A°. i892.
Maandag 16 Mei.
N° 8014.
Eerste Blad
Z
©senveertig-ste
Jaargang.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag.
UITGEVERr~JT ODE.
Binnenlandsche Berichten»
- o.to.
Dit nummer bestaat uil drie bladen.
Schiedam, 14 Mei 1892.
Het is niet te ontkennen, dat de nestor
der staatslieden in Europa, de lieer Gladstone,
in de laatste tijden weinig succes op zijn
streven heeft gehad. »Home Rule", zelfregee-
ring voor Ierland met een eigen Parlement,
en al den aankleve van dien, ziedaar het doel,
aan de verwezenlijking waarvan hij zijn
laatste levensjaren heeft gewijd. Een Parle
mentsverkiezing, deze week gehouden, en
waarop de party van Gladstone zeer had ge
rekend, is ongelukkig afgeloopen en beslist
ten voordeele der unionisten, dat zijn zij, die
van geen scheiding van Ierland willen weten,
uitgevallen. Hoe de regeering zelf over vHome
Rule" denkt, blijkt uit een rede, onlangs door
den eereten minister Salisbury gehouden.
Deze beweerde, dat sedert 1835 niet de ge
il ngste verandering was gekomen in de mea
ning van het Engelsciie velk met betrekking
tot de vraag, of aan Ierland zelfbestuur moest
worden toegekend. Onomwonden verklaarde
de minister, dat met een verandering, waar
door Engeland een vijandig-gezind eiland in
zijn onmiddellijke nabij beid zou krijgen, groote
gevaren gepaard zouden gaan. De zelfstandig-
verklaring van Ierland zou, onder anderen
het protestentsche gedeelte van dat land, met
name liet graafschap Ulster, aan de grootste
gevaren blootstellen, In het kort zeide de
minister, een beleende uitspraak overnemende
zelfregeering voor Ierland zon geen vrede-
boodschap, maar de bode van een burger- en
godsdienstoorlog zijn. Eer dan »Home Rule"
voor Ierland wordt verwezenlijkt, zullen nog
vele jaren van strijd moeten voorbijgaan.
De minister Salisbury houdt er in zijn
spreken een soberheid op na, welke van
Gladstone's woordenrijkheid nogal wat ver
schilt. Deze zelfde soberheid en strengheid
in zijn redeneeren beheerschte het antwoord,
door hein aan een deputatie van werküeden-
vereenigingen gegeven, toen deze bij hem den
werkdag van acht uren kwamen bepleiten.
"Was op de groote meeting in Hydepark op 1
Mei j.l. de eiseh gestelder zou een algemeene
gedwongen werkdag van acht uren vastgesteld
worden, de deputatie, die zich bij de ministers
Salisbury en Balfour vervoegde, sloeg een
«enigszins lageren toon aanzij wensehte de
invoering van een gedwongen arbeidsdag van
acht uren, indien door de meerderheid zulke
werd beweerd. Door de beide ministers werd
deze eiseh als ten eenenmie onpractisch afge
wezen, en de deputatie kreeg er nog een
hartige vermaning bij.
Ze moest bedenken, dat, als hun wenschen
tot wet werden verheven, de productie ver
minderen zou, doch de prijzen van allerlei
artikelen zeer zeker zouden stijgen.
Daarom moesten de werklieden goed be
denken, wat in hun eigen helartg en in dat
hunner kinderen was, alvorens ze hun po
gingen om den werkdag van acht uren te
verkrijgen, dooraetten, Verzint eer gij
begint
Keizer Wilhelm II heeft in de laatste
dagen zeker weder onaangename oogenblik
ken beleefd. Ze zijn veroorzaakt door een
loterij-historie. Loterijen in Duïtschland
hoevele zijn er wel niet Onze eigen bladen
prijken dikwijls met advertentiëu, waarin de
deelneming in Hamburger, Brunswijker en
dergelijke loterijen zeer wordt aanbevolen.
Men biede het geluk de hand I heet het daarin,
en menige Hollander laat zich verbis ken en
raakt in deze ondernemingen zijn geld kwijt.
