Seveilfle sa vertoclite nmt ptfai
Kunst en Wetenschap.
Gemengde Berichten.
Post en Telegraphie.
Land- en Tuinbouw.
0 n d e r w ij s.
V i s s c e r ij.
Kerknieuws.
Stedelijk Kieuws,
werkloozen en hield daarop eene inschrijving
tot werkverschaffing. Binnen twee dagen was
er voor ruim f 700 geteekend, zoodat aan
velen werk en brood kan worden verschaft.
Deze eigenaardige manier om den geboortedag
Harer Majesteit te gedenken valt hier zeer in
den geest.
Haarlem. Bij hare komst alhier zullen
HH. MM. de Koninginnen ook Bloemendaal
bezoeken.
De toestemming is gevraagd om HH. MM.
te escorteeren met eene eerewacht van 46
jongelieden, onder aanvoering van jhr. Teding
van Berkhout.
Amsterdam. In eene gisteravond in
jConstantia" gehouden huishoudelijke ver
gadering van «Volksonderwijs Amsterdam
éen" is besloten, het eerlang in te dienen
verzoek van den sociaal-democratiscben bond,
tot het van gemeentewege in het leven roepen
van schoolartsen, te steunen, en verder om
zich aan te sluiten aan de beweging tot ver
krijging van kindervoeding van gemeentewege,
Nog werd besloten het door het bestuur
dezer afdeeiing samengesteld verslag van de
door hem ingestelde enquête naar de kinder
voeding, hare werking enz. in den lande, te
doen drukken en verspreiden.
De afdeeiing zal zich doen vertegenwoor
digen bij het eerstdaags te 's-Hage te houden
congres tot bestrijding van het gebruik van
alcoholische dranken.
Harlingen. Woensdag is alhier aange
komen de vredesbark van het heilsleger,
bestemd om daarmede Friesland te bevaren.
Onder aanvoering van de kapiteins Feenstra
en Wij ma zullen de soldaten van dit vaartuig
zich bewegen op de wateren binnen de
provincie en de bewoners van het platteland
bewerken in hunnen geest. Het vaartuig,
een flinke tjalk, kan ingericht worden tot
vergaderplaats en alsdan een honderdtal per
sonen bevatten; waar daartoe de gelegenheid
„wprdt,gegeven,.kan de bemanning ook eene
tent uitspannen op het land, waarin wel 300
personen plaats kunnen vinden. De opvaren
den, allen gezond volk, ferm van uiterlijk,
bestaan uit acht officieren en zes cadetten.
Men is voornemens te Harlingen enkele
bijeenkomsten te houden.
Arnhem. De verjaardag van H. M.
Koningin Wilhelmina zal alhier gevierd wor
den door de kinderen van de leden der Werk-
mansvereeniging. Door het groot aantal kin
deren kan zulks niet op een avond geschie
den; daarom hebben op Zondag 28 Augustus
de kinderen feest wier geslachtsnamen be
ginnen met A tot I en den volgenden Zondag
4 September, wier geslachtsnamen beginnen
van J tot Z.
Eenige tooneelstukjes zullen worden opge
voerd. Ook de ouders der kinderen hebben
vrijen toegang.
Roermond. Bij gelegenheid van den
verjaardag van H. M. de Koningin, op 31
dezer, zal de kon. harmonie alhier 's avonds
een concert geven op het Munsterplein. Dat
plein zal geïllumineerd worden door vrijwil
lige bedragen der inwoners.
Op de «driejaarlijksche" te Gent is de
gouden medaille voor inzendingen van Neder
landers toegekend aan Henry Luyten,
De Tentoonstelling van den
Boekhandel.
Boekhandel en dagbladpers zijn sedert het
bestaan dezer laatste steeds ten nauwste aan
elkaar verbonden geweest. Het was daarom
geen onaardige gedachte van de commissie,
een plaatsje te geven aan eenige nummers
van couranten uit de 47e, 18e en 19e eeuw.
