Duizenden personen waren wederom tegen
woordig om naar de verschillende sprekers
te luisteren. Advocaat Miret besprak te Grond
wet van de Transvaal en trachtte duideljjk
te maken, dat deze wet in 1852 door de
Boeren gemaakt, geheel en al onvoldoende
was voor de tegenwoordige bevolking. Andere
heethoofden bespraken des presidents rede
op 45 September, bij de opening van de syna
goge, en meenden, dat deze rede beleedigend
was, en beleedigden op hun beurt den >;Grand
old man". Gelukkig verzachtte een ander
hunne woorden en trachtte hij aan te toonen,
dat Kruger als een eenvoudige Boer niet zoo
welbespraakt was en dikwijls zijne meening
verkeerd uitdrukte. Zijne toespraak zal in het
llollandsi'h en Engelsch door geheel Transvaal
worden verspreid. Ernstige verwikkelingen
staan nog wel niet voor de deur, maar de
vooridurende vergaderingen der Unieleden,
hare voortdurende uitbreiding en de rustelooze
arbeid van het comité, zullen de regeering
te Pretoria spoedig doen inzien, dat de Unie
niet langer te regeeren valt en zij zal óf
haar te gemoet moeten komen in haar bezwa
ren, óf en dit is zeker niet te hopen
op minder zachte wijze in haar voortgang
stuiten.
Bnmenlaiidsclie Berichten.
TWEEDE KAMER DER STATEN-GENERAAL.
Bij de behandeling der wet op de middelen
werd in de afdeelingen der Tweede Kamer
de opmerking gemaakt, dat wijziging van de
raming der middelen noodig zal zijn in ver- i
band met de nieuwe belastingwetten maar i
sommigen meenden dat van de invoering der j
wetten niet 1 Mei 1893 geen sprake behoort j
te zgn, indien niet de bedrijfsbelasting vóór J
dien tijd het patent verviug, en dat de bedrijfs-
belasting met 1 Mei in werking zou kunnen
treden achtten zij ondenkbaar. Gevraagd t
werd daarom, of de minister bereid was het
initiatief te nemen tot uitstel der invoering
van de belastingwetten. Zoo niet, dan zou,
naar deze leden vertrouwden, daartoe van
de zijde der Kamer een voorstel worden ge
daan. Andere leden wensehten hieromtrent
geen nieuwe verklaring van den minister uit
te lokken, aangezien deze hier bepaaldelijk
geweigerd heeft dezen termijn te verschuiven.
SCHIEDAM, 28 October 1802.
liet doet ons genoegen, te kunnen mede- i
deelen dat liet bestuur der «Vereeniging j
tegen Bedelarij" alhier zich het lot heeft
aangetrokken van W. Hom pes en diens echt- j
genoot. Het heelt gemeend een beroep te I
moeten doen op de mensehlievendheidzgner
stadgenooten en laat daarom een lijst circu-
leeren ter inzending van geldelijke bijdragen, j
teneinde daardoor in staat gesteld te worden
genoemd echtpaar in een gesticht ter ver
pleging te doen opnemen. Aan het hoofd van
die lijst lezen wij het volgende
Geachte stadgenooten.
In een bouwvallig huisje, een krot, waarin
weer en wind vrij spel hebben, waar het zon
licht niet kan doordringen, omdat het venster
met planken is dichtgespijkerd, staande in
een steeg aan het Broersveld alhier, woont
een gezin, bestaande uit man en vrouw.
De* man, Waltheius Hompes, brj de jeugd
bekend als Baron Wout", is niet in staat
om door werken in liet onderhoud van hem
en van zijne vrouw te kunnen voorzien.
Enkele dagen van de week is hij de gids
van David Overdijk, «blinde David", waar
mede hij 20 a 25 cents per dag verdient
De vrouw, Cornelia Loos, in de wandeling
genaamd «Mouseline Kee", een bekend straat
figuur en een speelbal van de jeugd, die
door zenuwtoevallen en verschillende treurige
levensomstandigheden niet meer in staat is
om te spreken en niet anders dan brommende
geluiden kan voortbrengen, gaat dagelijks,
vaak met ruw weder, bedekt met vodden
«den boer op". Haar be ieltochten strekken
zu.li dikwijls tot Delft uit, terwijl de opbrengst
sober is. Zij is reeds meer dan eens verdwaald
geraakt en eenmaal (niemand kan haar ver
staan) in Amsterdam terechtgekomen, na
verschillende nachten onder den blooten heme1
te hebben doorgebracht.