Wanneer men de Duitsclie couranten en
tijdschriften doorloopt, moet men wel tot de
overtuiging komen, dat de zucht tot liet spel
daar te lande tot een bedenkelijke bocgta is,
gekomen. En het is niet de eerste maal,
dat zich ernstige stemmen daartegen hebben
verheven. Het vorige jaar waren Duitse he
en ook onze, en zeker nog wel meer vreemde
bladen schier dagelijks begunstigd met een
groote annonce, waarin het plan van een
zoogenaamde Sch loss! rei lieit-lot erij breed
voerig werd uiteengezet. Deze loterij zou
maar eenmaal trekken en was goedgekeurd
door den Rijksdag, ja, maar niet dan nadat
er vry wat harde woorden over waren ge
vallen.
De winst moest dienen om een piaats bq
het keizerlijk slot, waarop vele gebouwen ston
den, te koopende gebouwen te onteigenen
en af te breken, op het vrijvallend terrein
een ruiterstandbeeld voor keizer Wilhelm I op
te richtenen verder verfraaiingen aan te
brengen. Een standbeeld voor den stichter van
het Duitsclie rijk, den heldenkei2er, opge
richt door de winsten eener loterij! Opeen
standbeeld ter eere van den groeten Zwijger
te VGmvenhage staatsliet dankbare volk I'l
Zal de inscriptie op het voetstuk van keizer
Wilhelms standbeeld misschien ook de bron
vermelden, waaruit het is tot stand gebracht?
Genoeg, de loterij is gepasseerd. 2e had
succes, als men dit zoo noemen wil. klaar
daar begonnen in den laatsten tijd geruchten
te loopen van een nieuwe loterij, die de
Duitsclie bladen lieten het genoeg doorsche
meren 's keizers sympathie zou hebben.
Het paleis der Hohenzollerns te Berlijn zou
namelijk te klein zijn geworden en niet meer
aan de eischen des tijds voldoen. Dat paleis,
met het bekende venster, waaraan keizer Wil
helm I zich dagelijks placht te vertonnen,
zou geamoveerd worden en een nieuw
moest er verrijzen, geheel naar den geest des
tijds ingericht en uitgevoerd naar de bestek
ken van geniale kunstenaars en architecten.
Eu de kosten, de millioenen, die gevorderd
zouden worden Wel de Sehlossfrciheil
loten had zulk een groot succes gehad
waarom ook deze nieuwe onderneming niet?
Het plan dezer loterij moet reeds vastgesteld
zqn door den Oberverwaltungsratli, den heer
Kunze, en de heeren Kauffman en Cohn en
ïsentlial en Salomonen de groote col
lecteurs der loterijen in Duitschland al meer
mogen heeten, verheugden zich zeker reeds
in het nieuwe zaakje, toen er een spaak in
het wiel werd gestoken, en wel door een
interpellatie in den Pruisischen Landdag van
den vrijzinnigen afgevaardigde Eugen Richter.
Hij vroeg wel, wat er van de plannen was,
maar in afwachting van het antwoord der
betrokken ministers geeselde hij ze bij voor
baat, en -geeselde hij de personen, in wier
hoofden ze waren uitgebroed, ten bloede toe.
De positie van de ministers was lang niet
gemakkelijk, tot ze werden gered door de
toezending van een keizerlijk besluit, waarbij
.de voortgang van liet plan belet werd. Blijk
baar is de openbare meening den keizer te
sterk geweest
Malsch is het echter niet, als men bij deze
gelegenheid woorden te hooren krijgen, zooals
Richter ze recht krachtig wist te kiezen
Tegenwoordig kunnen hovelingen en fantas
tische bouwmeesters beproeven het denkbeeld
ingang te doen vinden, [alsof weelde en uiter
lijke glans in het belang der monarchie zijn.
Dat was vroeger niet het geval".
Uit BelgiS is het groote nieuws, het zal
zijn grondwetsherziening krijgen, de eerste
na 1831. Eer aan de mannen van dat bewo
gen tydvak, die een werk leverden, dat lan
ger dan de helft der negentiende eeuw heeft
stand gehouden, en waaronder het volk, zij
het ook bijna al dien tijd in twee elkaar fel
bestrijdende partijen verdeeld geweest, op
den weg der vooruitgang groote schreden
heeft gedaan. Dertien artikelen waren door
de regeering ter herziening voorgedragen.