Zoo vindt men er de volgende exemplaren:
Haarlemsche Courant.van 4679 en 4718.
Amsterdamscke Courant4672, 4661,
1712, 1747 en 1795.
Zeidsche Courantj> 1691.
Mercuriiis Amsielaedams1699.
Gravenkaeyse Courant1759.
Fxtra Nationale Courants 4795.
JBIaazende Nieuwspost.1795.
WeJeelijJcsche Nieuwsposts 1810.
Vtrechtseke Courant1708.
Botterdamsche Courant.s 1795.
Nederlandsche Courant.s 1784.
Bataafsche Staatscourant. 1805, en
Algemeen Handelsblad1829, no. 2.
Deze kleine, doch tevens zeer merkwaar
dige verzameling couranten doet onwillekeurig
eene beschouwing omtrent de dagbladpers en
hare geschiedenis uit de pen vloeien. Deze
kan hier ter plaatse uit den aard der zaak
slechts zeer vluchtig zijn.
Den oorsprong der dagbladpers schijnt
men te moeten zoeken in het begin der
17e eeuw te Fx*ankfort of wel in de Neder
landen.
Wq bedoelen hiermede natuurlijk de dag
bladpers, zooals zij het aanzijn schonk aan
bladen, die eenigszins met de onze overeen
komen, zonder natuurlijk rekening te houden
met andere vormen, zooals die welke zich
bijvoorbeeld vertoonden in de acta diuma
der Romeinen.
Het mag een opmerkelijk verschijnsel ge
noemd worden, dat eerst anderhalve eeuw
na de uitvinding der boekdrukkunst de ge
drukte dag- en weekbladen schijnen te zijn
ontstaan.
"Voor een groot deel zal men dit verschijn
sel moeten toeschrijven aan het feit, dat zij,
die aan het hoofd der regeering stonden, de
drukpers steeds met een zeker wantrouwen
begroetten en haar allerlei hinderpalen in
den weg legden.
Bekend is het ook, dat geschreven nieuws
bladen, die gemakkelijker in het geheim
kouden worden samengesteld eu verspreid
al is het dan ook in veel kleiner aantal nog
ee'uwen na de uitvinding der boekdrukkunst,
vooral in Frankrijk, bestonden.
Men noemde deze blaadjes Nouvelles
of Gazettes a la main. Hun inhoud
was meestal van allesbehalve onschuïdigen
aard en veelal gericht tegen de handelingen
der regeering of regeeringspartijen.
Deze blaadjes verschenen echter niet op
gezette tijden, zoodat men deze niet kan reke
nen te behooren tot de periodieke pers.
De eer van het oudste periodieke druk
werk te kunnen aantoonen, hebben verschil
lende landen en steden elkaar betwist. 'Volgens
Hatin komt die eer toe aan de Zuidelijke
Nederlanden, en wel aan Antwerpen, waar
een zekere Abraham Verhoeven in 1605 van
Albert en Isabella het privilegie zou hebben
gekregen tot het drukken en uitgeven van
«Alle de nieuwe Tydinghen".
Uit een bericht van 1617, in dat blad voor
komende, blijkt, dat het in het vervolg ge
regeld zou verschijnen. De oudste nummers,
die bewaard worden in de koninklijke biblio
theek te Brussel, gaan terug tot het jaar 1616.
Ook Duitscbland kan zich beroemen een
der eerste landen te zijn geweest, waar de
periodieke pers ingang heeft kunnen vinden.
In 1615, sommigen beweren reeds in 1612,
verscheen in Frankfort het eerste blad van
dien aard. In 1616 werd het eerste nummer
van de y> Frankfurter Oberpostanibts-Zeitmg
uitgegeven. Het oudste hiervan bekende exem
plaar is van 1658.
Lang hebben de Engelschen getracht aan
te toonen, dat de oudste courant was tThe
Fnglish Mercuric", die in 1588 zou zijn op
gericht. Latere onderzoekingen hebben echter
aangetoond, dat het blad van veel jonger
datum is.