Men moet die menschen bezocht-hebben
om zich een flauw denkbeeld te kunnen
vormen van de allertreurigste levensomstan
digheden waarin zij verkeeren.
Het bestuur van de «Vereeniging tegen
Bedelarij" heeft het zich tot plicht gerekend
maatregelen te beramen om die beklagens
waardige wezens een onderkomen te ver
schaffen.
Door welwillende medewerking van het
R.-k. armbestuur alhier is het er in geslaagd
van het bestuur van een gesticht, bestemd
om behoeftigen en ongelukkigen te verplegen,
de toezegging te verkrijgen dat het bereid
is het genoemde echtpaar op te nemen tegen
eene vergoeding van f 260 per jaar."
Wij hopen dat genoemd bestuur krachtigen
steun voor zijn edelaardige poging bij zijn
stadgenooten zal ondervinden.
De minister van binnenlandsehe zaken heeft
Woensdag te 's-Hertogenbosch de gebouwen
in oogenschouw genomen, welke thans als
kweek- en leerschool in gebruik zijn. Het
dagelijkscli bestuur der gemeente, de direc
teur der school, de districts-schoolopziener en
de ingenieur-architect aldaar begeleidden den
minister, die ingelgks het terrein bezocht,
waar, nu acht jaar geleden, een gebouw
voor kweek- en leerschool zou zijn verrezen.
De uitkomst van dit bezoek is tot nog toe
I geheim. Alleen weet men, dat de minister
vervolgens naar Nijmegen is gegaan.
Bij voldoende deelneming zal de adviseur
aan het ministerie van binnenlandsche zaken,
waarnemend inspecteur van het genees-
i kundig staatstoezicht voor Zuid-Holland, in
J de lokalen van den «Christelijken Volks-
j bond" te 's-Gravenhage, een cursus openen,
waarbij aan personen uit Zuidhollaudsehe
gemeenten, die bestemd zijn om ingevallen
van cholera te ontsmetten, kosteloos onder-
i richt zal worden gegeven in de allereerste
i beginselen Oer ontsmetting. De cursus zal
geopend worden in het begin van November
en slechts twee dagen duren, namelijk eer»
dag voor theoretisch en éen dag voor prac^
tisch onderricht, terwijl de ontsmetters dan
tevens met den verplaatsbaren ontsmettings
oven kennis kunnen maken.
De reis- en verblijfkosten der deelnemende
personen komen ten laste van de gemeente.
De officieele certificaten van oorsprong,
i waarop de in- en doorvoer van visch als-
mede van week- en schaaldieren uitNeder-
i land in Zwitserland geoorloofd is, moeten,
j behalve de verklaring dat de overheid de
wateren van herkomst als vrij van cholera-
j kiemen beschouwt, ook inhouden dat in de
i plaats van herkomst geen cholera voorkomt.
I Het Tweede-Kamerlid Pijttersen heeft aan
de sociaal-democi atische afdeelingen in het
district Schoterland geantwoord, dat hij hare
uitnoodiging om rekenschap te geven van
zijne houding in 's lands vergaderzaal niet
aanneemtdo. omdat hij nog eerst sinds
kort volksvertegenwoordiger is, en 2o. omdat
hij niet gekozen is door die soc.-democr.
afdeelingen, maar door de meerderheid der
Schoterlandsche kiezers.
De stelling van Amsterdam
In een zestal artikelen besprak generaal
Den Beer Poortugael in het Handelsblad de
veiligheid der stelling van Amsterdam en ont
wikkelde zijne bekende meening, dat die veilig
heid zeer onvoldoende is.
Het blad zelf uitden wensch, dat de quaestie
ook verder openbaar besproken worde en niet
weder in den doofpot ga. Wat gen. d. B. P.
te berde bracht over de approviandeering,
de bescherming der waterleiding, het behou
den van het kanaal, het openhouden van den
toegang naar zee, het onverstandige om het
hooge, droge land bij Haarlem aan den vijand
over te laten en onze troepen in het moeras
te legeren, enz. enz,, acht het EMad glas
helder en overtuigend. -
«Een ieder laat het daarop volgen ge-
voele wel zijne verantwoordelijkheid in dezen.