Den meesten bijval, want alle leden der Kamer
waren liet er over eens, vond de herziening
van het artikel, dat den census op f20 be
paalt. Herziening van het kiesrecht dus ook
in België het wachtwoord.
SCHIEDAM, 11 Mei 1802.
De gemeenteraad hield hedennamiddag tea
h&lfdrie ure eene vergadering welke werd
bqgewoond door 18 leden; afwezig de heeren
dr. De Bruijn, Hoogendam en Maas.
Na resumtie der notulen van 22, 25 en
26 April j.l., kwamen de volgende stukken
in: besluit van de Gedep. Staten dezer pro
vincie (Prov. blad no. 30) waarbij vergunning
U verleend aan den benoemden schoolop
ziener in het arrondissement Schiedam, om
tot wederopzegging te Delft te wonen idem
(Prov. blad no. 32) houdende kennisgeving
der herbenoeming van den heer J. C. Jansen,
tot schoolopziener in (iet arrondissement
Dordrechttwee missiven van de Gcd, Staten
dezer provincie ten geleide van door hen goed
gekeurde raadsbesluiten tot wijziging der ge
meente-begrooting voor 1892 en ecnegelijke
missive ten geleide van het goedgekeurde
voljttarskohier der plaatselijke directe belas
ting dezer gemeente, dienst 1892; welke
alle voor kennisgeving werden aangenomen.
Van burgemeester en wethouders proces
verbaal van de door hen gedane opneming
der boeken en kas bij den gerneeiife-ontvan-
ger op 14 April j.l.; voorts deelden burge
meester en wethouders mede, dat op dien
dag bij deu gemeente-ontvanger van bet be
heer der stedelijke gasfabriek f 4000 was ge
deponeerd aangenomen voor ken nisgeving.
Verslag van de commissie, belast met liet
afnemen van bet eind-examen in 1892 der
burgerscholen voor middelbaar onderwijs
alhier; aangenomen voor kennisgevingen ter
visie gelegd tot de eerstvolgende vergadering;
zullende bet worden opgenomen in het ge
drukt verslag der handelingen van den ge
meenteraad.
Het adres van M. van der Ski ijs, onder
wijzer aan de le openbare kostelooze school
alhier, om eervol ontslag tegen half Juni e.k.,
en het adres van directeuren der naamlooze
ven nootschap »de S tea rine -K aarse n fabriek
Apollo" alhier, daarbij bezwaren indienende
tegen den aanslag dier fabriek in de plaatse
lijke directe belasting dezer gemeente over
het jaar 1892 eu verzoekende dat die aanslag
worde te niet gedaan, werden ter inzage gelegd
ter behandeling in eene volgende vergadering.
Alsnu overgaande tot de heden aan de
orde gestelde onderwerpen, kwam allereerst
in behandeling de missive van de Gedepu
teerde staten dezer provincie, houdende be
zwaar tot goedkeuring van het raadsbesluit
van 22 April j.l., tot het aangaan eener geld
leening groot f 188,000 met 't oog op den
voor aflossing bepaalden tjjd van 60 jaren
Burgemeester en wethouders stelle» voor
om aan het bezwaar van Ged. Staten te ge-
moet te komen, door art. 3 van het plan
dier geldleening te wijzigen eu te bepalen
dat zal worden afgelost:
in de jaren 1894/98 per jaar f 2000.
B 1899/1903 3000.
1904/10 00» 4000.
1911/37 0 5000.
voorts het geheele plan, aldus gewijzigd, lot
het aangaan der genoemde geldleening, op
nieuw vast te stellen en dit besluit te nemen
zonder resumtie, opdat daarop aanstonds de
goedkeuring van Ged. Staten zal kunnen
worden gevraagd. De heer Van Erpecum
stelde een andere wijze van aflossing voor,
dnciMSMUENTSPRUS, per kwartaal
francs per post» deor bet geheet? Ryk
Aftondei tijke norainers
1.85.
- 3.50.
BmtKAVi OTBBSTRAAT, 2!,
Aotertentieprïjs: nafl 110 gewone regels met
inbegrip ne aene Courant. t 1.10,
tedere gewone regel meer - 0,10
OdieiiAM. geplaatst wordt tegen twee*mi, berekend.
