde kracht en
talent leveren, die allengs alles wat niet mede
werkt zal bestrijden en overwinnen.
Als van die massa ontwikkelde kracht en
talent door de Russische boeren, die hun
rechter wilden verbranden, een staaltje gegeven
is, dan mag men Rusland gelukkig prijzen
als de massa zich maar niet ontwikkelt.
En nog een derde mededeeling over Rus
land. Ze is van den EngoUehen professor
Huxley, die haar levert in het in Engeland
verschijnende tijdschrift: »Het donkere Rus
land", en laten we er bijvoegen, niet wordt
geschreven door bewonderaars vau het thans
in Rusland vigeerende regeeringsstelsel.
Professor Huxley schrijft over de Joden
vervolging daar te lande het volgende5Nooit
heb ik gehoord, dat zij iets anders waren dan
een vlijtig, spaarzaam, sober volk, dat zich
met de politiek niet ophoudt. Hun eigenlijke
misdaad is, als ik mij niet vergis, dat zg, in
het bezit dier eigenschappen het verder bren
gen dan het luie, lichtzinnige, dron&m volk,
waaronder zg leven. Het is in strijd met het
belang van het mensehelgk geslacht, dat onze
modernenschen wegens hun deugden gestraft
worden, en ik geloof niet dat de Russen zich
over onbevoegde inmenging in hun zaken
zouden mogen beklagen, wanneer vreemden
hun de waarheid zeggen.
Een tuilichtzinnigdrenken volk Een
massa ontwikkelde kracht en talent, die alles
wat niet medewerktzal bestrijden en over
winnen 1 Aan welke zijde is de waarheid
SCHIEDAM, 26 Maart 1892.
Wel mag het een treurig tafereel heeten,
dat een onzer lezers in "ons vorig nummer gaf
van de arbeidersbevolking op het Hoofd,
waar n.l. in het Maashofje aardappelschillen
als middagmaal gebruikt worden. En dat dit
niet overdreven is, daarvan hebben wij ons
overtuigdook vernamen wij van een geval,
dat iemand van iionger flauw gevallen is.
Reeds sedert geruime» tijd is voor de sjou
werlieden niets te verdienen, doordien de
zeeschepen, met granen voor Schiedam be
stemd, niet meer hier maar te Rotterdam
aankomen en gelost worden, zoodat de sjou
werlieden op liet Hoofd, die daardoor hun
middel van bestaan hadden, zich daarvan
verstoken zien en een 50-tal huisgezinnen
met ongeveer 250 kinderen in de nijpendste
armoede verkeeren. Dat dit eerst nu meer
algemeen bekend wordt, is omdat deze be-
hoeftigen nog te veel eergevoel hebben om
te bedelen en niet met hun armoede te koop
loepen.
Nu op dezen diep treurigen toestand de
aandacht onzer stadgenooten gevestigd is,
houden wij ons overtuigd dat er voldoende
in zal voorzien worden.
Het deed ons daarom genoegen ie ver
nemen dat reeds een paar stadgenooten, over
tuigd dat het ook Lier geldt: »die spoedig
geeft, geeft dubbel", het initiatief hebben ge
nomen om dien armen Hooidenaars te hulp te
komen door aan een drietal bewoners van de
Hoofdstraat voorloopig een krediet te ver-
leenen, waardoor alvast voor voedsel wordt
gezorgd. Ook zal onzen meergegoeden stad
genooten een lijst worden aangeboden, om
hunne gaven te offeren. Dat daarbij hunne
bekende offervaardigheid weder schitterend
aan *t licht moge treden.
Er dient echter een nog meer afdoende
maatregel genomen te worden. Liever dan
door liefdegaven in het onderhoud van hun
gezin te voorzien, wenschen de sjouwerlieden
zulks te doen door er voor te arbeiden, en
dat strekt hun tot eer.
Een afdoende maatregel zou het zijn, wan
neer de Sehiedamsclie importeurs wilden be
werken, dat mm als vroeger de granen, die
hier verbruikt worden, met de zeeschepen
hier worden aangevoerd en gelost, dan zou
in de gezinnen dier sjouwerlieden, waar
armoede vroeger niet dan bij name bekend
was, de welvaart terugkeeren, en zg zouden
zich gelukkig rekenen, als zij dit aan hun
noeste vljjt te danken hadden.
Het is ons bekend dat het niet gemakke
lijk gaat de buitenlandse lie huizen er toe te
bewegen cif Schiedam te offreeren, doch wij
zien niet in, waarom dit piet met vereende
krachten zou tot stand te brengen zgn.
Laten de Sehiednmsche importeurs er
eens de proef mede nemen, door zich
flink aaneen te sluiten en te trachten de
maïs van Amerika en de granen van den
Donau te Schiedam te laten aankomen, door
den agenten aan te zeggen, dat uitsluitend
aanbiedingen cif Schiedam in aanmerking
kunnen komen-
Zulk een proef, een paar jaar geleden met
enkele Oostzee havens, voornamelijk Reval,
genomen, heeft zeer bevredigende resultaten
opgeleverd.
'at toen mogelijk was, waarom zou dat
nu onmogelijk zijn
In liet belang van onze arme sjouwer
lieden doen wij een beroep op de Schie-
damsche importeurs om al te doen wat
in hun vermogen is, dat de graanschepen
weder hier aankomen, opdat tul van nijvere
gezinnen voor totalen ondergang worden
behoed.
Woensdag SO Maart e.k,, des avonds ten
8 ure, zal dr. Van der Meulen uit Haastrecht,
een ook hier bekend uitstekend spreker, in
Musis Sacrum eene voordracht houden van-
vege den Volksbond, Vereeniging tegen
Drankmisbruik".
Drankmisbruik is een onderwerp voor onze
stad dubbel belangrijk. De diepte en de om
vang %'an de ellende, door dit misbruik ver
oorzaakt, zijn niemand onbekend en vooralle
wetdenkenden een reden van bekommering.
Zich er af te maken met een beroep op de
voordeelen van een tak van nijverheid en
handel is onverantwoordelijk, het algemeen
belang gaat boven het bijzonder. Men be
hoort dus het moeilijke en pijnlijke vraag
stuk onder de oogen te zien en ernstig naar
een bevredigende oplossing te zoeken. Vau
dr. Van der Meulen kunnen we een duide
lijke, niet-eenzgdjge uiteenzetting er van ver
wachten. Het bijwonen der voordracht zij
dus allen, rijken en armen, mannen en vrou
wen, aanbevolen.
De leden van de Eerste Kamer der Staten-
G ene raai zijn ter vergadering bijeengeroepen
tegen Dinsdagavond aanstaande, te lialfnegen.
Aan de regeering zijn plannen ingediend
voor eene aanzienlijke uitbreiding v:ui de
stations Gouda en Harmeien, in verband met
het aanstaand medegebruik der lijn Utrecht
Rotterdam door de Ilollandsche I)zei en-
Spoor wegmaalscl lappij
BO 'IRA
AP.i'HriicHBNTSrRUS, per kwartaal
franco per postdoor het geheele Rijk
Afioiidcrlijke nominers
- 2,50.
- 0.10.
AovERTBHTispRtrs: ran 1—10 gewone regel» niet
inbegrip van eene Courantf 1.10,
Iedere gewone regel meer - la,
OmBKAAL geplaatst wordt tegen tweemaal berekend.