Het eerste periodieke nieuwsblad in Frank
rijk, de Gazette de France", verscheen het
eerst in 1631.
Wat de Nederlandsche bladen betreft, het
oudste exemplaar, dat bewaard wordt in de
kon. bibliotheek te 's-Gravenhage, dagteekent
van 1626. Het was het eerste nummer eener
reeks dagbladen, die uitgegeven en gedrukt
werden bij Broer Janszen Joris Veeselaer te
Amsterdam.
De oudste der nu nog bestaande Neder
landsche couranten zijn, gerangschikt naar
leeftijd, de volgende:
Amst er da msche Courant271 jaren.
Oprechte Haarlemsche Courant 236 b
Dagblad van Zuid-Holland en
's Gravenhage224 b
Vtrechtsch Frov. en Stedelijk
Dagblad.215
Zeidsche Courant.205 b
Delftsche Cowrant170 b
Groninger Courant150
Leeuwarder Courant139
Middelburgsche Courant138
Provinciale Noord-Brabantsche
en's Hertogenbossche Courant. 126
Frov. Overijsseltche en Zwolsche
CourantIll b
De Haarlemsche Courant gaf in 1856, oij
gelegenheid van haar 200-jarig bestaan, een
fac-simile van haar eerste nummer. Wij
meenen, dat de Amsterdamsche Courant haar
eerste nummer niet meer kan aanwijzen.
Dr. Dujardin Beaumetz te Parijs, over de cho
lera geraadpleegd, onderscheidt twee stroomingen.
De eene, de Fransche, ging van het gasthuis te
Nanterre uit over Parijs en Havre, on verdwijnt
langzaam, waaruit bij concludeert, dat de tweede
van Baku uitgegaan, over Petersburg, Hamburg
en Antwerpen ernstiger is. Er zullen dezelfde
preventieve maatregelen worden genomen als aan
de Spaansche grens.
Uit Rouaan wordt gemeld
Er zijn te Darnetal 200 ziektegevallen in cho-
leravorm geconstateerd te Dieppe 70. Te Ouissel,
ahvaar 70 lijders zijn bezweken, wordt de epide-
Sier toegeschreven aan-het water der Seine. De
stad Rouaan is tot nog toe vrijgebleven.
De stoomvaart-maatschappij besloot te Ham
burg met het oog op den gezondheidstoestand
aldaar de groote snelvarende stoomschepen niet
in de Elbe mten komen, maar den dienst dezer
schepen tot het verkeer tusschen Southampton
en New-York te beperken. Het vervoer van tus-
schendeks passagiers zai tot nader order in het
geheel niet plaats hebben.
Donderdag zijn te Stettin 600 wispel 6000
HL) rogge op de Wolga-stoombooten ter versche
ping naar St-Petersburg ingeladen.
Maandag had te Wehl een treurig voorval
plaats. Een krankzinnige kwam op de afschuwe
lijke gedachte zich levend te verbranden. Na zich
met petroleum overgoten te hebben, plaatste hij
zich op een stapel hout, stak dezen aan en stierf
alzoo den vuurdood. Half verbrand sprong hij nog
in een nabijgelegen put, doch dit kon den onge
lukkige niet meer haten.
Het centraal meteorologisch instituut teMim-
cben heeft geconstateerd, dat 17 Augustus 1.1. de
warmste dag der geheele eeuw is geweest.
Te Saint-Omer ging Zondag een stukadoor met
zijne vrouw en vier kinderen uit varen en viel,
naar het schijnt tengevolge van eene duizeling,
overboord. Hij klemde zich echter aan deboot vast,
deze sloeg bij zijne pogingen om er in te klimmen
om, en het geheele gezin verdronk op een kind
van acht jaar na, dat er in slaagde den oever te
bereiken.