Als er geen belangstelling wordt getoond
door het publiek in zulk een quaestie, wijdt
een minister meestal zjjn krachten aau wat
wel aandacht trekt. Nu schijnt 's lands de
fensie ons minstens van evenveel belang als
belastinghervorming en algemeen stemrecht.
"Volgens den heer Seyffardt is alleen de mi
nister verantwoordelijk en behoeft de comman
dant eener stelling het zich niet aan te trek
ken, als een stelling, die hij in de practijk
leert kennen, hem ten eenen male gebrekkig
en gevaarlijk blijkt te zijn.
«Doch wij zijn het met generaal Den Beer
Poortugael eens, dat men aan die ministerieele
verantwoordelijkheid al bitter weinig heeft in
het uur van gevaar, wanneer alles voos en
onverstandig blijkt te zijn ingericht.
«Hooge bevelhebbers dragen in dezen een
zedelijke verantwoordelijkheid.
««Ministerieele verantwoordelijkheid" is in
menig opzicht een phrase. Alle ministers wor
den eervol ontslagen en krijgen pensioenen
en onze landsverdediging is in tal van opzich
ten nog zoo gebrekkig als maar mogelijk is.
Niet alleen de hooge bevelhebbers, maar de
Kamer en hare kiezers dragen deze verant
woordelijkheid mede.
«Men onderzoeke en bespreke dus wat
generaal Den Beer Poortugael zoo duidelijk
uiteengezet heeft."'
De Zwolsche Courantdie eene beschouwing
bevat waarin de voorgestelde bedrijfsbelasting
wordt aangeprezen, zegt daaromtrent o. a.
Staatkundig is de maatregel ook, omdat
hij aan de sociaal-democratie, gelijk zij zich
tegenwoordig hier te lande vertoont, den
grond onder de voeten ontueemt. Wezen
lijke bezwaren zijn echter: 1. dat het uit
gebreid kiesrecht aanvankelijk de liberale
meerderheid, in 't bijzonder in de Tweede
Kamer, zal doen verdwijnen en den wet-
gevenden ai beid zal vertragenen 2. dat de
nieuwe kiezers op den duur geneigd zullen
zijn tot protectionisme en tot schijnbaar
populaire maatregelen, die geweldige grepen
in de schatkist zullen vorderen. Het eerste
dezer bezwaren verliest echter veel van zijn
beteekenis door de diepe tweespalt tusschen
anti-re volutionnairen en Roomsch-katholieken,
die laatstgenoemden noopt, zonder hunne
zelfstandigheid prijs te geven, in politieken
zin de zijde der liberalen te kiezen. Het
tweede bezwaar is, voor den eersten tijd,
niet ongegrond. Op den duur schijnen de
onderstelde neigingen der toekomstige kiezers
evenwel minder te vreezen. In een klein land
als Nederland, aan de monden van groote
rivieren gelegen en door groote Staten omge
ven, verbiedt het protectionisme zich zelf. En
het toont weinig vertrouwen in de kracht
van goede beginselen, wanneer men van een
talrijk kiezerskorps blijvende voorliefde voor
ondoelmatige en kostbare maatregelen ducht.
De nieuwe kiezers zullen er spoedig genoeg
échter zijn, dat groote uitgaven niet alleen
op de vermogenden kunnen worden verhaald,
maar ook op hun eigen zak neerkomen.
Het kiesrecht heeft een groote opvoedende
kracht.
De conclusie van de Zw. Ct. luidt:
Dezelfde gevaren, die men van het uitge
breid kiesrecht vreest, zijn dus met veel meer
waarschijnlijkheid van verwerping der wets
ontwerpen te wachten. Wellicht en dit
ware de besté uitkomst zullen de meeste
oud-liberalen ten slotte door deze overweging
en door het besef der groote verantwoorde
lijkheid, die zij door verwerping zouden aan
vaarden, worden bewogen om te berusten in
een hervorming, die zij toch slechts gedu
rende eenige jaren kunnen tegenhouden
maar niet duurzaam kunnen verijdelen.
De burgemeester van Rotterdam kondigt
aan, dat -volgens ontvangen kennisgeving van
den waamemenden inspecteur voor het ge
neeskundig staatstoezicht voor deze provincie,
roodvonk aldaar epidemisch voorkomt.