Om zich in de warmte het dansvermaak niet
te ontzeggen, houder tegenwoordig de badgasten
van een Amerikaanseh zeeplaatsje bij Boston alle
dagen bal in badkostuum. Aan het strand, met
de voeten in het water, dansen zij alle dagen
ongeveer een uur lang quadrilles, walsen, galops
en polka's. Ongeveer 50 heeren en dames nemen
deel aan de aqautic hop, zooals de Bostonscbe
bladen het noemen.
De gelegenheid tot verzending der correspon
dentie naar New-York (via Rotterdam) bestaat
door middel van het stoomschip Dubbeldam. De
laatste buslicbting aan het postkantoor te Rot
terdam is bepaald op 27 dezer, des voormid
dags te 9.30 uur spoortijd.
De wijze van verzending behoort duidelijk op
het adres vermeld te worden.
Da opbrengst der verschillende gewassen in de
Hoekscha Waard valt over het algemeen mede.
Kon de quantiteit iets beter zijn, de quaiiteit laat
niets te wenscbon over.
De aardappelen staan uitmuntend te veldze
zullen dit jaar waarschijnlijk goed en goedkoop zijn.
Bij het gisteren gehouden examen voor de
hoofdakte lager onderwijs is geslaagd de heer W.
Kijne te VJaardingen.
V L AARDING EN Gisteren kwamen altlier
binnen 5 schepen, gezamenlijk aanbrengende 126
last haring, en 2 bommen van Scheveningen, te
zamen met 490 kantjes haring.
KRALINGSCHE VEER. Gisterochtend wer
den ter markt alhier aangevoerd 132 zalmen,
die voor f0.70 tot 1.30 per i/s kilo werden ver
kocht.
Ned.-Herv. Kerk.
Beroepen; te Ten boer ds. H. J. Westrik,
te Dantumawondete Kortezwaag ds. R.
Kijlstra, te Engelum.
Aangenomen: naar Oostermeer en Eestrum
door ds. H, van Eijck van Heslinga, te Harich.
Bedankt: voor Driehuizen c. a. door ds.
J. T. L. Boonacker. te Oterleekvoor Burg-
werd c. a. door ds. C. IJnzonides, teOuderkeik
a/d. IJsel.
De 76ste gewone vergadering van de algemeene
synode der Nad.-herv. kerk werd Woensdag ge
sloten.
Als een staaltje van den goeden geest, die in do
samenkomsten der synode heerschte en waaraan
terecht door den president en verschillende leden
hulde is gebracht, dient, dat bij de beraadslagingen
over een voorste), waartegen verreweg de meeste
orthodoxe leden zich krachtig aankantten, uit hun
midden de betuiging tot de modernen is gericht
»wij zijn thans gekomen in het stadium, waarin
wij van elkander leeren",en ook deze verzuchting:
»ik wenschte wel dat de geheele herv. kerk getuige
ïhad kunnen zijn van onze beraadslagingen
BURGERLIJKE STAND.
Geboren t 25 Augustus. Johanna Engeline,
dochter van A. Agterberg en E. A. de Planque,
Broersveld. - Simon Johannes, zoon van J.
Vergoessen en H. Prinsenberg, Grofbaan.
26. Hendrik, zoon van H. van Wieringen en
J. Boorman, Spuikanaal.
Ondertrouwd25 Augustus. W. Lanser
en G. J. van den Bosch. C. A. den Outer
en M. Tettelaar. A. L. Ritman en A. M.
de Vletter. J. H. Nijs en C. M. But.
M. J. Groenhorst en I. A. Wsidler. J.
van Leeuwen en A. Hittinger.
Geveild26 Augustus,
Notaris P. J. Lau.
Een heerenhuis met tuin, binnenplaats en
bergplaats, staande aan de Lange Haven, wijk
A, no. 197, groot 03 aren, 32 centiaren, f 4000.
Een huis znet erf, staande aan de Nieuwe
Sluisstraat, wijk E, no. 12, groot 78 centiaren,
f2050.