Door wij len den heer A. J. F, Burger, te
Rotterdam, zijn de navolgende legaten ver
maakt, vrij van alle rechten en kosten:
Inrichting voor doofstommen-ondex-wijs te
Rotterdam f 1000. Sophia-kinderziekenhuis en
pleegzuster-vereeniging te Rotterdam f1000.
«Maatschappij tot Nut der Zeevaart" te Rot
terdam f1500. De werkinrichting voor hulp
behoevende blinden te Rotterdam f1000.
Zuidhollandsche maatschappij tot redding van
schipbreukelingen te Rotterdam f 1000. Fonds
ten behoeve van het personeel derNederlandsch-
Amerikaansche stoomvaart-maatschappij te
Rotterdam f1000. Ondersteuningsfonds der
Nederlandsche stoomboot-reederij te Rotter
dam f 1000. Prins-Hendrik-stichting voor
oude en gebrekkige zeelieden te Egmond-
aan-Zee f1500. Fonds ter ondersteuning van
oude visschers te Scheveningen f500. Ver-
eeniging tot voortdurende ondersteuning der
nagelaten betrekkingen van verongelukte
Scheveningsche visschers f500. Fonds van
liefdadigheid «de Vereeniging" te Maassluis
f 1000. Vereeniging tot oprichting en instand
houding van het visschers weduwen- en
weezenfonds te Vlaardingen flOOO. Asyl voor
oude en gebrekkige zeelieden te Brielie f1000.
Matrozen-instituut te Amsterdam f 1000. Het
Willem-Barendsfonds te Terschelling f1000.
Bij het dagelijksch bestuur van Den Haag
is het plan in overweging om wegens ziekte
afgemaakt vee niet te begraven of te ver
branden, maar onschadelijk te maken in een
oven, die gelegenheid geeft om de lijm, die
er van komt, voor industrieele doeleinden te
gebruiken.
De elfde algemeene vergadering der «Ver
eeniging tot bevorderiug der Zondagsrust"
zal 3 November te Rotterdam in het «Hotel
des Pays-Bas" worden gehouden. Van de
afdeelingen zijn de volgende voorstellen, in
gekomen.
Van de afdeeling Rotterdamlo. Het
hoofdbestuur wordt door de vergadering rit-
genoodigd, om de 14 dagen volksblaadjes van
2 pagina's druk, gewijd aan de belangen van
Zondagsrust, kosteloos te doen verspreiden;
2o. bij de ïegeering en bij de Staten-Gene-
raal aan te dringen op het spoedig nemen
van wettelijke maatregelen in zake van Zon
dagsrust, overeenkomstig de sociale behoeften
van den tegenwoordigen tijd3o. een verzoek
te richten tot de geestelijken ten platte-
lande, om hunnen veel vermogenden invloed
aan te wenden in het belang der Zondags
rust ten behoeve van de inwoners hunner
standplaats of gemeente.
Van de afdeeling Leeuwarden De verga
dering noodige het hoofdbestuur uit, een
onderzoek in te stellen, over hoevele vrije
Zondagen de bewaarders in de verschillende
gevangenissen hebben te beschikken.
Van de afdeeling LeidenDe vergadering
noodigt de afdeelingsbesturen en correspon
denten uit, een onderzoek in te stellen naar
het al of niet op Zondag gesloten zjjn der
confectiemagazijnen in hun ressort, en advies
uit te brengen aangaande de middelen, die
kunnen woidea aangewend om het personeel
dier inrichtingen het genot van Zondagsrust
te doen verkrijgen.
Van de afdeeling Gorinchem: Het hoofd
bestuur wordt uitgenoodigd, tot de regeering
het verzoek te richten, den bestaanden weke-
lijlcschen verbodstijd op de zalm- en elftvis-
seherij zoodanigle wijzigen, dat deze sluitings
tijd, in plaats van des Zaterdagsmiddags 5 uurr
voortaan bepaald worde van Zaterdagsavonds
12 uur tot Zondagsavonds 12 uur.
Bovendien zijn nog enkele wetswijzigingen
regelende de samenstelling van het bestuur
aan de orde gesteld, en moet voorzien worden
in de vacatures H. Meyboom, J, P. Haselaar,
